Yüksek İdare Mahkemesi Numara 181/1981 Dava No 20/1982 Karar Tarihi 19.07.1982
Numara: 181/1981
Dava No: 20/1982
Taraflar: Leman Feridun ile Ekonomi ve Maliye Bakanlığı
Konu: Emeklilik maaşının yeniden düzenlenmesi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 19.07.1982

-D.20/82 YİM 181/81

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan.

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Salih S. Dayıoğlu,
N. Ergin Salâhi.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: -Leman Feridun, n/d Sevim Leman Feridun.

ile -

Müstedaaleyh:1. KTFD Başsavcılığı vasıtasıyle KTFD ve/veya
2. KTFD Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtasıyle
KTFD.
Arasında.

Müstedi namına: Oktay Feridun.
Müstedaaleyhler namına: Akın Sait.
-


Yasa Maddesi: 26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 43(2) maddesi, Fasıl 311 Madde 3 ve Emeklilik Nizamnamesinin 21(a) maddesi.

İstemin Özeti: Yürürlüğe giren yasanın 29 ve 43(2) maddeleri ışığında sadece ikramiye verilen sürelerin emeklilik maaşı için dikk-ate alınan süreye eklenerek emeklilik maaşının yeniden düzenlenmesi istemi.

OLAY: 1951'den itibaren öğretmenlik yapan Müstedi önce Sömürge İdaresinde bilahare Türk Cemaat Meclisince çalıştırıldı ve 1973 de emekli oldu. 1951-1962 tarihleri arasındaki süre -için kendisine sadece ikramiye ödendi. 26/77 sayılı Yasa yürürlüğe girdikten sonra bu süre için de maaş talep eden Müstediye Müstedaaaleyh 2 red yanıtı verdi.

SONUÇ: Müstedi geçicilik hizmetlerini Fasıl 311 madde 3 altındaki nizamnameye dayandırmıştır. Mü-stedinin hizmetleri bu nizamname kapsamına girmediği gibi, 75 günden çok uzun bir süre geçtiği cihetle başvuru ileri gidemez.
Başvuru reddolunur.

Atıfta Bulunuları Yargısal İçtihatlar:
1-YİM 97/78 sayılı Mehmet Ahmet Alkut ile Maliye Bakanlığı arasındaki -Yüksek İdare Mahkemesi kararı.
2-YİM 201/80 sayılı Ferhat Bakay ile (1) Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürü ve (2) Ekonomi ve Maliye Bakanlığı arasındaki Yüksek İdare Mahkemesi kararı.

HÜKÜM

Şakir Sıdkı İlkay : Bu başvuruda -Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç . Salih S. Dayıoğlu verecektir.

Salih S. Dayıoğlu: İşbu başvuruda olgular hususunda taraflar arasında bir ıhtilâf yoktur. Olgular özetle şöyledir:
Müstedi 1.9.1951-16.8.1960 tarihleri arasında Kıbrıs sömürge idaresinde muk-aveleli 16.8.1960-31.8.1962 tarihleri arasında Türk Cemaat Meclisince yine mukaveleli olarak orta dereceli okullarda öğretmen ve müdüre alarak çalıştı. 31.8.1962-21.3.1973 tarihleri arasında ise müstedi Türk Cemaat Meclisince muvazzaf kadroda istihdam edil-di ancak bu süre zarfında 1.10.1969-21.3.1973 tarihleri arasındaki sürede ödeneksiz izinli idi.

Bakanlar Kurulunun 4875 sayılı ve 6.4.1973 tarihli bir kararı ile müstedi 21.3.1973 tarihinden itibaren emekliye ayrılmış ve ona 1.9.1951-31.8.1962 tarihleri a-rasındaki süre sadece ikramiye, 31.8.1962-21.3.1973 tarihleri arasındaki süre için ise emeklilik maaşı verilmesine karar verilmişti. Sözü edilen ikramiye müstediye ödenmiş ve emeklilik maaşı ise 21.3.1973'ten beri el'an müstedi tarafından alınmaktadır.

