Yüksek İdare Mahkemesi Numara 228/2014 Dava No 14/2016 Karar Tarihi 02.05.2016
Numara: 228/2014
Dava No: 14/2016
Taraflar: Güleney İnşaat Ltd. ile Bayrak Radyo televizyon Kururmu arasında
Konu: İhale - Satın Alma Tüzğü - İhale ile ilgili meşru menfaat - Kapalı zarf usulü - Verilen teklifin sonradan değitirilmesi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 02.05.2016

-D.14/2016YİM:228/2014
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında

Yargıç Tanju Öncül Huzurunda.

Davacı:Gülenay İnşaat Ltd.(M.Ş.13294) Organize Sanayi Bölgesi
16.sok.no:49 Lefkoşa
İle
Davalı:Bayrak Radyo Televizyon K-urumu, Fazıl Küçük Bulvarı, Lefkoşa
A r a s ı n d a.
Davacı namına:Avukat Tekin Söylemez
Davalı namına:Avukat Feyzi Hansel
İlgili Şahıs namına:Avukat Şerife Transtürk.

---------
K A R A R

Davacının:

"A)Bayrak Radyo Televizyon Kur-umu (BRTK) için ve/veya
tarafından BRTK-02/2014 referansı altında Bayrak Radyo Televizyon Kurumu Hangar binası inşaatı ve çevre düzenlemesi işlerini kapsayan ihalesine teklif veren ve 18 Ağustos 2014 tarihinde tekliflerin açılarak incelenmesi sonrasında-, en düşük ve en uygun teklifin Davacı şirkete ait olmasına rağmen, bilgisi dışında hiçbir gerekçe bildirilmeksizin, Davacının verdiği teklifin altına düşürülen Umay Constructıon Ltd'ye, BRTK satın alma Tüzüğü ve Devlet İhale Tüzüğü koşullarına aykırı bir -şekilde, ihalede belirtilen şartlara uygun olarak teklif vermediği, ihaleye alternatifli fiyat vermesi gerektiği ama iki ayrı fiyat verilmediği halde, takriben 1/10/2014 tarihinde sözlü olarak Davalı ve/veya yetkili kurulları ve/veya komisyonları ve/veya m-üstahdemleri tarafından alınan ve ilan tahtasına asılmayan, halka duyurulmayan ve takriben 1/10/2014 tarihinde Davacıların bilgisine gelen karar ve/veya kararlarının ve/veya yapılan işlem ve/veya işlemlerinin hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya ipta-lleri ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları hususlarında emir ve/veya hüküm,

B) Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRTK) için ve/veya
tarafından BRTK-02/2014 referansı altında Bayrak Radyo Televizyon Kurumu Hangar binası inşaatı ve çevre düzenlemesi -işlerini kapsayan ihalesine teklif veren Davacıya tercihen ihalenin Umay Constructıon Ltd.'e verilmesine dair olan ve takriben 1/10/2014 tarihinde Davacının bilgisine gelen Davalı ve/veya yetkili kurulları ve/veya komisyonları ve/veya müstahdemleri tarafın-dan BRTK satın alma tüzüğüne aykırı olarak alınan karar ve/veya kararlarının ve/veya işlem ve/veya işlemlerinin hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya iptalleri ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları hususlarında emir ve/veya hüküm,

C) Bayrak Ra-dyo Televizyon Kurumu (BRTK) için ve/veya
tarafından BRTK-02/2014 referansı altında Bayrak Radyo Televizyon Kurumu Hangar binası inşaatı ve çevre düzenlemesi işlerini kapsayan ihalesine teklif veren Davalı ve/veya yetkili kurulları ve/veya komisyonları v-e/veya müstahdemleri tarafından BRTK satın alma tüzüğüne aykırı olarak alınan ve sonucu ilan panosuna asılmayan takriben 1/10/2014 tarihinde Davacının bilgisine gelen Davalı ve/veya yetkili kurulları ve/veya komisyonları ve/veya müstahdemleri tarafından al-ınan karar ve/veya işlemlerinin hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya iptalleri ve/veya herhangi bir sonuç doğurmayacakları hususlarında emir ve/veya hüküm,

D) Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRTK) için ve/veya
tarafından BRTK-02/2014 referansı altı-nda Bayrak Radyo Televizyon Kurumu Hangar binası inşaatı ve çevre düzenlemesi işlerini kapsayan ihalesine katılarak daha düşük teklif vermiş olmasına rağmen UMAY Constructıon Ltd. isimli şirket ve/veya şirketlerin teklif ve/veya tekliflerinin tam olmamalar-ı ve/veya teklif dökümanlarına ve/veya ihale şartnamesi koşullarına uymamaları ve/veya adı edilen firmaların aranan evsafa haiz olmamaları nedeni ile ret edilmeleri ve/veya değerlendirmeye tabi tutulmamaları gerektiği halde ihalenin, Davacıya tercihen UMAY- Constructıon Ltd.isimli şirkete verilmesine dair olan ve takriben 1/10/2014 tarihinde Davacının bilgisine gelen Davalı ve/veya yetkili kuralları ve/veya komisyonları ve/veya müstahdemleri tarafından BRTK satın alma tüzüğüne aykırı olarak alınan karar ve/v-eya işlemlerinin hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya iptalleri ve/veya herhangi bir sonuç doğurmayacakları hususlarında emir ve/veya hüküm,

E) Bayrak Radyo Televizyon Kurumu (BRTK) için ve/veya
tarafından BRTK-02/2014 referansı altında Bayrak Rady-o Televizyon Kurumu Hangar binası inşaatı ve çevre düzenlemesi işlerini kapsayan ihale 18/8/2014 tarihinde açılarak en düşük teklifin Davacı tarafından verildiği ilan edilmiş olmasına rağmen BRTK tüzüğüne aykırı olarak kabul edilen yüksek teklifin neden ka-bul edildiğinin gerekçeleri ile birlikte açıklanmamış olmasına rağmen, takriben 1/10/2014 tarihinde Davacının bilgisine gelen Davalı ve/veya yetkili kurulları ve/veya komisyonları ve/veya müstahdemleri tarafından BRTK satın alma tüzüğüne aykırı olarak alın-an karar ve/veya işlemlerinin hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya iptalleri ve/veya herhangi bir sonuç doğurmayacakları hususlarında emir ve/veya hüküm,"

taleplerinde bulunduğu davası, davaya konu kararın ihale şartnamesine aykırı olduğu, gerekli i-ncelemeler yapılmadan verildiği, İlgili Şahsın teklifini eksik verdiği, alternatifli teklif vermediği, Davacının en düşük teklifi vermiş olmasını dikkâte almadan, daha yüksek teklif veren İlgili Şahsa herhangi bir gerekçe de açıklamadan ihalenin verildiği,- tekliflerin mevzuata ve şartnameye uygun olmayan bir şekilde açıldığı, kapalı zarf usulü alınan tekliflerin değiştirilmesine izin verildiği, kesinleşmiş ihale sonucunun ilân tahtasına 48 saat içerisinde asılmadığı, kararın gerekçeli olmadığı özlü hukuki e-saslara dayandırılmıştır.

Davalının buna karşı dosyaladığı Müdafaa Takriri ise, kararın mevzuata veya ihale dokümanına veya idare hukuku prensiplerine aykırı olmadığı, gerekli araştırma ve incelemelerin ve değerlendirmelerin yapıldığı, kararın gerekçesiz- olmadığı özlü hukuki esaslara dayandırılmıştır.

İlgili Şahsın Müdafaa Takririnde yer alan hukuki esaslar, Davalı tarafın iddiaları ile benzerlik içermektedir. Bunlar dışında anılan müdafaa layihasında:
"1-İlgili Şahıs, işbu davanın açılmasında Davacını-n
herhangi bir meşru menfaati olmadığı ve/veya menfaatinin etkilenmediğini beyan eder ve işbu davanın daha fazla ileri gitmeden iptidaen reddini talep eder. İlgili şahsın devamla sözkonusu ihaleyi ilgili Anayasa'ya, İdari ve Teknik Şartname'ye, BRTK Satın- Alma Tüzüğü'ne ve sair mevzuata, gerekli prosedürü yapmaya yetkili olan Davalı tarafından yapılmış bulunan yasal işlemler sonucu devraldığını herhangi bir yasadışılık ve/veya hukuk dışılık olmadığını iddia eder ve davanın iptidaen reddini talep eder."
şek-linde bir ön itiraz bulunmaktadır.

Taraflarca beyan edilen davayla ilgili olgular:
1-Davalı, Satın Alma Komisyonu vasıtasıyla, takriben
21.7.2014 tarihinde, bu dava konusu BRTK-02/2014 sayılı
"Hangar Binası İnşaat Projesi" konulu bir ihale a-çtı
ve/veya bu ihalenin duyurulmasını sağladı. Buna göre,
ihaleye verilecek teklifler en geç 18.8.2014 tarihine
değin teklif kutusuna atılmak suretiyle verilebilecekti.

2-Davalının Satın Alma Komisyonu, takriben 18.8.2014
tarihinde toplanarak te-klif kutusunu açmış ve teklif kutusu içerisinden toplam 12 adet teklif zarfı çıktığını tespit etmiştir. Bunun üzerine, Komisyon, orada hazır bulunan teklif sahipleri huzurunda tüm zarfları açarak, tüm teklifleri ilan edip tutanağa geçirmişlerdir. Bu toplan-tıda, daha sonra tekliflerin değerlendirilebilmesine olanak sağlayacak teknik raporun temini için tüm zarflar ve/veya teklif dosyaları teknik komiteye havale edilmiştir.

3-Davalının Satın Alma Komisyonu, takriben 2.9.2014
tarihinde yeniden toplanarak, da-va konusu ihaleye ilişkin idari şartnamede tekliflerin KDV dahil mi yoksa hariç olacağı açıkça ifade edilmeden, KDV eklenmemiş meblağlar üzerinden tevdi edilen teminat mektuplarının da geçerli olacağı kararını almıştır.

4-Teknik komite tarafından tanzim- edilen teknik
değerlendirme raporuna göre, teklif veren firmalar, "yasal kayıt ve yetki durumu", "ihalelere katılabilme yetkisi ve devlete olan vergi borcu durumu", "ihale teminatı", "personel sayısı", "araç parkı", "referanslar" ve "inşaat ve garanti sü-resi" bakımından değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme raporuna göre, avantajlı firmalar 1'den 9'a olacak şekilde sıralanmış ve İlgili Şahıs bu sıralamada 5'inci sıraya Davacı ise 6'ncı sıraya yerleştirilmiştir. Ancak, Davacı, söz konu rapor tahtındaki de-ğerlendirmenin yanlış yapıldığı iddiasındadır.

5-Davacının takriben 18.8.2014 tarihinde vermiş olduğu
teklifi, iki alternatif içermekte ve çatı işlerinin sandviç panel ile yapılacak olması haline ilişkin teklifi 188,024.-TL iken, çatı işlerinin galvaniz -trapez saç ile yapılacak olması haline ilişkin teklifi 171,024.-TL idi.

6-İlgili Şahsın teklifi, sadece, çatı işlerinin sandviç
panel ile yapılacak olması haline ilişkindi ve teklif
toplam 189,000.-TL idi.

7-Dava konusu ihale kapsamında- fiyatlandırılacak kalemler
"kazı ve betonarme işleri", "duvar örme ve sıva
işleri", "çatı kurulum işleri" ve "kapı ve pencere"
işleri idi. Elektrik tesisat işleri Davalıya ait
olacaktı, müteahhit sadece gerekli yerlerin kırılıp -
yeniden sıvanmasından sorumlu olacaktı ve bu işler için
ayrıca bir ücret ödenmeyecekti. Davalının Elektrik
malzemeleri ile ilgili yapmış olduğu keşif bedeli
4,787.08-TL idi.

8-Dava konusu ihaleye verilen teklifler değerlendirildiği
esnada, -İlgili Şahsın teklifinde, diğer tekliflerden
farklı olarak elektrik işleri başlığı altında bir kalem
bulunduğu ve bu kalem için de 15,000.-TL fiyatlandırma
yapıldığı görülmüş ve ilgili şahıstan izahat ve/veya
açıklama istenmiştir. Davacının, bö-yle bir izahat
istenmesine itirazı vardır.

9-İlgili Şahıs, takriben 16.9.2014 tarihli bir yazı ile
açıklamada bulunarak, teklif hazırlık esnasında Davalıdan elektrik konusunda bir izahat alamadığını bu yüzden elektrik işleri de kendisine aitmiş gibi -teklif hazırladığını, ancak elektrik işleri kendisine ait olmadığına göre, bu işler için teklifinde yer alan bedelin teklifinden düşürdüğünü ve teklifinin 174,000.-TL olduğunu belirtmiştir. Davacının, böyle bir izahatın değerlendirmeye alınmasına itirazı v-ardır.

10-Davalının Satın Alma Komisyonu, takriben 16.9.2014
tarihinde toplanarak SAK-26/2014 sayılı bir karar alarak, dava konusu ihaleyi 174,000.-TL+KDV olacak şekilde İlgili Şahsa bırakmıştır.

11-Davalı, 19.9.2014 tarihli bir yazı ile İlgili Şahsı -
ihale neticesinden haberdar ederek sözleşme imzalamaya davet etmiştir.

12-Dava konusu ihaleye ilişkin sözleşme takriben 1.10.2014
tarihinde Davalı ile İlgili Şahıs arasında akdedilmiş
ve İlgili Şahıs faaliyete başlamıştır.

13-Dava konusu ihaleye ili-şkin keşif bedeli 150,000.-TL
idi. Ancak, ihale kapsamında bağlanan iş ve/veya gerçekleşen hak edişler keşif bedelinden yüksek olursa, bir bütün olan ilgili projeler, yatırım bütçesi kapsamındaki proje başlıkları bütçesi arasında aktarım yapılabilir. Dav-alının, dava konusu projenin de bir parçası olduğu BRT sitesi Altyapı Yatırımları 2015 yılı bütçesi 800,000.-TL'dir."
şeklindedir.

Taraflar bunun ötesinde, 18 adet evrağı müştereken Emare olarak kaydettirmişlerdir.

Bunların sonrasında Davacı taraf muha-sebe sorumlusu Kemal Yalçın'a, Davalı tarafı ise müdür vekili Mustafa Tosun ve BRT'de amir olarak çalıştığını belirten İhsan Toz'a şahadet verdirmiştir. İlgili Şahıs ise herhangi bir tanık çağırmamıştır.

İlgili Şahsın Müdafaa Takririnde yer alan ön itira-zın ilk kısmı göz önüne alındığında, öncelikle meşru menfaat konusunun karara bağlanması gerekliliği ile karşılaşılmaktadır. Anılan ön itirazın ikinci kısmı ise, davanın esası ile ilgili inceleme aşamasında yanıtlanacaktır. Meşru menfaat konusu Yüksek İdar-e Mahkemesinin birçok kararında yorumlanmıştır. (Örneğin gör: Birleştirilmiş YİM/İstinaf 4-5/2015, Dağıtım 5/2015.) Bu yorumlamalar göz önüne alınarak, huzurumdaki meseleye bakıldığında, görülenler şöyle sıralanabilmektedir:

Bu meseledeki Davacı, dava ko-nusu ihaleye teklif vermiş ve verdiği teklif de Davalı tarafından değerlendirmeye tabi tutulmuş bir kişidir. Bu haliyle olaya bakıldığında, Davacının dava konusu işlemle arasında ciddi ve makûl ilgi bulunduğu söylenebilir hale gelmektedir. Ancak İlgili Şah-ıs, hitap aşamasında, inşaatın tamamlandığı ve güncel bir menfaatin kalmadığı iddiasında da bulunmuştur. Davacı tarafa göre ise, açılabilecek bir tazminat davası söz konusu olabileceğinden, menfaat güncelliğini yitirmemiştir. İhalelerle ilgili açılmış dav-alarda, duruşma aşamasına gelinceye kadar ihaleye konu işlemlerin tamamlanmış olma olasılığının yüksek olduğu bir gerçekliktir. Huzurumdaki bu olayda da benzeri bir durum ortaya çıkmış ve konu proje, duruşma tarihine kadar tamamlanma aşamasına gelmiştir. -İhalelerle ilgili açılan davalardaki olası bu durum göz önüne alındığında, davanın dinlenmesi aşamasında ihaleye konu işin veya alımın tamamlandığından hareketle, davayı, güncel menfaat kalmadığı ön itirazından yola çıkarak reddetmenin neredeyse Yüksek İd-are Mahkemesinden ihalelerle ilgili karar çıkmasını engelleyecek bir sonuç yaratacağı açıktır. Bu haliyle olaya bakıldığında da, ihalelerle ilgili işlemler açısından, bir anlamda yargı yolunun kapatılmaması için, tüm ihale işlemlerinde, yürütmeyi durdurma -emri verilmesi gibi bir yönteme başvurulması gerekebilecektir ki, bunun da Hukuk Devleti ilkesi ile bağdaşmayacağı ortadadır. Açıkçası, her iki durum veya yöntem de hukuken kabul edilebilir halde değildir. Bu nedenle, açılacak bir tazminat davasına konu ol-uşturabilecek işlemlerden olan ihale kararlarında, ihaleye konu iş veya alım sonuçlanmış olsa bile, menfaatin güncelliğinin devam ettiğini söylemek kaçınılmaz ve doğru olan olacaktır. (Bu konuda gör: Tufan Erhürman, İdari Yargılama Hukuku-Kıbrıs 2012 adlı -eseri, sayfa 316'dan 319'a kadar.)

Belirttiklerim ışığında, Davacının huzurumdaki meselede meşru bir menfaatinin doğrudan doğruya ve olumsuz yönde etkilendiği ve menfaatin güncelliğinin de halen devam ettiği bulgusuna varırım.

Menfaatle ilgili belirtti-klerim sonrası davanın esasına bakıldığında, aşağıdaki değerlendirmeleri yapmak mümkün görünmektedir:

Emare 5 incelendiğinde, ihalenin kapalı zarf usulünde yapıldığı anlaşılmaktadır. Emare 17'den ise ihale dosyasında elektrik projesi çizimlerinin de bulu-nduğu ortaya çıkmaktadır. Ancak gerek müşterek olgulardan, gerekse Emare 7'ye ek 1'den anlaşıldığı üzere verilecek teklifteki fiyatlar:
1)Kazı ve betonarme işleri,
2)Duvar örme ve sıva işleri,
3)Çatı kurulum işleri,
4)Kapı ve pencere işleri
içindir. Yani e-lektrik işleri için herhangi bir fiyatlandırma veya İdare'nin bu yönde bir talebi bulunmamaktadır. Buna karşın İlgili Şahıs, Emare 10'dan da görüldüğü üzere "elektrik" adlı iş kalemi için 15,000TL'lik bir teklif yapmış, sonrasında tekliflerin açıldığı 18.8-.2014 tarihinden sonraki bir tarihte, yani 16.9.2014 tarihinde Emare 10 içerisinde mevcût:

" BRTK SAK BAŞKANLIĞINA;
İhale No; BRTK-02/2014
"BRT Sitesi Hangar İnşaat Projesi" kapsamında yapılacak olan
Hangar Binası için Hüseyin Umay Estate Construct-ion LTD olarak 18
Ağustos 2014 Pazartesi günü BRTK Satın Alma Komisyonuna
teklifimizi sunduk. Teklifimizde elektrik tesisatı yapım işleri
için 15,000 TL (On Beş Bin Türk Lirası) fiyat sunulmuştur.
Tekliflerin değerlendirilmesi sırasında BRT-K yetkilisi
tarafından, tarafımıza elektrik yapım işlerinde sunulan teklifin
açıklaması talep edilmiş ve Elektrik tesisatı yapım işlerinin,
BRT Kurumu teknisyenlerinin gerçekleştireceği bilgisi
verilmiştir.
İhale hazırlık aşamasında Elektri-k şartnamesinde tarafımızca
anlaşılmayan bazı içeriklerden dolayı BRTK kurumu mühendislerine
konu ile ilgili bilgi almak için ulaşılmaya çalışılmış, fakat
yetkili personel o dönemde izinli olduğundan gerekli bilgi
alınamamıştı. Bu nedenle e-lektrik işleri, verilen şartname
doğrultusunda Müteahhite ait olacakmış gibi düşünülüp, teklif bu
doğrultuda hazırlanmıştır. Elektrik şartnamesinin yanlış
algılanması sebebiyle verilen elektrik maliyetinin teklifimizden
çıkarılarak, toplam- teklifimizin 189,000 TL (yüz yetmiş dokuz bin
Türk Lirası)+ %10 KDV yerine, 174,000TL (Yüz yetmiş dört bin Türk
Lirası)+%10 KDV olduğunu bilginize sunar, değerlendirmenin bu
tutar üzerinden yapılmasını rica ederiz.

HÜSEYİN UMAY ESTATE C-ONSTRUCTION
HÜSEYİN UMAY
Direktör "

şeklindeki yazı ile ise, teklifinin 174,000 TL + %10 KDV olduğunu bildirmiştir. Yine aynı tarihte yani 16.9.2014 tarihinde de;
"BRT Sitesi Hangar İnşaatı Projesi" i-çin açılmış olan ihaleye
(İhale No: BRTK-02/2014) verilen teklifler incelenerek
hazırlanan teknik rapor SAK tarafından değerlendirilmiştir.
İhale dosyasında elektrik projesi çizimlerinin de bulunması
nedeniyle ayrıca "elektrik işleri" için de t-eklif vermiş
bulunan Umay Construction Ltd.'in teklifinden bu rakam
çıkarılarak mali sıralama yapılmıştır. Buna göre;
KARAR (SAK-26/2014): İhale No: BRTK-2/2014 BRT Sitesi Hangar
İnşaat Projesi ihalesinde verilen teklifler arasından hem
1.sınıf ya-pı inşaatı sertifikalı bir müteahhitlik şirketi
olması, 3 yıllık garanti süresi ile avantajlı durumda
bulunması ve finansal olarak en uygun teklifi vermiş
olmasından dolayı Umay Construction Ltd.'e Toplam 174,000.-TL
(Yüz yetmiş dört bin Türk Liras-ı) + KDV karşılığında
yaptırılmasına ve bu amaçla firma ile sözleşme imzalanmasına,
ödemenin de TC Yardımları ile finanse edilen ve Analitik
Bütçe Kodu 03-01-08-3-0-08-3-06-1-2-90 olan "BRT Altyapı
Yatırımlarına Katkı Projesi" ödeneğinden karşıla-nmasına karar
verilmiştir.
1. Mete TÜMERKAN (Başkan) ..........
2. Mustafa TOSUN (Bşk.Yrd.) ..........
3. Akay BALCI (Üye) ..........
4. Mustafa GÜRCAN (Üye) .......... "

şeklindeki karar ile ihaleye konu projenin İlgili Şahsa yaptırılmasına- karar verilmiştir.

Bu noktada ilk yanıtlanması gereken soru, İlgili Şahsın teklifi açısından ortada bir izahat isteme veya eksikliği giderme mi olduğu, yoksa teklif değişikliği mi bulunduğu sorusudur.

Emare 18 Sözleşmenin, "Sözleşmenin Kapsamı" başlık-lı 1'inci maddesinde yer alan "Yapılması Taahhüt Edilmeyen İşler" alt başlıklı kısım şöyledir:
"Elektrik tesisat işleri BRT Kurumu tarafından gerçekleştirilecektir. Söz konusu işlerle ilgili müteahhitin sorumluluğu, yalnız gerekli yerlerin kırılması ve y-eniden sıvanması ile sınırlıdır. "

Davalının birinci Tanığı Mustafa Tosun'un, istintakı sırasında ortaya çıkan;
"Av.Tekin:
S.Peki dediğim gibi burda ortaya koymak istediğim ilk andaki
eksikliklerdir. Bu nedenle bunları sorduk. Elektrik tesisatı
ile- ilgili olarak bir ibarenin olduğunu, verilmiş olan
teklifle Emare 10'da ve bunun aslında biraz önce değerli
meslektaşımın da sormuş olduğu gibi olmaması gerektiğini
düşündüğünüzü ve bu nedenle sorduğunuzu düşürme, neye ait
olup olmadığını öğre-nmek maksadıyla İlgili Şahsa sorduğunuzu
söylediniz. Peki bu 15,000 TL'lik miktarın, tam açıklığa
kavuşması açısından tekrar sorma gereği duyuyorum. Yapılacak
olan kazı ve sıvama ve boru döşenmesi ile ilgili olup
olmadığı hususunu araştırdınız -mı? Sordunuz mu?
C: Araştırdık, sorduk.
S: Peki Emare 10'un 3'üncü sayfasında ilgili şahıs tarafından size gönderilen yazıda böyle bir şeyden hiç bahsedilmiyor. Yani kazı işleri değildir, işte bunlarla ilgili olarak teklif edilmiş bir miktar değildir. Siz -nerden bunu anladınız yani elektrik şartnamesiyle ilgili olup olmadığını, döşeme işiyle veyahut da kazı işleriyle ilgili olup olmadığını nerden anladınız? Çünkü burda elektrik tesisatı yapım işleri diyor sadece.
C: Evet. Elektrik tesisatı yapım işleri, biz-im tabirimizle o tesisatın döşenmesini anlatır. Kazı işleri değil. Zaten sözlü konuşmamızda da kendileri onu izah ettiler. Çok sarih bir şekilde, açık bir şekilde sorduk ve açık bir şekilde cevabını aldık, ancak yazılı ifade etmelerini ve belgelemelerini i-stediğimiz zaman belki daha farklı bir ifadeyle koydular onu ama bunu sözlü olarak da zaten önceden konuştuk. Kendilerinin açık ifadesi de o'dur. Zaten bizim muhammen bedelimize bakıldığı zaman, tahmini bedellere bakıldığı zaman, kazı işlerinin gerek Planl-ama İnşaat Dairesinin birim fiyatları üzerinden, gerek piyasa fiyatları üzerinden bu rakam tutmayacağı, bizim tahmini bedelimizin de diyelim ki 1200 TL 1500 TL arası bir rakam olduğu en fazla olması gerektiği görülüyor. Dolayısıyla böyle bir rakamın, o işe- yönelik o işe şamil bir şey olmadığı kuşkusu da bizde olduğu için. "

şeklindeki hususlar incelendiğinde, anılan 15,000 TL'nin bir kısmının kazı işleri için olacağı, bunun bedelinin de en fazla 1200-1500TL arası olması gerektiği iddiası ile karşılaşılmakt-adır.

Davalının ikinci Tanığı İhsan Toz'un şahadetinde
konu ile bağlantılı olarak dile getirdiği:
"S: Peki baktığınızda buraya bu 15,000 Liranın hani çünkü
kırım döküm işleri de vardı, kutuların yerleştirilmesi dediniz bu ihale kapsamında. Burda yazan -elektrik kaleminin o kırım döküm işleri olmadığını nerden biliriz?
C: Çünkü kırım döküm işleri çok basit bir iş. Böyle bir
rakam mümkün değildi zaten olamazdı. "

şeklindeki iddialar da, 15,000 TL'nin bir kısmının kırım işleri için olması gerektiğini -düşündürücü niteliktedir.

Davalı Avukatının hitabı incelendiğinde, yine konu ile bağlantılı olarak:
"Burda da ihale şartnamesinde hangi hususların talep edildiği açıkça yazmaktaydı ve biraz dikkat edilseydi, ilgili şahıs da anlayabilecek durumdaydı elekt-rikle ilgili teklif verilmeyeceğini. Ama belli ki ilgili şahsın tereddütü vardı. Çünkü diğer tekliflerden farklı olarak elektrik konusunda bir teklif vermiştir ama gene diğer şahıslardan, diğer teklif verenlerden farklı olarak bütün tekliflerini kalem kale-m yani teklifine dayanak teşkil eden bedeli bulurken, bütün dayanaklarını kalem kalem yazmıştır ve elektrik kalemini de spesifik olarak belirtmiştir. Dolayısıyla sehven yapılmış bir işlem olduğunu kabul edersak bunun, ki bellidir tereddütü olduğu burada da- baktığınızda. Eğer tereddütü olmasaydı koymayacaktı o elektriği bu şekilde spesifik olarak. Belki diğer işlerin arasına yedirecekti ki genelde da öyle yapılır. 15,000 Lira diye bir rakam koydu. E şahadet huzurunuzda, yapılması tasarlanan elektrik işlerini-n aşağı yukarı maliyeti ortada. 2-3 bin liralık bir iştir. Burda 15,000 Lira gibi bir rakam koyduğunda, hem ihale açan taraf, yani Davalı, hem teklif veren taraf arasında bir uyuşmazlık var gibi görülüyor. Normaldir ki "nedir beyefendi senin burda söylediğ-in" diye sorulmuştur ilgili şahsa ve sorulmalıdır da. İlgili şahıs da aman ben yanlış ettim bu 15,000 Liranın burda olmaması gerekirdi. Ben bu 15,000'den feragat ediyorum demiştir. "

şeklindeki argümanlarla karşılaşılmaktadır.


Müşterek olgulara bakıldı-ğında ise tarafların, 7.sırada yer alan ".Elektrik tesisat işleri Davalıya ait olacaktı, müteahhit sadece gerekli yerlerin kırılıp yeniden sıvanmasından sorumlu olacaktı ve bu işler için ayrıca bir ücret ödenmeyecekti.." beyanı ile karşılaşılmaktadır. Anca-k bu özdeki müşterek olguya karşın, yukarıda sıralananlar incelendiğinde, İlgili Şahsın sunduğu "elektrik" adlı kalem karşısındaki 15,000TL'lik tutarın bir kısmının kazı ve sıva işlerini içerdiği, ayrıca bu rakamın, elektrik alt başlığı altında ayrı bir te-klif yapılmasaydı 1200-1500TL arası bir rakam olabileceği ve bunun, kazı işleri dolayısıyla İlgili Şahsın teklifine eklenebileceği ortaya çıkmaktadır. Daha açık bir deyişle, müşterek olgularda belirtilenin aksine, İlgili Şahsın, elektrik işleri dolayısıyl-a yapacağı kırım ve sıva işleri için de para talep edebileceği ve 15,000 TL içerisinde bunu talep ettiği, ancak fırsat doğması veya yaratılması sonrası 15,000TL'yi tümden talep etmemek suretiyle bu boyuttaki talepten de vazgeçtiği görülmektedir ki, ben bu -hususlarda bulgu yaparım. Belirttiğim bulgunun doğal sonucu ise, kapalı zarf usulü ile verilmiş teklifin sonradan değiştirilmiş olduğudur ki, ben bu hususta da bulgu yaparım. Bu noktada hemen belirtmekte yarar görürüm ki, konu işlemin, anlaşılmayan hususla-rda izahat olarak değerlendirilmesi de olanaklı değildir.

Belirttiklerim göz önüne alındığında, ilk olarak, teklif bedeli konusunda en baştan tereddüt oluşturacak bir durum mevcût olduğundan, İlgili Şahsın teklif mektubunun uygunluğundan söz etmenin mümk-ün olmadığı ortaya çıkmaktadır. Daha ileri giderek, teklif mektubu açıldığı andaki rakamın, sonradan değiştirilmesi söz konusu olduğundan, İlgili Şahıs tarafından sunulan teklifin esasını değiştirecek nitelikteki bir işlem yapıldığı görülmektedir ki bunlar- da ihalelerde uyulması gereken saydamlık, güvenilirlik ve eşitlik ilkelerine aykırılık oluşturmaktadır. Tüm bunlara bağlı olarak da, konu karar veya işlem hukuken sakat hale gelmektedir.

Yukarıda anılan ilkeler yanısıra, mevzuat da benzer sonucu doğurur- niteliktedir. Çünkü; AE 631/97 sayılı Bayrak Radyo Televizyon Kurumu Satın Alma Tüzüğü'nün;
"10. Teklifler, BRTK Müdürlüğü binasındaki Teklif Kutusuna
üzerinde teklif sahibinin ismi ve adresi ile teklifin hangi işe ait olduğu yazılı bulunan kapalı zarf -içinde atılmak suretiyle yapılır. Posta ile gönderilen teklifler BRTK Satın Alma Komisyonu Başkanlığına ihale duyurusunda belirtilen gün ve saatte ulaşacak şekilde gönderilir. Bu şekilde alınan teklif mektuplarının zarfları açılmaksızın Komisyon Başkanı ve-ya Sekreteri tarafından imzalanır ve üzerine alındığı tarih ve saat yazılarak teklif kutusuna atılır. Teklif Kutusunun farklı anahtarla açılabilen üç kilidi bulunur. Birinin anahtarı Satın Alma Komisyonu Başkanında diğerleri SAK kararı ile tespit edilece-k iki üyede ayrı ayrı bulunur. Teklif kabulünün kapanma saatında Satın Alma Komisyonu toplanarak Teklif Kutusu açılır ve Teklifler alınır. Teklif kabulünün sona erme saatinden sonra hiçbir teklif alınmaz. Ancak ihale teklif alma süresi teklif kutusu açılma-dan önce BRTK Müdürünün yazılı kararı ile uzatılabilir. Tekliflerin uygun bulunmaması veya zarflar açılmadan önce bilgi sızdırıldığının saptanması halinde Başkan Yönetim Kuruluna bir raporla durumu bildirir. Yönetim Kurulu Kararı ile yeniden ihale açılabi-lir. Dış ülkelerden katılım söz konusu olduğunda posta ile kapalı teklif kabul edilir."

şeklindeki 10'uncu maddesinden de anlaşılacağı üzere, teklif kabulünün sona erme saatinden sonra başka bir teklif alınması yasaktır. Oysa bu meselede, İlgili Şahıstan -rakam değiştirmesi sağlanarak yeni bir teklif alınmış veya teklifini değiştirmesine izin verilerek, bu yönde adım atması için İlgili Şahsa kapı aralanmıştır ki, bunlar Tüzüğün anılan 10'uncu maddesine de aykırılık oluşturmakta ve bu nedenle de konu kararın- iptali gereği bulunmaktadır.

Bu noktada her ne kadar konu kararın iptali gerektiği ortaya çıkmış bulunsa da, olası bir istinafı düşünerek, aşağıdaki hususları dile getirmekte de fayda görürüm:
Davacı taraf, ihale sonucunun ilân tahtasına 48 saat içinde -asılmadığını ileri sürmüştür. Ancak şahadet incelendiğinde, Davacı tanığının, sonucun ilân tahtasına asılmadığını şahsen kontrol etmediği görülmekte, aksine, bunları başkalarından duyduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, Davacı tarafın bu yöndeki şahadetine d-eğer verme imkânı yoktur. Buna bağlı olarak da, Davacı tarafın bu iddiasını kanıtladığı söylenebilir hale gelememektedir.
Teknik değerlendirme raporunda hata yapıldığı ile ilgili iddiaları da Davacının kanıtladığı söylenememektedir. Bu nedenle bu iddialar-ın da reddi gereği bulunmaktadır.
İş ve garanti süreleri açısından olaya bakıldığında da Davacının ileri sürdüğü şekilde bir hukuka aykırılık tespit etme imkânı yoktur.

Yukarıdaki değerlendirmelerim sonrası İlgili Şahsın teklifinin değişmesine imkân verdi-ği oranda konu işlemlerin sakat olduğu, dolayısıyla konu kararın da hukuken sakat hale geldiği ortaya çıktığından, talep doğrultusunda bir karar verilmesi gereği bulunmaktadır. Ancak Talep Takririne bakıldığında, benzer nitelikli birden fazla taleple karşı-laşılmaktadır. Konu talepler incelendiğinde, farklı gerekçelere dayanılarak, ilgili kararın iptalinin birden fazla başlık altında talep edildiği anlaşılmaktadır. Ortada tek bir idari kararın olduğu göz önüne alındığında, sırf gerekçelere bağlı olarak Davac-ının Talep Takririndeki bazı talep paragraflarının kabulüne, bazılarının ise reddine yönelinebilecek şekilde adımlar atmak anlamsız ve hatalı görünmektedir. Böylesi bir durumda yapılması gereken, gerekçeler, kararın içeriğinde incelenecek hususlardan olduğ-undan, ilgili tek kararı iptal etmek olmalıdır ki, belirttiklerimden hareketle:

BRT Sitesi Hangar İnşaat Projesi kapsamında "hangar" binası yaptırılmasına yönelik BRTK-02/2014 No.lu ihale sonrası üretilen ihaleye konu inşaatın İlgili Şahsa yaptırılması-na dair SAK-26/2014 sayı ve 16.9.2014 tarihli kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar veririm.

Dava masrafları Davalı ve İlgili Şahıs tarafından Davacıya ödenecektir.

Tanju Öncül
Yargıç

2 Mayıs-, 2016











15






Full & Egal Universal Law Academy