Yüksek İdare Mahkemesi Numara 263/2016 Dava No 7/2021 Karar Tarihi 21.05.2021
Numara: 263/2016
Dava No: 7/2021
Taraflar: Eray Manik ile K.K.T.C Bakanlar Kurulu vasıtası ile K.K.T.C ve diğerleri arasında
Konu: Kamulaştırma - kamulaştırma ilke ve prensipleri - kamulaştırma ihbarında kayıtlı mal sahibinin adı ve kamulaştırılmak istenen malın koçan numarasının yazmasının zorunlu olmadığı
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 21.05.2021

-D.7/2021 YİM: 263/2016

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında

Mahkeme Heyeti: Mehmet Türker, Tanju Öncül, Beril Çağdal


Davacı: Eray Manik, Şht. Mustafa Manik Sokak - Yeşilköy -
İskele.
- - ile -

Davalı: No.1- K.K.T.C Bakanlar Kurulu vasıtası ile K.K.T.C,
Lefkoşa.
No.2- K.K.T.C İçişleri Bakanlığı vasıtası ile K.K.T.C-
Lefkoşa.
No.3- K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı
- vasıtası ile K.K.T.C - Lefkoşa.


İlgili Şahıs: İstanbul Teknik Üniversitesi K.K.T.C Eğitim ve
Araştırma Yerleşkeleri, Namık Kemal Mahallesi,
Gazimağusa.
A r a s ı n d a

Dava-cı namına: Avukat Ulaş Sabancı
Davalılar namına: Kıdemli Savcı Meryem B. Özduran
İlgili Şahıs namına: Avukat Özşen A. Mehmetalioğulları ve Avukat Saffet Mehmetalioğulları

----------------

K A R A R

-
Mehmet Türker: Davacı Davalılar aleyhine dosyalamış olduğu bu dava ile;
"A. Davalı No.1'in 06.10.2016 tarihinde almış olduğu
ve Davacının adında kayıtlı bulunan İskele kazasına
bağlı Yeşilköy'de kain Pafta/Harita No III/36.W2'de
- kain Parsel No: 100/1+100/2, 101, 97 referanslı
gayrimenkullerin kamulaştırılmasına ilişkin emri
onaylayan K(I)1023-2016 sayılı kararının hükümsüz
ve/veya etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç
doğuramayacağına dair Mahke-me kararı;
B. 06.10.2016 tarih ve 126 sayılı Resmi Gazete Ek IV
Sayfa 968'da yayınlanmış olan ve Davacının adında
kayıtlı bulunan İskele kazasına bağlı Yeşilköy'de
kain Pafta/Harita No III/36.W2'de kain Parsel
No: 100/1-+100/2, 101, 97 referanslı taşınmaz malın
kamulaştırılmasını emreden A.E.99 sayılı Kamulaştırma
Emrinin hükümsüz ve/veya etkisiz olduğuna ve
herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Mahkeme
kararı;

C. Ahar bir çare- ve

D. Bu dava masrafları."

taleplerinde bulunmuştur.



OLGULAR
Davanın duruşmasında 22 adet belge Emare 1-22 olarak ibraz edilmiştir.

Davanın duruşmasında Davacı bizzat şahadet vermiş, Mimar Osman Saner'i de 2. tanık olarak celbederek d-inletmiştir.

Davalılar Gazimağusa Tapu Şube Amiri Ramadan Şehitoğluları'nı ve Eğitim Bakanlığında Müdür Muavini olup, halen Kıbrıs Türk Devlet Tiyatrolarında görev yapan ve İTÜ- KKTC Yönetim Kurulu Üyesi olan Erdinç Akgür'ü tanık olarak dinletmiştir.-

İlgili Şahıs ise, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde Yardımcı Doçent olup KKTC İTÜ Yerleşkesinde Projelerden Sorumlu Rektör Danışmanı olarak görev yapan Aslı Çekmiş Kanan'ı tanık olarak dinletmiştir.

Tarafların sunduğu şahadet,- ibraz edilen emareler ve dava layihalarına göre dava ile ilgili olguları özetle şöyle tespit ederiz:

İskele Kazası Yeşilköy'de Pafta/Harita No: III/36.W2'de kâin Parsel No.100/1+100/2, 101 ve 97 referanslı taşınmaz mallar Davacı adına kayıtlıdır.

- Konu taşınmaz mallar Davacıya tahsis edilmiş ve Davacı bilahare 6/10/2011 tarihinde bu taşınmaz malları ilgili yasal mevzuat uyarınca adına kaydettirmiştir.

Bakanlar Kurulu 4/8/2016 tarihli Resmi Gazete 98, Ek IV Sayı 273'te yayımlanan 21/7/2016- tarihli ve H(K-1)490-2016 sayılı karar ile Davacıya ait gayrımenkullerle ilgili kamulaştırma ihbarını onaylamıştır. Kamulaştırma ihbarını onaylayan Bakanlar Kurulu kararı aynen şöyledir:

"KARAR SAYISI:H(K-I)490-2016
KAM-ULAŞTIRMA İHBARI (YEŞİLKÖY)

(Önerge No:1146/2016)
(İ.B.)

Bakanlar Kurulu, KKTC'nde eğitim ve öğretimin
sağlanması, idamesi ve geliştirilmesi için g-erekli
olduğundan, İskele Kazası'na bağlı Yeşilköy'de kain
Pafta/Harita III/36.W2'de bulunan 100/1+100/2, 101,
97 sayılı parsellerin tümünden oluşan alanın
kamulaştırılmasına ilişkin, 15/1962 sayılı Zorla
Mal İktisabı Yasası'nın 4. maddesi -uyarınca
hazırlanan ve ekte sunulan 'Kamulaştırma İhbarı'nı
onayladı.

21.7.2016"


Davalılar, Davacının konu taşınmaz malları için 4/8/2016 tarihinde 98 Sayılı Resmi Gazetede Ek III s.994'te Amme Enstrümanı 455 olarak kamulaştırma ihbarını -yayımladı. İhbarda itirazı olanların 15 gün içinde itirazlarını ve nedenlerini İçişleri Bakanlığına bildirmeleri istendi. Resmi Gazetede yayımlanan kamulaştırma ihbarı (Emare 8) şöyledir:

"Sayı: 455

1962 ZORLA MAL İKTİSABI YASASI
- (15/62 Sayılı Yasa)
Madde 4 Gereğince Kamulaştırma İhbarı


Bu ihbardaki cetvelde tarif edilen taşınmaz malların
kamu yararı amacı ile, yani Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti'nde eğitim ve öğretimin sağlanması -idamesi
ve geliştirilmesi için gerekli olduğundan kamulaştırılması
gerektiği ihbar edilir.
Söz konusu taşınmaz mallar üzerinde herhangi bir hak
veya yarar talep eden ve teklif edilen kamulaştırmaya
itiraz eden herhangi bir kişinin, -bu ihbarın Resmi
Gazete'de yayımlandığı tarihten başlayarak on beş gün
içinde İçişleri Bakanlığına hak veya yararının tafsilatını
ve bunun delillerini ve itirazını destekleyen tam
nedenlerini bildirmesi istenir.

- CETVEL

İskele kazasına bağlı Yeşilköy köyünde kain olup özel
mülkiyette olan Yeşilköy köyü, Pafta/Harita III/36.W2'de
bulunan 100/1+100/2, 101, 97 sayılı parsellerin tümünden
oluşan ve İçişleri Bakanlığı Müsteşarı tarafından
imzalan-an ........tarihli plan üzerindeki kırmızı boya
ile boyanmış saha içinde kalan ve tafsilatlı şekilde
görülen taşınmaz malların kapsadığı sahanın hepsi
2-Plan, ilgili kişiler tarafından Lefkoşa'da İçişleri
Bakanlığında tetkik edilebilir.
- M'saD218/10)"



Davacı bu kamulaştırma ihbarına herhangi bir itirazda bulunmamıştır. Bakanlar Kurulu 29/9/2016 tarihinde Karar Sayısı H(K-I)1023-2016 olan karar ile (Emare 7 ve Emare 11) Tapu ve Kadastro Dairesi tarafından hazırlanan "Kamulaştırma -Emri"ni onayladı.

Resmi Gazetede yayımlanan kamulaştırma emrini onaylayan karar aynen şöyledir:


"KARAR SAYISI: H(K-I)1023-2016
KAMULAŞTIRMA EMRİ (YEŞİLKÖY)


(Önerge No:-1756/2016)
(İ.B)


Bakanlar Kurulu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki
eğitim ve öğretimin sağlanması, idamesi ve geliştirilmesi
için gerekli olduğundan, kamu yararı amacıyla İskele
- Kazasına bağlı Yeşilköy'de özel mülkiyette bulunan
Pafta/Harita III/36.W2'de kain 100/1+100/2, 101, 97
numaralı parsellerin kamulaştırılmasına ilişkin
15/1962 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası'nın 6. maddesi
uyarınca Tapu ve Kadastro Da-iresi tarafından hazırlanan
ekteki 'Kamulaştırma Emri'ni onayladı.

29.9.2016"


Kamulaştırma emri 6 Ekim 2016 tarihinde 126 Sayılı Resmi Gazete Ek III sayfa 2041'de Amme Enstrümanı 640 olarak yayımlanmıştır. (Emare 11)

Resmi Gazetede ya-yımlanan Kamulaştırma Emri şöyledir:

"Sayı: 640
1962/ZORLA MAL İKTİSABI YASASI
(15/62 Sayılı Yasa)
Madde 6 Gereğince Kamulaştırma Emri


04 Ağustos, 2016 tarihli Kuzey Kıbrıs Türk
Cumh-uriyeti 98 sayılı Resmi Gazetesi'nin Ek III'de
yayınlanan 455 sayılı Amme Enstrümanı ile kamulaştırmayı
yapan makam olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nce
Kamulaştırma ihbarının verilmiş olmasına, ayni İhbarın
cetvelinde gösterilen taşınmaz m-alın/malların kamu
yararı için yani Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde
eğitim ve öğretimin sağlanması, idamesi için gerekli
olduğu ve kamulaştırılmasının zorunlu olduğunun
bildirilmesine, bu taşınmaz mal/mallar herhangi bir
hak veya menfaat t-alep edenin ve ihbar edildiği
şekilde kamulaştırmanın yapılmasına itirazı olanın
itirazını, saptanan süre içinde yapılmasının
bildirilmesine ve talep edilen hak ve menfaatlerin
tafsilatının delillerin ve itirazını destekleyen tüm
nedenleri-n İçişleri Bakanlığı sunulmasının istemine;
Ve belirtilen süre içinde hiçbir itirazın
yapılmadığına ve meselenin Bakanlar Kurulu'na aktarılmış
olmasına;
Ve Bakanlar Kurulu, bütün ahvali dikkate alarak
Kamulaştırma İhbarının kapsadığ-ı taşınmaz mallar
belirtilen amaç için kamulaştırılmasının uygun
bulunmasına ve kamulaştırmanın Emri'nin isdar edilmesini
onaylanmış olmasına;
Binaen
15/1962 Sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası'nın
6. maddesinin kendisine verdiği ye-tkiyi kullanarak
Bakanlar Kurulu belirtilen taşınmaz malların adı geçen
yasa kurallarına uygun olarak Kamulaştırılmasını emreder.
(M/saD218/10)"


Bunun üzerine Davacı 1/12/2016 tarihinde huzurumuzdaki davayı dosyalayarak daha önce aktardığım-ız taleplerde bulunmuştur.

İNCELEME
Davacı Avukatı, Kamulaştırma İhbarı ve Emrinin Resmi Gazetede yayımlanma şeklinin ve/veya içeriğinin hatalı ve/veya eksik olduğunu, bu ihbar ve emirde Davacının kamulaştırılan mallarının Pafta/Harita referansının y-anlış yazıldığını, kamulaştırma ihbarı ve emrinde Pafta/Harita referansının III.36W2 olarak ilan edildiğini, halbuki Davacının taşınmaz mal koçanlarında haritanın 36W2 olmadığını, keza yayımlanan kamulaştırma ihbarı ve emrinde koçan numarası ve mal sahibi-ne yer verilmediğini, kamulaştırılan malın belli olmadığını, Davacının kendi malının kamulaştırıldığını anlamadığını bu nedenle, kamulaştırma emrinin usulen hatalı olduğundan iptal edilmesi gerektiğini iddia etmektedir.

Davacının diğer iddiaları ise -alınan kamulaştırma emri ve/veya kararının kamu yararına olmadığı, kamu yararına hizmet etmeyeceği, kamulaştırma kararının 15/1962 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası kurallarına ve kamulaştırma ilkelerine aykırı bir şekilde alındığı nedeniyle iptal edilmesi -gerektiği yönündedir.

Kamulaştırma ile ilgili Anayasal ve Yasal durumu aktarıp, bu Yasal ve Anayasal düzenleme ışığında Davacının daha önce belirttiğimiz iddialarını sırasıyla incelememiz gerekmektedir.

Kamulaştırma, KKTC Anayasası'nın 41. mad-desi ve 15/1962 Zorla Mal İktisabı Yasası'nda düzenlenmiştir. Anayasa'nın
41. maddesi aynen şöyledir:

-"Madde 41.
Devlet, belediyeler, yasanın kendilerine kamulaştırma hakkı tanıdığı kamu tüzel kişileri veya kamu yararı güden kuruluşlar:
Genel bir kamulaştırma yasasında özel olarak gösterilen ve kamu yararına olan bir amaç için; ve
-Bu amacın, kamulaştırma yapan makamın, kamulaştırma ile ilgili yasa kurallarına uygun olarak verdiği ve kamulaştırma nedenlerini açıkça bildiren bir kararı ile gösterilmesi halinde; ve
Anlaşmazlık çıktığı takdirde, bir hukuk mahkemesince saptanacak tam v-e hakkinete uygun bir tazminatın hemen veya yasanın belirleyeceği beş yılı aşmayan taksitlerle ödenmesi koşuluyla, herhangi bir taşınır veya taşınmaz malı veya bu gibi mal üzerindeki herhangi bir hak veya yararı kamulaştırmaya yetkilidirler.

-Kamulaştırma bedelinin hesaplanma biçim ve usulleri yasa ile düzenlenir.

-Kamulaştırılmış herhangi bir taşınmaz mal veya bu gibi bir mal üzerindeki herhangi bir hak veya yarar, sadece bu kamulaştırma amacı için kullanılabilir. Bu amaç, kamulaştırma tarihinden başlayarak üç yıl içinde gerçekleşmediği takdirde, kamulaştırmayı yapa-n makam, bu üç yıllık sürenin sonunda kamulaştırılan malı, kamulaştırma bedeline eski sahibine geri vermeyi önerir. Bu öneriyi alan kişi kabul veya ret cevabını bu öneriyi aldığı tarihten başlayarak üç ay içinde bildirir; kabul ettiğini bildirdiği takdirde-, kabul tarihinden başlayarak yine üç ay içinde, kamulaştırma bedelini geri vermesi üzerine, kamulaştırılan mal hemen kendisine geri verilir.

Yukarıdaki (1). fıkra kuralları, herhangi bir verginin veya para cezasının tahsili, herhangi bir hükmün yerine ge-tirilmesi, sözleşmeden doğan bir yükümün yerine getirilmesi veya can veya malın tehlikeden korunması amacı ile konmuş bir yasanın kurallarını etkilemez.

Devlet:

Genel bir el koyma yasasında özel olarak gösterilen kamu yararına bir amaç için; ve
Bu amacın-, el koymayı yapan makamın genel el koyma yasasının kurallarına uygun olarak verdiği ve el koyma nedenlerini açıkça bildiren bir kararı ile gösterilmesi halinde; ve
Üç yılı geçmeyen bir süre için; ve
(ç) Anlaşmazlık çıktığı takdirde bir hukuk mahkemesince -saptanacak tam ve hakkaniyete uygun bir tazminatın hemen veya yasanın belirleyeceği beş yılı aşmayan taksitlerle ödenmesi koşuluyla, herhangi bir taşınır veya taşımaz mala el koyma yetkisine sahiptir.

İlgili kişi, bu madde kuralları ile ilgili olarak Mahk-emeye başvurma hakkına sahiptir ve böyle bir başvurma kamulaştırma işlemini durdurur.
Mahkemenin bu fıkra kurallarına göre vereceği her karar istinaf edilebilir."

-15/1962 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası'nın 3., 4. ve 6. maddeleri aynen şöyledir:
-

"Malın
iktisap
edileceği
maksatlar. 3. (1) Anayasanın ve bu kanunun hükümlerine tabi olmak şartıyle her hangi bir bir mal, amme menfaati yararına olan bir maksat için zorla iktisap edilebilir.
(2) Amme menfaati yararına olan maksatlar, aşağıd-a gösterilenlerle ilgili maksatları içine alır:-
Cumhuriyetin müdafaa ve emniyeti;
Amme selâmeti veya amme nizamı veya amme sağlığı veya amme âhlakı;
Uluslararası mükellefiyetlerin yerine getirilmesi;
Hayat için zaruri olan veya halkın refah veya bedii iht-iyaçlarını sağyalan erzak ve hizmetlerin temini veya idamesi veya inkişâfı;
Zirai ıslâh;
Ziraat veya endüstri veya ticaret veya turizmin ilerletilmesi veya inkişâfı;
Madenciliğin veya başka benzer herhangi bir endüstrinin ilerletilmesi ve inkişafı;
Arkeol-ojik kazılar veya herhangi bir eski eserin veya antikanın korunması veya geliştirilmesi veya bunların civarının inkişâf ettirilmesi;
Şehir ve memleket plânlaması veya ev projeleri;
Kara, su ve hava münakalâtının temini veya idamesi veya inkişâfı;
Toprak ko-ruma veya, ormanlar ve sular ve suların tevzii dahil olmak üzere, tabii kaynakların korunması veya inkişafı;
Malın, amme menfaati yararına daha iyi kullanılması ve inkişafı;
Bedii ihtiyaç yerlerinin temini veya idamesi veya inkişafı;
Cumhuriyet tarafından -amme binalarının veya bayındırlık işlerinin temini veya idamesi veya inkişâfı;
Kooperatifçiliğin gayelerinin taahakkuku veya ilerletilmesi;
Bir Cemaat Meclisinin yetkisi dahilindeki herhangi bir eğitim, din, hayır veya spor müessesesi, teşekkülü veya tesis-inin gayelerinin tahakkuku veya ilerletilmesi;
-(r) Bir belediye, amme hükmi şahsı veya menfaati yararına bir teşekkülün, bir kanunla hususi olarak gösterilen gayelerinin tahakkuku veya ilerletilmesi;
(s) Mezarlıkların temini veya idamesi veya inkişafı;
-Tasarlanan
iktisabın
ihbarı.
Cetvel.4. Amme Menfaatı yararına bir maksat için herhangi bir malın zorla iktisabı istenmesi halinde, iktisabı yapan makam, bu kanundaki Cetvelde gösterilen örneğe uygun olarak tanzim edilen ve bu Kanunda 'iktisap ihbarı' o-larak anılan ve iktisap edilmesi tasarlanan malın tarifini ihtiva eden, istendiği maksatları ve iktisap sebeplerini açıkça gösteren ve bu gibi mal üzerinde menfaatı olan herhangi bir şahsı, bu gibi makama, bu gibi ihbarın yayınlandığı tarihten itibaren ik-i haftadan az olmamak üzere, bu gibi ihbarda tâyin edilen süre içinde, bu gibi iktisaba karşı yapmak istediği herhangi bir itirazı sunmağa davet eden bir ihbarın Cumhuriyet Resmi Gazetesinde yayınlanmasını temin eder:
Ancak, iktisabı yapan makamın b-ir belediye veya bir Cemaat Meclisi olması halinde, bu gibi ihbarın yayınlanacağı hakkında, bu gibi makamca Bakanlar Kuruluna on beş günlük bir ihbar yapılmadıkça, hiç bir iktisap ihabrının yayınlanması temin edilemez.

....................... ............-..........İktisap
Emri.6. (1) İktisap ihbarında tâyin edilen sürenin sona ermesi üzerine, iktisabı yapan makam veya, iktisabı yapan makamın Cumhuriyet olması halinde, ilgili Bakan, yukarıda bahis konusu süre içinde iktisap için yapılan her hangi bir it-irazı makul bir süratle tetkik eder ve bu gibi makam bir belediye veya bir Cemaat Meclisi olmadıkça, bahis konusu itirazları, hale göre, iktisabı yapan makam veya ilgili Bakanın bu itirazlar hakkında yapmağı uygun gördüğü mütalâa ve tavsiyeler ile birlikte- Bakanlar Kuruluna gönderilir.
(2) Meselenin bütün ahvali nazara alınarak, iktisap ihbarı şumulüne giren her hangi bir malın, bu ihbarda gösterilen maksat için iktisap edilmesi uygun görüldüğü hallerde, bu gibi malın iktisabı için Anayasanın ve bu kanu-nun hükümlerine tabi olmak şartıyle, bu Kanunda 'iktisap emri' olarak anılan ve Cumhuriyet Resmi Gazetesinde yayınlanan bir emirle yetki verilir.
Ancak, ilgili iktisap ihbarının Cumhuriyet Resmi Gazetesinde yayınlandığı tarihten itibaren on iki ay geç-miş olması halinde bu gibi emir isdar edilmez.

(3) Anayasa hükümlerine tabi olmak şartıyle, iktisap emri ;
İktisabı yapan makamın Cumhuriyet olması halinde, Bakanlar Kurulu tarafından ısdar edilir;
İktisabı yapan makamın Cumhuriyet olmaması halinde, ik-tisabı yapan makam tarafından ısdar edilir:
Ancak, iktisabı yapan makamın bir amme hükmi şahsı veya amme menfaatine yararlı bir teşekkül olması halinde, evvelden Bakanlar Kurulunun tasvibi alınmadıkça, bu gibi iktisabı yapan makam tara-fından hiçbir iktisap emri ısdar edilmez.
(4) Bir iktisap emri, gerekli görülen yardımcı, arizi veya zaruri hükümler ihtiva edebilir."
Davacının taşınmaz mallarının kamulaştırılması için yayımlanan kamulaştırma ihbarı ve kamulaştırma emrini daha ön-ce kararımıza aktarmıştık.

Davacının taşınmaz malları için 4 Ağustos 2016 tarihli KKTC 98 Sayılı Resmi Gazetesi Ek III'de, sayfa 994'te yayımlanan Amme Enstrümanı 455 Kamulaştırma ihbarında
(Emare 8), kamulaştırılacağı ihbar edilen taşınmaz mallar -İskele Kazasına bağlı Yeşilköy Köyünde kain özel mülkiyette olan Yeşilköy Köyü, Pafta/Harita III/36.W2'de bulunan 100/1+100/2, 101 ve 97 sayılı Parsellerin tümünden oluşan taşınmaz mallar olarak tarif edilmiştir. 6 Ekim 2016 tarihli KKTC 126 sayılı Resmi G-azete Ek III sayfa 2041'de yayımlanan Amme Enstrümanı 640 Kamulaştırma Emrinde de (Emare 11), 4/8/2016 tarihinde yayınlanan 455 sayılı Amme Enstrümanı kamulaştırma ihbarının cetvelinde gösterilen taşınmaz malların kamu yararı için kamulaştırılmasının gerek-li görüldüğü ve kamulaştırma ihbarında gösterilen taşınmaz malların kamulaştırılmasının emredildiği belirtilmektedir.

Gerek kamulaştırma ihbarında gerekse kamulaştırma
emrinde kamulaştırmaya konu taşınmaz malların, Yeşilköy'de Pafta/Harita III/36.W-2'de bulunan taşınmaz mallar olduğu
açık bir şekilde anlaşılmaktadır. Davacının kamulaştırılan taşınmaz malları 100/1+100/2, 101 ve 97 sayılı Parseller
olup Davalılar Tanığı No.1 Mağusa Kaza Tapu Amiri Ramadan Şehitoğluları'nın şahadetine göre kamulaştır-ılan taşınmaz mallarla ilgili yapılan alan ve mülkiyet çalışmasında
(Emare 18) Davacıya ait bu parsellerin Pafta/Harita III/36.W2 referansları ile Davacı adına kayıtlı olduğu tespit edilmiştir. Bu taşınmaz malların 6/10/2011 tarihinde Davacı adına yapılan- koçan kayıtlarında Emare 3 koçanda 100/1+100/2 numaralı parselin Harita numarasının 36.W.2 Emare 2 koçanda 101 numaralı ve Emare 1 koçanda 97 numaralı parsellerin Harita numaraların ise 36 olarak işlendiği görülmekle beraber kamulaştırma ihbarı ve emrine -konu bu parsellerin her üçünün de birbirine hemhudut olduğu ve/veya müşterek hudutları bulunduğu ve Davacı adına kayıtlı oldukları nedeniyle kamulaştırma ihbarı ve emrinin Davacı adına kayıtlı bu taşınmazlar için olduğu açıkça anlaşılmaktadır.

Davacı- kamulaştırma ihbarı ve emrinde kamulaştırılan taşınmaz malların koçan numarası ve mal sahibinin adının yazılmaması nedeniyle de kamulaştırma emrinin geçersiz olduğunu iddia etmiştir.

15/1962 sayılı Yasa'nın 4. maddesine göre, iktisabı (kamulaştırma)- yapan makam, iktisap edilmesi tasarlanan malın tarifini ihtiva eden, iktisap amaç ve sebeplerini gösteren ve iktisap edilecek malda menfaati bulunan kişilere belirtilen süre içinde itiraz hakkı veren bir ihbarı Resmi Gazetede yayımlar. Yasa'nın 6. maddesi-ne göre ise; itirazın incelenmesi sonucunda malın iktisabı uygun bulunursa kamulaştırma ihbarında gösterilen herhangi bir mal için Anayasa ve Yasa'nın kurallarına uygun olarak kamulaştırmayı yapacak olan makama iktisap emri (kamulaştırma emri) için yetki -verilir ve bu emir Resmi Gazetede yayımlanır.
Davacının taşınmazları ile ilgili yayımlanan kamulaştırma ihbarının Yasa'nın 4. maddesinde belirtilen ve Yasa'daki cetvelde gösterilen örneğe uygun olduğu, cetvelin bu taşınmaz malları kapsayan bir plana -atıfta bulunduğu ve buna uygun olarak yayımlanan kamulaştırma emrinin içeriği dikkate alındığı zaman, kamulaştırma emrinde kamulaştırma ihbarında gösterilen taşınmaz malların kamu yararı ve belirtilen amaç için kamulaştırılmasının zorunlu olduğu ve kamulaş-tırma ihbarında ve atıfta bulunduğu planda belirtilen taşınmaz malların kamulaştırmasının emredildiği görülmektedir. Bütün bunlar Pafta/Harita III/36.W2'de Davacı adına kayıtlı olan 100/1+100/2, 101 ve 97 numaralı Parsellerin kamulaştırma emrinin konusu ol-duğunu açıkça ortaya koymakta olup kamulaştırma ihbarı ve emrinde taşınmaz malların koçan numaraları ve mal sahibinin isminin yazılmaması kamulaştırma ihbarı ve emrinde herhangi bir şekil ve/veya usul sakatlığı yaratmamaktadır. Bu nedenlerle Davacının, kam-ulaştırma emrinin usul ve/veya şekil yönünden sakat olduğu nedeniyle iptal edilmesi yönündeki iddia ve taleplerine hukuken herhangi bir değer verilmez ve reddedilir.

Davacı ve/veya Avukatı, Davalıların kamulaştırılacak taşınmazlar, projenin uygulanac-ağı bölge ve kamulaştırma konusunda gerekli araştırma ve incelemeyi yapmadıklarını, Devlete ait başka alternatif malları değerlendirmediklerini, İlgili Şahıs İTÜ'nün hazırlamış olduğu ciddi bir projesi olmadığını, proje için mali olanağı olmadığını, proje -uygulanacaksa bile Davacının kamulaştırılan taşınmaz mallarına ihtiyaç olmadığını iddia etmişlerdir. Davacı ayrıca kamulaştırma emri ve/veya kararının kamu yararına olmadığını da iddia etmektedir.

Davacının iddialarından anlaşılacağı gibi Davacı kamu-laştırma işleminin tüm unsurları ile sakat olduğunu iddia etmektedir. Davalılar ve İlgili Şahıs ise Davacının bu iddialarını reddetmekte ve tam aksi görüşler ileri sürmektedirler. Davalılar ve İlgili Şahsa göre kamulaştırma emri tüm unsurları ile yasal mev-zuata ve kamulaştırma ilkelerine uygundur.

Kamulaştırmanın niteliği ile ilgili olarak YİM 255/2011
D.29/2014 sayılı davada şöyle denmektedir:

"Kamulaştırma, özel kişilere, sahip oldukları taşınmaz malları zorla idareye devretmek vecibesini yük-lediğinden, kişinin mülkiyet hakkına karşı, devletin sahip olduğu etkili bir hukuk müessesesi olarak görülür. Bu nedenle öğretideki tanımlama ile kamulaştırma, idare ile fertlerin çıkarlarını telif edecek şekilde tanzim edilmiştir.

Zorla Mal İktisabı içi-n aşağıdaki üç unsur esastır.

İdare kamulaştırmadan, ancak bir taşınmaz mala gerçekten ihtiyacı varsa, bir başka ifadeyle, ancak kamu yararı bulunduğu zaman ve bu kamu yararını sağlamak amacı ile yararlanabilir.
Kamulaştırma esaslı ve ayrıntılı bir şeki-lde tanzim edilmiş ve fertler için garanti teşkil eden usul ve şekil kurallarına uygun olarak yapılabilir.
Kamulaştırılan taşınmaz malın gerçek karşılığının ödenmesi gerekir (Bu konuda Bkz.Prof.Dr.İsmet Giritli ve Prof.Dr.Pertev Bilgen'in İdarenin Patrimu-anı ve İktisap Usüllerinin İncelendiği "İdare Hukuku" kitabının 50. sayfası)."

Birleştirilmiş YİM 84/1991 ve 91/1991 D.24/1992'de ise şöyle denmektedir:
-
" Kamulaştırma işlemlerinde uyulması gereken esaslar hakkında yukarıda belirtilen yasal
mevzuat yanında, İdare Hukuku da bazı ilkeler geliştirmiştir. Bu ilkelerin neler olduğuna
ilişkin YİM 131/88 (D.6/90) sayılı başvuruda sayfa 1-3'de bizim de benimsediğimiz
aşağıdaki görüşlere yer verilmiştir:

'Bunlara göre, Devlet veya kamulaştırma yapan kurum bu yetkilerini keyfi bir biçimde kullanmamalı, ilgili kararı almadan önce araştırma yapıp tüm olanakları incelemeli, olguları sapt-amalı, yeterli olan maldan daha fazla mal kamulaştırılmamalı, elzem olmadığı hallerde kamulaştırma yöntemine başvurulmamalı, kamulaştırma amacına hizmet edecek Devlete ait mal varsa, özel mülkiyete müdahale edilmemelidir. (Gör: Zaim Necatigil'in Kuzey Kıbr-ıs Türk Cumhuriyetinde Anayasa ve Yönetim Hukuku, sayfa 49). Bilindiği gibi, bu ilkelere uyumsuzluk bazı hallerde yasaya aykırılık veya yetkilerin aşılması veya kötüye kullanılması sonucunu doğrumakta ve ilgili kamulaştırma kararı iptal edilebilmektedir.'
-
Kamulaştırma için Anayasa ve yasaların öngördüğü usule sıkı sıkıya uyulması gerektiği
tartışmasız kabul edilmesi gereken bir husustur. Bu konuda Birleştirilmiş YİM İstinaf
26/89 ve 11/90 (D.17/90)'da aynen şöyle denmektedir:

'Kamula-ştırma için Anayasa ve yasaların öngördüğü usule sıkı sıkıya uyulması gerektiğine kuşku yoktur. Mülk edinme Anayasal bir haktır. Bu hak ancak Anayasanın öngördüğü hallerde veya ona uygun olarak çıkarılan mevzuatla kısıtlanabilir ve bu hakkın korunması da k-ısıtlanması için öngörülen hususlara titizlikle uyulması ile mümkündür.' "

-

Kamulaştırma yetkisi Anayasa'nın 41. maddesinin
(1). fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre Devlet, Belediyeler, Yasanın kendilerine kamulaştırma hakkı tanıdığı Kamu Tüzel Kişileri veya kamu yararı güden kuruluşlar kamulaştırma yetkisini kullanabilir-ler.

Devlet, Belediyeler ve Yasanın yetki verdiği kamu kurum ve kamu tüzel kişileri, kamu gücünü kullanmak suretiyle özel mülkiyete yönelik zorla iktisabı sağlayıcı bir idari işlem olan kamulaştırma işlemini gerçekleştirebilirler.

15/1962 sayıl-ı Zorla Mal İktisabı Yasası'nın
3. maddesinin (2). fıkrasında amme menfaatine olan maksatlar sayılmıştır.

Bu fıkranın ( l ) bendine göre, bir malın amme menfaati yararına daha iyi kullanılabilmesi ve inkişafı, (p) bendine göre de bir Cemaat Meclis-inin yetkisi dahilindeki herhangi bir eğitim, din, hayır veya spor müessesesi, teşekkülü veya tesisin gayelerinin tahakkuku veya ilerletilmesi amme menfaatine olan maksatlardır.

19/1/2008 tarihinde KKTC ile İstanbul Teknik Üniversitesi arasında İTÜ'-nün KKTC'de Eğitim-Araştırma Yerleşkeleri (İTÜ-KKTC) Kurulmasına ilişkin Çerçeve Protokolü imzalanmış ve 17/2008 sayılı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti İle Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında 19 Ocak 2008 Tarihinde İmzalanan İstanbul Teknik Üniver-sitesinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Eğitim-Araştırma Yerleşkeleri (İTÜ-KKTC) Kurmasına İlişkin Çerçeve Protokolünün Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasası ile bu protokol onaylanmıştır.

Bu protokol, içeriğinden görülebileceği üzere, KKTC'de -yüksek öğrenim kalite ve kapasitesini artırma hedefi doğrultusunda KKTC'de İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) eğitim-araştırma yerleşkelerinin tesisi amacıyla yapılmıştır.

Protokolün temel amacı, KKTC ekonomisine katkıda bulunmak ve üniversite sanayi- işbirliğini kuruluş aşamasından başlayarak araştırma odaklı bir eğitim ve araştırma kurumu oluşturmaktır.

İTÜ'nün KKTC'deki yerleşkelerinde oluşturacağı eğitim-araştırma birimleri Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti işbirliği ile -gerçekleşecektir.

KKTC Hükümeti, İTÜ'nün kuracağı eğitim araştırma yerleşkeleri için kendi kontrolü altında taraflarca uygun bulunan işlevlere elverişli yeterli büyüklükteki arazi ve/veya binaları tahsis etmeye yönelik işlemleri yapmayı taahhüt etmi-ştir.

17/2008 sayılı Onay Yasası'ndan sonra KKTC Meclisi tarafından 38/2009 sayılı İstanbul Teknik Üniversitesi
İTÜ-KKTC Eğitim-Araştırma Yerleşkeleri (Kuruluş, Görev, Çalışma ve Denetleme) Yasası yapılmıştır.
Bu Yasa'nın 4. ve 6. maddelerinde- İTÜ-KKTC'nin kuruluş ve amaçları belirtilmektedir. Buna göre İTÜ'nün amacı, KKTC'de yüksek öğrenim kalite kapasitesini artırmak, öğrenci sayısını artırmak, eğitim birimleri kurmak ve geliştirmek, KKTC'nin ve bölgenin yüksek öğrenim gereklerine yönelik, eğ-itim, öğretim ve araştırma çalışması yapmak, kültürel ve bilimsel ilişkilerin gelişmesine yardımcı olmak, KKTC'nin dünya uygarlığı içinde saygın bir yer almasını sağlamaya yardımcı olmak olarak belirtilmiştir.

Bu Yasa'nın 35. maddesi ise İTÜ-KKTC'de -yürütülecek eğitim kamu yararı güden hizmet olduğundan, İTÜ-KKTC için gerekli taşınmaz malların İskan Topraklandırma ve Eşdeğer Mal (İTEM) Yasası altında olması halinde kamu yararına ayrılıp üniversiteye kiralanacağı, özel mülk olması halinde Zorla Mal İkt-isabı Yasası gereğince kamulaştırılıp bedeli üniversite tarafından karşılanmak kaydı ile üniversite adına kaydedileceği, Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası ve Hali Araziler (İcarlama ve Yönetim) Yasası kapsamında olması halinde bu Y-asalara uygun olarak üniversiteye kiralanacağı, alçak orman arazisi olması halinde Alçak Orman Arazilerinin Devri ve İcar Yasası ve Orman Arazileri (İcarlama ve Yönetim) Yasası'na uygun olarak üniversiteye kiralanacağı belirtilmektedir.

Üniversitenin- yasa ile belirtilen amaçları ve kamulaştırma emrinde, "taşınmaz malın/malların kamu yararı için, yani Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde, eğitim ve öğretimin sağlanması, idamesi için gerekli olduğu ve kamulaştırılmasının zorunlu olduğu" nedeniyle kamulaştır-ılmasına emir verildiği göz önünde bulundurulduğu zaman Davacıya ait olup kamulaştırılan taşınmaz malların kamu yararına bir maksat için ve 15/1962 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası'nın 3. maddesinin (2). fıkrasının (l) ve (p) bentlerinde belirtilen "Malın,- amme menfaati yararına daha iyi kullanılması ve inkişafı" ve "Bir Cemaat Meclisinin yetkisi dahilinde herhangi bir eğitim, din, hayır veya spor müessesesi, teşekkülü veya tesisin gayelerinin tahakkuku veya ilerletilmesi" kamu yararı maksatlarıyla kamulaşt-ırıldığı ortaya çıkmaktadır.

Kamulaştırma işleminin kamu yararı gereğince yapıldığını saptadıktan sonra, kamulaştırmayı yapan makamın kamulaştırma kararı almadan önce kamulaştırılacak mallarla ilgili bir araştırma yapıp yapmadığını, yetkilerini ilgil-i yasaya ve kamulaştırma kriterlerine uygun kullanıp kullanmadığını incelememiz gerekmektedir.

Davacı ve Avukatı, Davacının taşınmaz mallarının olduğu bölgede üniversiteye 6000 dönümlük bir arazi verildiğini, Davacının taşınmaz malına ihtiyaç olmadığ-ını, Davalıların kamulaştırmayı yaparken gerekli araştırmayı yapmadıklarını, alternatif Devlet malı aramadıklarını, kamulaştırılan taşınmazlarda uygulanacak bir proje ve projeyi hayata geçirecek bütçe bulunmadığını Davacının taşınmaz mallarının keyfi bir ş-ekilde kamulaştırıldığını ileri sürmüştür.

Kamulaştırmayı yapacak makam, kamulaştırma kararı almadan önce gerekli araştırmayı yapmalı, tüm olanak ve alternatifleri değerlendirmeli ve kamulaştırma amacına en uygun yeri veya taşınmazları tespit etmeli,- gereğinden fazla taşınmaz mal kamulaştırılmamalı, kamulaştırma amacına uygun Devlete ait mal varsa, özel mülkiyete ait taşınmazlar zorunluluk arzetmediği sürece kamulaştırmaya tabi tutulmamalıdır. Kamulaştırma makamı kamulaştırma kararından önce kamulaştı-rma ile ilgili yaptığı araştırma ve çalışmaları açık bir şekilde ortaya koymalı ve kamulaştırmayı bu araştırma ve çalışmalar neticesinde elde ettiği veriler çerçevesinde kamulaştırma ilkelerine en uygun şekilde yapmalıdır.

Huzurumuzdaki şahadet ve em-arelere göre lehine kamulaştırma yapılan İlgili Şahıs kamulaştırma kararı alınmadan önce İTÜ-KKTC Eğitim ve Araştırma Yerleşkelerinin yapılması düşünülen ve Davacının kamulaştırmaya konu taşınmazının da bulunduğu yaklaşık 5000 dönüm arazi ile ilgili 2011 -yılında İTÜ-KKTC Yerleşkeleri Yeni Erenköy Yerleşkesi Analiz Raporunu (Emare 20), 2013 yılında İTÜ-KKTC Eğitim ve Araştırma Yerleşkeleri Araştırma ve Analiz Raporunu (Emare 22) hazırlatarak her yönü ile bölgenin analiz ve araştırmasını yapmış, gerekli veri-leri elde ettikten sonra Yerleşkeye uygun olan alanları tespit ederek 2013 yılında İTÜ-KKTC Eğitim ve Araştırma Yerleşkeleri Yeni Erenköy Yerleşkesi Kentsel Tasarım Proje Raporunu hazırlamıştır (Emare 21).

İlgili Şahıs Tanığı Aslı Çekmiş Kanan'ın bu -husustaki şahadeti ve sunduğu emareler (Emare 20, 21 ve 22) de bu hususları teyit etmektedir.

Davalılar ve İlgili Şahıs kamulaştırma yoluna başvurmadan önce yapılacak yerleşkenin yeri ve alanı ile ilgili her türlü araştırmayı, incelemeyi ve mülkiyet -analizini yapmışlardır.
Tanık Aslı Çekmiş Kanan, yerleşkenin yapılacağı arazide 2 vadi ve orman alanları bulunduğunu, yerleşkede Denizcilik Fakültesi, deniz ulaştırma ve deniz turizmi faaliyetleri olacağından deniz ve kıyıya ihtiyaç bulunduğunu, sahilden 1-00 metre içeride yerleşim başlayacağını, yerleşke alanının kıyıya
yakın başlaması gerektiğini, vadiler ve orman alanına
yerleşim yeri yapılamayacağını, bu nedenle özel mülkiyette olan bazı alanlara da yerleşke için zorunlu olarak ihtiyaç bulunduğunu ve bu- nedenle kamulaştırıldığını, Davacının kamulaştırma konusu arazilerinin de fakülte binalarının bulunduğu etaba denk geldiğini Davacının arazisi olmadan projenin uygulanamayacağını bu nedenle, Davacının arazisine de zorunlu olarak ihtiyaç duyulduğu için kam-ulaştırılmasının zorunlu olduğunu belirtmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığında eğitimci olan Müdafaa
Tanığı 2 Erdinç Akgür, ayni zamanda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 3 yıllık bir süre için İTÜ Yönetim Kuruluna atanan bir kişidir. Bu tanık da ayni yö-nde şahadet vererek gerekli araştırmanın yapıldığını, İTÜ-KKTC Yerleşkesinin amaçları için deniz de gerektiğinden yerleşke için en uygun yerin Davacının arazisinin de içinde bulunduğu alan olduğunu, yerleşke projesinin yapıldığını, hayata geçirilmesi için -bütçenin de ayrıldığını ancak kamulaştırma problemleri nedeniyle bütçenin kullanılamadığını belirtmiştir.

Bu tanıkların şahadetlerine itibar etmemek için herhangi bir neden bulunmamaktadır. Huzurumuzdaki itibar ettiğimiz şahadet ve emarelerden ortay-a çıkan ve yukarıda da belirttiklerimiz ışığında, Davalılar haiz oldukları kamulaştırma ile ilgili yetkilerini kullanırlarken gerekli araştırma ve incelemeyi yapmışlar, yerleşke amaçlarına uygun ciddi ve ayrıntılı bir proje hazırlamışlar, bütçesini ayırmış-lar, yerleşke alanı için kamulaştırılması gereken alandaki özel mülkiyet durumunu dikkate almışlar, zorunlu ihtiyaç olan özel mülkiyetteki bazı taşınmazları ve Davacının bu dava konusu taşınmaz mallarını bütün bunlardan sonra kamulaştırmışlardır. Davalılar- bu yetkilerini kullanırken ilgili Yasa'ya ve kamulaştırma ilkelerine uygun ve yetkileri dahilinde hareket etmişlerdir. Bu nedenlerle, Davacının aksi yöndeki iddialarının kabul edilmesi imkânı bulunmamaktadır.

Belirtilenlerden anlaşılacağı gibi Davac-ı davasında başarılı olamamıştır. Davacının davasının reddedilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak;

Davacının davası ret ve iptal edilir.

Davanın olguları, tüm durum ve koşulları dikkate alındıktan sonra dava masrafları ile ilgili herhangi bi-r
emir verilmez.




Mehmet Türker Tanju Öncül Beril Çağdal
Yargıç Yargıç Yargıç



21 Mayıs, 2021








20






Full & Egal Universal Law Academy