Yüksek İdare Mahkemesi Numara 18/1992 Dava No 18/1995 Karar Tarihi 16.06.1995
Numara: 18/1992
Dava No: 18/1995
Taraflar: Ayşe Adademir ile Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı
Konu: Türkiyedeki hizmetlerinin KKTC’de hizmetten sayılıp sayılamıyacağı tartışması
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 16.06.1995

-D.18/95 YİM 18/92

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Taner Erginel, Mustafa H. Özkök, Gönül Erönen.

Müstedi: Ayşe Adademir, 3,- Nurullah Ataç Sokak, Lefkoşa.
ile
Müstedaaleyh: KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı vasıtsıyle
KKTC., Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Tanju Öncül.
Müstedaale-yh namına: Başsavcı Yardımcı Muavini Mehmet A. Şefik.



H Ü K Ü M

Taner Erginel: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Mustafa H. Özkök okuyacaktır.

Mustafa H. Özkök: Müstedinin dosyalamış olduğu işbu başvurusundaki talebi şöyledir:

"A. Müstedaa-leyhin müstediye muhatap P.P.1428 sayı ve 21 Kasım 1991 tarihli yazısında mündemiç, müstedinin KKTC vatandaşı olmadan önce Türkiye'de yapmış olduğu gerek özel ve gerekse devlete bağlı okullardaki öğretmenlik hizmetlerinin hizmetten sayılmasına ve/veya kend-isine herhangi bir menfaat temin etmesine yasal yönden olanak olmadığına ilişkin kararının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğunu ve herhangi bir sonuç doğurmayacağını öngören bir hüküm ve/veya emir."

-Başvurunun duruşması yapılmıştır. Duruşmada taraflar tanık celp etmemiştir. Sadece müşterek olguları beyan etmişler ve Mahkemeye hitap etmekle yetinmişlerdir. Meselenin müşterek olguları özetle şöyledir:

14.10.1951 tarihinde doğan Müstedi, aslen Milas -- Türkiye doğumlu olup 1972 - 1981 yılları arasında Türkiye'de özel ve Devlet okullarında öğretmenlik yapmış ve 28.8.1980 tarihinde KKTC vatandaşlığına geçmiştir. Eşi KKTC vatandaşı olan Müstedi, 1985 yılında KKTC'de öğertmenliğe başlayıp halen ilkokul öğr-etmeni olarak görev yapmaktadır. 16.6.1991 tarihli bir müracaatı ile Türkiye'de yaptığı hizmetlerinin KKTC'nde de hizmetten sayılarak kendine menfaat verilmesini talep etmiş ve kendisine verilen 21.11 1991 tarihli yanıtta ise KKTC vatandaşı olmadan önce TC-'de yapmış olduğu hizmetlerinin öğretmenlik hizmeti sayılmasına yasal olanak bulunmadığı bildirilmiş ve bu yanıt ışığında işbu başvuruyu dosyalamıştır. Yukarıdaki olgular taraflarca kabul edilmektedir.

Öğretmen hak ve menfaatlerini düzenleyen 25/85 sayıl-ı Öğretmenler Yasasını'nın öğretmenliğe kabuü düzenleyen 9. maddesi aynen şöyledir:

"9. Öğretmen olarak ilk kez göreve atanacakların, aşağıda belirlenen genel nitelikler ile atanacağı kadronun veya görev yapacağı eğitim ile öğretim kurumu ve kuruluşun yü-rütmekle yükümlü olduğu hizmetlerin özelliklerine göre bu Yasada belirlenen diğer özel nitelik ve koşulları taşımaları gerekir:

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olmak;
On sekiz yaşını bitirmiş olmak;
Kamu haklarından yasaklı bulunmamak;
Bir yıldan f-azla hapis cezasına çarptırılmamış olmak ve affa uğramış olsalar dahi, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtekârlık, irtikap, ırza geçme, hileli iflâs ve benzeri yüz kızatıcı suçlardan dolayı mahkûm olmamış olmak;
Atanacağı görevi, sürekli olarak yapması-na engel olabilecek bedensel bir hastalık veya sakatlığı veya akıl hastalığı bulunmadığı, Devlet Hastahnesi Sağlık Kurulu raporu ile belgelendirilmiş olmak;
Yurt ödevi yükümlülüğünü yerine getirmiş olmak;
Kamu görevinden emekli maaşı çekilmemiş olmak; veya- disiplin suçundan ötürü görevden çıakrılmamış veya görevine son verilmemiş olmak."

