Yüksek İdare Mahkemesi Numara 162/1993 Dava No 2/2000 Karar Tarihi 28.01.2000
Numara: 162/1993
Dava No: 2/2000
Taraflar: Fençel Tolon ile Girne Belediyesi
Konu: Davanın takipsizlikten iptali – Meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 28.01.2000

-D.2/2000 YİM 162/93
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti: Metin A. Hakkı, Nevvar Nolan, Gönül Erönen.
Müstedi: Fençel Tolon, Girne
- - ile -
Müstedaaleyh: 1. Girne Belediyesi ve/veya Girne Belediye Başkanı,
Asbaşkanı, Belediye Meclis Üyeleri ve Girne
Hemşehrileri
2. Şehir Planlama Dairesi vasıtasıyle KKTC
-3. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC
4. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu
vasıtasıyle, KKTC
5. Girne Kaza Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC
A r a s ı n d a.
Müstedi namına: Avukat Ergin Ulunay
Müstedaaleyh 1- namına: Avukat Selçuk Gürkân adına
Avukat Ezer Özsoy
Müstedaaleyh 2,3,4 ve 5 namına: Kıdemli Savcı Behiç Öztürk.


---------------


H Ü K Ü M


Metin A. Hakkı: Bu istidanın kökeninde yatan olguları aşağıdaki şekilde özetlemek mümk-ündür:

Davacı, 24.9.1993 tarihinde Davalılar aleyhine Yüksek İdare Mahkemesi olarak oturum yapan Yüksek Mahkemede dosyaladığı bir dava ile, özetle Davalı 1 ve/veya Davalıların Halide İ. Başbuğ ve/veya İbrahim Hüseyin Terekesine, Girne'de, Aşağı Girne- Mahallesinde, Hürriyet Caddesi mevkiinde, Ada A,Pafta/Harita XII/20.3.IV,20.3.VIII, Parsel 23,24/1, ve 24/2 üzerine inşaat yapmaları için verdiği 21.6.1993 tarihli inşaat izninin ve/veya kararının ve/veya işleminin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve -herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Mahkemenin lehine karar vermesini talep etmiştir. Davalı 1, 18.2.1994 tarihinde Davacının davasına bir itirazname dosyalayarak Davacının davasında konu ettiği gayrımenkul üzerine İlgili Şahıslara inşaat izni verild-iğini kabul etmiş, bunun Davacıyı herhangi bir şekilde mağdur etmediğini ileri sürmüş, ilgili inşaat izninin verilmesi için İlgili Şahısların mevzuat gereği uhdesine düşeni yaptıklarını, iznin verilebilmesi için tüm gerekli mercilerden onay alındığını, pro-jelerinin mevzuata uygun olduğunu ve bu nedenle kendilerine izin verildiğini iddia edip Davacının davasının iptalini talep etmiştir. Diğer Davalılar ise, 20.6.1994 tarihinde Mahkemeye yaptıkları bir beyanla Davalı 1'in itirazını aynen benimsediklerini bel-irtip, ayrı bir itirazname dosyalama yoluna gitmemişlerdir. Davanın talimatı Mahkemece 23.5.1995 tarihinde ele alınmış ve talimatı o gün yapıldıktan sonra dava müteaddit defalar tarafların müşterek onayı ile tehir edilmiştir.

- Bu davaya paralel olarak Davacı KKTC aleyhine (Girne Tapu Dairesi ve İskân Bakanlığı) 12.1.1993 tarihinde yine Yüksek İdare Mahkemesinde YİM 9/93 sayılı ve 13.4.1994 tarihinde YİM 53/94 sayılı 2 dava daha ikame ederek özetle, Girne'de Aşağı Girne'de 2-35 kayıt numaralı kendi gayrımenkulüne Davacının izni olmadan ve mevzuata aykırı olarak Davalıların birtakım tadilâtlar yaptıklarını, ortak kullanım alanının kendi koçanından ihraç edilerek İlgili Şahısların koçanına dahil edildiği yönünde yakınma ve iddi-alarda bulunarak o işlemlerin de geçersiz olduğu ve hiçbir yasal sonuç doğuramayacağı doğrultusunda lehine karar talep etmiştir. Hal bu merkezde iken 3.11.1997 tarihinde YİM 162/93 sayılı dava Mahkemece ele alındığında, Davacı avukatı dahil tüm taraf avuk-atları, Yüksek İdare Mahkemesine beyanda bulunarak YİM 9/93 sayılı davanın kararının YİM 162/93 sayılı davayı etkileyeceğinden YİM 162/93 sayılı davanın bilâmüddet tehirini talep etmişlerdir. Mahkeme de yapılan müracaatı uygun karşılayarak 162/93 sayılı d-avanın duruşmasını bilâmüddet tehir etmiş ve YİM 9/93 ile YİM 53/94 sayılı davaları konsolide edip onların duruşmasına gitmiş ve o davalara öncelik verilerek davaları dinleyip kararı verilmiştir. Sözü edilen Birleştirilmiş YİM 9/93 ve 53/94 sayılı davala-rın kararı Mahkeme tarafından 14.5.1999 tarihinde verilmiş ve (ilgili karardan alınan kelimelerle) Yüksek İdare Mahkemesi Davacı lehine karar verirken aynen şöyle demiştir:

"Sonuç olarak,
YİM 9/93 sayılı başvuruda Girne- Tapu Dairesinin
Parsel 24'ü, Parsel 24/1, ve 24/2 olarak oluşturması
ve Parsel 24/2 için İlgili Şahıslara 293 numaralı kesin
tasarruf belgesi verilmesi ile ilgili Müstedaaleyhlerin
yaptıkları işlemlerin,
YİM 53/94 sayılı başvuruda, Girne Tapu Daires-inin
Müstedinin 235 nolu kesin tasarruf belgesinde ve Girne
Tapu Dairesinde 235 nolu form İTEM 19 olan Eşdeğer Mal
Tapu kütüğünde yapılan değişikliklerin,
hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir".

Hal bu- merkezde iken YİM 162/93 sayılı davada Davacı avukatı Yüksek Mahkeme Mukayyitliğine müracaat ederek bu davaya da gün verilmesini talep etmiş, Davacı avukatının müracaatı üzerine davaya duruşma için gün verilmiş ve 25.6.1999 tarihinde Davacı avukatı Mahkem-eye şu beyanı yapmıştır:

"Bu davada davayı süratle sonuçlandırmak için
müracaatımız üzerine mention verilmişti. Çünkü
konsolide YİM 9/93 ve 53/94 sayılı davalarda
bu davada lehlerine inşaat ruhsatı verilmiş
kişilerin koçanları- iptal edilmiştir. Bu
nedenle burdaki ruhsatın da iptali gerekmektedir".

Netice olarak dava bir kaç kez tehir edilmiş ve en son 5.11.1999 tarihinde tekrar ele alınmıştır. 5.11.1999 tarihli Mahkeme zabıtları aynen şöyledir:
"5.11.1999
sa-at: 9.25
Hazır: Davacı çağrıldı hazır değil.
Av. Ergin Ulunay çağrıldı hazır değil.
Davalı (1) çağrıldı hazırda temsilcisi
yok.
Avukatları Selçuk Gürkan çağrıldı hazır
değil.
- Davalı 2,3,4 ve 5 tarafından Kd. Savcı
Behiç Öztürk hazır.

Behiç Öztürk: Bu başvuru son 22.9.1999 tarihinde
- Davacıyı temsilen Av. Ergin Ulunay,
Davalı 1 ve Av. Selçuk Gürkan'ı
temsilen Stj. Av. Akan Gürkan tarafın-
dan benim de hazır olduğ-um bir celsede
ele alınmış ve Mahkemece hepimizin
huzurunda 26.10.1999 tarihine saat
9.00'a ertelenmişti. Bilâhare
21.10.1999 tarihinde Yüksek Mahkeme
- Mukayyitliği tarafından isdar olunan
ve bugün dosyada gördüğüm bir evrak
ile bugün sabah saat 9.00'a mention
olarak ertelenmişti. Bu ihbar Ergin
Ulunay'ın tebliğ adres-ine 27.10.99
tarihinde, Av. Selçuk Gürkan'ın tebliğ
adresine 25.10.99 tarihinde tebliğ
edildiği dosyadan görülmektedir. Sabah
saat 8.30'dan beridir ben bu Mahkemedeyim
- ve tarafların gelmelerini beklemekteyim.
Saat 9.30 olmak üzeredir ne Davacı ne
Davalı (1) bu mesele ile henüz
ilgilenmedi. Benim de başka davalarım ve
bi-rtakım işlerim vardır. Bu durumda bu
davanın takipsizlikten iptalini talep
ederim.

Mahkeme: Yapılan müracaat uygun görülür ve dava
iptal edilir. Bu günün masrafları ile
- ilgili herhangi bir emir verilmez".

YİM 162/93 sayılı dava, yukarıda gösterildiği şekilde gerekli tebliğin tarafların tebliğ adresine yapıldığı tespit olunduktan sonra Mahkemece takipsizlikten iptal edilmiştir. Bilâhare Davacı avukatı 10-.11.1999 tarihinde çift taraflı olarak Mahkemeye dosyaladığı bir istida ile aynen şöyle bir talepte bulunmuştur:

"Muhterem Mahkemenin 5.11.1999 tarihinde
takipsizlikten iptal ettiği yukarıda ünvan
ve sayısı verilen davanın canlandırılma-sı
için bir emir verilmesi"

Bu istida Davalılara tebliğ edilmiş, Davalı 2, 3,4 ve 5 buna bir itirazname dosyalayarak istidanın iptalini talep etmişlerdir. Savcılığın iddiasına göre aslında dava, Davalı 2,3,4 ve 5 aleyhine herhangi bir dava seb-ebi içermemektedir, bu nedenle canlandırılmasına gerek yoktur. Davalı 1 Müstedaaleyh ise, istidaya herhangi bir itirazname dosyalamayıp Savcılığın itirazını aynen benimseyerek onlar da Davacı Müstedinin istidasının iptalini, yani davanın canlandırılmamas-ını talep etmişler ve istidanın duruşmasında ihtilâfın YİM 9/93 ve YİM 53/94 sayılı davalar ile karara bağlandığını, Davalı 1 aleyhine olan davanın ise akademik kaldığını bu nedenle YİM 162/93 sayılı davanın tekrar canlandırılmamasını talep etmiştir. İsti-da, Yüksek İdare Mahkemesi tarafından 23.12.1999 tarihinde ele alınmış o oturumda taraflar herhangi bir şifahî şahadet ibraz etmeyip yemin varakalarında öne sürdükleri iddialarla yetinmişlerdir. Davacı avukatı, istidayı destekleyen ve Davacı Müstedinin şa-hsının yaptığı yemin varakasındaki iddialara göre, davasının 26.10.1999 tarihinde ele alındığını, o tarihte davanın ileriki bir tarihe tehir olduğunu ve 5.11.1999 tarihine tehir olduğunu, ilgili ihbarın avukatına tebliğ edildiğini, ancak avukatının sözü ed-ilen ihbarı, diğer dosyalar ile karıştırarak işleme koymadığını bu nedenle 5.11.1999 tarihinde sabah saat 9.00'da dava ele alındığında avukatının Mahkeme önünde hazır bulunamadığını, bilâhare davasının takipsizlikten iptal edildiğini öğrenince de 10.11.199-9 tarihli istidayı dosyaladığını iddia etmekte ve iptal edilen davanın tekrar canlandırılması için Mahkemeden emir talep etmektedir. Davalı tarafı ise, bu emrin verilmesine yukarıda zikrolunan nedenlerle itiraz etmişlerdir.

İstida bu çerçeve içinde- ele alınmış ve 23.12.1999 tarihinde dinlenip karar için bilâmüddet ertelenmiş durumdadır. Bu istidada Mahkememizin karar vermesi gereken esas husus, iptal edilmiş bulunan YİM 162/93 sayılı davanın tekrar canlanmasının uygun olup olmadığı hususudur. Bu k-onuyu karara bağlamak için yerleşmiş içtihadi prensiplere bir göz atmada fayda vardır. Muhakkak ki; şayet Davacının haklı ve halen geçerli bir dava sebebi var ise, adaletin tecellisi için teknik bir arıza yüzünden hakkından mahrum olmaması gerekmektedir, -ve Davalılara da zay olan masraflarının ödenmesi koşulu ile Davalıların bir mağduriyetleri olmayacaksa teknik bir arıza yüzünden iptal olunan davanın canlandırılması adil ve uygundur. Ancak davanın canlandırılması pratikte hiçbir gayeye hizmet etmeyecekse-, sırf akademik eksersiz yapmak için davalar canlandırılmamalıdır. Bu hem fuzuli zaman kaybına hem de gereksiz yere masrafların çoğalmasına neden olacaktır.

Bu dava bir idari davadır.İdari davalarda hem davanın açıldığı gün, hem de duruşma günü Da-vacının meşru menfaatının mevcut olması şartı zaruridir. Dosyada emareler arasında bulunan ve Davacının iptalini talep ettiği İlgili Şahıslara verilen inşaat izninin 21.6.1993 tarihinde verildiği ve 20.6.1994 tarihinde hitam bulduğu görülmektedir. Aslınd-a verilen ve iptali istenen inşaat izninin geçerliliği Yasa gereği 1 yıl süre ile sınırlıdır. Fasıl 96'nın 5. maddesi ilgili makam tarafından verilen inşaat izinlerinin sadece 1 yıl süre ile geçerli olduğu hükmünü içeren amir bir hüküm içermektedir. Bu s-üre zarfında inşaat başlatılmış, ancak tamamlanmamış olursa yasanın koyduğu bazı şartlarla izin yenilenebilmektedir. Bu meselede inşaat başlamamış ve başlamaması için de Mahkemece verilen ara emirleri olduğu, ilgili Mahkeme dosyalarının tetkikinden görülm-ektedir. Bu durumda geçen zaman süreci içerisinde iptali istenen iznin ömrü, zaman açısından dolmuş olduğuna göre, Davacının canlandırma istidasına itibar edip YİM 162/93 sayılı davayı canlandırma pratikte Davacıya hiçbir menfaat sağlamayacaktır ve bugün -Davacı Müstedinin bu davada meşru bir menfaatı olduğu da görülmemektedir. (Bak: YİM 49/77). Üstelik neticelenmiş bulunan YİM 9/93 ve 53/94 sayılı davalarla, şikayet konusu inşaat izninin üzerine yapılması tasarlanan gayrımenkullerin koçanları ve dolayısı- ile mülkiyetleri değişikliğe uğradığına göre, mevcut iznin, mevcut şekli ile yenilenmesi de söz konusu değildir. Bu realiteler karşısında Davacı Müstedinin istidasına itibar edilmemesi gerekir. Bu gibi istidaların muvaffak olabilmesi için Müstedinin dav-anın esasında iyi bir dava sebebi olduğu hususunda da ilgili Mahkemeyi tatmin etmesi gerekir (Bak: Halsbury's Laws of England, 3rd edition, vol 22, pages 788-790).

Netice olarak oy birliği ile Davacı Müstedinin 10.11.1999 tarihli istidası iptal edili-r. Masraflar hakkında herhangi bir emir verilmez.





Metin A. Hakkı Nevvar Nolan Gönül Erönen
Yargıç Yargıç Yargıç


-
-28 Ocak 2000
-
-1


7



-


Full & Egal Universal Law Academy