Yüksek İdare Mahkemesi Numara 20/1999 Dava No 7/2004 Karar Tarihi 22.12.2004
Numara: 20/1999
Dava No: 7/2004
Taraflar: Erman Okumuş vd ile Çalışma ve İskân Bakanlığı vd Arasında
Konu: T Cetvelinin düzeltilmesi ve buna göre alınan kararların iptali istemi
Mahkeme: Yim
Karar Tarihi: 22.12.2004

-D.7/2004 YİM 20/99


Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Gönül Erönen,Şafak Öneri,Necmettin Bostancı.


Davacı: 1. Erman Okumuş - Londra
2. Hatice Osm-an - Londra
3. Semral Rüstem - Londra

- ile -

Davalı: 1. Çalışma ve İskân Bakanlığı vasıtasıyla K.K.T.C.
Lefkoşa
2. Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu
Başkanlığı vasıtasıyla K.K.T.C. Lefkoşa
3. İskân- Dairesi Müdürlüğü vasıtasıyla K.K.T.C.
Lefkoşa
4. Kaza Tapu Amirliği Girne vasıtasıyla K.K.T.C.
Lefkoşa

A r a s ı n d a.

Davacılar namına: Avukat Sadi Çelebi
Davalılar namına: Savcı Fatma Ertuğrul
İlgili Şahıs- 1 namına: Avukat Emin Okur
İlgili Şahıs 2 namına: Avukat Hüseyin İzveren.

-----------------

H Ü K Ü M

Gönül Erönen: Bu davada Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Necmettin Bostancı okuyacaktır.

Necmettin Bostancı: Davacılar, Davalılar aleyhine ikâme etti-ği işbu davada aşağıdaki şekilde talepte bulunmuşlardır:
" A-Davalılar tarafından müştereken ve/veya münferiden Sabiha Okumuş'un TM 2492 no'lu dosyasında T.(4) no'lu T cetveline yazdıkları ve/veya işbu T.(4) cetveline yazılması için ve/veya yasal tasar-rufuna verilmesi için alınan ve/veya verilen tüm karar ve/veya işlemlerin ve/veya Davacıların müştereken ve/veya münferiden mülkiyet ve/veya taşınmaz mal koçanlarını alabilme haklarını ortadan kaldıran tüm karar ve/veya işlemlerin ve/veya Davacıların müşte-reken ve/veya münferiden mülkiyet ve/veya taşınmaz mal koçanı alabilme haklarının doğduğu aşağıda tarifi verilen gayrimenkullerin
KÖY/KENT PAFTA HARİTA NO.PARSEL NO.MALIN CİNSİ YÜZÖLÇÜMÜ
1-C 7 Karşıyaka
Girne XI.13 227 Hane -0.0.2650
2-Karşıyaka
Girne XI.13.W.1 64/2/1/1/3 Arsa Nit. 9.3.1300
3-Karşıyaka Arazi
Girne XI.5.E1,2 144/3 Arsa Nit. 3.1.2700
Arazi
4-Karşıyaka
- Girne XI.5.E1,2 148/1/4/1 Arsa Nit. 3.3.700
Arazi

mülkiyetlerinin Davacılara müştereken ve/veya
münferiden verilmemesi ve/veya taşınmaz mal
koçanlarının Davacıların isimlerine hakları oranında ısdar edil-memesi ile ilgili alınan tüm karar ve/veya işlemlerin ve/veya alınan karara ve/veya kararlara uygun olarak yapılan tüm işlemlerin ve/veya muamelelerin ve/veya Sabiha Okumuş'a ait TM 2492 no'lu dosyasında T(4) no'lu cetvelde belirtilen ve/veya yazılan gayri-menkullerin ve/veya kayıtların ve/veya yazıların tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ve/veya iptallerine dair bir Mahkeme Emri ve/veya Hükmü.
B- İşbu dava masrafları."


Dava ikâmesinden sonra Sabiha Okumuş ve- Halil İbrahim M.Bicen isimli kişiler davaya İlgili Şahıs olarak dahil edilmişlerdir.

Davacıların talep takririne karşılık Davalılar ve İlgili Şahıslar, ayrı ayrı, Davacıların davada meşru menfaatleri olmadığı ön itirazını da içeren müdafaa takrirleri do-syalamışlardır. Konu takrirleriyle Davalılar ve İlgili Şahıslar Davacıların ileri sürdükleri iddiaları reddederek davanın iptalini talep etmişlerdir.

Davacılar, Davalıların ve İlgili Şahısların müdafaa takrirlerine karşılık, müdafaaya cevap takriri dosy-alayıp, müdafaa takrirlerinde ileri sürülen iddiaları reddetmişlerdir.

Davanın ispatı amacıyla Davacı 2 şahadet vermiş, ayrıca 3 tanık dinletmiştir. Davalılar da İlgili Şahıs Sabiha Okumuş dahil 3 tanık dinletmişlerdir. Ayrıca taraflar evraklardan oluşan- 29 adet emareyi Mahkemeye sunmuşlardır.

Dava ile ilgili olguları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:

Müteveffa Hamit Okumuş Barış Harekâtı öncesinde Müjgân Okumuş isimli kadınla evli olup, söz konusu evlilikten işbu davada Davacı olan çocukları olm-uştu. Karısı ile arası açılan müteveffa Hamit Okumuş 1970 yılında dul bir kadın olan Sabiha Okumuş'la tanıştı. Bir süre sonra birlikte yaşamaya başladılar. 1974 yılında, Barış Harekâtı esnasında Güneyde Fugasa'da Sabiha Okumuş ile birlikte idiler. Bu esna-da nikâhlı eşi Lefke'de yalnız ikâmet ediyordu. Davacı 1 ve 2 İngiltere'de, 3 ise Türkiye'de tahsilde idi. Bilâhare Türkiye'deki tahsilini yarım bırakan Davacı 3 de İngiltere'ye gitti. 1975 yılında Eylül ayında Hamit Okumuş ve Sabiha Okumuş kuzeye geldiler- ve Karşıyaka'da müteveffanın yakınlarının yanında kalmaya başladılar. Güneyde birlikte yaşadıkları sürede Hamit ve Sabiha Okumuş'un 14/8/1975 tarihinde Cemaliye Okumuş isimli bir kızları dünyaya geldi ve kuzeye Hamit Okumuş, Sabiha Okumuş, Cemaliye Okumuş- ve Sabiha Okumuş'un ilk evliliğinden olan oğlu Hüseyin, birlikte geldiler.

11/9/1977 tarihinde Hamit Okumuş'la Sabiha Okumuş'un Mustafa isimli çocukları doğdu. Hamit ve Sabiha Okumuş, 27/11/1981 tarihinde resmen evlendiler.

Yakınları yanında kalan Ham-it Okumuş, Sabiha Okumuş, Hüseyin Necipoğluları ve Cemaliye Okumuş, muhtar ve rehber tarafından Karşıyaka'daki C 7 No'lu eve 4 nüfus olarak yerleştirildiler.

Hamit Okumuş, C 7 No'lu konut için 20/11/1985 tarihli Emare 4'teki "konut talep formu"nu doldura-rak kendisiyle birlikte ikâmet edenlere oğlu Mustafa Okumuş'un da ismini eklemiş ve bahse konu konutun 5 kişi olarak kendisine tahsisini talep etmiştir.

Emare 2'de görülen tahsis belgesi ile müteveffaya (5) nüfus olarak 30/4/1981 tarihinde Karşıyaka'da -kâin, pafta/harita 11.5 E 1-2, parsel 148/1/4, ayni pafta/harita parsel 144/2 ve pafta/harita 11.13.W1, parsel 64/2/1/1/3 referanslı taşınmaz mallar tahsis edildi.

Hamit Okumuş 14/7/1990 tarihinde vefat etti.

Gerek Hamit Okumuş gerekse Sabiha Okumuş to-praklandırmadan hak sahibi idiler.

C 7 No'lu konut için Emare 14'deki 1/4/1991 tarihli bina değerlendirme formu ile ayni taşınmaza ait Emare 16'daki 7/9/1998 tarihli arsa veya arsa nitelikli arazi değerlendirme formu, Emare 13'teki parsel 64/2/1/1/3 ile -ilgili, Emare 8'deki parsel 144/3 ile ilgili, ve Emare 15'teki parsel 148/1/4/1 ile ilgili 7/9/1998 tarihli arsa veya arsa nitelikli arazi değerlendirme formları Sabiha Okumuş adına tanzim edildi.

Tasarrufunda bulundurduğu kaynakları içeren T cetveli 16/-9/1998 tarihinde Sabiha Okumuş adına düzenlendi. T cetveline pafta/harita XI,13 parsel 227'deki C 7 No'lu konut ile pafta/harita XI,13 WI parsel 64/2/1/1/3, pafta/harita XI, 5 E1,2 parsel 144/3 ile pafta/harita
XI.5 E 1.2 parsel 148/1/4/1 referanslı taşın-mazlar dahil edildi. T cetveline itiraz olmayınca feragat safhasına gelindi. Bu safhada aile içindeki füru araştırıldı, aile içinde füru olarak Hüseyin Necipoğulları, Cemaliye Okumuş ve Mustafa Okumuş tesbit edildi. Cemaliye Okumuş, Sabiha Okumuş ve Mustaf-a Okumuş T cetvelindeki mallardan hisse aldılar ancak Hüseyin Necipoğulları talep etmediği için hisse almadı.

Hamit Okumuş'un 350.000 mücahit puanı mevcuttu. Sözkonusu puanlar kanuni hisseleri oranında varisler adına kaydedildi. Davacılar da bu paylaşım-dan hisselerine düşen puanları 2/8/1993 tarihinde aldılar.

Davacıların bu davadaki iddiaları, müteveffa Hamit Okumuş'a yapılan tahsisler aile reisi olması hasebiyle yapılmıştır. Kendileri de ailenin bir parçası oldukları için tahsiste hakları vardı. Dol-ayısıyle dava konusu taşınmazların Sabiha Okumuş'un T cetveline işlenmesi veya söz konusu mallarla ilgili Sabiha Okumuş adına T cetveli tanzim edilmesi yasal değildir. Davacılara göre dava konusu taşınmazların tahsisi zamanında Hamit Okumuş'un eşi Müjgân -Okumuş'tu, dolayısıyle tahsis işleminin Müjgân Okumuş'la çocukları olan Davacılar adına yapılması gerekirdi. Aile reisinin vefatı diğer hak sahiplerinin tahsislerini ortadan kaldırmaz.

Davalılar ise bu iddialara karşılık, T cetvelinin Hamit Okumuş öldüğü- için eşi adına çıktığını, Hamit Okumuş tahsisten hak sahibi olduğu için, tahsisin aile bütünlüğü içerisinde yer alanlara geçtiğini, tahsis zamanında aile bütünlüğü içerisinde yer almayanların tahsiste hak sahibi olamayacaklarını, Davacıların tahsis zamanı-nda aile bütünlüğü içerisinde yer almadıklarını dolayısıyle meşru menfaatlerinin olmadığını ileri sürmüşlerdir.

İlgili Şahıs Sabiha Okumuş da ayni ve benzer iddiaları ileri sürmüş, İlgili Şahıs Halil İbrahim M.Bicen ise ayni iddiaları tekrarlaması yanınd-a, davaya konu taşınmazlardan parsel 148/1/4/1,i 19/2/1999 tarihinde İlgili Şahıs Sabiha Okumuş'tan satın aldığını tapuda devir işlemlerinin tamamlandığını, mülkiyetin kendisine geçtiğini iddia etmiştir.

Yukarıda özetlediğimiz olgulardan da görüleceği g-ibi Karşıyaka'daki C 7 No'lu konuta müteveffa Hamit Okumuş, Sabiha Okumuş, Hüseyin Necipoğulları ve Cemaliye Okumuş 1975 yılında yerleştirilmişlerdir.

Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu Başkan Yardımcısı Savaş Demirdağ, sözü edilen tarihte ayrıyet-en tahsis belgesi verilmediğini deftere kayıt yapılarak kişilerin yerleşmesinin sağlandığını, bilâhare bunların tahsis olarak kabul edildiğini söylemiştir. Huzurumuzdaki şahadet ışığında, Karşıyaka'daki C 7 No'lu konutun müteveffa Hamit Okumuş'a ve kendis-iyle birlikte ikâmet eden, Sabiha Okumuş, Hüseyin Necipoğulları ve Cemaliye Okumuş'a tahsis edildiği ve daha sonra bu tahsisin geçerli kabul edildiği hususunda bulgu yaparız.

Bilâhare, topraklandırmadan hak sahibi olduğu için Hamit Okumuş'a yukarıda da b-elirttiğimiz gibi Karşıyaka'da kâin parsel 148/1/4, 144/2, 64/2/1/1/3, 30/4/1981'de tahsis edilmiştir. Emare 2'de yer alan bahse konu tahsis belgesinde aile nüfusu 5 olarak görülmektedir. Bu tarihte aileye, 11/9/1977 tarihinde doğan Mustafa Okumuş katılmış- bulunuyordu.

İskân Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası madde 40'a göre tahsisli malı tasarruf hakkı aile reisi ile birlikte aile nüfusunu oluşturan kişilerindir. Aynı yasanın tahsisten mülkiyete geçişi düzenleyen 45(A) maddesinde "tahsis zamanında ail-e bütünlüğü içerisinde yer alan 1'nci derece fürudan" bahsetmektedir. Buna göre tahsis zamanında aile bütünlüğü içerisinde yer alanlar tahsisli mal üzerinde tasarruf hakkına sahiptir.

Şahadetten görüleceği gibi, Davacılar 1975 senesi sonrasında kuzeyde h-içbir zaman aile bütünlüğü içerisinde yer almamışlardır. Davacılar tahsislerin yapıldığı devirde aile bütünlüğü içerisinde yer almadıkları için tahsise dahil edilemezler ve tahsisten hak sahibi olamazlar. Dolayısıyle tahsisle ilgili işlemlerde veya kararla-rda Davacıların meşru menfaatinden bahsedilemez. YİM 167/90
(D.26/95) sayılı davada tahsise dahil olmayan kişilerin tahsisle ilgili bir işlem nedeniyle meşru menfaatinin olmayacağı belirtilmiştir.

Hamit Okumuş T cetveli tanzim edilmeden vefat etmiştir.- Böyle durumlarda yasanın 45'nci maddesinin 3'ncü fıkrasının A bendine göre T cetveli hayatta olan eş adına çıkarılır. Müteveffanın ölüm tarihi olan 14/7/1990 tarihinde, müteveffa ile Sabiha Okumuş resmen karı-koca idiler. Bu nedenle idarenin T cetvelini -sağ olan eş adına tanzim etmesi yasaya uygundur.

Yasanın 45(A) maddesine göre, aile bütünlüğü içerisinde yer alan kişiler bu maddede öngörülen koşullara tabi olarak tahsisli mallarla ilgili taşınmaz mal koçanı alabilirler. Bu meselede de idare tahsiste-n hak sahibi olan, Sabiha Okumuş, Cemaliye Okumuş, Mustafa Okumuş ve Hüseyin Necipoğulları'na o hakkı vermiş, ancak Hüseyin Necipoğulları puan yatırıp tapusunu almamıştır. İdarenin bu işlemi de yasaya uygundur.

Davacıların mülkiyete geçişe kaynak teşkil -eden tahsisle ilgili kararlarda meşru menfaatleri olmadığı gibi, tahsisten mülkiyete geçişte de, bu işleme kaynak teşkil eden tahsis işlemleri olduğu için, meşru menfaatleri söz konusu değildir.

Başka bir ifade ile taşınmaz mal koçanı yasanın öngördüğü -şartların yerine getirilmesi koşuluyla tahsisten hak sahibi olanlara verildiği cihetle, tahsisle ilgili karar nedeniyle meşru menfaati olmayan kişilerin, tahsisten taşınmaz mal koçanı verilebilmesi için yapılan işlemlerde de meşru menfaati olamaz.

Sonuç- olarak Davacılar davalarında başarılı olamamışlardır. Bu nedenle dava ret ve iptal edilir.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.




Gönül Erönen Şafak Öneri Necmettin Bostancı
Yargıç Yargıç Yargıç
-


22 Aralık 2004



8






Full & Egal Universal Law Academy