Yüksek İdare Mahkemesi Numara 183/1993 Dava No 22/1997 Karar Tarihi 30.10.1997
Numara: 183/1993
Dava No: 22/1997
Taraflar: Caner Fahrioğlu ile Ekonomi ve Maliye Bak.
Konu: Emeklilikmaaşının tespitinde barem ayarlması
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 30.10.1997

-D. 22/97 YİM 183/93

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Anayasanın 152. maddesi hakkında.
Mahkeme Heyeti:Celâl Karabacak, Nevvar Nolan, Seyit A. Bensen.

Müstedi: Caner Fahrioğlu, Lefkoşa
- - ile -
Müstedaaleyh: 1. Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtasıyle
KKTC, Lefkoşa
2. KKTC Sayıştay Başkanı ve/veya Başkanlığı
vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa

A r a- s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Tahir Seroydaş
Müstedaaleyhler namına: Başsavcı Yardımcısı Muavini
Mehmet Ali Şefik.


-------------


H Ü K Ü M


Celâl Karabacak: H-uzurumuzdaki başvuru ile Müstedi, emeklilik maaşının barem 15-16'dan barem 16A'ya ayarlanmasına 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının 30.
maddesi altında olanak bulunmadığını belirten Müste-
daaleyhlerin ve/veya Müstedaaleyh (1)'in 9.8.1993
tarih ve EMB 128/7-0 sayılı kararının ve/veya buna ilişkin
olarak yapılan işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna
ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini
Mahkemeden talep etmiştir.

Müstedaaleyhler bu başvuruya karşı bir itirazname
dosyalamışlardır.

- Taraflar iddialarını ispat yönünde herhangi bir tanık çağırmamışlar, sadece 2 adet emare ibraz edip Mahkemeye hitap etmekle yetinmişlerdir.

Lâyihalar ve ibraz olunan emarelere göre ihtilâfsız olgular kısaca şöyle özetlenebilir:

Müstedi 1.6.19-70 tarihinde Lefkoşa Türk Genel Hastahanesinin İdari Bölümünde Katip Yardımcısı olarak kamu görevine başlamış, 1973 yılında ise Denetim Görevlisi ünvanı ile Baş Murakıplık Dairesine (Sayıştay) geçmiştir. Sayıştay'da iken 2.1.1979 tarihinde barem 15-16 ile- Kıdemli Denetçi mevkiine yükselen Müstedi, 2.2.1988 tarihinde de yaş haddinden önce ve kendi isteği ile emekliye ayrılmıştır.

Müstedi emekliye ayrıldığında barem 15-16'nın en üst basamağında bulunup takriben 5 yıldan beri bu basamaktan maaş almaktay-dı. Dolayısıyle, emeklilik maaş ve ikrami-yesi de barem 15-16'nın en üst basamağı esas alınarak hesaplanmış ve kendisine ödenmiştir.

Ancak Müstedi emekliye ayrıldıktan sonra, 1.1.1993 tarihinde 3/1993 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik) Yasası ile -7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 114. maddesine yeni bir (4). fıkra eklenmiş ve diğer baremler yanında, 16. bareme de 16B ve 16A diye 2 yeni barem daha getirilmiştir.

Bu durumu öğrenen Müstedi, 6.5.1993 tarihinde Müstedaaleyh (1)'e müracaat e-dip emeklilik maaşının 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının 30. maddesinin göz önünde tutularak yeni barem 16A altında ayarlanmasını istemiştir.

Yasal durumu inceleyen Müstedaaleyh (1) ise 9.8.1993 tarih ve EMB 128/70 sayılı yazısı ile Müstediye 26/197-7 sayılı Emeklilik Yasasının 30. maddesindeki kurallardan yararlanmasına olanak bulunmadığını bildirmiştir.

Müstedi bu durum karşısında Mahkememize başvurmuş ve önümüzdeki başvuruyu dosyalamıştır.

Başvurunun duruşmasında Müstedi avukatı, Müsted-i emekliye ayrıldıktan sonra 7/1979 sayılı Kamu Görevli-leri Yasasının 3/1993 sayılı (Değişiklik) Yasası ile tadil edilerek 114. maddeye yeni bir (4). fıkra eklen- diğini ve diğer baremler yanında, barem 16'ya da 16B ve 16A şeklinde iki ilâve getirildiğini-, bu yasal değişiklik uyarınca Sayıştay bünyesinde hizmette bulunan ve barem 16'nın en üst basamağında bekleyen Kıdemli Denetçilerin otomatikman barem 16A'ya yürütüldüklerini, bunu öğrenip kendisine de aynı uygulamanın yapılmasını talep eden Müstediye ise -Müstedaaleyhler tarafından Emeklilik Yasasının 30. maddesindeki kuralların uygulanamayacağı cevabının verildiğini söylemiştir. Halbuki, hizmette bulunan benzerlerine barem 16A uygulandığına göre, Emeklilik Yasasının 30(2) maddesi gereğince yıllarca barem -16'nın en üst basamağında bekleyip emekliye ayrılan Müstediye de aynı uygulamanın yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.

Müstedi avukatı, devamla, Müstedaaleyhlerin 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının özel, 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının is-e genel bir Yasa olduğunu, özel yasaların öncelik arzederek bizzat hizmette bulunanlara uygulandığını, emekliye çıkanlara yönelik uygulanamaya-cağını ileri sürdükleri gibi, barem 16A'dan yararlana-bilmesi için Emeklilik Yasasının 17. maddesinin 20 fiili hi-zmet yılı şartı aradığını ve Müstedinin 18 fiili hizmet yılı olduğu cihetle bundan yararlanamayacağını iddia ettiklerini belirtmiştir. Müstedi avukatı, kendisine göre ise, herhangi bir kişinin 20 fiili hizmet yılı varsa bulunduğu baremin en üst basamağınd-an emekliye çıktığını,
halbuki Müstedinin barem 16'nın en üst basamağında
olduğu ve en üst basamaktan emekliye çıktığı cihetle
konu Yasanın 17. maddesinin meseleye uygulanamayacağını,
keza, Kamu Görevlileri Yasasının fiilen çalışanları korumaya yönelik öz-el bir Yasa olduğu gibi, Emeklilik Yasasının da emeklilik haklarını koruyan genel bir Yasa olduğunu öne sürerek Müstedi genel Yasa kapsamındadır diye bu yeni uygulamadan yararlandırılmamasının doğru bir hareket olmadığını izah etmiştir.

Müstedi avuka-tı, son olarak, tüm bu yasal durum bir an için gözardı edilse bile, 26/1977 sayılı Yasanın 36. maddesine göre çelişkili kuralların mevcudiyeti halinde mağdur olan kişi için daha uygun ve daha çok emeklilik menfaatı sağlayan kuralların uygulanacağının belir-til-diğini söylemiş ve bu konulardaki bazı içtihatları örnek olarak göstermiştir.

Müstedaaleyhleri temsilen bulunan Savcı ise, 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının 30(2) maddesinde "görev" sözcüğünün kullanıldığını, (3). fıkrada ise "görev" sözcüğünün- 'ilgili görevin yerini alan yeni görev veya söz konusu görevin kaldırılması' şeklinde açıklandığını, meselemizde ise Kıdemli Denetçi görevinin aynı kaldığı

cihetle, görevin kaldırılması durumunun mevcut olma-
dığını ve böylece konu 30(2) maddesinin Müst-ediye uygulanamayacağını ileri sürmüştür.

Savcı, devamla, 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının özel bir Yasa olduğunu, ancak 114. maddesine yeni bir (4). fıkra eklenmek suretiyle bir değişiklik yapıldığını ve bu şekilde barem 16'ya 16B ve 16A ola-rak
2 yeni ekleme gerçekleştirildiğini, bu değişikliğin sadece kamu görevlilerini kapsamış olup emeklilere ve
şu anda emekli bulunan Müstediye uygulanamayacağını,
eğer bunun emeklilere de uygulanması istenmiş olsaydı
o zaman kanun koyucu tarafından genel- bir Yasa olan Emeklilik Yasasının da değiştirileceğini söylemiştir.

Ayrıca, konu Emeklilik Yasasının 17. maddesinin
kamu görevinde en az 20 yıl fiili hizmet veren bir hak sahibinin emeklilik hakkı kazandıran yıllık ödenekler açısından bulunduğu ba-remin en üst basamağından emekliye ayrılacağını hükme bağladığını, oysa Müstedinin fiili hizmet süresinin 18 yıl olduğu dikkate alındığında kendi-
sine 17. maddeye dayanarak barem 16A üzerinden işlem yapılmasının imkân dahilinde olmadığını belirtmiştir.

- Savcı, son olarak, Müstedi avukatının Mahkemeye yardımcı olmak amacıyle vermiş olduğu içtihat kararla-rının Emeklilik Yasasının 30(1) maddesi ile ilgili olup Müstedinin dayandığı ve meselemizi ilgilendiren 30(2) maddesi ile alâkalı olmadıklarından Mahk-emeyi aydınlatıcı bilgi veremeyeceklerini ilâve etmiştir.

Yukarıdakilerden görülebileceği gibi, Müstedi talebini özellikle 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının 30(2) maddesine dayandırmıştır. Bu madde ise aynen şöyledir:

"30. (2) Emekliye ayrıld-ığı tarihteki görevinin
barem artışlarının herhangi bir nedenle
verilmemiş olması veya barem artışları-
nın emeklilik amaçları için hesaplanma-
mış olması halinde, emekliye ayrıldıktan
s-onra, ilgili görevin barem artışları
verilir veya hizmetteki benzerleri yeni
baremlere intibak ettirilirse, ilgili
emeklinin de barem artışları hesap
edilerek emeklilik maaşları yeniden
- ayarlanır.

Ancak, disiplin cezası sonucu veril-
meyen barem içi artışlar bu fıkra kapsa-
- mına girmez."
-
- Alıntısı yapılan madde incelendiğinde, herhangi bir emekli şahsın bu maddeden yararlanabilmesi için, emekliye ayrıldığı tarihteki görevinin barem artışlarının herhangi bir nedenle verilmemiş veya barem artışlarının emeklilik amaçları için hesaplanmamı-ş olması gerekmektedir.
-
- Bilindiği gibi, herhangi bir kamu görevlisine barem artışı verilebilmesi için bulunduğu baremde en az 1 yıl çalışmış olması, bu süre içinde herhangi bir olumsuz sicil almamış olması ve en önemlisi bulunduğu baremde ilerleyebileceği bir kademenin mevcu-t olması gerekir.
-
- Önümüzdeki olgulara göre Müstedi Kıdemli Denetçi görevini barem 15-16 ile ifa ederken 2.2.1988 tarihinde, yaş haddi gelmediği halde, kendi isteği ile emekliye ayrılmıştır. Dolayısıyle barem 15-16'nın en üst basa- mağından maaş çeken Müstedinin ilgili- tarihte yasal olarak alması gereken bir barem artışı söz konusu değildi. Yine, Müstedi emekliye ayrıldığında emeklilik menfaatleri de en son çekmekte olduğu barem 15-16'nın

tavanı üzerinden hesaplanmıştır ki, bu şekilde de emek-
lilik amaçları için hesa-planmamış herhangi bir barem içi artışı da yoktu.

Bu söylenenlerden anlaşılabileceği gibi, 26/1977 sayılı Emeklilik Yasasının meselemizde konu edilen 30(2) maddesinde öngörülenlerin Müstediye uygulanabilmesi için gerekli olan şartlar mevcut değildir.-

Durum bu şekilde olmasına rağmen, Müstedinin kendisi emekliye ayrıldıktan sonra 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 3/1993 sayılı (Değişiklik) Yasası ile tadil edilerek 114. maddeye yeni bir (4). fıkra eklenip barem 16'ya 16B ve 16A diye 2 ilâv-e getirildiği ve bu şekilde hizmette olup barem 16'nın en üst basamağında görev yapan Kıdemli Denetçilerin otomatikman barem 16A'ya intibak ettirildikleri hususundaki iddiasına da kısaca değinmeyi uygun bulduk.

Hemen belirtmek yerinde olur ki Müstedi-nin bahse konu iddiası Müstedaaleyhlerce dosyalanan itiraznamede reddedilmiş olmasına rağmen Müstedi, kendisine düşen ispat külfetini yerine getirmek üzere Mahkemede bu konuda herhangi bir şahadet dinletmemiştir. Yani sonuçta, bu husus kuru bir iddia olar-ak ortada kalmıştır.

Konu ile ilgili 3/1993 sayılı (Değişiklik) Yasasının 114. maddesine yeni eklenen (4). fıkra aynen şöyledir:

"(4) (A) Yöneticilik Hizmetleri Sınıfı dışında
herhangi bir hizmet sınıfının I. Derece-
- sine atanmış bir kamu görevlisi, ilgili
maddelerin öngörmüş olduğu koşullara
uygun olarak alacağı kademe ilerlemeleri
ile bulunduğu derecenin bareminin son
kademesine ulaştıktan sonra, kıdemine
- göre bu baremin 'A' tabanlı bareminde
kademe ilerlemesi almaya devam eder.

(B) Yöneticilik Hizmetleri Sınıfı dışında
kalan hizmet sınıflarının II. Derecesine
atanmış olanlar ise yukarıdaki (3)'ü-ncü
fıkra kurallarına göre bulunduğu hizmet
sınıfının en üst derecesinin son kademe-
sine ulaştıktan sonra bu baremin 'B'
tabanlı bareminde kademe ilerlemesi
almaya devam eder."

Yu-karıda alıntısı yapılan fıkra incelendiğinde, Yöneticilik Hizmetleri Sınıfı dışındaki herhangi bir hizmet sınıfının I. ve II. Derecesine atanmış olan hizmetteki kamu görevlilerinin bu fıkrada belirtilen-lerden yararlanabileceği görülmektedir.

Bunun d-ışında Değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasasına göre ise Sayıştay bünyesinde görev yapan ancak hizmet sınıfı ve derecesi bulunmayan Kıdemli Denetçilerin 3/1993 sayılı (Değişiklik) Yasasının 114. maddesine eklenen (4). fıkrasından yararlanmal-arına bu şartlar altında olanak bulunmamaktadır. Dolayısıyle barem 15-16'nın en üst basamağından maaş çeken hizmetteki bir Kıdemli Denetçinin Müstedinin iddia ettiği, ancak, ispatlanamayan iddiasındaki gibi, otomatikman barem
16A'ya intibak ettirildiğini- söylemeye de olanak yoktur.

Hâl böyle olduğuna göre, Müstedaaleyhler de pek haklı olarak Müstedinin emeklilik maaşını barem 16A'ya ayarlamamıştır.

Yukarıda söylenenler ışığında, Müstedi önümüzdeki başvurusunda başarılı olamadığından başvurusu-nun redde-
dilmesi gerektiği görüşündeyiz.

Sonuç olarak başvurunun reddedilmesine, oybirliği ile, karar verilir.

Masraflar hususunda herhangi bir emir verilmez.



- Celâl Karabacak Nevvar Nolan Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç


30 Ekim 1997
-


3



-


Full & Egal Universal Law Academy