Bir öğretmenin emekli olacağı zaman hangi sürelerin hizetie ekleneceğini düzenleyen madde Öğretmenler Yasası'nın 91. maddesidir. Konumuzla ilgili olan 91. maddenin 3(a) fı-krası aynen şöyledir:
"91. 3(a) Lise üstü öğretim yapmış olanlara ilk öğetim kadrosuna atanmadan önce Türkiye'de öğretmen olarak yaptıkları hizmet; Türkiye ve diğer ülkelerde Devletin temsilcilik ve bürolarında yapmış oldukları sürekli hizmetleri; Kıbrıs't-a herhangi bir kamu görevinde geçirilen süreleri ve mücahitlik hizmetleri de dikkate alınır ve gerek bu madde amaçları gerekse emeklilik amaçları bakımından hizmet süresine ekelnir.

1966 - 1970 döneminde Kıbrıs'taki durum nedeniyle Kıbrıs'a dönmeyerek T-ürkiye'de kamu veya özel kurumlarda görev yapmak zorunda kalanların bu hizmetleri de, belgelendirmek koşuluyla, gerek bu madde amaçları bakımından dikkate alınır..."

Bu iki bent birlikte okunduğu zaman ilk bakışta KKTC vatandaşı olarak öğertmenlik yapıp -emekliye ayrılacak olanalra 91. maddede öngörülen sürelerin eklendiği veya ekleneceği anlaşılmaktadır. Şöyle ki; 91. maddenin 3(a) fıkrasının ilk bendinde Türkiye'de lise üstü tahsil yapıp öğretmenlik yapanlar ile kamu görevinde çalışanların çalışma sürele-ri ve mücahitlik hizmetleri emeklilik açısından hizmetlerine eklenir denmektedir. İkinci fırka ise 1966 - 1970 döneminde Kıbrıs'a dönmeyip Türkiye'de çalışanların hizmetlernden bahsetmektedir. Bu fırkanın iki bendi birlikte ele alındığı zaman 1. bendinde ö-ğretmenle öğretmenlik dışında kamu görevi ve mücahitlik hizmetinden bahsedilmektedir. Hiç şüphe yok ki mücahitlik hizmeti derken KKTC vatandaşlarının yapmış olduğu mücahitlik hizmetini murat etmektedir ki KKTC vatandaşı olmayanların mücahitlik hizmetinden -bahsedilmesinin söz konusu olamayacağı kanısındayız. 2. bendi ise 1966 - 1970 yılları arasında Kıbrıs'taki durum nedeniyle Kıbrıs'a dönemeyenlerden bahsetmektedir. Bu bendin de Kıbrıs'a dönemeyenler diye bahsettiği kişilerin Kıbrıs vatandaşı diğer bir dey-işle KKTC vatandaşı olanları murat ettiği anlaşılmaktadır. Bu maddeyi başka türlü yorumlayıp KKTC vatandaşları dışındaki TC vatandaşlarına da teşmil edilemeyeceği kanaatindeyiz ve maddenin bu şekilde anlaşıldığı görüş ve kanaatindeyiz.

Yine KKTC vatandaş-larının emekliye ayrılmasını düzenleyen 26/77 sayılı Yasasyı tadil eden 38/87 sayılı Yasanın 4(1) maddesi aynen şöyledir:

"4. Esas Yasa, 5. maddesinin (1). fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (1). fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
Bu Yasa vey-a başka bir yasa kuralına göre, emeklilik hakkı kazandıran, mücahitlik hizmetleri veya özel hizmet eklemleri dışında, kamu görevinde devlet kadrolarında fiili en az yirmi beş hizmet yılına hak kazanan kişi, emekliye ayrılınca, emeklilik amaçları için kabul- edilen hizmetlerinin her tamamlanmış ayı için, emeklilik amaçları için kabul edilen yıllık ödeneklerinin beş yüz on dörette biri oranına yıllık bir emekli maaşına (azaltılmamış emekli maaşı) hak kazanır. Bu şekilde hak kazanılan emeklilik maaşı, hiçbir şe-kilde emeklilik işleminin yapılmasına esas alınan emeklilik hakkı kazandıran ödeneklerin %70'ini aşamaz.

