Yüksek İdare Mahkemesi Numara 177/1990 Dava No 1/1992 Karar Tarihi 08.01.1992
Numara: 177/1990
Dava No: 1/1992
Taraflar: Neyire Sami ile İsk. Bak. Vd
Konu: Başvuru konusu taşınmazların alakadar şahsın ‘T’ cetveline işlenmemesi talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 08.01.1992

-D.1/92 YİM 177/90

Yüksek İdare Mahkemesi olarak oturum yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: N. Ergin Salâhi, Aziz Altay, Taner Erginel
Anayasanın 152. maddesi hakkınd-a.

Müstedi: Neyire Sami, Girne.
ile
Müstedaaleyhler: 1. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa.
2. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu vasıtasıyle
KKTC, Lefkoşa.
3. Tapu ve Kadastro Dairesi, Girne vasıtasıyle KKTC,
- Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi şahsen hazır.
Müstedaaleyhlernamına: Savcı İsmet Dağlar.
İlgili Şahıs namına: Avukat Oktay Feridun.



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: Başvuru konusu konut vey-a gayrımenkulün alakadar şahsın "T" cetvellerine kaydedilmesine ve bilahâre bu gayrımenkul için alakadar şahsa kesin tasarruf belgesi verilmesine ikişkin karar ve işlemlerin geçersiz ve hükümsüz olduğu yönünde karar verilmesi istemi.

OLAY: Aslen güneyli o-lan ve güneyde eşdeğer mal alacaklısı olan Müstedi, ayni zamanda iktisaden güçlendirilecekler statüsü altında devletten maddi yardım da almaktadır. Başvuru konusu konut alakadar şahsa tahsisli konut Girne İskân Şube Müdürlüğü tarafından alakadar şahsın iz-ni de alınarak tamamen geçici olarak tahsis edilmiştir. Güney mal varlığına karşılık "T" cetvelleri alan Müstedi hiçbir şekilde bu evin kendisine tahsisini talep etmemiş ancak başka gayrımenkuller için müracaat ederek bir arsa için de kesin tasarruf belges-i de almıştır.

SONUÇ: Müstedi, başvuru konusu konutun ilgili şahsa tahsis edildiğini öğrendiği tarihten sonra hak düşürücü süre olan 75 gün içerisinde başvuruyu dosyalamamıştır. Müstedinin 75 günlük süreyi geçirdiği nazarı dikkate alınarak başvuru reddedi-lir.



H Ü K Ü M

N. Ergin Salâhi: Müstedi yukarıda görülen Müstedaaleyhler aleyhine dosyalamış olduğu bir başvuru ile Doğanköy'de Pirkathaska mevkiinde Pafta/Harita XII.21.E2'de görülen parsel 262/1/1'deki konut veya gayrımenkulün Alâkadar Şahıs Hüseyin -Paşa İbrahim ismine düzenlenen "T2" cetvellerine kaydedilmesine ve bilâhare bu gayrimenkulün bu şahsa 937 numaralı kesin tasarruf belgesi ile verilmesine ilişkin karar ve işlemlerin geçersiz ve hükümsüz olduğu yönünde bir karar verilmesi talebinde bulunmu-ştur.

Yine Müstedi işbu başvurusunda pafta harita referansı verilen 262/1/1 numaralı parselin içerisinde bulunan bahçe evinin kendisine tahsis edildiğini ve bu evin 262/1/1 olarak ana parseli oluşturan bahçeden ifraz edildiğini ve bu ifraz neticesinde ba-hçe kısmının 262/1/1/2 olarak ayrıldığını iddia ederek tahsisinde bulunan sözü edilen ifraz edilmiş parselin kendi ismine Tapu işlemlerinin tamamlanmaması yönünde yapılan ihmalin yapılmaması gerektiğine dair bir emir talep etmektedir. Ayrıca kendisinin ikt-isaden güçlendirilecekler statüsünde olduğunu iddia ederek konu yerin koçan ve tapusunun kendisine verilmemesi yönünde ihmal yapılmaması talebinde bulunmuştur.

Bu başvuru açısından ihtilâfsız olgular aşağıda görülmektedir.

Yukarıda pafta ve harita refe-ransı verilen Doğanköy'deki 262/1/1 numaralı parsel bütün bir bahçe ve bu bahçe kenarında küçük bir bahçeci evinden oluşmaktadır. Bu taşınmaz mal 1975 yılından beri bir bütün olarak Alâkadar Şahıs Hüseyin Paşa İbrahim'e tahsis edilmişti. Ancak boş tutulma-kta olan bahçeci lojmanı veya evi Mahkemeye Emare 2 olarak sunulan 27.9.1983 tarihli bir yazı ile geçici olarak ve tahliyesi talep edildiği takdirde derhal tahliye edilmesi koşulu ile Müstediye tahsis edilmişti.

Müstedi aslen Lârnakalı olup Güneyde mal b-ırakan eşdeğer alacaklısıdır. Keza Müstedinin iddiasına göre hiçbir geliri bulunmayan ve Sosyal Yardım Dairesinden almakta olduğu yardımla geçinen iktisaden güçlendirilecekler statüsündedir.

Müstedi Güneyde Lârnakada bıraktığı eşdeğeri için müracaat etmi-ş ve Güney mal varlığı değerlendirilerek 7.2.1983 tarihinde "T" cetvelleri düzen-lenerek Güneyde bıraktığı mallara 500.196 puan takdir edilmiştir. Müstedi takdir edilen puanlarının yükseltilmesi için itirazda bulunmuş ve Saptama, Değer-lendirme ve Tazmin K-omisyonlarının ortak toplantısında Müstedinin itirazı incelenerek Güneyde terkettiği taşınmaz mallarının puanı 604,954'e yükseltilmiş ve bu yönde alınan karar 30.5.1983 tarihinde kendisine bildirilmiştir. Bu şekilde kesinleşen Güney puanları ve "T" cetvell-erini alan Müstedi gerekli feragat-nameyi imzalayarak mal değer belgesini almıştır. Daha sonra bu mal değer belgesini kullanarak Girnede Pafta/Harita XII.20.E1'de görülen ve 479,894 puan değerindeki 448 numaralı arsanın kesin tasarruf belgesini almıştır. B-aki 125.065 artık puanı kalmakta idi. Bu işlemler yapılırken şahadetten ve sunulan emarelerden görülebileceği gibi Müstedi Sosyal Yardım Dairesinden aldığı yardımlarla geçinmekte ve geçici olarak kendisine gösterilen Otem'e bağlı Dorana Otel'de ikamet etti-rilmekte ve iaşesi ve ibadesi develet tarafından karşılanmakta idi. Uzun süre bu şekilde barındırıldığı yerde kalamayacağı düşünüldüğünden kendisine Mahkemeye Emare 2 olarak sunulan taahhütname başlığı taşıyan ve içeriğinden geçici bir tahsis belgesi olduğ-u görülen bir belge ile başvuru konusu yer geçici olarak ona tahsis edilmiş ve bu yeri Müstedi tasarrufuna alarak ikamet etmeğe başlamıştır.

Daha önce de değindiğimiz gibi konu bahçe, bahçeci lojmanı da dahil olmak üzere bir bütün olarak Alâkadar Şahsa t-ahsis edildiğinden Müstediye böyle bir geçici tahsis yapılmadan önce Alâkadar Şahsın rızası da alınmış ve daha sonraları Mahkemeye Emare 7 olarak sunulan yazılı muvafakatname Alâkadar Şahıstan temin edilmiştir.

Emare 2'nin içeriğine göz atıldığında Müste-dinin kendisine geçici olarak verilen bu yeri Girne İskân Müdürlüğü tarafından tahliyesi talep edildiği zaman konuta hiçbir hasar vermeksizin boş olarak teslim etmeyi taahhüt ettiği görülmektedir.

Müstedi yukarıda izah edildiği şekilde puanları kesinle-ştikten ve mal değer belgesini alıp 448 numaralı arsanın kesin tasarruf belgesini almak için puanlarının büyük bir kısmını kullandıktan sonra ilgili mercilere birçok şikâyette bulunarak puanlarının yükseltilmesini betekrar talep etmiştir. Bu müracaatları M-ahkemeye Emare 8, aldığı yanıt Emare 9 ve daha sonra betekrar yaptığı müracaatlara 29 Aralık 1988'de verilen yanıt Emare 10 olarak ibraz edilmiştir. Bu müracaatları tetkik edildiğinde Müstedinin iktisaden güçlendirilecekler statüsünde olduğundan hiç bahsed-ilmemekte, geçici olarak tasarrufuna bırakılan yerin de kendisine verilmesi için herhangi bir talepte bulunduğu görülmemek-tedir. Durum böyle olmasına rağmen Toprak Komisyonu Müstedinin konu yer üzerindeki tasarrufunu dikkate alarak bir bütün olan parsel 2-62/1/1'i parsel 262/1/1/2 ve parsel 262/1/1/1 olarak ikiye ayrımıştır. Müstedi bu ifraza rağmen konu yerin kendisine verilmesini talep etmemiş, bunun tam aksine elindeki artık puanlarını satma yönüne gitmiştir.

Müstedi açısından işlemler yukarıda değindi-ğimiz şekilde devam ederken başvuruya Alâkadar Şahıs olarak eklenen ve göçmen olup Güneyde mal bırakıp eşdeğer alacaklısı durumunda olan Hüseyin Paşa İbrahim'in eşdeğer işlemleri de devam ettirilmiş, puanları kesinleşmiş ve "T" cetvelleri tekemmül ettirilm-iştir. Bu "T" cetvellerine Toprak Komisyonu tarafından ikiye ayrılan 262/1/1 numaralı parsel, ayrılmış parsel numaraları ile iki ayrı parsel olarak eklenmiştir. Öyle anlaşılıyor ki Müstedinin geçici tasarrufunda bulunan yerin 1975'den beri tümünün Alâkadar- Şahsa bırakıldığı, onun rızası da alınarak geçici olarak ve talep edildiğinde tahliye edilmesi koşulu ile Müstedinin bu yere yerleştirildiği ve neticede Müstedinin bu yere talip de olmadığı dikkate alınarak bu iki parsel ayrı olarak "T" cetvellerine işlen-miştir. Bu şekilde "T" cetvelleri Tapuya gönderilen Alâkadar Şahsın dosyası Tapu ve Kadastro Dairesi tarafından tetkik edildiğinde bir bütün olan parselin aynı kişide birleştiği dikkate alınarak geçici yapılan bu ifraz Tapu Dairesi tarafından benimsenmeyer-ek reddedilmiş ve Alâkadar Şahsın eşdeğer dosyası geri Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonuna iade edilmiştir. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu da tam anlamı ile ifrazı yapılmayan ve 2 dönüm, 3 evlek 2950 ayakkareden ibaret olan 262/1/1 num-aralı parseli tümü ile bir parsel olarak Alâkadar Şahsın "T" cetvellerine işleyip gerekli düzenlemeyi yaparak dosyayı Tapu ve Kadastro Dairesine geri iade etmiş ve neticede Alâkadar Şahıs adına tüm parsel için 937 numaralı kesin tasarruf belgesi isdar edil-miştir.

Yukarıda özetlediğimiz ihtilâfsız olgulara göre Müstedi göçmen olup Güneyde mal bırakan bir eşdeğer alacaklısı olması yanında Sosyal Yardım Dairesinden yardım almakta olan yardıma muhtaç birisidir. Ancak sunulan şahadeti ve evrakı tetkik ettiğimi-zde Müstedinin iktisaden güçlendirilecek durumdaki statüsünü ilgili mercilere bildirerek tevsik ettirip bu statüsünün kesinlik kazandığı belirlenmemiştir. Bunu yapamdığı bir yana yukarıda izah edildiği gibi Güney puanları kesinleşip mal değer belgesini ald-ıktan ve bunu Parsel 448 için kullandıktan sonra yapmış olduğu birçok itirzlarda bu statüsünü ileri sürerek geçici dahi olsa tasarrufunda bulundurduğu yerin kendisine verilmesini talep etmemiştir. Müstedinin ileri sürmüş olduğu bu statü konu yerin bir bütü-n olarak 937 numaralı kesin tasarruf belgesi ile Alâkadar Şahsa verildikten ve Alâkadar Şahıs Müstedi aleyhine 27.6.1990 tarihinde dava açtıktan sonra da söz konusu edilmemiş ancak başvuru safhasında düşünülerek ileri sürülmüş bir husustur. Konuya bu açıda-n bakıldığında Müstedinin başvurunun esası incelendiğinde de haklı olmadığı görülmektedir ve bu nedenlerle başvurunun reddedilmesi gerekir.

Başvurunun duruşmasında Müstedinin alınan kararı ve yapılan işlemleri öğrendikten sonra 75 günlük süreyi geçirdiği- iddia edilerek meselenin esasına inilmeden başvurunun reddedilmesi Müstedaaleyhler ve Alâkadar Şahıs tarafından ileri sürülmüştür. Ancak Mahkeme sunulan birçok emareyi tetkik ettikten sonra Müstedinin kesinlikle hangi tarihte Alâkadar Şahıs lehine alınan -kararları öğrendiğini tespit edip bu hususta daha sıhhatli bir yargıya varmak için bu ön itirazı bavuru neticesinde karara bağlamayı uygun görmüştür.

Başvurunun esasını yukarıda değindiğimiz nedenlerle reddetmek uygun olmakla beraber Mahkemede tartışma k-onusu yapılan ve ilkin incelenmesi gereken hak düşürücü 75 günlük sürenin geçirilmiş olup olmadığını da incelemek gerekir.

Sunulan evrak ve şahadeti tetkik ettiğimizde Müstedinin 8.5.1990 tarihinde konu malın kesin tasarruf belgesinin Alâkadar Şahsa veri-ldiğini öğrendiği görülmektedir. Müstedi bu kararı alan Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonundan öğrendikten sonra Tapu ve Kadastro Dairesine müracaat ederek aynı gün A.No:030557 sayılı araştırma belgesini temin ederek bu belgeden görüldüğü gibi kesi-n oalrak sözü edilen işlemlerin tamamlanıp Alâkadar Şahsa bu yerin bir bütün olarak kesin tasarruf belgesinin verildiğini öğrenmiş oluyordu. Bu tarihten sonra hak düşürücü süre olan 75 günlük süreyi geçirmeden derhal başvuru dosyalaması gerekirken bunu yap-mamış, başvuruyu 4.9.1990 tarihinde dosyalamıştır. Bu durumda 75 günlük süreyi çoktan geçirmiş olduğundan bu başvurunun ileri gidemeyeceğine karar verilmesi gerekir. Şahadetten ve sunulan ervaktan yine açıklıkla görülebileceği gibi Müstedi bu durumu öğrend-ikten sonra başvuruyu dosyalamamış, ilgili mercilere müteaddit defalar yapmış olduğu müracaatlarda yine puanlarının yükseltilmesi ve kendisine başka yer verilmesi talebinde bulunmuştur. Durum bu şekilde devam ederken 27.6.1990 tarihinde Girne Kaza Mahkeme-sinde aleyhine 529/90 numaralı tahliye davası ikame edilerek ona tebliğ edilmiştir. Bu durumda Müstedinin bilgisine alınan karar, bu şekilde de gelmiş olmasına rağmen yine başvuruyu dosyalamak yönünde herhangi bir girişimde bulunmamış ve değindiğimiz gibi- başvurusunu 75 günlük süre geçirildikten sonra 4.9.1990 tarihinde dosyalamıştır. Bu gerçekler karşısında Müstedi 75 günlük süreyi geçirdiğine göre başvurunun reddedilmesine karar verilir.

Sırası gelmişken bir hususa daha değinmeği lüzumlu görüyoruz. Sun-ulan şahadetten, Müstedinin muhtaç bir kişi olduğu ve Sosyal Yardım Dairesinin yaptığı yardımlarla geçinebildiği görülmektedir. Her ne kadar da Müstedi bu durumu İskân ve Topraklandırma açısından tevsik ettiği yönünde kesin bir bilgi bulunmamakla beraber y-ine de Devletin bu durumda olan bir kişiye yardım elini uzatarak onun bu belirlenen statüsünü tevsik ederek ona yeterli bir konutu temin etmelerinin uygun olacağını belirtmek istiyoruz.

Netice olarak başvurunun reddedilmesine oybirliği ile karar verilir.- Mevcut olgular dikkate alınarak masraflar hususunda herhangi bir emir verilmez.


(N. Ergin Salâhi) (Aziz Altay) (Taner Erginel)
Yargıç Yargıç - Yargıç

8 Ocak 1992














-


-6-



-


Full & Egal Universal Law Academy