Yüksek İdare Mahkemesi Numara 214/1980 Dava No 36/1981 Karar Tarihi 28.10.1981
Numara: 214/1980
Dava No: 36/1981
Taraflar: D.T.Wills ile Dışişleri Savunma ve Turizm Bak.
Konu: Müstedinin zay olan veya kaybolan menkul eşyalarının tazmini talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 28.10.1981

-D.36/81 Y.İ.M. 214/80
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: D.T.Wills-, Doğanköy.
- ile -
Müstedaaleyh:KTFD Dışişleri Savunma ve Turizm Bakanlığı, Lefkoşa.
KTFD Bakanlar Kurulu Lefkoşa, 1978 Araştırma Komisyonu
vasıtasıyle Başsavcılık Dairesi, Lefkoşa.

- A R A S I N D A.

Müstedi namına: Mustafa Güryel.
Müstedaaleyh namına: Yaşar C. Boran.

Yasa Maddesi: 11.5.2978 gün ve 38 sayılı Resmi Gazete ile yayınlanan
1978 Araştırma ve Başvuru Komisyonu Emirnamesinin 3. maddesi.

İstemin- Özeti: 1978 Araştırma ve Başvuru Komisyonunun, Müstedinin
zayolan ve/veya kaybolan menkul eşyalarının tazminine ilişkin
müracaatını ret eden kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve
herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar veril-mesi istemi.

OLAY: 1974 Barış Harekâtından sonra Kanadaya giden ve orada 5 yıl
kalan Müstedi, geri geldikten sonra barış harekâtı sırasında zay
olan eşyaları ile ilgili Araştırma ve Başvuru Komisyonuna müra-
caat etti.

SONUÇ: Fasıl -44'ün 2'nci maddesi tahtinda şikarilan emirnamenin amacı,
yabancı devlet uyrukluluğunda olan kişilere ait mallara olan ve
ilgililerce iletilen istekleri araştırıp değerlendirmek ve Bakan-
lar Kuruluna sunmaktı. İlgili emirnamenin amacı in-sancıl duygu-
larla ve bağış niteliğinde idi.

Başvuru zamanında yapılmadığı için Komisyon istemi reddet-
mişti. Ancak bu Müstedinin zarara uğramadığı anlamına gelmemek-
tedir. Yönetimin mümkün olanı yapmasını tavsiye ve temenn-i ederiz.

Başvuru reddolunur.

H Ü K Ü M

Şakir Sıdkı İlkay: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Niyazi F. Korkut verecektir.

Niyazi F. Korkut: Yabancı uyruklu olan müstedi 1974 Barış Harekâtına dek Girne'de-, koçanlı malı olan bir evde, ikamet etmekte idi. Barış Harekâtından sonra 5 yıl kadar Kanada'da kaldıktan sonra Kıbrıs'a dönen müstedi, 1978 Araştırma ve Başvuru Komisyonuna 1.2.1979 tarihli bir başvuruda bulunarak Girne'de bulunan konu evindeki şahsına a-it takriben KL.5,437.- kıymetinde menkul eşyasının 1974 Barış Harekâtı sırasında kaybolduğunu ve/veya zay olduğunu ileri sürerek kaybolan eşyaların tazmin edilmesini istedi.

İlgili Komisyon müstedinin müracaatını ilgili Emirnamenin yayınlandığı tarih-ten sonra yaptığı gerekçesi ile reddetmiştir. İlgili red kararının 24.12.1979 tarihli bir yazı ile müstediye bildirilmesi üzerine müstedi bu başvuruyu dosyalayarak takriben veya 24.12.1979 tarihinde K.T.F.D. Dışişleri, Savunma ve Turizm Bakanlığının ve/vey-a KTFD Bakanlar Kurulunun ve/veya 1978 Araştırma ve Başvuru Komisyonunun, müstedinin zay olan ve/veya kaybolan menkul eşyalarının tazminine ilişkin müracaatını red eden kararın ilgili makam ve/ veya organın yetkilerini aştığı ve/veya yetkilerini kötüye kul-lanarak alındığı cihetle, kararın hükümsüz ve etkisiz olduğu ve herhangi bir sonuç doğuramayacağı hususunda bir emir verilmesi isteminde bulundu.

Fasıl 44'ün 2. maddesi tahtında çıkarılıp 11.5.1978 gün ve 38 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 1978 Ara-ştırma ve Başvurma Komisyonu (Yabancı Devlet Uyrukluları Zararları İnceleme ve Başvuru) Emirnamesi'nin 3. maddesi uyarınca ilgili Komisyona verilen yetki 20.7.1974 - 13.5.1975 tarihleri arasında Kıbrıs Türk Bölgesinde bulunan ve yabancı devlet uyrukluluğun-da olan kişilere ait mallara veya o kişilere yapılmış olan zararlara ilişkin olarak KTFD ilgili mercilerine iletilmiş bulunan istemleri araştırıp inceleyip değerlendirmek ve neticelerini Bakanlar Kuruluna sunmaktı.

Bu Emirnameden de anlaşılacağı gibi- ilgili Komisyon bu gibi kayıp veya zararla ilgili müracaatların yapıldığı bir merci olmadığı gibi ilgili Komisyon sürekli olarak görev ifa etmek üzere de oluşturulmamıştır. İlgili Komisyon, Emirnameden görüleceği gibi, Emirnameden önce ilgili mercilere il-etilmiş bulunan istemleri inceleyip Bakanlar Kuruluna rapor sunmak üzere oluşturulmuştu. Bu Emirnameden sonra yapılan başvuruları incelemeye yetkisi olmayan ilgili Komisyon Müstedinin başvurusunu Emirnameden sonra yapıldığı gerekçesi ile reddetmekle hatalı- hareket etmiş değildir. İlgili Emirnameden de görüleceği gibi bu Emirname uyarınca zararlar insancıl duygularla ve bağış niteliğinde (Ex gratia) karşılanacaktı.

Son olarak şunu belirtmek yerinde olur ki müstedi ilgili devrede Kanada'da değil Kıbrıs'-ta bulunsaydı bu yardımlardan yararlana-bilecekti. Müstedi ilgili devrede Kıbrıs'ta olmayıp zamanında başvuruda bulunmaması nedeni ile Komisyonun yetkisi olmadığı için istemi reddedilmiştir. Bu red kararı müstedinin haksız olduğu veya zarara uğramadığı anl-amına gelmemektedir. Bu nedenle başvurunun saptanan zaman içinde yapılmış olmamasına bakılmaksızın müstedinin müracaatının incelenmesi ve vaki zararının tatmin edilmesi için Yönetimin mümkün olanı yapmasını tavsiye ve temenni etmekteyiz.

Sonuç olarak- başvuru reddolunur.



(Şakir Sıdkı İlkay)(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)
Yargıç Yargıç Yargıç

28 Ekim 1981





- 405 -



Full & Egal Universal Law Academy