Ancak, hak sahibi, böyle bir emekli maaşı yerine söz konusu emekli maaşının dörtte üçü oranında bir emekli maaşı (azaltılmış emekli maaşı) ile, emekli- maaşında bu şekilde yapılan azaltma tutarının on dokuz katına eşit bir ikramiye almayı tercih edebilir."

Bu maddeden de anlaşılacağı gibi bir KKTC vatandaşının emekliye ayrılabilmesi için 25 yıl KKTC'de Devlet kadrolarında hizmet yapması koşulu aranmakt-adır. Bu maddeyi Müstediye indirgediğimiz zaman Müstedi KKTC vatandaşı olduktan sonra şu anda öğretmenlik mesleğini icra ettiği dikkate alındığında emekliye ayrılabilmesi için 25 hizmet yılı fiilen çalışması gerekmektedir. Bu durumda da Müstedinin talep et-tiği hizmet yılları ancak 25 yıl fiili hizmeti tamamlandığı takdirde hizmetine eklenmesi gerekmektedir. Bu izahattan sonra Müstedinin talebinde bahsettiği hizmet yıllarını yani 1972 - 1981 yılları arasında TC vatandaşı olduğu bir sırada Türkiye Cumhuriyeti-'nde yapmış olduğu öğretmenlik hizmetlerinin KKTC'de yapılmış öğretmenlik hizmeti olarak sayılması olanağı olmadığı kanaatindeyiz.

Yine Müstedi avukatı 9.3.1987 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında imzalanan ve sosyal -güvenlk anlaşmasını onaylayan Yasanın da Müstediyi kapsamına aldığını ileri sürmüştür. Müstedaaleyh taraf ise Müstedinin bu Yasa kapsamında olmadığını ileri sürmüştür. Bahse konu 23/87 sayılı Yasanın 2. maddesi okunduğu zaman Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti -bakımından madde 2 başlığı altında 2(a)'da şöyle denmektedir:

"2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bakımında,
Kamu görevlileri kadrolarında hizmete alınma şart tasarruf-larına dayanarak asaletleri muvassaf tekaüdiyeli oalrak onaylanıncaya kaar geçen adaylık -döneminde sigortalı oalrk çalıştırılanlar, .."

Bu maddeden de analşılacağı gibi kamu görevinde adaylık süresindeki sigortalı olarak çalışanlardan bahsetmektedir. Yasanın diğer maddeleri de incelendiği zaman tamamen sigortalılık süresi veya sigortalılarla -ilgili olduğu görülmektedir. Bu nedenle işbu Yasanın huzurumuzdaki başvuru ile bir alâkası olmadığı kanaatindeyiz.

Bir hususa daha değinmek isteriz. Müstedi henüz öğretmen olarak çalışmakta olup emeklilik talebinde bulunmuş değildir.

Yukarıda iktibas e-dilen gerek Öğretmenler Yasası'nın 91(3)(a) maddesi gerekse 38/87 sayılı Emeklilik (Değişiklik) Yasası'nın 4(1) maddesi kamu görevlilerinin emekliye ayrılacakları zamanki durumu düzenlemektedir. Diğer bir deyişle Müstedinin bu başvurusundaki talebi ancak e-mekliye ayrılacağı zaman mevcut hizmetine eklenmesini talep ettiğinde gündeme gelmesi gerekmektedir. Halbuki Müstedi henüz çalışmakta olup emeklilik talebinde bulunmadığı cihetle işbu başvurunun mevsimsiz dosyalandığı kanaatindeyiz. Keza emeklilik hak ve m-enfaatlerini veren makam Ekonomi ve Maliye Bakanlığı'dır. Müstedinin bu makamdan herhangi bir talebi olmadığı gibi bu makamın da başvurusu ile ilgili bir kararı mevcut değildir. Bu itibarla Müstedi başvurusunda muvaffak olamadığı cihetle başvurunun reddedi-lmesi gerekir.

Sonuç olarak başvuru ret ve iptal olunur.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Taner Erginel) (Mustafa H. Özkök) (Gönül Erönen)
Yargıç Yargıç - Yargıç

16 Haziran 1995








-



-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy