Yüksek İdare Mahkemesi Numara 178/1994 Dava No 27/1995 Karar Tarihi 27.10.1995
Numara: 178/1994
Dava No: 27/1995
Taraflar: Erbay Erişer ile Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanlığı
Konu: Kesinleşmiş icrai bir karar olmaması nedeniyle başvurunun iptali -
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 27.10.1995

-D.27/95 YİM 178/94

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Taner Erginel, Mustafa H. Özkök, Gönül Erönen.

Müstedi: Erbay Erişer, 2-0 Kemal Ünal Sk., Taşkınköy, Lefkoşa.
ile
Müstedaaleyh: Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanlığı vas. KKTC,. Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Av. Kıvanç M. Riza adın-a Av. Levent Celâlettin.
Müstedaaleyh namına: Kıdemli Savcı Müjgan Irkad.



H Ü K Ü M

Taner Erginel: Sivil Havacılık Dairesinde görev yapan Müstedinin, I. Derece Hava Trafik Kontrol Ekip Sorumlusu mevkii için aranan niteliklere sahip olmadığı Kamu Hizmet-i Komisyonu tarafından kendisine bildirildi. Bunun üzerine önümüzdeki başvuruyu dosyalayan Müstedi Kamu Hizmet, Komisyonu kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair karar verilmesini talep etmektedir.

Talep takririn-de yer alan iddialara göre Müstedi, takriben 13.1.77 tarihinde Sivil Havacılık Dairesine, II. Sınıf Teknisyen olarak atandı. Bu bölümde kısa bir süre görev yapan Müstedi, 2.5.1978 - 17.8.1978 tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilen temel hava trafik -kontrol kursuna katıldı. Müstedinin bu kursu pek iyi derece ile bitirmesi üzerine Daire Müdürü Müstediyi teknik bölümden alarak hava trafik kontrol bölümünde görevlendirmeye başladı. Hava trafik kontrol bölümünde çeşitli görevler yapan Müstedi zaman zaman -bu ekibin sorumlusu olarak da görev yapmaktadır.

Kamu Hizmeti Komisyonu 1992 yılında hava trafik kontrol ekip sorumlusu mevkilerini münhal ilân etti. Bu münhale müracaat eden Müstedi 19 Ekim, 1992 tarihinde yapılan sözlü sınava çağrıldı. Ancak bu sınavın- sonucu açıklanmadı.

Eylül 1994'de ekip sorumlusu mevkiinin yeniden münhal ilân edileceği Müstedinin bilgisine geldi. Hizmet şemasının kendisini kapsayıp kapsamadığı konusunda farklı görüşler olduğunu öğrenen Müstedi, 9 Eylül, 1994 tarihinde Kamu Hizmeti- Komisyonu Başkanlığına bir yazı yazarak durumunun aydınlığa kavuşturulamsını istedi.

" Kemal Ünal Sk., No.20
Takınköy, Lefkoşa
9, Eylil 1994

Kamu Hzimeti Komisyonu Başkanlığı
(Sivil- Havacılık Dairesi Müdürlüğü eli ile
Lefkoşa.

Malumunuz olduğu üzere 1977 yılında Sivil Havacılık Dairesinde Teknisyen II. olarak göreve başladım. Teknisyen sınıfında olmama rağmen kontrolör olarak çalıştırılmam uygun görülmüş ve 1978 yılında Ankara'ya H-ava Trafik Kontrol Kursuna gönderildim. Kursu başarı ile tamamladım. Bundan sonra 3 defa daha kursa gönderildim ve bu kursları da başarı ile tamamladım. Halen Hava Trafik Kontrol Ekip sorumlusu mevkiinin görevini takriben 10 yıldan beri ifa ve işgal etmekt-eyim.

Bilindiği gibi Hava Trafik Kontrol Ekip Sorumlusu mevkii geçmişte münhal ilân edilmiş ve benden bu mevkiye yapmış olduğum müracaat ışığında 19 Ekim, 1992 tarihinde tarafınızdan mülâkata çağrıldım, fakat mülâkat neticeleri maalesef bu güne kadar ilâ-n edilmemiştir.

Edindiğim bilgilere göre mezkûr mevki yakında yeniden münhal ilân edilecektir. Mamafih, kulağıma gelen bazı şayialara göre Kamu Hizmeti Komisyonu üyeleri arasında da bu hizmet şemasının beni kapsayıp kapsamadığı hususunda görüş ayrılıklar-ı varmış ve bu kez benim mülâkata çağrılmam uygun görülmeyecekmiş.

Yukarıdaki durum ışığında mezkûr mevkiin hizmet şemasının beni kapsayıp kapsamadığının dolayısıyle bu mevkiye müracaatımın kabul edilip edilemeyeceğinin ivedilikle tarafıma bildirilmesin-i saygılarımla istirham ederim.

(Erbay Erişer)
Sivil Havacılık Dairesi"

Müstedinin endişelenmekte haklı olduğu Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanının 16 Eylül, 94 tarihli yanıt-ı ile ortaya çıktı. Bu yanıt şöyledir.

