Yüksek İdare Mahkemesi Numara 222/1988 Dava No 10/1989 Karar Tarihi 01.03.1989
Numara: 222/1988
Dava No: 10/1989
Taraflar: M. A Yağcıoğlu Ltd. İle L.T.B
Konu: İnşaat ruhsatı talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 01.03.1989

-D.10/89 YİM 222/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: M. A Yağcıoğlu Ltd., 63-6-5 Arasta Sokağı, Lefkoşa
- ile -
Müstedaaleyh: Lefkoşa Türk Belediyesi veya namı diğerle Lefkoşa Türk
Belediye Başkanı, Başkan Yardımcısı, Belediye Üyeleri ve
Lefkoşa Şehri Türk Hemşehrileri
- A r a s ı n d a

Müstedi tarafından: Kıvanç M. Rıza
Müstedaaleyh tarafından: Fatma Ertuğrul



Yasa Maddesi: KKTC Anayasasının 7 ve 39. maddeleri ile Fasıl 96 Yollar ve Binalar Düzenleme Yasasının 3.- maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin inşaaat ruhsatı talep eden yazısına Müstedaaleyhin red kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilemsi istemi.

OLAY: İlgili makamlarca eski eser olarak nitelendirilen konutu-n bir kısmı izinsiz yıkılmış geri kalan kısmı da Müstedaaleyh tarafından yıktırılmıştır. Yıkılan bina yerine yeni bina yapmak için Müstedaaleyhe başvuran Müstediye, Müstedaaleyh Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığının ikazına uyarak inşaat ruhsatı vermeği redd-etti ve Anayasanın 39. maddesinin şartları yerine getirilmediği ve yeniden müracaat edildiği takdirde durumun tekrar değerlendirileceğini Müstediye bildirdi. Başvuru bu karardan yapılmıştır.

SONUÇ: Fasıl 96 Yollar ve Binalar Düzenleme Yasasının 3. maddesi- inşaat ruhsatı verip vermeme yetkisini Müstedaaleyhe vermiştir. Müsteda-aleyhin bu yetkisini nasıl kullanacağı da Yasada düzenlenmiştir. Yasanın 8. maddesi ruhsat verilmeden önce Müstedaaleyhin hangi hususlara dikkat edileceğini, 9. maddesi de Müstedaaley-hin ruhsat verirken koyabileceği koşulları belirlemektedir.
-Bu Y-a-sa Müstedaaleyhe yıkılan tarihi binanın yerine aslına uygun olmasını sağlamak amacı ile koşul koyma yetkisi vermemektedir. Aksine, Yasanın 24. maddesi Eski Eserler Yasası altında alınması gereken ruhsat alınmadıkça-,- Müstedaaleyhin vereceği ruhs-a-tın yürülüğe girmiyeceğin-den söz etmektedir. Burdan da s-unulan projenin Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası kurallarına uygun olması halinde Müstedaal-eyhin ruhs-at vermesi gerekir anlamı çıkmaktadr. Yasal durum bu olduğuna göre Müstedinin müracaatını reddetmekle Müstedaaleyhin yetkilerini kötüye kullandığına veya aştığına kuşku yoktur.
-Sonuç olarak başvuru konusu kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.





H Ü K Ü M

Müstedi, Lefkoşa'da İbrahim Paşa Mahallesi Harita/Pafta 21/46.3.9, 46.2.XII Blok C'de bulunan K 393 numaralı parselin -maliki olup bu parsel üzerinde inşaat yapmak için 20.11.1988 tarihinde müstedaaleyhe müracaat etti ve sunduğu inşaat projesi için kendisine ruhsat verilmesini istedi. Müstedaaleyh 23/776/10 sayı ve 20.12.1988 tarihli yazıda ifadesini bulan kararı ile müste-dinin müracaatını reddetti. Müstedi bunun üzerine bu başvuruyu dosyaladı ve konu kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istedi.

Müstedaaleyh dosyaladığı itiraznamesinde konu kararın ihzari (preparator-y) mahiyette ve kesinleşmemiş olduğunu iddia etti ve bu yüzden başvuru konusu edilemiyeceği hususunda ön itirazda bulundu. Müstedaaleyh konu parsel üzerinde bulunan ve ilgili makamlarca eski eser olarak nitelendirilen konutun bir kısmının izinsiz yıkıldığı-nı, geriye kalan kısmının can ve mal güvenliği açısından tehlike arzettiği için yıkılmasına izin vermek zorunda kaldığını, eski eser olarak tescil edilen ancak yıkılan bu binanın yerine müstedinin yapacağı yeni inşaata Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığının i-kazına uyarak inşaat ruhsatı vermeyi reddettiğini, Anayasanın 39. maddesinde öngörülen şartlar yerine getirirldikten sonra ve yeniden müracaat edilmesi halinde durumun tekrardan değerlendirileceğini müstediye bildirdiğini savundu.

Başvurunun duruşmasında- sadece müstedi bir tanık çağırdı. Müste-daaleyh ise herhangi bir tanık çağırmadı.

İlkin başvuru konusu kararın izhari bir karar olup olmadığını incelemek gerekir. Müstedaaleyh konu kararında müstedinin inşaat ruhsatı müracaatını Anayasanın 39. maddesine- dayanarak reddettiğini, ancak Anayasanın sözü edilen maddesinde öngörülen koşulların yerine getirilip ruhsat için yeniden mürtacaat edilmesi halinde müracaatın tekrardan değerlendirileceğini bildirmiştir. Açıkça görüleceği gibi müstedaaleyh, müstedinin i-nşaat ruhsatı için yapmış olduğu müracaatı reddetmiştir. Müstedaaleyhlerin konuyu tekrar ele alınması, müstedinin istenen koşulları yerine getirmesi ve yeniden müracaat etmesine bağlıdır. Başka bir deyişle, müstedi yeni müracaat yapmadıkça konu müstedaale-yh açısından kapanmış bulunmaktadır. Durum bu olduğuna göre başvuru konusu kararın ihzari nitelikte olduğu iddiası kabul edilemez.

Müstedi avukatı, sunulan projenin Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasasına ve bu Yasa altında yapılan Tüzüklere uygun olması ned-eniyle talep edilen inşaat ruhsatının verilmesi gerektiğini, yıkılan binanın eski eser olup olmadığının Müstedaaleyhce göz önünde bulundurulmaması gereken bir husus olduğunu öne sürdü ve konu Yasanın 24. maddesi hükümlerinin bu görüşünü desteklediğini iddi-a etti. Müstedaaleyhin başvuru konusu red kararını Anayasanın 39. maddesine dayandırdığına da işaret eden müstedi avukatı, konu madde altında yapılması gereken yasal düzenlemeler yapılmadan vatandaşın tek taraflı olarak konu Anayasa maddesindeki kısıtlamal-ara uymasını beklemenin doğru olmadığını belirtti. Müstedi avukatı, Anayasanın 39. maddesinde sözü edilen tarihi eser ile eski eser kavramının aynı şeyi ifade etmediğini, çoğu kez tarihi eser olan bir yapının eski eser sayılmadığını da savundu.

Müstedaal-eyhin avukatı ise müstedinin yıkmış olduğu bina daha önce Bakanlar Kurulunca eski eser olarak ilân edilip tapuda tescil edildiğine göre, müstedinin Anayasasının 39. madde hükümlerine uymasını sağlamanın müstedaaleyhin görevleri arasında olduğunu ve müsteda-aleyhin bu maddeye dayanarak müstediye inşaat ruhsatı vermemekle herhangi bir hata yapmadığını iddia etti.

1976 yılında Ankara Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nden mezun olup o tarihten beri mimar olarak çalışmakta olan Nejdet Turgay, müstedinin konu parse-l üzerinde inşa edeceği binanın projesini hazırladığını ve bu projenin Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası'na ters düşen bir yanı bulunmadığını belirtti. Bu tanık, yıkılmadan önce dıştan gördüğü bu binanın tarihi bir yapı olmadığını ve tarihi bir değeri de b-ulunmadığını söyledi.

Müstedinin, inşaat ruhsatı almak için sunduğu projenin Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası kurallarına uymadığı iddia edilmiş değildir. Müstedaaleyhin başvuru konusu red kararının tek dayanağı, Anayasanın 39. maddesidir. Müstedaaleyhe- göre yıkılan bina eski eser olduğundan Anayasanın 39. madde kuralları uyarınca yeni yapılacak yapının aslına uygun bir şekilde inşa edilmesi gerekir. Müstedaaleyh, Anayasanın 7. maddesi, Anayasa kurallarının yasama, yürütme ve yargı organlarını, devlet yö-netimi makamlarını ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğunu belirlediğine göre, müstedinin Anayasanın 39. madde kurallarına uymasını sağlamakla yükümlü olduğunu iddia etti. Müstedaaleyhin bu görüşüne katılmaya olanak yoktur. Anayasanın 7. madde-si kuralları ancak müstedaaleyhin yetki alanı kapsamına giren konular için geçerlidir. Aksi halde her idari organ veya makamın Anayasanın 7. maddesini öne sürerek her konuda kendini yetkili görmesi gibi tuhaf bir durum ortaya çıkar, ki bu da idari kargaşay-a yol açar. Kuşkusuz Anayaasanın 7. maddesinin amacı bu değildir.

Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası'nın 3. maddesi inşaat ruhsatı verip vermeme yetkisini müstedaaleyhe vermiştir. Müstedaaleyhin bu yetkisini nasıl kullanacağı yine ayni yasa ile düzenlenmi-ş bulunmaktadır. Konu Yasanın 4. maddesi yapılmak istenen inşaatın konu yasa kurallarına ve bu yasa altında yapılan tüzüklere uygun olmaması halinde ruhsat verilmemesini öngörmektdir. Yasanın 8. maddesi ruhsat verilmeden önce müstedaaleyhin hangi hususlara- dikkat edeceğini, 9. maddesi de ruhsat verirken müstedaaleyhin ne gibi koşullar koyabileceğini belirlemektedir. Konu Yasa müstedaaleyhe, ruhsat vermeden önce veya ruhsat verirken yeni inşaatın yıkılan tarihi yapının aslına uygun olmasını sağlamak amacı il-e koşul koyma yetkisi vermememktedir. Aksine, konu Yasanın 24. maddesi eski Eserler Yasası altında alınması gereken ruhsat alınmadıkça müstedaaleyhin vereceği ruhsatın yürürlüğe girmiyeceğinden söz etmektedir. Bundan da anlaşılacağı gibi sunulan projenin -Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası kurallarına uygun olması halinde müstedaaleyhin ruhsat vermesi gerekir. Ancak, Eski Eserler Yasası altında ayrıca ruhsat alınması gerektiği hallerde, böyle bir ruhsat alınmadıkça, müstedaaleyh tarafından verilen ruhsat geç-erli olmayacaktır. Yasal durum bu olduğuna göre müstedinin müracaatını reddetmekle müstedaaleyhin yetkilerini kötüye kullandığına veya aştığına kuşku yoktur.-
-
Müstedi, yıkılan binanın tarihi yapı olmadığı hususunda şahadet ibraz etmiştir. Müstedaaleyh ise yıkılan binanın Bakanlar Kurulu tarafından eski eser olarak ilân edildiğini belirtmekle yetinmiştir. Her eski eserin Anayasanın 39. maddesinde sözü edilen ta-rihi yapı anlamında olup olmadığı taraflar arasında ihtilâflı bir konu olmakla beraber, bu başvuruda, yukarıda belirtilenler ışığında, karara bağlanması gereken bir konu değildir.

Sonuç olarak müstedaaleyhin, müstediye gönderdiği 23/76/10 sayı ve 20.12.1-988 tarihli yazıda ifadesini bulan kararının, hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

Müstedaaleyh, müstedinin başvuru masraflarını ödeyecektir.


-(-Aziz Altay)
Ya-rgıç-


1 Mart 1989



-


-354-



-


Full & Egal Universal Law Academy