Yüksek İdare Mahkemesi Numara 164/1994 Dava No 29/1996 Karar Tarihi 11.12.1996
Numara: 164/1994
Dava No: 29/1996
Taraflar: Muhammet Çakır ile İskân Encümeni vd
Konu: Kira işleminin iptali – Yönetsel yargı, yönetsel işlemin nedeni, hukuka ve gerçeğe uygun olup olmadığını denetler.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 11.12.1996

-D.29/96 YİM 164/94

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Anaysanın 152. Maddesi Hakkında
Mahkeme Heyeti: Metin A. Hakkı, Nevvar Nolan, Seyit A. Be-nsen

Müstedi: Muhammet Çakır, Sadrazamköy, Girne.
ile
Müstedaaleyhler: 1. İskân Encümeni vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa.
2. İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü,
İçişleri Bakanlığı vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa.
3. Devlet Emlâk ve Mal-zeme Dairesi Müdürlüğü,
Maliye Bakanlığı vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi tarafından Avukat Ural Cemil Yücehan.
Müstedaaleyhler tarafından Savcı Er-soy Ölçter.
İlgili şahıs tarafından Avukat Rifat Çomunoğlu.



H Ü K Ü M

Metin A. Hakkı: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Nevvar Nolan okuyacaktır.

Nevvar Nolan: Aslen Türkiye Cumhuriyeti uyruklu olan müstedi 1986 yılında Türkiye'den Kuzey Kı-brıs Türk Cumhuriyetine geldi ve Sadrazamköy'de ailesi ile birlikte ikamet eden ağabeyinin evinde kalmaya başladı. 1987 yılında evlenen, 26.2.1992 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşlığına kabul edilen müstedi halen Sadrazamköy'de ağabeyinin ev-inde kalmaktadır. Müstedinin üç çocuğu, ağabeyi Süleyman Çakır'ın ise beş çocuğu vardır ve her iki aile Süleyman Çakır'ın evinde barınmaktadır.

Müstedi 28.1.1993 tarihinde Girne İskân Müdürlüğüne bir yazı yazarak evli olduğunu, Sadrazamköy'de parsel 44 i-çerisinde bulunan eski, yıkık evin kendisine verilmesini rica etti. 8.4.1994 tarihinde ilgili şahıs Yaşar Türüt de İskân Dairesine bir yazı vererek konu evin kendisine tahsis edilmesini veya kiralanmasını rica etti.

İskân Encümeni 11.8.1994 tarihinde Sad-razamköy'de parsel 44 içerisinde bulunan konutun, 1 yıllık süre için müstediye kiralanması kararını aldı. İskân Encümeni 22.8.1994 tarihli bir yazı ile Devlet Emlâk ve Malzeme Dairesine Sadrazamköy'de parsel 44 içerisindeki konutun 1 yıllık süre ile müsted-iye kiralanmasının 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 40A(1)(2) maddesi gereği Encümen kararı ile uygun görüldüğünü bildirdi ve müstedi ile kira sözleşmesi yapılamsı için gereğini rica etti. Müstedi daha sonra konutla ilgili kira s-özleşmesinin yapılması için Devlet Emlâk ve Malzeme Dairesine gittiğinde konutun kendisine kiralanması kararının İskân Encümeni tarafından geri alındığını ve konutun yine Sadrazamköy'de sakin Yaşar Türüt'e kiralanmasına karar verildiğini öğrendi.

Müstedi- işbu başvuru ile Sadrazamköy'de, parsel 44 içerisinde yer alan konutun 1 yıllık süre için kendisine kiralanmasını öngören 11.8.1994 tarihli kararı geri alan ve konu konutun Yaşar Türüt isimli şahsa kiralanmasını öngören 6.9.1994 tarihli İskân Encümeni kar-arının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair karar talep etmektedir.

6.9.1994 tarihinde İskân Encümeni, Sadrazamköy'de, parsel 44 içerisinde yer alan konutun, 15 yıldan beri Mehemt Türüt tarafından ambar olarak kullanıl-dığı nedeni ile, müstediye kiralanması kararının geri alınmasına ve konutun Mehmet Türüt'ün oğlu Yaşar Türüt'e kiralanmasına karar aldı.

Başvurunun duruşmasında müstedi ve iki tanığı şahadet verdiler. Müstedaaleyhler tanık çağırmadılar, ilgili şahıs Yaşa-r Türüt de şahadet vermediği gibi tanık da çağırmadı. Müstedi ve tanıkları ısrarlı bir şekilde yıkık, çatısı dahi olmayan konutu Mehmet Türüt'ün herhangi bir zaman kullanmadığını ifade ettiler. Aksi şahadet yokluğunda müstedi ve tanıklarının şahadetlerinin- kabul edilmesi gereği bir yana, müstedi ve tanıklarının üzerimizde olumlu izlenim bıraktıklarını, doğruyu söylediklerine inandığımızı belirtiriz. Mülkiyeti Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine ait olan Sadrazamköy'de, parsel 44 içerisinde bulunan bina İskân En-cümeni tarafından müstediye kiralanmasına karar alındığı 11.8.1994 tarihine dek herhangi bir kişinin kira veya tahsisinde değildi; herhangi bir kişinin kullanımına verilmiş de değildi.
Kural olarak hukuka uygun işlemler geri alınamazlar; geri alma, sakat -işlemler için uygulanır. İskân Encümeni 11.8.1994 tarihinde konu konutun 1 yıllık süre için müstediye kiralanmasına karar verdi, 6.9.1994 tarihinde ise bu kararını geri aldı. Konutun 1 yıllık süre için müstediye kiralanması kararı sakat, hukuk düzenine uyu-m göstermeyen bir karar mı ki geri alınıyor? Müstedaaleyhler veya ilgili şahıs Mahkemede böyle bir sav dahi ileri sürmediler.

İskân Encümeni 11.8.1994 tarihinde Sadrazamköy'de, parsel 44 içerisinde yer alan konutun 1 yıllık bir süre için müstediye kirala-nmasına karar verdi; 6.9.1994 tarihinde ise bu kararını geri aldı ve konutun 1 yıllık süre için ilgili şahıs Yaşar Türüt'e kiralanmasına karar verdi. İskân Encümeninin 11.8.1994 tarihli kararını geri alan 6.9.1994 tarihli kararında 11.8.1994 tarihli kararı-n geri alınmasının nedeni konutun 15 yıldan beri Yaşar Türüt'ün babası Mehmet Türüt tarafından ambar olarak kullanılması gösterilmektedir.

Genel olarak yönetsel işlemler bir nedene dayanır. Yönetim hukukunda neden denildiğinde, yönetsel işlemlerden önce -gelen, yönetimi böyle bir işlem yapmaya yönelten etkenler anlaşılır. Neden, yönetsel işlemin bir tür gerekçesidir. Yönetimin, kararını dayandırdığı nedenin hukuka ve gerçeğe uygun olması gerekir. Yönetsel yargı yeri yönetsel işlemin nedeninin hukuka ve ger-çeğe uygun olup olmadığını denetler. Kararda gösterilen nedenin hukuka veya gerçeğe aykırı olması durumunda işlem iptal edilir. Yönetimin işlemine neden olarak kullandığı olayın, dayandığı olguların, gerçeğe uygun olması gerekir; Yargı yeri gösterilen ned-enin gerçeğe aykırı olduğu sonucuna varırsa işlemi iptal eder.

Yukarıda da ifade edildiği gibi İskân Encümeni 11.8.1994 tarihli kararını geri alan 6.9.1994 tarihli kararında geri alma nedeni olarak konu konutun 15 yıldan beri Yaşar Türüt'ün babası Mehmet- Türüt tarafından kullanıldığını göstermiştir. Mahkemeye sunulan ve tereddütsüz kabul edilen şahadet konu yerin herhangi bir kişinin kira veya, kullanımına verilmediğini, konu yeri Mehmet Türüt'ün herhangi bir zaman kullanmadığını kanıtlamaktadır. Bu durum-da İskân Encümeninn 11.8.1994 tarihli kararı geri alma nedeni olarak kullandığı olayın gerçeğe aykırı olduğu ortaya çıkmaktadır. İskân Encümeninin 11.8.1994 tarihli kararını geri alan 6.9.1994 tarihli kararında 11.8.1994 tarhli kararın geri alınmasına nede-n olarak gösterilen olay, yani konu konutun Yaşar Türüt'ün babası Mehmet Türüt tarafından kullanıldığı olgusu, gerçeğe aykırı olduğu cihetle İskân Encümeninin 6.9.1994 tarihli kararının iptal edilmesi gerekir.

Müstedaaleyhler ile ilgili şahıs başvuruya k-onu konutun ilgili şahsa 1 yıllık süre için kiralanmasının öngörüldüğünü, 1 yıllık süre de duruşma tarihinde dolduğuna göre müstedinin başvuruyu ileri götürmekte meşru menfaatinin kalmadığını ileri sürdüler. Bu iddiayı benisemiyoruz. 11.8.1994 tarihli, kon-utun 1 yıllık süre için müstediye kiralanması kararı vardır, bu karar daha sonra 6.9.1994 tarihli ikinci bir karar ile geri alınmıştır. İskân Encümeninin 6.9.1994 tarihli kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna karar verilmesi halinde, Encümenin daha önceki- 11.8.1994 tarihli kararı hayat bulacaktır; 11.8.1994 tarihli kararın hayat bulunmasına da müstedinin şüphesiz menfaatı vardır.

Yukarıda ifade edilenler ışığında Sadrazamköy'de, parsel 44 içerisinde bulunan konutun 1 yıllık süre için müstediye kiralanmas-ını öngören 11.8.1994 tarihli kararı geri alan ve konu konutun Yaşar Türüt isimli şahsa kiralanmasını öngören 6.9.1994 tarihli İskân Encümeni kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilir.

Başvuru masrafları -ile ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Metin A. Hakkı) (Nevvar Nolan) (Seyit A. Bensen)
Yargıç Yargıç Yargıç

11 Aralık 1996











-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy