Yüksek İdare Mahkemesi Numara 20/1981 Dava No 38/1981 Karar Tarihi 09.11.1981
Numara: 20/1981
Dava No: 38/1981
Taraflar: Hüseyin Ertaç ile Lefkoşa Türk Belediyesi
Konu: Meslek vergisi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 09.11.1981

-D.38/81 Y.İ.M. 20/81

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay. Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Hüseyin Ertaç, -Lefkoşa.
- ile -
Müstedaaleyh: Lefkoşa Türk Belediyesi, Lefkoşa.
A R A S I N D A.

Müstedi namına: Kıvanç M. Riza.
Müstedaaleyh namına: Türkay Saadetoğlu.

Yasa Maddesi: 15/80 sayılı Belediyel-er Yasasının 97, 101 ve 102.
maddeleri ile ekli cetvelin Anayasanın 1, 4, 7 ve 61. maddelerine
aykırı olduğu.

İstemin Özeti: Müstediye 1980 senesi için tarh edilen 5O.OOOTL'lik
meslek vergisi ile ilgili Müstedaaleyh kararının - hükümsüz ve
etkisiz olduğuna ilişkin emir verilmesi istemi.

OLAY: 5O.OOOTL'lik meslek vergisi tarh edilen Müstedi, belediyeye iti-
razla 18 aydan beri işten vazgeçtiğini beyan ederek verginin yeni-
den gözden geçirilmesini istedi. Müstedaa-leyh itirazı reddetti.
Bu kez tarh edilen verginin çok olduğunu beyanla itirazda bulunan
Müstedinin itirazı yine reddedildi.

SONUÇ: 15/80 sayılı Belediyeler Yasasının 102. maddesinin "yükümlüler
vergisi l. cetvelindeki ölçülere göre Be-lediye Meclisince takdir
edilir" Kuralının, 1. cetvelin 5. maddesindeki kısmının Anayasaya
aykırı olduğuna karar verildiğinden ve Müstedaaleyhin Müstediye
vergi tarh ederken dayandığı 15/80 sayılı yasanın ilgili maddele-
rinin de -Anayasa Mahkemesince, Anayasaya aykırı bulunduğundan,
başvuruda istendiği gibi emir verilmesi gerekir.

Müstedaaleyhin vergi tarh eden kararının hükümsüz ve etkisiz
olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.


- H Ü K Ü M

Salih S. Dayıoğlu: Bu başvuruda mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Niyazi F. Korkut verecektir.

Niyazi F. Korkut: Müstedaaleyh Belediye, 1980 yılı için, Mehmet Ali ve Oğlu Müessesesine 5O,OOOTL meslek vergisi tarhetti. Yapılan -tarh üzerine müstedi Müstedaaleyh Belediyenin Mali İşler Sorumlusuna 9.9.1980 tarihli bir yazı göndererek babasının 18 aydan beri işten vazgeçtiğini ve durumdan Vergi Dairesinin de haberdar edildiğini belirterek tarhedilen 5O,OOOTL meslek vergisinin yenide-n gözden geçirilmesini istedi. Müstedaaleyh müstediye gönderdiği 12.11.1980 tarihli yanıtı ile itirazın Bütçe vergi Komisyonu ve Belediye Meclisinde görüşüldüğünü ve itirazının kabul edilmediğini bildirdi.

Müstedi bu kez müstedaaleyhe 23.12.1980 tari-hli bir itiraz dosyalayarak tarhedilen verginin çok olduğunu beyanla elde ettiği gelire göre ödemesi gereken miktarın TL.650 olduğunu ileri sürdü.

Müstedaaleyhmüstedinin 23.12.1980 tarihli itirazına verdiği 30.12.1980 tarihli yanıtta müstedinin itir-azını reddederek tarhedilen verginin ödenmesi istemini yineledi.

Bu yanıt üzerine müstedi Mahkemeye dosyaladığı başvurusu ile müstedaaleyh tarafından alınıp 1980 senesi için müstediye meslek vergisi olarak 5O,OOOTL tarheden ve müstedinin bilgisine ta-kriben 9.9.1980 tarihinde gelen ve/veya müstedaaleyhin söz konusu tarh için müstedi tarafından yapılan takriben 9.9.1980 tarihli itirazı reddedip 12.11.1980 tarihli bir yazı ile müstedinin bilgisine getirilen kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ilişkin bi-r emir verilmesi isteminde bulundu.

Başvurunun duruşması sırasında müstedi 15/80 sayılı Belediyeler
Yasası'nın 97, 101 ve 102. maddelerinin ve yasaya ekli cetvelin Anayasanın l, 4, 7 ve 61. maddelerine aykırı olduğunu ve konu maddelerin başvurunun -karara bağlanmasında etkili olduğu savını ileri sürdü ve Mahkeme de konuyu Anayasa Mahkemesine havale etti.

Konuyu inceleyen Anayasa Mahkemesi 15/80 sayılı Belediyeler Yasası'nın 97. maddesinin "meslek vergisi bu Yasaya ekli 1. cetvelde gösterilen or-an ve miktarda tarhedilir" kuralının 1. cetvelin 5. maddesini ilgilendiren kısmının ve Yasanın 102. maddesinin "yükümlüler vergisi l. cetveldeki ölçülere göre Belediye Meclisince takdir edilir" kuralının l. cetvelin 5. maddesindeki kısmının Anayasaya aykır-ı olduğuna karar verdi.

Bu karara rağmen müstedaaleyh başvuruda dosyaladığı itirazda ileri sürdüğü ön itirazında ısrar ederek müstedaaleyh tarafından müstediye vergi tarhedilmediğini ve bu nedenle müstedinin meşru bir menfaatı olmadığını kanıtlamak ü-zere şahadet dinletti.

Gerek şahadetten ve gerekse emarelerden müstediye müstedaaleyh tarafından vergi tarhedildiği ve müstedinin müstedaaleyh tarafından tarhedilen verginin değiştirilmesine ilişkin itirazının da müstedaaleyh tarafından reddedildiği -açıklıkla görülmektedir. Bu nedenle müstedaaleyhin yapmış olduğu ön itiraz ileri gidemez.

Müstedaaleyhin müstediye vergi tarhederken dayandığı 15/80 sayılı Yasanın ilgili maddeleri de, Anayasa Mahkemesince, Anayasaya aykırı bulunduğu cihetle başvurud-a istendiği gibi bir emir verilmesi gerekir.

Sonuç olarak başvuru kabul edilir ve müstedaaleyh tarafından alınan 1980 yılı için müstediye meslek vergisi olarak 5O,OOOTL tarheden karar ile söz konusu tarh ile ilgili olarak müstedi tarafından yapılan 9-.9.1980 tarihli itirazı reddeden ve 12.11.1980 tarihli yazı ile müstedinin bilgisine getirilen kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir.



(Salih S. Dayıoğlu) (Niyazi F. Korkut) (Aziz Altay)
- Yargıç Yargıç Yargıç

9 Kasım 1981





- 411 -



Full & Egal Universal Law Academy