13-.5.1977'de yürürlüğe giren 26/77 sayılı Emeklilik Yasasından sonra müstedi 17.7.1981 tarihinde Devlet Başkanına yazdığı bir yazı ile özetle daha önce sadece ikramiye verilen sürelerin, 26/77 sayılı Yasanın 29 ve 43(2) maddeleri ışığında, emeklilik maaşı iç-in dikkate alınan süreye eklenmesi ve emeklilik maaşının yeniden düzenlenmesi için gerekli işlemlerin yapılmasında tavassutta bulunmasını rica etti. Devlet Başkanı bu yazıyı ilgililere aktarmış olacak ki Ekonomi ve Maliye Bakanı tarafından müstediye yazıla-n 29.9.1981 tarihli yazıda buna imkân görülmediği bildirildi. Bunun üzerine işbu başvuruyu dosyalayan müstedi Ekonomi ve Maliye Bakanının sözü edilen 29.9.1981 tarihli ve M.B.128/70 sayılı yazısının içerdiği kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi- bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesi isteminde bulundu.

Müstedinin esas istemi 26/77 sayılı Yasanın 43(2) maddesinin kendisine geçmişteki mukaveleli sürelerinin kesintisiz olduğu gerekçesiyle toplanarak bunların emeklilik maaşının hesaplanmasında d-ikkate alınan süreye eklenmesidir. Ayrıca müstedi geçmişte özellikle YİM 97/78 Mehmet Ahmet Alkut ile Maliye Bakanlığı vasıtası le KTFD ve YİM 201/ 80 Ferhat Bakay ile (1) Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürü vasıtasıyle KTFD (2) Ekonomı ve Maliye Bakanlığı v-asıtasıyle KTFD
Sayı ve isimli içtihat kararlarında 26/77 sayılı Yasanın 43(2)
Maddesine verilen tefsirin betekrar gözden geçirilerek değiştirilmesini istedi. Müstedinin iddiasına göre 26/77 sayılı Yasanın 43(2) maddesinin ikinci kısmı sadece "mücahitlik"- görevi ile sınırlı değildir.

26/77 sayılı Emeklilik Yasasının 43(2) maddesi aynen şöyledir:

"43.(2)Bu Yasanın yürürlüğe girmesinden önce, kamu görevinden veya siyasal kamu görevinden ayrılan ve Yasada hak sahibi olarak tanımlanan bir emekli kişi, Yasan-ın yürürlüğe girmesinden önce emekliye ayrılmış olup olmadığına bakılmaksızın, Yasa çerçevesinde emekliye ayrılmış sayılır ve bu Yasa, böyle bir emekli kişi bakımından, emeklilik maaşının hesaplanmasında, mücahitlik hizmetlerinin emeklilik amaçları açısınd-an hizmetten sayılmasına, emeklilik hakkı kazandıran hizmet yıllarının indirilmesine, arttırılmasına veya değiştirilmesine ilişkin kurallar çerçevesinde kazanılan haklarla benzer diğer haklar gözönünde bulundurulmak suretiyle uygulanır."

Bu maddenin tefsi-ri geçmişte yapılmıştır. Özellikle YİM 97/78'de sayfa 2'de şunlar söylenmiştir:
"43. maddenin (2). fıkrası ise yasa yürürlüğe girmezden önce kamu görevinden ayrılanları kapsamaktadır. 43. maddenin (2). fıkrasının birinci kısmı yasa yürürlüğe girmezden önce- emekliye ayrılan kişilerin 26/77 sayılı yasa çerçevesinde emekliye ayrılmış sayıldığını öngörmektedir. İkinci kısmı ise emeklilik menfaatlerinin hesaplanmasında mücahitlik hizmetlerinin emeklilik amaçları açısından hizmetten sayılmasına emeklilik hakkı ka-zandıran hizmet yıllarının indirilmesine, arttırılmasına, veya değiştirilmesine ilişkin kurallar çerçevesinde kazanılan haklarla benzeri diğer haklar göz önünde bulundurulmak sureti ile uygulanmasını öngörmektedir. Kanımca 43. maddenin (2). fıkrası sadece -mücahitlik hizmetlerinin emeklilik amaçları bakımından hizmetten sayılmasına ve emeklilik hakkı kazandıran hizmet yıllarının yasanın ilgili maddeleri uyarınca indirilmesine, artırılmasına veya değiştirilmesine ilişkin hususlarda kazanılan haklara ve benzer-i değer haklara uygulanmaktadır. Başka bir deyimle yasanın 43. maddesinin (2). fıkrası sadece mücahitlik hizmetleri ile diğer hizmet yılları hususunda yasa yürürlüğe girmezden önce emekliye ayrılan kişilere yasanın hükümlerinin uygulanmasını öngörmektedir.- Onun dışında herhangi bir hüküm içermemektedir."

Aynı madde YİM 201/80'de kısmen farklı bir heyet tarafından tefsir edildi. Oybirliği ile verilen bu kararda sayfa 4'te şöyle denmiştir:
"Bu fıkra yasa yürürlüğe girmezden önce emekliye ayrılan kamu görevli-lerinin sadece mücahitlik hizmetlerinin göz önünde tutularak emeklilik hakkı kazandıran hizmetlerinin yeniden hesaplanmasını öngörmekte, bunun dışında geriye dönük başka herhangi bir hüküm içermemektedir."
Alıntıları yapılan içtihat kararlarından 26/77 say-ılı Yasanın 43(2) maddesinin ikinci kısmının yürürlüğe girmesinden önce emekliye ayrılmış olan kişilerin emeklilik menfaatlarının yeniden ayarlanmasında dikkate alınacak hizmetin sadece mücahitlik hizmeti olduğu hususu- nun vurgulandığı açıktır. Müstedinin- Mahkemeden tekrar gözden geçir- mesini istediği husus budur.
Kanımızca müstedinin bu isteminin incelenmesine geçmezden önce 43(2) maddesinin sair unsurlarını incelememiz gerekmektedir.

26/77 sayılı Yasanın 43(2) maddesi başlangıçta ".. .. kamu görevinden- ........ ayrılan ve Yasada hak sahibi olarak tanımlanan bir emekli kişi .."den bahsetmektedir. O halde "mücahitlik" hizmetleri dışında başka hizmetlerin de dikkate alınıp alınamayacağı hususunu tezekkür etmezden önce müstedinin Yasa altında ve onun 43(2) -maddesi hükümleri uyarınca başvuru konusu hizmetlerinin emeklilik hakkı kazandıran hizmetten sayılıp sayılamayacağının incelenmesi gerekir.
Müstedi, konu mukaveleli hizmetlerinin "emeklilik hakkı kazandıran hizmet" sayılması istemini emekliye ayrıldığı zam-an yürürlükte olan Fasıl 311 Emeklilik Yasasının 3. maddesi altında yapılan Emeklilik Nizamnamesinin 21(a) maddesine dayandırmıştır. İlgili Nizamnamenin 21(a) maddesi aynen şöyledir:

"21. Only service in a pensionable office shall be taken into account as- pensionable service:

(a)Where a period of service in a civil capacity otherwise than in a pensionable office is immediately followed by service in a pensionable office and the officer is confirmed therein, such period may be taken into account in full:
-(b) . . . . . . . .
(c) . . . . . . . . .

(d) . . . . . . . . .

Müstedinin mukaveleli hizmetlerinin yukarıdaki nizamın kapsa-mına girmediği bir tarafa müstedinin bu maddeye istinat eden bir istemi, emekliye ayrıldığı tarihten itibaren 75 günden çok uzun bir süre geçtiği cihetle, kanımızca, ileri gidemez. Bu böyle olduğuna göre de müstedinin halihazırda çekmekte olduğu emeklilik -menfaatlarının, Yasanın 43(2) maddesi uyarınca, tekrar ayarlanmasını gerektiren bir durum mevcut değildir. Bu durumda Yasanın 43(2) maddesinin ikinci kısmının sadece mücahitlik hizmetlerinin dikkate alınması ile sınırlı olup olmadığı hususunu, bu meselede,- tekrar gözden geçirmemiz gerekmemektedir.

Yukarıda söylenenler ışığında müstedi başvurusunda muvaffak olmuş değildir.



Sonuç olarak başvuru reddolunur.


(Şakir Sıdkı İlkay) (Salih S. Dayıoğlu) (N. Ergin Salâhi)
Yargıç Y-argıç Yargıç

19 Temmuz 1982.





- g4 -,



Full & Egal Universal Law Academy