Yüksek İdare Mahkemesi Numara 167/1990 Dava No 26/1995 Karar Tarihi 18.10.1995
Numara: 167/1990
Dava No: 26/1995
Taraflar: Ahmet Enver ile Saptama, Değer. ve Taz. Kom.
Konu: Tahsis iptali istemi - Meşru menfaat – Zaman aşımı
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 18.10.1995

-D.26/95 YİM 167/90

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Celâl Karabacak, Mustafa H. Özkök, Gönül Erönen.

Müstedi: Girne'de vefat eden -merhum Enver Ahmet Lavo ile Şirin Enver
Lavo'nun tek varisi ve oğlu, halen Londra'da sakin Ahmet Enver,
KKTC'deki yetkili vekili Av. Gözel Halim vasıtasıyle, Girne.
ile
Müstedaaleyh: 1. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu,
İskân- Bakanlığı, Lefkoşa.
2. Girne Tapu Dairesi, Girne.
3. İnceleme ve Dağıtım Komisyonu, Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namıan: Avukat Gözel Halim.
Müstedaaleyhler namın-a: Başsavcı Yardımcıısı Muavini Mehmet A. Şefik.
İlgili Şahıslar namına: Avukat Emin Asaf.


H Ü K Ü M

Celâl Karabacak: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın yargıç Mustafa H. Özkök verecektir.

Mustafa H. Özkök: Müstedi, dosyalamış olduğu işbu başvurusu -ile aşağıdaki taleplerde bulunmuştur:

"A. Limasol göçmeni Müstedinin babası Enver Ahmet Lavo'ya 11.2.75 tarihinde tahsis edilen Girne Cambulat Sokak 22/C nolu konutun Müstedinin babası ve annesinin T Cetveline bugüne kadar işlenmemesiin ve/veya Müstedinin- baba ve annesine ait tahsisli evi de Kuzey mal avrlığı arasında içeren T Cetvelinin veya herhangi bir T Cetvelinin Müstedinin baba ve annesine ve/veya yetkili herhangi bir adrese bugüne kadar gönderilmemesinin Müstedaaleyh 81) tarafından yapılmaması gerek-en bir işlem olduğu ve/veya Müstedinin baba ve annesinin tahsisinde bulunan ve hem güney göçmeni sebebiyle konutta hak sahibi ve hem de eşdeğerde hak sahibi olduğundan başvuru konusu ev için yasaya aykırı Müstedinin aleyhine tasarrufunda bulunmanın yetkiyi- kötüye kullanmak veya aşmak olduğu konusunda karar verilmesini;

B. Başvuru konusu evin Vedat Ali Çaygür ve Fatma Ramadan'a kiralanması kararının ve/veya bu hususta yapılan işlemlerin etkisiz ve hükümsüz olduğuna ve herhnagi bir sonuç doğurmayacağına kar-ar verilemsi;

C. Girne Cambulat Sokak 22/C nolu konutun sahibinin tahsisinin Enver Ahmet Lavoa dından iptal edilmesinin ilgili mevzuata aykırı olduğuna ve Müstedaaleyh (3)'n bu kararıyle yetkilerini aştığı ve/veya kötüye kullandığına dair bir karar isda-rı;

İşbu başvurunun masraflarıdır."

Başvurunun duruşması yapılmıştır. taraflar şahadet dinletmemişler, sadece Mahkemeye hitapta bulunmuşlar ve 1'den 10'a kadar işaretli belgeleri emar oalrak ibraz etmişlerdir. tarafların mutabık kaldıkları müşterek olgul-ar kısaca şöyledir:

