Yüksek İdare Mahkemesi Numara 166/1988 Dava No 53/1989 Karar Tarihi 10.11.1989
Numara: 166/1988
Dava No: 53/1989
Taraflar: Taner Galip ile İskân Bakanlığı vd
Konu: İnşaat kararı ve ruhsatının iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 10.11.1989

-D.53/89 YİM 166/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: Taner Galip, Ramadan Cemil İ-şletmeleri Ltd., Girne
-ile-
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vas. KKTC, Lefkoşa
2. Girne, Belediyesi, Belediye Başkanı, Başkan Vekili, Belediye
Meclis Üyeleri ve Kasaba Hemşehrileri, Girne
- A r a s ı n d a

Müstedi namına: Gözel Halim
Müstedaaleyh 1 namına: Mehmet A. Şefik
Müstedaaleyh 2 namına: Neşe Keskin
İlgili Şahıs namına: Ünsal Çağda



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: Müstedinin izni olmadan Müstedaaleyh 1 -tarafından alınan inşaat kararı ile Müstedaaleyh 2'nin ilgili şahsa inşaat ruhsatı verilmesine ilişkin kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurma- yacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: İlgili şahıs başvuru konusu parsel üzerinde- bulunan konut ile dükkanlardan oluşan zemin katın üstüne bir konut inşaa etmeğe karar verdi. Kesin tasarruf belgesi sahibi olmayan ilgili şahıs İskân ve Rehabilitasyon Bakanlığına müracaat ederek, tahsisin kesin tasarrufa dönüştürülmesi talebinde bulunmuş-sa da olumlu yanıt alamamış ancak proje ve kendisinden istenen sair belgeleri sunması halinde mal sahibi sıfatı ile Girne Belediyesine inşaat ruhsatı için müracaat edebileceğini bildirdi. İlgili şahıs gereğini yaptı ve Müstedaaleyh 1'e verdi. Müsteda- aley-h 1 inşaat ruhsatı alınması için evrakları belediyeye verdi. Ancak ilgili şahıs ruhsat alınmasını beklemeden inşaata başladı. Müstedi meşru menfaatinin etkilendiği gerekçesi ile işbu başvuruyu dosyaladı.

SONUÇ: Müstedinin Fasıl 224 madde 6 kurallarından k-aynaklanan ortak kullanımla ilgili haklarına müdahale edildiği ve Müstediye ait tuvaletin üstü ilgili şahsın inşaat alanına dahil edildiği cihetle Müstedinin meşru menfaatlerinin doğrudan doğruya ve olumsuz yönde etkilendiği açıktır. Sonuç olarak Müstedaal-eyh 1'in ilgili şahsın inşaat yapmasına muvaffakat eden kararının ve 2. Müstedaaleyhin ilgili şahsa inşaat yapmak için ruhsat verilmesi hususunda aldığı kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.




H Ü K Ü M-

Müstedi bu başvurusunda, Girne'de -Pafta/harita XII/20 EI,Bl. D Par-sel 221 üzerinde kendisinin izni olmadan ilgili şahsın inşaat yapması için 1. müstedaaleyh olan iskân Bakanlığınca alınan 20.4.1988 tarihli inşaat kararı ile 2. müstedaaleyh olan Girne Belediyesinin ilgili şahsa inşaat ruhsatı verilmesine ilişkin 18.8.1988- tarihli kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istedi.

1. müstedaaleyh olan İskân Bakanlığı itirazname dosyalamadı ve onu temsilen mahkemede hazır bulunan savcı duruşma boyunca tarafsız bir tutum iz-ledi. 2. müstedaaleyh olan Girne Belediyesi, avukatı vasıtasıyle bir itirzname dosyaladı ve 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasına göre mal sahibi durumund-a o-l-a-n İskân Bakanlığının konu inşaat için onay verdiğini dikkate alarak talep edilen izni verdiğini ve yasa dışı bir işlemin söz konusu olmadığını iddia etti.

İlgili şahıs ise dosyaladığı itiraznamede müstedinin dükkânının ayrı ve bağımsız bir birim olduğund-an ve başvuru konusu inşaat alanı ile herhangi bir bağlantısı bulunmadığından, doğrudan- doğruya etkilenmi-ş meşru bir menfaatı bulunm-adığını, İ-skân Bakanlığının onayını 20.4.1988 tarihinde verdiği ve inşaata fiilen 15.7.1988 tarihinde başlandığı halde, müstedinin bu başvuruyu 75 günlük süre içinde dosyalamadığı cihetle başvurunun ileri gidemeyeceğini iddia etti. İlgili şahıs ayrıca itiraznamesin-de sadece ayrı- -bir birim teşkil eden müstedinin dükkânının puan değerlendirmesi yapıldığı ve dükk-ânın dışın-d-aki binanın herh-a-n-gi bir yeri için puan değerlendirmesi yapılmadığını, konu inşaatla müstediye ait dükkânın kapsadığı alana da müdahale edilmediğini savundu.

Mahkeme huzurundaki olgulara göre, konu parsel üzerinde bir bodurum, zemin katta ana yol üzerinde dükkânlar, dükkâ-nların arka tarafında da bir konut bulunmaktadır. Parselin doğu köşesindeki dükkân ile arka tarafındaki konut malûl gazi olan ilgili şahsa tahsis edilmiştir. İlgili şahsın dükkânına bitişik olan dükkân, müstediye ilkin kiralanmış, 25.1.1988 tarihinde de ke-sin tasarruf belgesi ile verilmiştir. Müstedinin dükkânının batısında Tarımsal Donatım Dairesi tarafından ofis olarak kullanılan bir bölüm ile bir büyükçe dükkân bulunmaktadır.

Apartman olarak inşası başlanan bu binanın bodrum katında bir merdiven, geçic-i bir sunta ile kapatılmış bulunan bir asansör boşluğu ve bunun yanında havalandırma ve aydınlatma boşluğu ile içinde 7 adet sayaç bulunan bir oda bulunmaktadır. Bodrumdaki bu merdiven, asansör boşluğu ve aydınlatma boşluğu, zemin katın damına kadar yüksel-mektedir. Zemin katın damında ise binaya su sağlayan 3 su deposu bulunmaktadır.

Müstedinin dükkânının kuzey sağ köşesinde ilgili şahsın dükkânına taraf, bir çıkıntı şeklinde inşa edilmiş 80x130 cm ebadında bir tuvalet vardır. Bu tuvaletin doğu duvarı ilg-ili şahsın tuvaleti ile bitişiktir. Müstedinin tuvaletinin havalandırma penceresi bitişiğindeki ilgili şahsa ait tuvalete açılmaktadır.

Mahkeme emare olarak ibraz edilen 285 nolu kesin tasarruf belgesinde müstediye verilen zemin katta 3 nolu tasarruf bel-gesinde 3 nolu dükkân ile bir kapalı balkon ve tuvalet şeklinde tarif edilmiştir. Kesin tasarruf belgesinde yer alan bir not ise aynen şöyledir:

"Not: Yüzölçümü 0-2-3400 ayakkare olan par.221 ile bu dükkânın üzerinde ortak olarak kullanılan kısımların tas-arrufu Fasıl 224'ün 6'ncı maddesi hükümlerine göre tanzim edilmiştir."

Dükkânın puan değerledirmesi de Fasıl 224 madde 6- kural-l-arı dikkate alı-n-a-rak yapılmış, boş avlu, apartman girişi ve merdiven kullanım hakkı hesaba katılmıştır. Tarımsal Donatım Dairesi tarafından ofis olarak kullanılan bölümün üst katlara çıkmak için binanın giri-ş yeri o-l-d-uğu anlaşılmaktadır. Nitekim bu ofi-s olarak kullanılan bölümün k-u-z-eyinde bulunan bir kapıda-n çık-ıldığında dört merdiven basamağı ile karş-ılaşılmaktadır. Bu basamaklar bod-r-u-m katından yukarıya çıkan merdivenin basamaklarının bir devamıdır, ancak bir duvar ile basamakların önü kapatıldığı için yukarıya çıkışı engellenmiştir. Şahadete göre, duvar, müstedi ile ilgili şahsa konu tahsisler yapılmadan önce inşa edilmiştir.

İlgili- şahıs 1988 yılında 221 numaralı parsel üzerinde bulunan ve konut ile dükkânlardan oluşan zemin katın üstüne bir konut inşa etmeye karar verdi. Kesin tasarruf belgesi sahibi olmayan ilgili şahıs 30.3.1988 tarihinde İskân ve Rehabilitasyon Bakanlığına mürac-aat ederek oturmakta olduğu konuta tadilât ve ilâveler yapabilmek için kendisine yapılan tahsisin kesin tasarrufa dönüştürülmesini istedi. Bakanlık Müdürü ilgili şahsa gönderdiği 19.4.1988 tarihli yazıda kesin tasarruf verilmesine yasal olanak bulunmadığın-ı bildirdi, ancak yapmak istediği inşaat ile ilgili olarak Bakanlığa şahsen başvurmasını ve beraberinde bir adet boş Girne Belediyesi inşaat ruhsatı formu, tahsis belgesi fotokopisi, beş adet yapılacak inşaatın eşdeğer yer plânı, kesit, mimari ve vaziyet p-lânlarını götürmesini istedi. İlgili şahıs ilgi yazıda istenen belge ve plânlarla Bakanlığa müracaatta bulundu. Bakanlık Müdürü de, mal sahibi sıfatı ile, 20.4.1988 tarihinde Girne Belediyesine inşaat izni için müracaat etti. Belediyeye sunulan inşaat plân-ından zemin katın üstünün tanımının inşaat alanına dahil edildiği görülmektedir.

26.4.1988 tarihinde Şehir Plânlama Dairesi Müdürü Ahmet S. Örek İskân ve Rehabilitasyon Müdürlüğüne gönderdiği bir yazıda konunun yerinde incelendiği ve ilgili şahsın konutu-nun üzerine ev yapabilmesi için, yukarı çıkabilmeyi sağlayan merdiven girişinin halen Tarımsal Donatım Dairesine ait olduğunu ve bu engelin fiilen kaldırılmasından sonra müracaat etmesi gerektiğini, bu durumda inşaatı yapmasının olanaksız olduğunu bildirdi-.

İlgili şahıs, inşaat ruhsatı verilmesini beklemeden 15.7.1988 tarihinde fiilen inşaata başladı, 21.7.1988 tarihinde de proje için Mimarlar Odasından vize aldı. Ada dışında bulunan ve 30 Temmuz 1988 günü adaya dönen müstedi birkaç gün sonra konu inşaat-ın yapılmakta olduğunu gördü. Bilgisi olmadan ve rızası da alınmadan başlatılan bu inşaatın meşru haklarını olumsuz yönde etkile- diğini öne sürerek, ilkin ilgili şahsa daha sonra da Girne Belediysine şikâyette bulundu ve 5.8.1988 tarihinde Girne Kaza Mahk-emesinde 677/88 sayılı bir hukuk davası dosyaladı.

Müstedinin şikâyeti üzerine 17.8.1988 tarihinde müstediye ait dükkânın üzerindeki saha inşaat alanı kapsamından çıkarıldı ve plânda buna uygun tadilat yapıldıktan sonra, Girne Belediyesi 18.8.1988 tarihi-nde onaylanmış proje ve şartnameye göre mevcut zemin kat üzerinde konut inşaatına izin verdi. Ne var ki, onaylanan projede, müstedinin kesin tasarruf belgesi sahibi sıfatıyla yaptığı şikâyete rağmen, tuvaletin üstü yine ilgili şahsın inşaat alanı içinde bı-rakılmış ve müstedinin müşterek kullanım alanından yararlanması da engellenmiş bulunmak- tadır.

Mahkeme huzurundaki şahadetten görüleceği gibi ilgili şahsın başlattığı inşaat mevcut binanın çok katlı karakterini bozmuştur. Nitekim ilgili şahsa ait konutu-n koridorundan güneye açılan bir kapıdan çıkıldığında ortak kullanım alanı olan boşluğa girilmektedir. Bu boşlukta iki büyük tesisat borusu, ilgili şahsın konutuna ait banyo odası duvarlarında bir musluk, aydınlatma ve havalandırma boşluğu, üç tarafan tepe- pencereleri, asansör boşluğu ve koridordan açılan kapının karşısında, bordrum katından zemin katın dam seviyesine kadar çıkışı sağlayan 90 cm. genişliğinde eski merdiven basamakları bulunmaktadır. İlgili şahsın eski merdivenlerinden itibaren inşa etmekte -olduğu binaya çıkmak için yaptığı yeni merdivenler 120 cm. genişliğinde olup asansör boşluğunun üzerinden geçecek şekilde yapılmış ve böylece asansör boşluğunun yukarıya devam etmesi engellenmiştir. Müstedinin kendi dükkânının üstünü yapmaya karar vermesi -halinde, müşterek merdiven ile sair müşterek kullanım alanından yararlanma olanağı kalmamıştır. İlgili şahıs ayrıca, müstediye ait dükkanın üzerine 360 cm. genişliğinde üçgen şeklinde bir beton plâka dökmüş, tuvalet yerinin üstünü de bir duvarla kendisinin- tarafından kalacak şekilde inşaatını yapmaya başlamıştır.

Müstediye verilen 285 nolu kesin tasarruf belgesinin Fasıl 224 Taşınmaz Mal ( Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdriri) Yasasının 6. madde kurallarının ........ edildiği açıktır. Söz konusu 6. madde ay-nen şöyledir:

-"6. (1) When a building consists of more than one storey, each storey which can properly and conventiently be held and enjoyed as a separate and self-contained tenement, may be owned, held and enjoyed- -saparetely as private property.
-
(2) The site on which the building is standing, the foundations thereof, the main walls supporting the whole building, its roof, the main staircase leading to the various storeys, the main corridors thereof and any other part of the ground or build-ing which is of common use to the owners of the various storeys, shall be owned, held and enjoyed by all of them in undivided shares.

(3) The owner of ecah storey may make any alterations, additions or repairs to his storey provided that they do not- prejudice the rights of the owner of any other storey and they do not unduly interfere with the enjoyment thereof by the owner of such other storey.

(4) Subejt to any agreement between themselves, the owners of the several storeys shall maintain, r-apair, or restore any part owned,held and enjoyed by them in undivided shares as in subsection (2) of this section provided and the cost thereof shall be borne by every such owner in proporation to the value of his storey as registered or recorder immediat-ely before the need for incurring such cost had arisen

Provided that, if any owner fails or neglects to comply with the requirements of this subcsection, any other owner may do all such acts and incur such expense as may be reasonably necessary for th-e purpose and may recover the amount for which the owner in default may be liable, by civil action."

Yukarıda alıntısı yapılan 6. maddeden de açıkça anlaşılacağı gibi, birden fazla katta oluşan ve her katı -ayrı ve bağımsız bir kat o-l-a-r-ak kullan-ılabilen bir binanın üzerinde bulunduğu arsa, bina temelleri, tüm binayı destekleyen esas duvarlar, binanın çatısı çeşitli katlara giden esas merdiven, binanın esas koridor- ları ile çeşitli katların malsahiplerince ortaklaşa k-ullanılan yer veya binanın herh-a-n-gi bir kısmı, bölünmemiş hisseler halinde tüm malsahiplerine ai-t-tir. Bu durumda her kat sahib-inin başka kat sahiplerinin hak-l-a-rına zarar vermemesi ve kullanımı engellememesi gerekir.

İskân Bakanlığının ilgili şahsın zemin katın üzerine inşaat yapmasına muvafakat edip ona inşaat ruhsatı vermesi için Girne Belediyesine müracaat ederken üstüne inşaat yapılması istenen binanın çok -katlı olduğunu, bu binanın bağımsız bir birimini teşkil eden 3 nolu dükkân için müstediye kesin tasarruf belgesi verildiğini ve bu belgenin Fasıl 224 madde 6 kurallarına göre tanzim edildiğini dikkate almadığı anlaşılmaktadır. Nitekim Bakanlık, Şehir Plânl-ama Dairesinin 26.4.1988 tarihli yazısında binanın yukarısına çıkmayı sağlayan merdiven girişinin Tarımsal Donatım Dairesinin kullanımında olduğu nedeniyle ilgili şahsın konu inşaatı yapmasına olanak bulunmadığı hususundaki görüşüne önem vermemiş, müstedin-in yasal haklarını haleldar ettiği açık olan bir inşaatın yapılmasına muvafakat etmiştir.

Öte yanda, Girne Belediyesinin de konu inşaat için ruhsat vermeden önce müstedinin 3 nolu dükkân için Fasıl 224 madde 6 kurallarına göre tanzim edilmiş kesin tasarr-uf belegsini gördüğü halde buna gerekli önemi vermediği, müstedinin 6. madde kurallarından kaynaklanan haklarının doğrudan doğruya etkileneceğini ve özellikle müstedinin dükkânının üstünü yapması halinde, müşterek merdiven ile diğer müşterek kullanım alanı-ndan yararlanma olanağının ortadan kaldırıldığını hesaba katmadığı, Şehir Plânlama Dairesinin 26.4.1988 tarihli yazısında da işaret ettiği ve binanın yukarısına çıkışı sağlayan merdiven girişindeki engeli göz önünde bulundurmadığı, Müstediye ait tuvaletin -üstünü ilgili şahsın bir duvarla kendi tarafına aldığı ve zemin katın damında bulunan üç su deposunu da ilgili şahsın kaldırmak zorunda kalacağını ve ilgili şahsın banyo odasının duvarı üzerinde ve ortak kullanım alanı içinde bulunan musluğun mevcuiyetini -hiç dikkate almadığı açıktır. Yasalara ters düşen tüm bu olgulara rağmen, Girne Belediyesinin bu yasa dışı olgulararın bertaraf edilmesi hususunda hiçbir koşul koymadan, ilgili şahsın yaptırmak istediği konu inşaata ruhsat vermekle yetkisini aştığına veya -kötüye kullandığına kuşku yoktur.

İlgili şahıs, müstedinin bu başvuruyu 75 günlük hak düşürücü süre içinde dosyalamadığını bu nedenle başvurunun ileri gidemeyeceğini iddia etmiştir. Müstedi 15 Temmuz 1988'de ada dışına gittiğini ve 30 Temmuz 1988 tarihin-de adaya döndükten birkaç gün sonra ilgili şahsın başvuru konusu inşaata başladığını ilk defa gördüğünü, 20.4.1988 tarihli Bakanlık kararını bu tarihten sonra öğrendiğini 5.8.1988 tarihinde Girne Kaza Mahkemesinde 677/88 sayılı bir hukuk davası açtığını sö-ylemiştir. Doğru ve dürüst bir tanık olarak kabul ettiğim müstedinin bu şahadetine tamamen inanıyor ve onun konu inşaatı ilk defa 30 Temmuz 1988 tarihinde adaya döndükten birkaç gün sonra öğrendiğini, o tarihe kadar 20.4.1988 tarihli Bakanlık kararından da- haberi olmadığını kabul ediyorum. Esasen 20.4.1988 tarihli Bakanlık kararının kendisine Bakanlık veya başka yetkili bir makam tarafından bildirildiğine dair herhangi bir şahadet mevcut değildir. Bu durumda gerek sözü edilen Bakanlık kararı gerekse Belediy-enin inşaat izni kararı 1988 Ağustos ayı içinde müstedinin bilgisine geldiğine göre 3.10.1988 tarihinde dosyalanan bu başvurunun süresi içinde dosyalandığına kuşku yoktur.

İlgili şahıs, başvuru konusu kararlar nedeniyle, müstedinin meşru menfaatının olum-suz yönde etkilenmediğini iddia etmişse de başvuru konusu kararlarla, müstedinin Fasıl 224 madde 6 kurallarından kaynaklanan ortak kullanımla ilgili haklarına yukarıda belirtildiği şekilde müdahale edildiği ve müstediye ait tuvaletin üstü ilgili şahsın inş-aat alanına dahil edildiği cihetle, müstedinin meşru menfaatının doğrudan doğruya ve olumsuz yönde etkilendiği açıktır. Yukarıda belirtilenler ışığında ilgili şahsın öne sürdüğü ön itirazların da reddedilmesi gerekir.

Sonuç olarak 1. müstedaaleyhin 20.4.-1988 tarihli olup Aşağı Girne XII/20 EI, Bl. D parsel numarası 221 olan arsa üzerinde bulunan zemin katın üzerine ilgili şahsın inşaat yapmasına muvafakat eden kararının ve 2. müstedaaleyhin sözü edilen zemin katın üzerine ilgili şahsın inşaat yapması için- ruhsat verilmesi hususunda aldığı 18.8.1988 tarihli kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.

2. müstedaaleyhin, müstediye işbu başvuru masraflarının 1/3'ünü, ilgili şahsın da müstediye başvuru masraflar-ının 2/3'ünü ödemeleri için emir verilir.


(Aziz Altay)
Yargıç

10 Kasım 1989

-


-674-



-


Full & Egal Universal Law Academy