Yüksek İdare Mahkemesi Numara 181/1990 Dava No 30/1991 Karar Tarihi 10.12.1991
Numara: 181/1990
Dava No: 30/1991
Taraflar: Turhan K. Reishan ile İskân Bakanlığı vd
Konu: Tahsis iptali
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 10.12.1991

-D.30/91 YİM 181/90

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Niyazi F. Korkut, Aziz Altay, Celâl Karabacak.
Anayasanın 152. maddesi hakkında-.

Müstedi: Turhan Kâmil Reishan, Mağusa sakinlerinden müteveffa Kâmil
Mustafa Reishan terekesi idare memuru sıfatıyle, Mağusa.
ile
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vasıtasıyle, KKTC., Lefkoşa.
2. KKTC İskân Bakanlığı İnceleme ve Dağıt-ım Komisyonu
Başkanlığı vasıtası ile KKTC., Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Serhan Çınar.
Müstedaaleyhler namına; Kıdemli Savcı Mustafa Arıkan.
İ-lgili şahıs namına: Avukat Menteş Aziz adına Avukat İlker Sertbay.



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: Müstedinin askeri bakımdan sakıncalı görülen bölgedeki taşınmazına karşılık talep ettiği taşınmazın, kendisine değil de ilgili kişiye verilmesi işleminin hü-kümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Müstedi olan tereke, askeri bakımdan sakıncalı bölgedeki taşınmaz malına karşılık eşdeğerde mal almak için Müstedaaleyhe başvurdu. Başvuru dosyalanıncaya kadar -müracaatına yanıt alamadı. Müteveffanın başvuruya konu taşınmaz malın zemin katında iş yeri vardı. Müteveffanın ölümünden sonra Müstedi bu iş yerini çalıştırmaya başladı ve terekenin eşdeğerine karşılık terekeye verilmesini istedi. Müstedaaleyhler konu taş-ınmaz malın üstünün bir kısmını ilgili şahsa verdiler. Müstedi meşru menfaatinin etkilendiğini ileri sürerek bu başvuruyu dosyaladı.

SONUÇ: Terekenin askeri nedenlerle kullanımı sakıncalı görülen taşınmaz malının puan değeri, kuzeyde tuttuğu taşınmaz malı-n puanından az olup bu puanları ile tasarrufunda olanı bile alamaz. Başvuruya konu parsel kaynak paketinde ilan edilse, bu parsele müracaat edecek puanı olmadığı gibi ilgili şahsa verildiğinde elinde mal değer belgesi de yoktur. Müstedi yapmış olduğu mürac-aatına yanıt alamayınca işlemlerin çabuklaştırılması için bir başvuru dosyalayabilirdi. Müstedinin bu durumda ihmali vardır ve sonucundan yakınmaması gerekir.
Başvuru reddedilir.



-
-H Ü K Ü M

Niyazi F. Korkut: Bu başvurudaki Müstedi müteveffa Kâmil Mustafa Reishan Terekesinin Tereke İdare Memurudur.

Tartışmasız olan olgulara göre konu tereke Mağusa Karakol Bölgesinde bulunan ve tasarrufu askeri bakımdan sakıncalı görülen taşınmaz m-alı nedeni ile eşdeğerde hak sahibidir. Müstedi bu mala karşı 24.1.1983 tarihinde eşdeğer mal almak için müracaatta bulundu ancak bu başvuru dosyalanana dek bu müracaatına bir yanıt almadı. Kâmil M. Reishan'ın bu başvuruya konu olan taşınmaz malın zemin ka-tında, takriben 1938 yılından beri bir işyeri vardı. Adıgeçenin vefatından sonra da Müstedi konu işyerinde müteveffanın işini yürütmeye devam etti. Müstedi 10.6.1990 ve 28.8.1990 tarihli 2 müracaat yaparak bu işyeri ile üstünün ya da üstünün bir kısmının t-erekenin mevcut eşdeğerine karşılık terekeye verilmesine ilişkin istemde bulundu. Ancak Müstedaaleyhler bu başvuruya konu teşkil eden 30.7.1990 tarihli kararı alarak konu taşınmaz malın üstünün bir kısmını ilgili şahıs Mehmet Demirci'ye tahsis ettiler. Bu -karar üzerine Müstedi 5.10.1990 tarihinde bu başvuruyu dosya-layarak konu karar ile meşru menfaatının olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilendiğini ileri sürerek başvuruya konu taşınmaz malın ilgili şahsa tahsis edilmesine ilişkin istemde bulundu.

Müst-edaaleyhler ise 16.1.1991 tarihinde dosyaladıkları itiraznamede, sair şeyler yanında, Müstedinin Kâmil M Reishan Terekesi ile ilgili olarak yapmış olduğu 24.1.1983 tarihli eşdeğer mal müracaatının değerlendirilerek terekenin askeri nedenlerle tasarrufu sak-ıncalı görülen taşınmaz malının toplam puan değerinin 459,803 puan olarak saptandığını, Müstedinin tasarrufunda bulunan iş yerine ise, 1.789.651 puan kıymet takdir edildiğini, bu durumda terekenin Güney mal varlığının Kuzey mal varlığını karşılamadığını ve- bu nedenle Müstedinin halen tasarrufunda bulunmayan başvuruya konu taşınmaz mal ile ilgili meşru menfaatı bulunmayıp talebinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu ileri sürdüler.

İlgili şahıs da Müstedaaleyhlerden ayrı bir itirazname dosyalıyarak Müstedaal-eyhlerin itiraznamelerinde ileri sürülenlere benzer iddialarda bulundu.

Müstedinin başvurusuna karşı Müstedaaleyhlerce dosyalanan itirazna-mede belirtilen rakamları içeren "T" cetvelinin 7.10.1991 tarihinde hazırlanması üzerine Müstedi 9.10.1991 tarihind-e Müstedaaleyhlere bir yazı göndererek saptanan puanlara ilişkin itirazda bulundu. Müstedaaleyhler, Müstedinin bu itirazı ile ilgili olarak 18.11.1991 tarihli bir yazı göndererek yapılan itiraz üzerine T(1) cetvelindeki puanlarının 459,803'den 582,336 puan-a yükselttiklerini bildirdiler. T(2) cetvelinde ise herhangi bir değişiklik yapılmadı.

20.11.1991 tarihinde başvurunun duruşmasında taraflar herhangi bir tanık çağırmayıp Mahkemeye hitap etmekle yetindiler.

Müstedi avukatı Mahkemeye hitabında, sair şey-ler yanında, başvuruya konu taşınmaz malın eşdeğere kaynak olan bir mal olduğunu ve öncelikle eşdeğercilere verilmesi gerektiğini halbuki Müstedaaleyhlerin, Müstedinin bu mal ile ilgili müracaatı olmasına karşın 30.7.1990 tarihli kararları ile konu malı il-gili şahıs Mehmet Demirci'ye tahsis ettiklerini, bu tahsis kararının ise eşdeğer alacaklısı olan Müstedinin haklarını olumsuz yönde etkilendiğini ve bu nedenle Müstedinin başvuru dosyalayabilmek için meşru menfaatı bulunduğunu ileri sürdü.

Müstedaaleyhle-r adına konuşan Kıdemli Savcı ise hitabında, sair şeyler yanında, başvuruya konu taşınmaz malın Müstediye tahsisli olmadığı bir yana başvuruda konu edilen ilgili karar tarihinde mal değer belgesi bulunmadığını, kaldı ki Müstedinin başvuru konusu taşınmaz m-alı alabilecek kadar puanı da bulunmadığını ve mevcut puanlarının "T" cetveline işlenen tasarrufundaki işyerinin puan değerini bile karşılamadığını ileri sürdü.

Müstedaaleyhler ilâveten Müstedinin "T" cetvellerinin düzenlenmesin-deki gecikmenin kendisine- bir hak veremiyeceğini, kaldı ki Müstedinin Güney ve Kuzey puanları ile ilgili gerekli detayı başvuruya karşı dosyaladıkları 16.1.1991 tarihli itiraznamede belirterek Müstedinin bilgisine getirdikleri ve bu husus Müstedinin bilgisine geldiği halde 9.10.19-91 tarihine dek bu hususta Müstedinin bir itirazda bulunmadığını belirtti.

İlgili şahıs avukatı da Müstedaaleyhler adına söylenenleri benimseyerek ilâveten, Müstedinin Güney puanlarının tasarrufunda bulundurduğu taşınmaz malı bile karşılamadığı bir yana -başvuruya konu karardan sonra Müstedinin puanlarında bir yükselme olsa bile bunun başvuruya bir etkisi olamıyacağını savundu.

Müstedinin bu başvurusunda başarılı olabilmesi için, Yüksek İdare Mahkemesi tarafından birçok kez vurgulandığı gibi, Müstedinin -sahip olduğu meşru bir menfaatının söz konusu yönetsel karardan olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenmesi gerekir.

Müstedinin kesinleşen T cetvellerinden de görülebileceği gibi terekenin askeri nedenlerle kullanımı sakıncalı görülen taşınmaz malının -puan değeri kuzeyde tutuğu taşınmaz malın puanından az olup mevcut puanları ile tasarrufunda olanı bile alamaz. Bu nedenle Müstedinin başvuruya konu parselin kaynak paketine konması halinde bu parsel için müracaat edecek durumda olduğu da söylenemez. Kaldı- ki başvuru konusu taşınmaz mal ilgili şahsa verildiğinde Müstedinin elinde mal değer belgesi bile yoktu.

Müstedi avukatı hitabında "T" cetvellerinin kasıtlı geciktirildiğini ileri sürdü. Dosyalanan lâyihalar ile emarelerden Müstedinin 1983 yılında yaptı-ğı eşdeğer müracaatına Müstedaaleyhlerin o güne dek bir yanıt vermedikleri bir yana, 16.1.1991 tarihli itiraznamelerinde Müstedinin Güney ve Kuzey puanları ile ilgili 7.10.1991 tarihine kadar bekletip daha erken hazırlamamalarının ve bu hususta izahat verm-emelerinin nedenlerini anlamakta güçlük çekmekteyiz. Bununla beraber Müstedi, 1983 yılında yapmış olduğu eşdeğer müracaatına makul bir süre zarfında yanıt almayınca Müstedaaleyhler aleyhine Anayasanın 152. maddesi altında ihmalle ilgili olarak bir başvuru -dosyalıyarak işlemlerin çabuklaştırılmasını sağlayabilirdi. Bunu yapamdığına göre de kendisinin de ihmali bulunan bu durumun sonucundan yakınmaması gerekir.

Yukarıda söylenenlerden anlaşılacağı gibi tasarrufunda bulunup "T" cetveline işlenen taşınmaz mal-ı almak için puanı bulunmayan Müstedinin başvuru konusu taşınmaz malın ilgili şahsa tahsis edilmesi sonucu olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen bir meşru menfaatı bulunduğu söylenemez. Bu durumda Müstedi başvurusunda başarılı olmadığı cihetle başvur-unun redde-dilmesi gerekir.

Sonuç olarak başvuru reddedilir.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Niyazi F. Korkut) (Aziz Altay) (Celâl Karabacak)
Yargıç - Yargıç Yargıç

10 Aralık 1991


-


-560-



-


Full & Egal Universal Law Academy