Yüksek İdare Mahkemesi Numara 211/1997 Dava No 11/2000 Karar Tarihi 28.04.2000
Numara: 211/1997
Dava No: 11/2000
Taraflar: Şenay Kofalı ve diğerleri ile Bakanlar Kurulu
Konu: Kamulaştırılan arazilerin iadesi istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 28.04.2000

-D.11/2000 YİM 211/97
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti:Taner Erginel,Gönül Erönen,Seyit A.Bensen.

Davacı: 1. Şenay Kofalı, Gönyeli
2. Gülay Zorba,Gönyeli
3. Sonay Barku-t,Gönyeli
4. Aziz Damdelen,Gönyeli
5. Bahire Avcı,Gönyeli
6. Timuray Kofalı,Gönyeli
7. M.Kemal Damdelen,Gönyeli
8. Bekir H.Damdelen,Gönyeli

- ile -

Davalı: 1. Bakanlar Kurulu vasıtasıyle Kuzey K-ıbrıs Türk
Cumhuriyeti,Lefkoşa
2. Başbakan vasıtasıyle Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti,Lefkoşa

A r a s ı n d a .

Davacılar namına:Avukat Kıvanç M. Rıza
Davalılar namına:Başsavcı Yardımcı M-uavini Mustafa Arıkan.

---------------------

ARA KARAR

Taner Erginel:Davacıların Gönyeli kavşağı yakınında olan XII/29.W.1 Pafta ve 65 parsel numaralı taşınmaz malları 18.3.1986 tarihinde Lefkoşa-Girne yolunun yapımı amacıyla kamulaştırıldı. Yolun yap-ımı esnasında parselin küçük bir bölümü kullanıldı. Davacılar, parselin kullanılmayan bölümünün kendilerine iadesini sağlamak amacıyla önümüzdeki davayı açtılar. Davacılar gerek Anayasanın 41(3) maddesine gerekse 15/62 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasasının- 15. maddesine göre kamulaştırılan malın iktisabı yapan makamın mülkiyetine geçtiği tarihten itibaren 3 yıl içinde kamulaştırma amacı için kullanılmaması halinde sahibine iade edilmesi gerektiğini öne sürmektedirler.

Davalıları temsil eden Savcılık Lefko-şa-Girne yol yapımı için parselin sadece bir bölümünün kullanıldığını kabul etmektedir. Ancak Savcılık Lefkoşa-Girne yol projesinin henüz tamamlanmadığını, proje gereği Davacıların parselinin bulunduğu yere daha büyük kavşak yapılacağını, para bulunmaması- nedeniyle oraya geçici olarak küçük bir kavşak yapıldığını, para bulunur bulunmaz ilk fırsatta esas projenin uygulanacağını ve Davacıların parselinin kullanılacağını öne sürmektedir.

Burada üzerinde durulması gereken Anayasanın 41(3) maddesi ile 15/62 s-ayılı Zorla Mal İktisabı Yasasının 15. maddelerine verilecek anlamdır. Acaba Anayasanın 41(3) maddesi kamulaştırma amacının 3 yıl içinde gerçekleşmesinden söz ederken projenin 3 yıl içinde tamamlanmasını mı kastetmektedir? Yoksa projenin kısmen gerçekle-şmesi ve para bulununcaya kadar geçici bir formül uygulanması halinde de kamulaştırma amacı gerçekleşmiş sayılır mı?

Sorunun diğer bir boyutu ise 15. maddede geçen "iktisabı yapan makamın 3 yıl içinde iktisab amacından vazgeçmesi" sözcüklerinden kaynakl-anmaktadır. Burada Davalıların iktisab amacından vazgeçmediği açıktır.
Acaba iktisab eden makam iktisab amacından vazgeçmediği sürece malı iade etmek zorunda değil mi?

Yukarıdaki tablo karşısında davanın duruşması sona erdiğinde Davacılar avukatı Mahkem-enin Davacıların iddialarını benimsemeyen bir sonuca varması halinde Anayasanın 41(3) maddesinin yorumu ve Zorla Mal İktisabı Yasasının 15. maddesinin Anayasaya aykırı olup olmadığının tespiti için konunun Anayasa Mahkemesine havalesini istedi. Dava kararı-n hazırlanması için beklerken Davacılar avukatı Mahkemeye bir müracaatta bulunarak havalenin kararın okunmasından önce yapılmasını talep etti. Savcılık bu talebe karşı çıktı. Mahkeme iki tarafın görüşünü dinledikten sonra konuyu değerlendirmiş bulunmakta-dır.

Kanımızca havaleyi bu aşamada yapmamız daha uygun olacaktır. Çünkü
a) Mahkemenin nihai kararını okurken kararı yarıda kesip sorunu Anayasa Mahkemesine havale etmesi geçmişte yapılmış olmasına rağmen pek uygun olmayan bir prosedürdür. Bu pr-osedürün zorunlu olan ender haller dışında izlenmemesi gerektiği görüşündeyiz.

b) Bu davada olgular konusunda taraflar arasında tartışmalar yapılmış olmasına rağmen bunlar gereksiz tartışmalardı. Çünkü davanın olguları layihalarda ve sunulan emarelerde -yeterince aydınlığa kavuşmuş durumdadır.

Bu nedenlerle havaleyi bu aşamada yapmayı tercih eder, aşağıdaki soruları yanıtlanmak üzere Anayasa Mahkemesine sunarız.

Anayasanın 41(3) maddesinde geçen kamulaştırma
amacının 3 yıl içinde gerçekleşmemesi söz-lerinin yorumu nedir? Davacı avukatı Davalıların projeden vazgeçmemiş olmalarına ve proje yerine geçici olarak başka bir proje uygulamış olmalarına rağmen kamulaştırma amacının gerçekleşmediğini öne sürmektedir. 41(3) maddede yer alan gerçekleşme sözcüğün-ün bu şekilde yorumlanması doğru mu?

15/62 sayılı Zorla Mal İktisabı Yasasının 15. maddesi
Anayasanın 41(3) maddesine aykırı mı?

Anayasa Mahkemesi kararına değin dava süresiz ertelenir.





Taner Erginel Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yarg-ıç Yargıç Yargıç


28 Nisan 2000
-1


4



-


Full & Egal Universal Law Academy