Yüksek İdare Mahkemesi Numara 266/1991 Dava No 17/1993 Karar Tarihi 27.12.1993
Numara: 266/1991
Dava No: 17/1993
Taraflar: Erdoğan Erdem ile Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vd
Konu: Emeklilik maaşının İdare Amiri mevkiinden hesaplanması talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 27.12.1993

-D.17/93 YİM 266/91

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Taner Erginel, Metin A. Hakkı, Nevvar Nolan.
Anayasanın 152. Maddesi hakkın-da.

Müstedi: Erdoğan Erdem, Lefkoşa.
ile
Müstedaaleyh: 1. Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtasıyle KKTC Lefkoşa.
2. KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Av. T-ahir Seroydaş.
Müstedaaleyhler namına: Savcı Müjgan Irkad.



H Ü K Ü M

Emeklilik maaşı hesaplanırken Belediyedeki İdare Amiri mevki maaşının esas alınamsını arzu eden Müstedi, Ekonomi ve Maliye Bakanlığına yaptığı müracaatın reddolunması üzerine önümüzd-eki başvuruyu dosyalamış bulunmaktadır ve Bakanlığın olumsuz kararının iptal edilmesini veya yok sayılmasını talep etmektedir.

Müstedi, Gazi Mağusa Belediyesindeki İdare Amiri mevkii maaşı ile ilgili olarak uzun süreden beri Ekonomi ve Maliye Bakanlığı i-le ihtilaf halindedir. Geçmişte iki YİM davasına neden olan bu konu, üçüncü kez Yüksek İdare Mahkemesi önüne gelmiş bulunmaktadır. Başvurunun olgularına göre Müstedi, 1.2.1973 tarihinde Gazi Mağusa belediyesinin İdare Amiri mevkiine muvazzaf tekaüdiyeli st-atü ile tayin edilmişti. Daha sonra 1.12.1975 tarihinde bu mevkiye asaleten atanan Müstedi 31.1.1978 tarihinde görevinden ayrılarak Başbakanlıkta iktisat işleri görevlisi oalrak hizmet vermeye başladı. 1979 yılında Müstedi ile Ekonomi ve Maliye Bakanlığı a-rasındaki yazışmalarda Müstedinin Belediyede geçen hizmetinin emekilik hakkı kazandıran hizmet olarak kabul edilmeyeceği ortaya çıktı. Bunun üzerine Yüksek İdare Mahkemesine başvuran Müstedi bakanlığın görüşünün hatalı olduğunu yani Belediyedeki hizmetinin- de emeklilik hakkı kazandıran hizmet olarak kabul edilmesi gerektiğini ne sürdü. YİM 98/79 sayılı kararında Yüksek İdare Mahkemesi Müstediyi haklı buldu ve doalyısıyle Müstedinin Belediyede geçen hizmetinin emeklilik hakkı kazandırması kabul edildi. Bu ka-rar ışığında emeklilik iştirak paylarını ödeyen Müstedi bir süre sonra emekliye ayrıldı. Emeklilik haklarının hesaplanmasını talep eden Müstediye ikinci kez Belediyede geçen hizmetinin emeklilik hakkı kazandıran hizmet olarak dikkate alınamayacağı bildiri-ldi. Lehinde verilmiş bir Mahkeme kararına rağmen Müstedinin beeldiyede geçen hizmetinin dikkate alınmamasının nedeni 26/77 sayılı Emeklilik Yasasında yapılan bir değişiklikti Şöyle ki 26/82 sayılı Emeklilik (Değişiklik) Yasası ile 26/77 sayılı Emeklilik Y-asasının 3(3) maddesi değiştirilmiş ve Müstedinin Belediyedeki hizmetinin emeklilik hakkı kazandıran bir hizmet olamayacağı aydınlığa kavurşturulmuştu. Geçmiş yasal durum ışığında Müstedi lehine verilmiş Mahkeme kararını mı, yoksa yeni yasayı mı uygulayaca-ğı konusunda bir ikilem karşısında kalan Bakanlık ikinci alternatifi tercih etmiş, yani Müstedeinin Belediyede geçen hizmetinin emeklilik hakkı kazandırmadığı kanıısına varmıştı. Bu karara karşı ikinci YİM davasını yani 134/89 sayılı davayı açan Müstedi ge-çiş karar çerçevesinde Belediyedeki hizmetleri için emeklilk iştirak payını yatırmış odluğunu, dolayısıyle yasal durumun öznelleşmiş olduğunu, geçmiş Mahkeme kararının kendisi için kazanılmış bir hak olduğunu öne sürdü. Yüksek İdare Mahkemesi, duruşma sonu-nda Mahkeme kararlarının yasama organı dahil hiçbir organ tarafından değiştirilemeyeceini belirten Anayasanın 136(3) maddesini dikkate aldı ve yeni yasal durumu geçmiş Mahkeme kararının uygulanması gerektiği sonucuna vardı. Böylece Belediyedeki hizmetlerin-in emeklilik hakkı kazandıran hizmet sayılması kesinlik kazanan Müstedi emeklilk maaşı hesaplanırken yeniden sorunlarla karşılaştı. Şöyle ki: Müstedinin Başbakanlıkta hizmet verdiği ve emekliye ayrıldığı İktisat İşleri Görevlisinin baremi 16 idi. Müstedini-n Belediyede görev yaptığı tarihlerde belediyedeki görevinin baremi de 16'ya tekabül ediyordu. Fakat Müsedi ayrıldıktan sonra Belediye İdare Amirinin veya yeni ismiyle Belediye Müdürünün baremi 18A olarak yeniden düzenlenmişti. Müstedi bu değişiklikten ken-disinin de yararlanması gerektiğini ve emeklilk maaş ve ikramiyesinin en yüksek barem olan 18A üzernden hesaplanması gerektiğini öne sürmektedir. Bu isteme karşı çıkan Bakanlığın görüşüne göre emeklilik maaş ve ikramiyeleri hesaplanırken 26/7 sayılı Yasanı-n 4(2) maddesinin yanısıra 5. ve 6. maddelerinin de birlikte dikkate alınması gerekir. Buna göre hak sahibinin Devlet kadroalrında Devletten maaş çekilmek suretiyle yaptığı hizmetlere karşılık alınan ödenekler emeklilik maaş ve ikramiyesinin hesaplanmsında- esas alınır. Kaldı ki bunun aksi kabul edilse biel 26/77 sayılı Yasanın 4(2) maddesine göre fiilen çekilen en yüksek yıllık ödeneklerin esas alınması gerekir. Bu görüşler ışığında Bakanlığın Müstedinin müracaatını reddetmesi üzerine önümüzdeki başvuru dos-yalnmış bulunmaktadır.

Duruşma gününde taraflar tanık dinletmiyerek yasal argümanlarını yapmakla yetindiler. Müstedaaleyhleri temsil eden Savcıya göre Yasanın 3. maddei hizmet süresi olarak dikkate alınan fakat emeklilik maaş ve ikramiyesinin hesaplanmas-ında dikakte alınmayan özel hizmetler bulunmaktadır. Müstedinin hizmet yıllarına Mahkeme kararıyla yapılan ekleme özel hizmet eklemesine benzemektedir ve bu nedenle özel hizmet gibi işlem görmesi gerekir. savcı argümanlarına Mağusa Belediyesinde Müstedinin- intibak ettirilebileceği ve barem 18A'yı çeken makamın ihdas edilmediğini de ekledi.

Konuyla ilgili olan 26/77 sayılı Emeklilk Yasasının 4(2) maddesi şöyledir:

-"(2) Bir hak sahibinin emeklilik maaşı veya ikramiyesinin hesaplan-masında, o hak sahibinin, emeklilik hakkı kazandıran veya kazandırdığı bu Yasaca kabul edilen hizmet süresi içinde aldığı, emeklilik amaçları için kabule dilen ve fiilen çekilen en yüksek y-ıllık ödenekler esas alınır. 17. madde kuralları saklıdır.
-
Ancak, hizmet süresi içinde görev yaptığı emeklilik hakkı kazandıran mevkilerden herhangi bir haksahibine daha yüksek emeklilik menfaatı verilmesine olanak tanırsa o hak sahibi için daha yüksek emeklilik menfaati kazandıran ödenekler, eme-klilik amaçları için kabul edilen ödenekler oalrak ele alınır ve uygulanır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olup da geçici, arizi veya sözleşmeli olarak görev ifa edenlerin hizmet süreleri içinde ölmeleri halinde de, o güne kadar -kamu görevinde bulundukalrı mevkiler karşılığında aldıkalrı en yüksek ödenekler esas alınır ve uygulanır."

Maddenin 1. paragrafına göre emeklilik maaş ve ikramiyesinin hesap-lanmasında "emeklilik hakkı kazandıran ve fiilen çekilen" ödenekler esasa lınır.- Yim 98/79 sayılı Mahkeme kararı Müstedinin Belediyede geçen hizmetinin emeklilik hakkı kazandıran bir hizmet olmasını karara bağlamıştı. Ancak 4(2) maddesinin birinci paragraf "ve fiilen çekilen" diye devam ettiğine göre hizmetin emeklilik hakkı kazandır-ması yeterli olmayıp "maaşın fiilen çekilmesi" şartının da ayrıca dikkate alınması gerekir. Geçmiş Mahkeme kararlarında Müstediyi "maaşın fiilen çekilmesi" şartından muaf tutacak bir ifade bulunmadığına göre emeklilik maaş ve ikramiyesi hesaplanırken müste-dinin fiilen çektiği maaşın esas alınması kaçınılmazdır.

Bu nokta 4(2) maddenin ikinci paragrafı üzerinde de durmamız gerekir. "Ancak" ile başlayan bu paragrafın birinci paragrafta belirtilen kurala bir istisna getirdiği açıktır. Ne var ki bu paragraf di-kkatle okunduğu zaman "maaşın fiilen çekilmesi" şartına bir istisna getirmek için kaleme alınmadığı görülür. Meclisimizin yaptığı yasaların arzu edilen açıklık ve netlikte olmadığı ve yasa maddelerine bir anlam vermeye çalışan mahkemelerin büyük zorluklarl-a karşılaştığı bir gerçektir. Yasa Koyucu "ancak" diye başlayan alt paragrafta "maaşın fiilen çekilmesi" şatına bir istisna getirmek isteseydi bunu açıkça ifade etmemesi için bir neden yoktu. Bunun için de "nacak ... durumlarda maaşın fiilen çekilmesi şart-ı aranmaz veya maaşın fiilen çekildiğine bakılmaz" diye cümleyi tamamlaması gerekirdi. 482) maddesinin ikinciparagrafı değişik mevki- lerde görev yapanın emeklilik haklarının daha yüksek emeklilik hakkı kazandıran mevkiye göe hesaplandığını hükme bağlamak-tadır. Bu paragrafın "fiilen çekilen maaş" şartına bir değişiklik getirmediği açıkça görülmektedir. Müstedi Belediyede çalıştığı görevde fiilen barem 16'yı çekmekteydi. Daha sonra Bakanlıktaki İktisat İşleri görevinde de barem 16'yı çekti. Şu halde emeklil-ik maaş ve ikramiyesi hesaplanırken Müstedinin Belediyede geçen hizmeti dikakte alınmalı, fakat bu hizmette fiilen çektiği barem 16 esas olmalıdır. Dolayısıyle Müstedaaleyhin bu doğrultuda olan kararının hatalı olduğu söylenemez. Bu nedenle Müstedinin başv-urusunda başarılı olmadığı kanısındayız.

Sonuç olarak başvuru ret ve iptal edilir.

Masraflar için emir verilmez.


(Taner Erginel) (Metin A. Hakkı) (Nevvar Nolan)
Yargıç Yargıç - Yargıç

27 Aralık 1993



-


4



-


Full & Egal Universal Law Academy