Yüksek İdare Mahkemesi Numara 189/1988 Dava No 1/1990 Karar Tarihi 09.01.1990
Numara: 189/1988
Dava No: 1/1990
Taraflar: Lâtif Ahmet & Sons Ltd. İle Lapta Belediyesi
Konu: İnşaat izni talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 09.01.1990

-D.1/90 YİM 189/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Salih S. Dayıoğlu huzurunda
Anayasanın 152. maddesi hakkında

Müstedi: Lâtif Ahm-et & Sons Ltd., 13 Cengizhan Sokak, Lefkoşa
-ile-
Müstedaaleyh: Lapta Belediyesi yerine 19.9.1980 tarihli ve 195 sayılı
Amme Enstrümanı ile tayin edilen ve Girne Kaymakamı,
Lâpta Belediyesi Başkanı, Başkan Yardımcısı, Girne
Hastahanesi Başhekim ve-ya Temsilcisi ve Girne Plânlama
ve İnşaat Dairesi Sorumlusu'ndan oluşan Yetkili Makam,
c/o Girne Kaymakamı, Girne
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Kıvanç M. Rıza
Müstedaaleyh namına: Me-hmet A. Şefik



Yasa Maddesi: Yol ve Binalar Yönetmeliğinin 6(1)(2)(3) maddesi.

İstemin Özeti: Müstedinin, yapmayı tasarladığı yardımcı binanın inşaasına, Yollar ve Binalar Tüzüğüne aykırı olduğu gerekçesi ile Müstedaaleyh tarafından izin verilmemesi kar-arının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Lapta'da cadde üzerinde konut sahibi olan Müstedi, evin arsasının ana yol sınırına bir garaj inşa etmek için Müstedaaleyhe başvurdu. Şehir ve Planlama -Dairesi ile Lapta Belediyesi arasında geçen birtakım yazışmalardan sonra, Lapta Belediyesi Müstedinin bu talebini reddetti. Başvuru bu karardan yapılmıştır.

SONUÇ: Yol ve Binalar Yönetmeliğinin 6. maddesinin ilgili fıkralarından açıklıkla görülebileceği g-ibi "esas binanın" şehirler arası yol sınırından elli ayaktan az bir mesafe içinde inşa edilemeyeceği öngörülmektedir. Elli ayak mesafe tahdidi esas bina içindir. Yardımcı binalar için öyle bir tahdit olmadığından yapılan başvuru kabul edilir ve inşaat ruh-satı verilmemesi ile ilgili kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.




H Ü K Ü M

Bu başvuruda olgular konusunda taraflar arasında görüş ayrılığı yoktur. Olgular aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

Müstedi- Lâpta'da Mareşal Fevzi Çakmak Caddesinde bulunan ve Pafta Harita XI/15W 1 Parsel 340/3/1 referanslı bir taşınmaz malın kayıtlı mal sahibi- dir. Bu mal üzerinde müstedinin bir konutu bulunmaktadır. Müstedi konutu bulunan bu arsaya anayol sınırına bir garaj- inşa etmek için müstedaaleyhe başvurdu. Şehir ve Plânlama Dairesi ile Lâpta Belediyesi ile aralarında geçen bir takım yazışmalar sonucu, "Yol ve Binalar Düzenleme Tüzüğünün 6. maddesinin (3). fıkrasına aykırı olarak inşaatı ana yol sınırında başlatılan ve- mimari plânları sunulan ilâve yardımcı binaya inşaat ruhsatı" verilemeyeceği kararına vardı ve bunu Lâpta Belediyesine bildirdi. Lâpta Belediyesi yerine, 19.9.1980 tarih ve 195 sayılı Amme Enstrümanı ile tayin edilen ve Girne Kaymakamı, Lâpta Belediye Baş-kanı, Başkan yardımcısı, Girne Hastanesi başhekimi veya Temsilcisi ve Girne Plânlama ve İnşaat Dairesi sorumlusundan oluşan yetkili makam yeni müstedaaleyh de, müstedinin avukatına gönderdiği 28.10.1988 tarihli bir yazı ile özetle inşaatı tasarlanan ". ilâ-ve yardımcı binanın .. Girne-Güzelyurt anayolundan 50 ayak geriye inşa edilmesi gerekirken Yollar ve Binalar Tüzüğü- nün 6. maddesinin (3). fıkrasına aykırı olarak anayol sınırına inşa edilen yardımcı binanıza .. ilgili yasa maddelerine uygun bulunmaması -nedeniyle inşaat ruhsatı" verilemeyeceğini bildirdi. Müstedi de bu başvuruyu dosyalayarak yukarıda özeti verilen ve müstedaaleyhlerce alınan olumsuz kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesi isteminde bulun-du.

Taraflar, konu ile ilgili mevzuatın Yol ve Binalar Yönetmeliğinin değişik 6. maddesinin (3). fıkrası olduğu hususunda hemfikirdirler. Bu nedenle sözü edilen 6. maddenin 1, 2 ve 3. fıkralarını aynen aktarmayı uygun buldum.

"-6.- (-1) İnşaat ruhsatları ile ilgili olarak aşağıdaki şartlar yerine getiril- melidir, yani:-

Herhangi bir arsanın yeni bina veya mevcut bina ile birlikte yeni herhangi bir bina veya mevcut binaya yapılacak herhangi bir ilâve ve genişletmenin işgal edeceği al-an -

bina-n-ın tek katlı olması halinde, arsa sınırları içinde bulunan yerin toplam alanının %50'sini aşma-ma-lalıdır;

binaın bir kattan fazla olması ancak üç kattan fazla olmaması halinde, zemin kat arsa sınırları içinde bulunan yerin toplamı alanının %50'sini ve birinci ve ikinci katlar da %40'ını aşmamalalıdır.

binanın üç kattan fazla olması halinde, ikinci k-atın üzerindeki her kat, arsa sınırları içinde bulunan yerin toplam alanının %30'unu aşmamalıdır:

Ancak daima -

- (i) yukarıda söz konusu edilen yüzdelik nisbetlerinden %10'dan fazla olmayan bir alan, her ahvalde 12 ft.'den fazla yükseklikte ve esas binadan 5 ft.'den az mesafede bulunmayan esas bina ile ilgili maksatlar için kullanılacak yardımcı binalar tarafından -işgal edilebilir;

- (ii) Örtülü verandaların işgal ettiği alan, yukarıda söz konusu alanların her birine dahil edilir, ancak dış basa-makların, üzeri açık bahçe havuzları ve üzeri açık veran- daların işgal ettiği alan yukarıda söz konusu alana dahil edilmez, fakat zemin k-atın yer seviyesinden 4 ft.'den yüksekte olan üzeri açık verandalarının işgal ettiği alan, arsa sınırları içinde bulunan yerin toplam alanının %3'ünü aşmamalıdır.

(2) Önceki fıkranın ihtiva ettiği herhangi bir hususa bakılmak-sızın, binanın endüstriyel v-eya umumi bina olması ve Kanunun 14. maddesi gereğince sadece amba-r ve endüstriyel binala-r veya her ikisi için tesbit edilen bölgeler içinde bulunması halinde inşa edilecek binalarla mevcut binaların herhangi bir arsada işgal edebileceği alan, yetkili makamın onayı ile, arsa sınırları içinde bulunan yerin %60'na kadarı artırılabilir ve bu %60'-ın %20'den fazla olmayanı aynı maksat için yardımcı -binalar tarafından iş-gal edilebilir.

(3) Esas binanın hiçbir kısmı veya mevcut esas binaya yapılan tedilât veya ilâve ve yer seviyesinden 4 ft.'den yüksek olan hiçbir açık veranda, üzerinde bulunduğu arsanın herhangi bir sınırından 10 ft.'-den az bir mesafede veya B-akanlar Kurulunca Cumhuriyet Resmi Gazetesinde yayınlanacak bir -bildiri ile şehirlerarası yol olarak tespit edilen bir -yolun sınırından veya bildiride tesbit edilen böyle bir yolun bir kısmının sınırdan elli ft.'den az bir mesafede veya binanın, Kanunun 14. maddesi gereğince sadece ambar veya endüstriyel bina veya her ikisi için tesbit edilen bölgeler dışında bulunan bir e-ndüstriyel bina veya ambar olması halinde üzerinde bulunduğu arsanın herhangi bir sınırından yirmi ft.'den daha az bir mesafede bulunamaz."

Yukarıda alıntısı yapılan 6. maddenin ilgili fıkralarından açıklıkla görülebileceği gibi inşaatlar izne tabidir. 1-. fıkra inşa edilecek binanın kaplayacağı yerin yüzdeliğini, 2. fıkrada binanın endüstriyel veya umumi bina olması halinde bu yüzdeliğin daha fazla olabileceğini düzenlerken 3. fıkra da "esas binanın" sair şeyler meyanında şehirler- -arası yol sınırından elli ayaktan az bir mesafe içinde inşa edilemeyeceğini öngörmektedir. Görülüyor ki elli ayak mesafe tahdidi esas bina veya esas binaya yapılan tadilât veya ilâvesi içindir. İzin istenen inşaat ise esas bina olmayıp bir garaj-dır. G-arajın esas bina olmadığı izahtan vareste olduğu gibi bizzat müstedaaleyh tarafından müstedinin avukatına gönderilen yazıda da "ilâve yardımcı binanıza" demek suretiyle kabul edilmek-tedir. Bu husus bir yana yasa koyucu yardımcı binaları da bu tahdid içine- sokmayı istemiş olsaydı bunu çok kolaylıkla yapabilirdi. Nitekim yukarıda alıntısı yapılan 6(1)(c)(i) maddesinde başka bir konuda "yardımcı binalar" için düzenleme getirilmiştir.

Müstedaaleyhi temsilen Başsavcılığın kamu yararı düşünülerek anayol sınırı-na her türlü bina yapılmasının sakıncaları hususunda ileri sürdüğü görüşleri anlayışla karşılarım. Bu konuda söylediklerinde bü-y-ük bir gerçek -payı vardır. N-e var ki mahkemeler, mevzuatı buldukları gibi uygulamak zorundadırlar. İlgililerin 6. maddenin (3). fıkrasını yardımcı binalara da teşmil edilecek şekilde tadil edeceklerini ümit ve temenni ederim.

Sonuç olarak başvuru kabul edilir ve müstedaaleyhlerin, -müstedi avukatına gönderdiği 28 Ekim 1988 tarihli yazıda "... Girne-Güzelyurt anayolundan 50 ayak geriye inşa edilmesi gerekirken Yollar ve Binalar T-üzüğü- nün 6. maddesinin (-3). fıkrasına aykırı olarak anayol sınırına inşa edilen ilâve yardımcı binanıza .... ilgili yasa maddelerine uygun bulunmaması nedeniyle inşaat ruhsatı verlimemesi ...." biçiminde ifadesini bulan kararın, hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç -doğuramayacağına karar verilir.

Masraflar için herhangi bir emir verilmez.


(Salih S. Dayıoğlu)
Yargıç

9 Ocak 1990


-


5



-


Full & Egal Universal Law Academy