Başvuru konusu yer Girne'de Cambulat Sokak No. 22/C'de kain konut olup bu konut 1975 yılında merhum Enver Ahmet Lavo ile müteveffiye Şirin Lavo'ya tahsis edilmiş olup Müstedi bu tahsise dahil değildir. Müstedi adıgeçen kişilerin oğlud-ur ve 1974'ten beri yurt dışında yaşamakta olup sadece tatil için KKTC'ye gelmektedir. Müstedinin anne ve babasının 1986 yılında vefat etmelerinden sonra İnceleme ve Dağıtım Komisyonunun 24.9.1986 tarihli önerisi ve Bakanlığın aynı tarihli onayı ile Müsted-inin babası ve annesine 1975 yılında yapılan tahsis iptal edilmiştir. Bilâhare 1988 yılında başvuru konusu konut İlgili Şahıslar Vedat Çaygür ile Fatma Çaygür'e kiralanmış ve "T" cetvellerine işlenmek suretiyle 22.10.1992 tarihinde kendilerine taşınmaz mal- koçanı verilmiş olduğu hususunda taraflar mutabıktır.

Müstedi, bu işlemler yapılırken yani tahsis iptal edilip İlgili Kişilere önce kiralanıp daha sonra taşınmaz mal koçanı verme işlemlerinin kendisine ve/veya vekiline bildirilmediğini iddia etmektedir-. Müstedaaleyh taraf ise Müstedinin tahsise dahil olmadığını, sürekli yurt dışında ikâmet ettiğini, dolayısıyle tahsisten dolayı yasal bir hakkı olmadığı chetle tahsisin iptalini ve iptalini müteakip yapılan işlemler hakkında Müstediye ve/veya vekiline her-hangi bir bilgi verme gereği olmadığını ileri sürmektedirler.

Meselenin incelenmesine geçmeden önce Müstedaaleyhler tarafından yapılan ön itirazın incelenmesini uygun görüyoruz. Müstedaaleyhler 1986 yılında tahsisin iptal edildiğini, Müstedinin ise yasal- süre olan 75 gün zarfında müracaat etmediğini, bu nedenle 75 günlük süre dolduğu cihetle 75 günden sonra dosyalanan işbu başvurunun daha ileri gidemeyeceğini ileri sürmektedir. Anayasamızın 152. maddesinin 3. fıkrası Yüksek İdare Mahkemesinin başvurunun i-lgili kararın öğrenilme tarihinden itibaren 75 gün zarfında yapılacağını öngörmektedir. Bu prensibi meselemize uyguladığımız zaman 75 günlük sürenin dolup dolmadığını tespit için başvurya konu edilen kararların Müstedinin bilgisine ne zaman geldiğinin tesp-it edilmesi gerekir.

Yukarıda arzettiğimiz gibi Müstedi, yapılan işlemler hakkında kendisine herhangi bir bilgi verilmediğini ileri sürmüştür. Müstedaaleyh taraf ise tahsiste hak sahibi olmadığı cihetle Müstediye bildirme gereği olmadığını vurgulamış anc-ak YİM 30/89 sayılı başvuruda konunun Müstedinin vekili olan Avukat Gözel Halim'in bilgisine geldiği halde işbu başvuruyu 75 gün süre zarfında dosyalamadığını ileri sürmektedirler. Müstedi YİM 30/89 sayılı başvuruda ara emri alındığı cihetle başvuru konusu- evin kapalı olduğunu ve ev ile ilgili gelişmelerden haberdar olmadığını ileri sürmektedir.

Yapılan inceleme sonucu verilen YİM 30/89 sayılı rakamın yanlış olduğu, doğrusunun da YİM 37/89 (D.5/91) sayılı istinaf olduğu ve bu istinafta Müstedi vekili olan- Avukat Gözel Halim'in YİM/İstinaf 37/89 sayılı istinafta Müstenif olan Müstedinin avukatlığını yaptığı; yine konu istinafın, o istinafta da İlgili Şahıslar olan ve bu başvuruda da İlgili Şahıslar olan Vedat Çaygür ile Fatma Çaygür'e yapılan kiralama işlem-leri ile ilgili tek Yargıçlı Yüksek İdare Mahkemesince verilen karara karşı yapıldığı saptanmıştır.

Sunulan evraktan ve Emare 1'den Avukat Gözel Halim'in 9 Ocak 1987 tarihinden itibaren bu başvurudaki Müstedinin umumi vekili olduğu ve eşdeğer konusundaki- işlerini takip etmekte tam yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca YİM/İstinaf 37/89 (D.6/91) sayılı dosya incelendiğinde 20.12.1989 tarihinde Avukat Mithat Berberoğlu tarafından dosyalandığı ve Avukat Gözel Halim'in ise 22.6.1990 tarihinde dosyalamış oldu-ğu avukat değişikliği ile Müstenifin avukatlığını üstlendiği anlaşılmaktadır. Bu başvuru ise 31.8.1990 tarihinde dosyalanmıştır. 22.6.1990 tarihinden 31.8.1990 tarihine kadar 75 günlük sürenin dolmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda bir an için Müstedi vekil-inin bilgisine konunun gelmesi Müstedinin bilgisine gelmiş gibi kabul edilse bile yine de 75 günlük süre dolmadığı cihetle yapılan iptidai itirazın reddeilmesi gerekir kanaatindeyiz ve bu hususta Müstedi vekiline yapılan tebliğin Müstediye yapılmış addolun-up addolunamayacağı hususunda daha ileri bir karar verilmesine gerek kalmadığı kanaatindeyiz.

Esas başvurunun incelenmesine gelince; yapılan bir tahsisin ne zaman sona ereceği hususunda 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 40. madd-esinde hüküm bulunduğu görülmektedir. 40. maddenin ilgili bölümü aynen şöyledir:

-"Mülkiyet devir işlemlerinin tamamlanmasına kadar, tahsis hakkı verilen aile fertlerinden herhangi birinin hayatta kalmaması veya sürekli olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini terketmesi halinde, bu aileye verilen taşınmaz mallar Devletin kullanımına geç-er.

Ancak şehit ve hadise kurbanının en yakını tanımına girenler için böyle bir işlem yapılmaz."

Bu maddeden de anlaşılacağı gibi tahsiste hakkı olan tüm aile bireylerinin mülkiyet devri işlemlerinin tamamlanmasından önce vefat etmeleri ve/veya KKTC'yi- sürekli olarak terk etmeleri halinde tahsise konu malın KKTC'ye intikal edeceği öngörülmektedir. Bu prensibi meselemize uyguladığımız zaman başvuru konusu Girne Cambulat Sokak No.22/C'de kain konutun Enver Ahmet Lavo ile eşi Şirin Lavo'ya 1975 yılında tah-sis edildiği ve yapılan beyanlarda her iki kişinin de 1986 yılında vefat ettikleri ve vefat ettikleri tarihe kadar henüz mülkiyet devir işlemi yapılmadığı ve tahsisten yararlanacak başka bir kişi olmadığı, dolayısıyle 40. maddenin yukarıda alıntısı yapılan- maddesine göre tahsisin sona erdiği anlaşılmaktadır. İdare bununla da yetinmeyip tahsis sahiplerinin vefatından sonra İnceleme ve Dağıtım Komisyonu'nun 24.9.1986 tarihli önerisi ve Bakanlığın onayı ile tahsis sahiplerinin ayni tarihte tahsisini iptal etmi-ştir. Bu durumda tahsise dahil olmayan Müstedinin bu tahsisin iptalinden dolayı Yüksek İdare Mahkemesine başvurması için meşru bir menfaatı olmadığı kanaatindeyiz ve bu nedenle başvurunun daha ileri gitmeden reddedilmesi gerekir. Bu sonuca vardıktan sonra -tahsisin iptalini müteakip İlgili Kişilere yapılan kira ve bilâhare "T" cetvellerine işlenip eşdeğerlerine karşılık kesin tasarruf ve/veya Tapu kaydı yapılması işlemlerinin incelenmesine gerek olmadığı kanaatindeyiz ve bu hususta bulgu yaparız.
Müstedinin- diğer yakınma konusu olan baba ve annesinin "T" cetveline işlenmediği yönündeki talebi incelendiği zaman bir gayrımenkulün ne zaman "T" cetveline işleneceği hususu ile ilgili yasal düzenleme yine 41/77 sayılı Yasanın 69. maddesinde izah edilmeketdir. Bu m-adde aynen şöyledir:

"69. (1) Terkedilen veya hasara uğrayan malın değerinin askı tarihinden başlayarak en geç üç ay içerisinde ilgili kişiye; terkettiği veya hasara uğrayan malları ile Kuzey bölgesinde halen tasarruf etmekte olduğu (icarında bulunanlar d-a dahil) taşınmaz malları ve puan değerlerini bundan böyle "T" cetveli olarak isimlen-dirilen bir cetvele işler.

(2) Yukarıdaki (1). fıkra uyarınca düzenlenen "T" cetvellerinin birer süreti ilgili komisyon tarafından ait olduğu şahsın başvuru form-asında gösterdiği veya bilinen en son adresine, düzenlendiği tarihten başlıyarak en geç bir ay içerisinde taahhütlü posta ile gönderilir. "T" cetvelinin birer sureti de İskân işlerinden sorumlu Bakanlığa ve ilgili kişinin ikamet etmekte olduğu yerdeki Tapu- Dairesine iletilir.

(3) Kendisine "T" cetveli gönderilen başvuru sahibi bu cetvelin içeriğine tebellüğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgili Komisyon nezinde yazılı ve gerekçeli itirazda bulunabilir.

(4) (a) Süresinde itiraza uğramaya-n "T" cetvelleri içeriği kesinleşir.

(b) Usulünde yapılmayan itirazlar Komisyonca dikkate alınmaz ve hakkında işlem yapılmaz.

(c) İtirazlar 67. maddesinin (2). fıkrasında belirtilen usule göre ele alınır ve sonuçlandırılır."

-Bu maddeden de anlaşılaağı gibi bir gayrımenkülün bir kişinin "T" cetveline işlenebilmesi için o gayrımenkulün o kişilerin yasal tasarrufunda olması gerekir. Yasal tasarrufun ise birçok YİM kararında vurgulandığı gibi tahsis ve/veya kiralama sonucu tasarru-f edilmesi gerekmektedir. Bu prensipler meselemize uygulandığı zaman 1986 yılında tahsis sahipleri olan Müstedinin anne ve babası vefat ettiği ve tahsisin o tarihte iptal edilerek 3. kişilere malın verildiği ve yapılan bu işlemlerin yukarıda belirttiğimiz -şekilde yasal olarak yapıldığı dikkate alındığında o tarihten sonra bu gayrinemkulün anne ve babasının yasal tasarrufundan çıktığı cihetle bilâhare düzenlenmiş olan Müstedinin annesine veya babasına ait "T" cetvellerine işleme olanağı yasal olarak bulunmuy-ordu. Bu nedenle "T" cetveline işlenmemesinde yasal bir hata yapılmadığı ve yapılan işlemin doğru olduğu kanaatindeyiz ve bu şekilde bu talebin de reddi gerekir kanaatindeyiz.

Yukarıda söylenenler ve varılan bulgular ışığında Müstedinin Anayasamızın 152.- maddesinde öngördüğü şekilde meşru bir menfaatının haleldar olmadığı ve dolayısıyle işbu başvurusunda muvaffak olmadığı cihetle başvurunun reddi gerekir kanaatindeyiz.

Netice itibarıyle başvuru reddolunur.

Masraflar için herhangi bir emir verilmez.


-(Celâl Karabacak) (Mustafa H. Özkök) (Gönül Erönen)
Yargıç Yargıç Yargıç

18 Ekim 1995






-







-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy