Yüksek İdare Mahkemesi Numara 236/2007 Dava No 29/2010 Karar Tarihi 11.10.2010
Numara: 236/2007
Dava No: 29/2010
Taraflar: Lefkoşa Ercan ve Girne Taksiciler Birliği ve diğerleri ile İçişleri Bakanlığı İzin Kurulu arasında
Konu: Taksi izni - 20 adet taksi izninin verilmesi kararının iptali istemi - Ön itiraz - Yüksek İdare Mahkemesinde açılacak bir davada birden fazla kararın ve de birden fazla davacının aynı dava altında birleştirilmesi mümkün olamayacağı ön itirazı ile davanın iptali talebi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 11.10.2010

-D.29/10 YİM:236/07

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Necmettin Bostancı,Talât D.Refiker,Narin F.Şefik.

Davacı:1-Lefkoşa Ercan ve Girne Taksiciler (LEGTAB)Birliği
- Başkanı ve/veya Yönetim Kurulu Başkanı sıffatıyla
Kemal Gözay, Ramadan Cemil Meydanı-Girne
2-Hüseyin Eren, Mareşal Fevzi Çakmak Cad.No:8 Lapta
3-Kemal Girgin, Kervansaray, Karaoğlanoğlu-Girne
4-Mustafa Şanverdi, Kervansaray-,Karaoğlanoğlu-Girne
5-Mustafa Güler,Kervansaray,Karaoğlanoğlu-Girne
6-Erbay Güney, Kervansaray,Karaoğlanoğlu-Girne
7-Fuat Soybaflı, Çatalköy
8-Mehmet İlteriş, Artemis-Bafra

- ile -

Davalı:1-İçiş-leri Bakanlığı İzin Kurulu vasıtasıyla KKTC,Lefkoşa
2-İçişleri Bakanlığı vasıtasıyla KKTC,Lefkoşa


A r a s ı n d a.

Davacılar namına: Avukat Ünsal Çağda
Davalılar namına: Kıdemli Savcı Gülser Ak-anyeti
İlgili Şahıs 1 namına : Avukat Talât Kürşat
İlgili Şahıs 7 namına : Avukat Tevfik Mut.

----------

H Ü K Ü M


Necmettin Bostancı: Davacılar, Davalılar aleyhine ikâme ettikleri işbu davada aşağıdaki şekilde talepte bulunmuşlardır:

"A) Davalı No 1 -ve/veya Davalılar tarafından 26/10/2007 tarihinde alınmış ve Malpas Hotel çevresinde Çatalköy'de, Mercury Hotel çevresinde Karaoğlanoğlu'nda ve Artemis Hotel çevresinde Bafra'da toplam 20(yirmi) adet taksi izni verilmesine ve/veya onaylanmasına ilişkin İ.K- 24/2007 sayılı kararın ve/veya kararların ve/veya işbu kararlarla ilgili tüm işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına Muhterem Mahkemenin karar vermesi.

B) Muhterem Mahkemenin adil ve uygun göreceği herhangi -bir
emir veya çare.

C) İşbu dava masraflarının Davalılara tahmili hususunda emir
verilmesi."

Davalılar, Davacıların talep takririne karşılık ön itirazlar da içeren müdafaa takriri dosyalayarak Davacıların iddialarını reddetmişlerdir.

20.1-1.2007 tarihinde 20 kişi davaya İlgili Şahıs olarak dahil edilmiştir. İlgili Şahıs 9 aleyhindeki dava 4.3.2008 tarihinde takipsizlikten iptal edilmiştir. Daha sonra 19.2.2009 tarihinde Davacılar, İlgili Şahıslar 2,3,4,10,11,
13,14,15,16,17,18,19 ve 20 aley-hindeki taleplerini geri çektiler, davalarını İlgili Şahıs 1,5,6,7,8 ve 12 aleyhine sürdürdüler.

İlgili Şahıslar 1,5,6,7,8 ve 12 davada ayrı müdafaa takriri dosyalamamışlar, Savcılığın sunduğu müdafaa takririni benimsemişlerdir.

Taraflar, davada mutab-akatla evraklardan oluşan toplam 12 adet emare sunmuşlardır.

Davalılar, müdafaa takrirlerinde 5 ön itiraz ileri sürmüşlerdir. Davalılar adına bulunan Savcı, davanın duruşmasına başlamadan önce 1. ve 5. ön itirazların öncelikle dinlenmesini, diğer ön itir-azların davanın bütünü içerisinde ele alınmasını talep etmiş, Davacılar Avukatının talebe itiraz etmemesi ve Mahkememizin de talebi uygun karşılaması üzerine Davalıların müdafaa takririnde yer alan 1. ve 5. ön itirazlarının öncelikle dinlenmesine karar ver-ilmiştir.

Taraflar, ön itirazların duruşması amacı ile herhangi bir tanık dinletmemişler, sadece Mahkemeye hitapla yetinmişlerdir.

Öncelikle dinlenilmesine karar verilen ön itirazlar aşağıdaki gibidir:
"1- Yüksek İdare Mahkemesinde açılacak bir davad-a birden fazla kararın ve de birden fazla davacının aynı dava altında birleştirilmesi mümkün olmadığından işbu davanın hali hazırda mevcut şekliyle ileri gidemeyeceğinden öncelikle red ve iptal edilmesi gerekmektedir.

5- Davacı 1'in dernek olduğu ve işbu- dava konusu alınan karar
ve/veya yapılan işlemler derneğin amaç ve çıkarlarını
etkileyen konular olmadığından herhangi bir meşru menfaati
etkilenmiş değildir. Dolayısı ile Davacı 1'in dava açmak
için herhangi bir dava sebebi yoktur."


-Bahse konu ön itirazları incelemeden önce, davanın
taraflarında dava ikâmesinden sonra ortaya çıkan
değişiklikleri tespit etmekte yarar vardır. 11.5.2009
tarihinde talimat safhasında, Davacı, İlgili Şahıs No 8 Mehmet Çavuşoğlu aleyhindeki davayı geri çe-kmiştir. Davacı No 7 dava ikâmesinden sonra vefat etmiştir. Davanın görüldüğü tarihte Davacı 5'in taksi işletme izni yoktur. Davalı 6'nın taksi işletme izni davanın görüldüğü zamanda iptal edilmiştir. Davacı Avukatı ön itiraz duruşması esnasında talep takr-irinde yer alan Çatalköy ve Bafra'daki taksi izni verilmesine ilişkin taleplerini geri çekmiş, davasını sadece Mercure Otel Karaoğlanoğlu bölgesinde verilen izinlerle ilgili sınırlı tutmuştur. Buna bağlı olarak İlgili Şahıs 1 ve 5 ile ilgili taleplerini de- geri çekmiş, davasını sadece İlgili Şahıslar 6,7,8 ve 12 aleyhine devam ettirmiştir.

Davalılar adına bulunan Savcı, 1. ve 5. ön itirazların duruşması amacı ile Mahkemeye yaptığı hitabında özetle, bir dernek olan Davacı 1'in T izni talebi veya T izni sa-hibi veyahut T izinli araç sahibi olmadığını, Davacı 2'nin Lâpta'da Davacı 3 ve 4'ün Kervansaray - Karaoğlanoğlu taksi durağında çalıştığını, Davacı 5'in taksi işletme izni olmadığını, Davacı 6'nın Karaoğlanoğlu'nda taksi işletme izni olduğunu ancak davanı-n görüldüğü esnada iptal edildiğini, Davacı 7'nin
Çatalköy - Girne'de durak yeri olduğunu ancak dava tarihinden önce vefat ettiğini, Davalı 1'in 26.10.2007 tarihli kararı ile Malpas Otel çevresi, Çatalköy, Mercure Otel çevresi, Karaoğlanoğlu ve Artemis Ote-l - Bafra bölgeleri için taksi çalıştırma izni verildiğini, 26.6.2007 tarihli izin kurulu kararı ile bahsedilen bölgelerde taksi izni için müracaat kabul edilmesine ve bu yöndeki kararı da İzin Kurulu Başkanının duyurmasına karar verildiğini, bu karar uyar-ınca 7.7.2007 tarihinde Kıbrıs Gazetesinde bahse konu duyurunun yapıldığını, davadaki talebin, farklı duraklarla ilgili alınan izinlerin iptali olduğunu, bir İdare Mahkemesi davasında birden fazla kişinin birlikte dava açabilmesi için davanın maddi ve huku-ki sebeplerinde birliktelik olması ve Davacıların hak ve menfaatlerinde iştirak olması gerektiğini, bu davada farklı bölgeler için alınan kararların bir tek dava layihası ile birleştirilip dava açıldığını, bu davanın şeklen hatalı olduğunu, bu şekli ile yü-rüyemeyeceğini, iptali gerektiğini, 5.ön itirazla ilgili olarak da Davacı 1'in bu davanın yürütülmesinde herhangi bir meşru menfaati bulunmadığını çünkü Davacı 1'in T izinli aracı olmadığını, derneğin ancak meşru menfaati olduğu zaman dava açabileceğini, b-u nedenle davanın iptali gerektiğini söylemiştir. İlgili Şahıs No 1 ve No 7 Avukatları Savcının beyanlarına katılmışlardır. Davacılar Avukatı da Mahkemeye hitabında özetle, İlgili Şahıs 13,14,15,16,17,18,19 ve 20 ile ilgili taleplerini geri çektiklerini-, bunun sonucu Emare 10 kararın ikinci sayfasında C paragrafı altındaki 8 tane taksi izni ile ilgili taleplerinden vazgeçtiklerini, Davacı 7'nin Savcının belirttiği gibi vefat ettiği için işbu davayı onunla ilgili yürütme olanağı olmadığını, Emare 10'un 1.- sayfasında A paragrafındaki T izinleri ile ilgili olarak İlgili Şahıs 1 Berk Özdenefe ve İlgili Şahıs 5 Halil Sadrazam aleyhlerine olan taleplerinin devam ettiği, aynı emarede B paragrafındaki T izinlerinden sıra no 1,3 ve 7'dekiler aleyhindeki taleplerin-in devam ettiğini, dava konusu kararın bir sayı

numarası taşımadığını ve bir bütün olduğunu, bu nedenle
davada birden fazla Davacı olabileceğini, bu davada ayrı işlem yapılmadığını, bir işlem yapıldığını, bu nedenle maddi ve hukuki sebeplerde birlikteli-k olduğunu, T izinli kişilerin duraklarda mesleklerini icra ettiklerini, ayrıca duraktaki taksiciler arasında hak ve menfaat ve bir iştirakın olduğunu ileri sürdükten sonra 1.iptidai itirazın karara bağlanması amacı ile talebini Emare 10 kararın 2. sayfası-ndaki (b) paragrafı ile sınırlandırdı-ğını, Bafra ve Çatalköy bölgesi ile ilgili taleplerinden vazgeçtiğini, davasını sadece İlgili Şahıslar 6,7,8 ve 12 aleyhine sürdüreceğini beyan etmiştir.

5.ön itirazla ilgili Davacı 1'in dernek olması hasebi ile kend-i varlık ve görevlerini ilgilendiren konularda dava açabileceğini ileri sürmüştür.

Öncelikle 5.ön itirazı inceleyelim. Dernekler, tüzel kişi olarak kendi menfaatlerini ihlâl eden idari kararlara karşı dava açabilirler ancak üyelerinin menfaatini korumakl-a ilgili dava açma ehliyetleri yoktur. Bu konuda Prof.Dr. A.Şeref Gözübüyük Yönetsel Yargı isimli eserinin güncelleştirilmiş
27. basısında sayfa 181 ve 182 paragraf 198'de şöyle demektedir: "Dernek üyelerinin çoğunluğunu, hattâ tamamını ilgilendiren konul-arda derneğin, dernek üyelerinin menfaatini korumak için açtığı davaları Danıştay, > yönünden reddetmektedir. Danıştayın bu alanda verilmiş bir çok kararları vardır". Yine aynı paragraf sayfa 182'de "...dernekler ancak bizatihi derneğin menfaatı-nın ihlâl edildiği hallerde dava açmak ehliyetini haiz olup, üyelerinin menfaatını ihlâl eden işlemlerden dolayı kanunda açıkça hüküm bulunmadıkça dava açmaları mümkün değildir". Yrd.Doç.Dr. Ahmet Nohutçu da İdari Yargı isimli eserinin 1.bası sayfa 139'da -Danıştay 8.dairesinin 7.12.1999, E. 1999/2477-K. 1999/7077 kararına atıfla şöyle demektedir: "Dernekler kuruluş amaçlarıyla sınırlı ve tüzel kişiliğinin menfaati ihlal
edildiğinde dava açma ehliyetine sahiptirler. Ancak dernekler üyelerinin öze-l yararlarını ilgilendiren işlerde dava açamazlar. Ayrıca herhangi bir işlemin derneğin kuruluş amacı arasında olması, derneğe dava açma ehliyeti kazandırmamakta-dır."

Yukarıdakiler ışığında, Davalılar 5'inci ön itirazda başarılı olmuşlardır.

Birden fa-zla kişinin aynı davada birlikte Davacı olabilmeleri için YİM 120/08 (D.43/09) sayılı davada da belirtildiği gibi 1) maddi vakıalarda birliktelik, 2) hak ve menfaatte iştirak olması gerekir.

Huzurumuzdaki davada maddi vakıalarda birliktelik olduğu açıktı-r. Ancak, hak ve menfaatte iştirakten bahsetmek mümkün mü?
Yukarıda belirtilenlerden görüldüğü gibi Davacılar Avukatı, davadaki talebi daraltmış ve davasını sadece, Mercure Hotel çevresi Karaoğlanoğlu bölgesinde yeni olarak tesis edilen durakla ilgili veri-len T izinlerine münhasır kılmıştır. İddiaya göre Karaoğlanoğlu bölgesinde bir durak mevcut iken, Karaoğlanoğlu bölgesinde bulunan Mercure Hotel çevresi için ikinci bir durak tesis edilmiştir. Davacılar yeni durak tesisine ilişkin kararı dava konusu yapmam-ışlar sadece, bu durakla ilgili verilen T izinlerini dava konusu yapmışlardır.

Gerek ayni gerekse farklı bölgede bir durakta çalışanların, diğer bir durak veya duraklarla ilgili hak veya menfaatlerinde iştirakten veya birliktelikten bahsedilemez. Ayrıca -Davacı 1 birlik ile diğer 6 Davacı arasında da hak ve menfaatte iştirak söz konusu değildir.

Yukarıdakiler ışığında, Davalılar I'nci ön itirazlarında da başarılı olmuşlardır.

Netice olarak dava red ve iptal edilir.
Masrafları Davacılar ödeyecektir.



Ne-cmettin Bostancı Talât D.Refiker Narin F.Şefik
Yargıç Yargıç Yargıç




10 Kasım, 2010











7






Full & Egal Universal Law Academy