"P.5547 16 Eylül, 1994

Bay Erbay Erişer,
2. Sınıf Teknisyen,
Sivil Havacılık Dairesi,
(Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı eliyle),

İlgi: 9 Eyl-ül, 1994 tarihli yazınız.

Hava Trafik Kontrol Ekip Sorumlusu mevkii İdari Hizmetler Sınıfına dahil bir kadrodur. Bu kadroya atanacak lise menzunalrında, diğer nitelikler yanında Liman Hizmetleri Sınıfına dahil Hava Saha Kontrolörü mevkiinde tayinli olara-k çalışmak gerekmektedir.
Siz Teknisyen Hizmetleri Sınıfına dahil 2. Sııf Teknisyen olan lise mezunu bir kamu görevlisisiniz. İdari tasarrufla size başka bir görev yaptırılması kadro açısından esas statünüzü değiştirmez.
Yukarıda, belirtilenlerden de anl-aşılacağı gibi I. Derece Hava Trafik Kontrol Ekip Sorumlusu mevkii için aranan nitelikleri taşımamaktasınız.
İlgi yazınıza atfen bilgi edinmenizi saygıyla rica ederim.

(M. Raif -Birman)
Kamu Hizmeti Komisyonu
Başkanı
MY/EY "

Bu yanıt üzerine önümüzdeki- başvuruyu dosyalayan Müstedi sözkonusu mevkiye müracaat edecek evsafta haiz olduğunun karara bağlanmasını talep etmektedir.

Bilâhare 24 Ekim, 1994 tarihinde Kamu Hizmeti Komisyonu 60/94 sayılı bir genelge yayınladı ve bu genelgede iki, I. Derece hava tr-afik kontrol ekip sorumlusu mevkiini münhal ilân etti.

Önümüzdeki başvurudaki tartışma konusunun olgusal olmayıp yasal bir tartışma konusu olduğu görülmektedir. Şöyle ki; I. Derece hava trafik kontrol ekip sorulusu mevkiinin hizmet şeması 41/89 sayılı Si-vil Havacılık Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma) Yasasının ekinde yer almaktadır. Bu şema şöyledir.

" (II) ARANAN NİTELİKLER:
-(1) (A) Uygun konularda bir üniversite veya dengi bir yüksek öğretim kurumunu bitirmiş olmak ve bir alt derecede en az üç yıl çalışmış olmak; veya
-
(B) Bir orta öğretim kurumunu bitirmiş olmak ve Kamu Görevlileri Yasasının 75'inci maddesinin (2)'nci fırkası uyarınca bu sınıfta girmeye hak kazanmış olup KAMU GÖREVİNDE HAVA SAHA KONTROKÖRÜ OLARAK EN AZA 3 YIL ÇALIŞMIŞ OLMAK;
- Ancak üç yıl çalışmış olma koşulunu haiz uygun nitelikte Kamu Görevlilerinin bulunmaması halinde en az bir yıl çalışmış olam koşulu aranır."

Bu şemaya göre kamu görevinde en az 3 yıl hava saha kontrolörlüğü olarak çalışan bir lise mezunu aranan n-iteliklere sahiptir.

Önümüzdeki başvuruda lise mezunu olan Müstedinin hava trafik kontrolörü olarak 3 yıldan fazla bir zamandan beri çalıştığı tartışmasız kabul edilmektedir. Ancak Müstedaaleyhe göre "en az üç yıl çalışmış olmak" sözünün anlamı fiilen bu- işte çalışmak olmayıp Kamu Hizmeti Komisyonunun ataması üzerine yapılan çalışmadır. Başvuruya karşı dosyalanan itirazın gerçekler bölümünde bu görüş şöyle ifade edilmektedir.

Müstedinin "Hava Trafik Kontrol Ekip Sorumlusu" mevkiine müracaat edebilmesi i-çin "Hava Saha Kontrolörü" mevkiinde tayinli olarak 3 yıl çalışmış olması gerekmektedir. Müstedi böyle bir tayin almamıştır. Yasa "Hava Saha Kontrolörü'nün işini fiilen yapanlara müracat olanağı tanımamaktadır."

Acaba şemada belirtilen "kamu görevinde H-ava Saha Kontrolörü olarak 3 yıl çalışmış olmak" sözleri herhangi bir atama almadan bu işi fiilen yapanları kapsıyor mu? Yoksa sadece Kamu Hizmeti Komisyonunun ataması üzerine bu işte çalışanları mı kaspamaktadır? Taraflar Mahkemeyi bu konuda bir bulgu yap-maya davet etmişlerdir.

Savcı argümanında fiilen çalışmanın yasal bir görev olarak kabul edilmesinin sakıncalarına da değinmiştir. Savcıya göre daire müdürlerinin görevlendirilmesi sonucu yapılan çalışma ile Kamu Hizmeti Komisyonunun atanması sonucu yapı-lan çalışma aynı güçte kabul edildiği takdirde Kamu Hizmeti Komisyonunun yetkilerine müdahale olacaktır.

Mahkememizin karşılaştığı diğer bir sorun ise konunun Mahkemenin gündemine getirildiği zamanlama ile ilgilidir. Doğru olan yöntem Müstedi ilk bakışta- aranan niteliklere sahip göründüğüne ve fiilen söz konusu işte çalıştığına göre yaptığı müracaatı işleme koymak ve mülâkat sonunda aranan niteliklere sahip olup olmadığı dahil tüm konuları karara bağlamaktı. Diğer bir ifade ile Müstedinin atama yapıldıkta-n sonra mahkemeye başvurması uygun olacaktı.

Bir şahıs, hizmet şemasında gösterilen mevkiin kendisini kapsamadığı kaygısı içinde olabilir. Kamu Hizmeti Komisyonunun görüşü de bu doğrultuda olabilir. Ancak sözkonusu mevkiye bir tayin yapılmadan Müstedinin- meşru menfaatinin doğrudan doğruya ve menfi bir şekilde etkilendiği söylenebilir mi? Bu konuda Müstedi Firuz Sami, Türk Kooperatif İnkişaf Dairesi, Lefkoşa ile Müstedaaleyh Kıbrıs Türk Yönetimi (a>) Yürütme Kurulu vasıtasıyle, Lefkoşa (b) Türk Amme Hizme-ti Komisyonu vasıtayıyle, Lefkoşa arasındaki YİM No:4/72 sayılı kararda şöyle denmektedir:

"Anayasanın 146. maddesi ile Anayasa ve Amme Hukukumuzda bu konu ile ilgili birçok yerleşmiş Amme Hukuk prensipleri intikal etmiştir. Bunlardan birisi de, izhari ma-hiyette (preporatory) olan icrai veya idari muameleler, Anayasanın 146. maddesi tahtında yapılan bir müracaata mesnet teşkil edememesine dairdir. Bir şahıs, Amme Hizmetinde olan bir mevki için tesbit ve kabul edilen bir hizmet şeması, o şahsın evsaflarını -kapsamadığından kendisinin mütezarrır olduğu kanaatında olabilir, ancak hizmet şemasına ait olan mevkiye bir tayin yapıldığı zaman o şahıs o hizmet şeması yüzünden "mevcut meşru bir menfaatı" menfi surette ve doğrudan doğruya müteessir olan bir şahıs" say-ılabilir. Bir hizmet şemasının dışında kalan şahsı dolayısıyle müteessir etmiş olabilir, lâkin bu müteessir olma durumu, müstakbel veya potansiyeldir ve o şahsın "mevcut meşru bir menfaati" "menfi surette ve doğrudan doğruya müteessir" olmaz. Ancak o mevk-iye bir tayin yapıldığı zaman o şahsın "mevcut meşru bir menfaatı" "menfi surette ve doğrudan doğruya müteessir" olur."

Görüleceği gibi geçmiş içtihatlarda Kamu Hizmeti Komisyonunun atanmasına kadar yapılan işlemler hazırlayıcı mahiyette işlemler olarak -kabul edilmektedir. Gerçi hizmet şemasının tespiti, ilânı veya genelge ile dağıtımı ve hizmet şemasının kapsamına ilişkin görüş beyanı gibi işlemler İlgili Kişiyi etkile- mektedir. Ancak ortada henüz İlgili Kişinin başvuru konusu yapabileceği nihai bir kar-ar yoktur. Diğer bir ifade ile İlgili Kişinin meşru menfaatinin henüz doğrudan doğruya ve menfi bir şekilde etkilendiği söylenemez.

Geçmiş içtihatların benimsediği ilkeleri önümüzdeki olgulara uyguladığımız zaman başvurunun zamansız dosyalandığını görürü-z. Çünkü önümüzdeki başvuru dosyalandığı zaman, başvuru konusu mevki henüz ilân edilmemiş, Müstedi bu mevkiye müracaat etmemiş ve en önemlisi henüz bir atama yapılmamıştı.

Önümüzdeki başvuruda tartışma konusu hem tamamen yasaldır hem de diğer uygulamalar-ı etkileyebilecek önemli bir tartışma konusudur. Buna rağmen Müstedi kendisini doğrudan doğruya etkileyen icrai bir karar verilmeden Mahkememizi bulgu yapmaya davet etmektedir.

Sonuç olarak önümüzdeki başvuru dosyalandığı zaman henüz kesinleşmiş icrai bi-r karar olmadığı ve Müstedinin meşru menfaatinin menfi bir şekilde ve doğrudan doğruya etkilenmediği görüşündeyiz. Bu nedenle başvurunun zamansız yani erken dosyalandığı kanısındayız.

Netice itibarıyle başvuru ret ve iptal edilir. Masraflar için emir ve-rilmez.


(Taner Erginel) (Mustafa H. Özkök) (Gönül Erönen)
Yargıç Yargıç Yargıç

27 Ekim 1995
















-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy