Yüksek İdare Mahkemesi Numara 182/1989 Dava No 31/1990 Karar Tarihi 08.08.1990
Numara: 182/1989
Dava No: 31/1990
Taraflar: San-Pek İthalat, İhracat Ltd. İle Güm. Şb. Amir..
Konu: Gümrük vergisi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 08.08.1990

-D.31/90 YİM 182/89

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Niyazi F. Korkut huzurunda
Anayasanın 152. maddesi hakkında

Müstedi: San-Pek İthalat, İhr-acat Ltd., 7, Osman Paşa Cad. Lefkoşa.
-ile-
Müstedaaleyh: 1. Gümrük Şube Amirliği, Magosa vas. KKTC, Lefkoşa.
2. KKTC Gümrük ve Rusumat Daireleri vas. KKTC, Lefkoşa
3. KKTC Maliye ve Gümrükler Bakanlığı vas. KKTC, Lefkoşa.
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Rifat Çomunoğlu
Müstedaaleyhler namına: Mustafa Arıkan



Yasa Maddesi: 29.11.1983 tarihli Resmi Gazete, Ek III, A.E.461, Kıymet Kavramı Tüzüğü.

-İstemin Özeti: Müstedaaleyhlerin, Müstedinin ibraz ettiği faturadaki bazı malların fiyatını kabul etmeyerek, kendi değerlendirmesi üzerinden gümrük vergisi alması kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi -istemi.

OLAY: Müstedi ithal ettiği 6 tür giyim eşyasının gümrüklenmesi için acentası vasıtası ile Müstedaaleyhe başvurdu. Müstedaaleyhe faturadaki iki çeşit giyim eşyasının beher tanesini faturadaki fiyattan yüksek tespit ederek gümrükleme işlemini de ona- göre yaptı. Başvuru bu karardan yapıldı.

SONUÇ: Müstedaaleyh 1'in yaptığı işlem doğru ve yerindedir ve bunu tüzük altında yapabilmeğe de yetkisi vardı.
Başvuru reddolunur.

H Ü K Ü M

-Müstedi KKTC'de kayıt ve tescil olunmuış Limited bir şirkettir. Müstedi Bursa'da ticaret yapan İpek Kumaş Ticaret ve Sanayi Ltd.'den akreditif usulü ile ederleri faturada 9,285,000TL olarak gösterilen 6 tür giyim eşyası aldı ve konu malların faturada göst-erilen ederlerine karşı Türkiye Halk Bankası A.Ş. (Lefkoşa) nezdinde ihracatçı şirket için akreditif açtı. Konu mallar 5.9.1989 tarihinde Mağusa gümrüğüne vasıl oldu.
-
Müstedinin acentesinin ayni gün müracaatı üzerine Müstedaaleyh (1) gümrükleme işlemlerini başlattı. Müstedaaleyh (1) bu işlemleri yaprken Müstedinin ithal ettiği malları gösteren 19.8.1989 tarih ve 132790 No'lu faturadaki mallar arasında beheri 15,000TL -olarak beyan edilen 25 adet mont ile tanesi 9,000TL olarak beyan edilen 80 adet trikonun faturada belirlenen bedellerini kabul etmiyerek montların her adedini 90,000TL ve trikoları da tanesi 13,500 TL olarak değerlendirerek bu miktarlar üzerinden gümrük al-dı.

Müstedi bu işleme karşı bu başvuruyu dosyalayarak Müstedaaleyhlerin bu karar ya da işlemin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ilişkin bir karar verilmesini istedi.

Müstedi başvurusunda, sair şeyler yanında, gümrüğe -sunulan faturada belirtilen fiyatların normal ve gerçek ya da rayiç fiyat olduğunu; Müstedinin bu fiyatların doğruluğunu 6.9.1989 tarihinde Bursa Ticaret ve Sanayi Odasından tevsik ettirdiğini ve Müstedaaleyh (1)'in başvuru konusu malların gümrüğünü takdir- ederken gerekli araştırma yapmadıklarını ya da yetkilerini aştıklarını ve keyfi davrandıklarını ileri sürdü.

Müstedaaleyhler adına dosyalanan itiraznamede ise, sair şeyler yanında, Müstedi şirketin hissedarlarından olan Hilmi İpekel'in ihracatçı şirketi-n de hissedarlarından olduğu; ithal eden ile ihraç eden şirket sahipleri arasında varolan bağlantının ithal edilen eşyaların fiyatlarını etkilediği ve konu malların gümrüklenmesi için sunulan faturada gösterilen kıymetlerden başvuruya konu olan montlar ile- trikoların kıymetlerinin gerçekleri yansıtmadığı ve bu kıymetlerin gümrükçe kabul edilebilecek kıymetler olmayışı nedeni ile Müstedaaleyh (1)'in yürülükteki mevzuata uygun olarak konu malların kıymetlendirilmesini yaptığı savunuldu.

Müstedi başvurunun d-uruşmasında herhangi bir tanık çağırmadı. Müstedaaleyhler tarafından şahadet veren ve konu malların gümrük işlemlerini yapan 1'inci sınıf gümrük memuru Alkın Güncel ise şahadetinde, sair şeyler yanında, gümrüklemeyi yaparken ithal edilen mallardan birer ad-et numune isteyip gördüğünü; başvuru konusu deri mont ile trikoların faturada beyan edilen kıymetin üstünde oldukları kanaatına vararak montlarla ilgili olarak Mağusa'da deri mont üreticisi olan Serdar Leder'den araştırma yapıp başvurudaki gibi bir montun -35 ayak deriden çıkabileceğini ve derinin de ayağının 200 TL'den olduğunu saptayıp buna %20 işçilik de ekleyerek gümrüğü bu miktar üzerinden aldığını ve bunu yaparken Kıymet Kavramı Tüzüğüne göre hareket ettiğini; trikolar için de ithalatçı iki firmadan bi-lgi alarak konu tarihte çarşıda benzerleri 35,000TL civarında satılan konu trikoların da adedini 13,500TL'den hesaplayarak bu değer üzerinden gümrük alındığını belirtti. Bu tanık ayrıca gümrükleme işlemleri yapılırken kendisine sunulan belgeler arasında Ma-hkemede kendisne gösterilen Bursa Ticaret ve Sanayi odasının tevsik belgesi bulunmadığını ve esasında herhangi bir belgeyi kabul etmeye de mecbur olmadıklarını ve bu tür evrakların kendilerini bağlayıcı olmadığını belirtti.

-Yukarıda özetlenen Müstedaaleyhler tanığının şahadetinden görüle-bileceği gibi ithalâtçı ile ihracatçı şirket arasındaki bağlantı nedeniyle 29.11.1983 tarihli Resmi Gazetenin Ek III'ünde A.E.461 olarak yayınlanan Kıymet Kavramı Tüzüğüne uygun olarak harek-et ederek montların imalinde kullanılan derinin bedeline göre ve trikoların ise başka firmalarca ithal edilen benzeri eşya bedeline göre kıymetlendirme yaptığı ve faturada mallar için gösterilen bedellerin o tarihte varolan ve Mahkemece adli ihbar alınabil-ecek enflasyon nedeniyle, hiçbir kuşkuya mahal vermeyecek derecede düşük gösterilmiş olduğu da dikkate alındığında Müstedaaleyh (1)'in çok doğru ve yerinde bir işlem yaptığına kuşku yoktur ve Tüzük altında bunu yapabilmesi için de yetkisi vardı. Müstedaale-yh (1)'in montlar için saptadığı maliyet ile trikoların bedellerinin fazla olduğuna ilişkin bir iddia ve şahadet de olmadığına göre saptanan kıymetlerin tartışma konusu yapılmaları da söz konusu değildir.
-
Yukarıda belirtilenler ışığında Müstedinin başvurusu reddolunur.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.

(Niyazi F. Korkut)
Yargıç

8 Ağustos -1990

-


-245-



-


Full & Egal Universal Law Academy