Yüksek İdare Mahkemesi Numara 16/1982 Dava No 17/1983 Karar Tarihi 08.07.1983
Numara: 16/1982
Dava No: 17/1983
Taraflar: Hasan Mustaf Ruso ile İskan ve Reh. Bakanlığı
Konu: Tahliye istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 08.07.1983

-D.17/83 YİM 16/82

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: N. Ergin Salâhi, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay.

Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi: Hasan Mustafa Ruso, Güzelyurt.

- ile -

Müsteda-aleyh: 1.İskân ve rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü Hukuk İşleri Amiri vasıtasıyle KTFD.
2.İskân ve Rehabilitasyon Dairesi vasıtasıyle KTFD. 3. Güzelyurt İskân Şube Müdürü vasıtasıyle KTFD.

A r a s ı n d a.


Müstedi namına: Ergin Ulunay.
Müstedaal-eyhler namına: Mustafa Arıkan.


Yasa Maddesi: Anayasanın 118. maddesi 32/75 sayılı 1975 Yabancı Taşınmaz Malları (Kontrol ve Yönetim) Yasası ve 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası.

İstemin Özeti: Müstedinin mütecaviz olduğu konutu ta-hliye etmesi gerektiği hususundaki Müstedaaleyh kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Müstedi mütecaviz durumunda bulunduğu konutu tahliye etmesi için Müstedaaleyhten aldığı yazılı ihbar- üzerine işbu başvuruyu dosyaladı.

SONUÇ: Müstedi kiracı olduğuna dair tevsik edici belge ibraz etmiş değildir. Gerek gerçek, gerekse devletle olan kiracılık münasebetlerinin devam edip etmediği ile ilgili konuları inceleyen Kaza Mahkemesidir. Müstedi baş-vurusunu kıracılık durumuna dayandırmış, eşdeğer veya başka statüde olduğunu iddia etmemiştir. Başvuru konusu yazı Anayasanın 118. maddesi anlamında bir karar olmadığı cihetle başvuru ileri gidemez.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
1- YİM 164/78 sayı-lı Yüksek İdare Mahkemesi kararı.


HÜKÜM

N. Ergin Salâhi: Müstedi işbu başvurusu ile "İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Hukuk İşleri Amiri" tarafından müstedi avukatına gönderilen




6/9-9330 sayılı ve 29.12.1981 tarihli yazıda belirtilen müsted-inin mütecaviz olduğu ve/veya müstedinin Güzelyutta Alpay Başaran Sokaktaki 30 numaralı konutu tahliye etmesi gerektiği hususundaki kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair karar verilmesi isteminde bulunmuştur.

B-aşvurunun duruşmasında, müstedaaleyhler tarafından hazır bulunan savcı, duruşmadan önce, itirazda yer alan birinci ve ikinci ön itirazın ele alınması için müracaatta bulunmuştur. Müstedi avukatı ise birinci ön itirazın olgusal olduğunu ve ancak tüm başvuru- dinlendikten sonra ele âlınmasının daha doğru olacağını, ikinci ön itirazın ise tamamen hukuki hususları içerdiğini ve duruşmadan önce ele alınabileceğini ileri sürdü. Neticede mahkeme birinci ve ikinci itirazın birbirine bağlı olduğu ve duruşmadan önce h-er ikisinin birlikte ele alınmasına karar verdi.

Birinci ön itiraz özetle şöyledir: Güzelyurtta Alpay Başaran Sokak No.30'daki konut yabancı tanımına giren kişiye ait terkedilmiş bir taşınmaz mal olduğu cihetle müstedaaleyh No.l zilyetliğindedir ve müsted-inin tahsis belgesi olmadığı cihetle mütecaviz durumundadır ve Yüksek İdare Mahkemesine başvuru için Anayasanın 118. maddesi anlamında meşru bir menfaati yoktur.

İkinci ön itiraz ise özetle şöyledir: Başvuru konusu edilen yazı, bir karar içermemekte, tahl-iye davası açılmazdan önce gönderilen bir ihbar mahiyetindedir. Anayasanın 118. maddesi anlamında bir karar veya işlem olmadığı cihetle başvuru konusu edilemez.

İlkin ikinci ön itirazı ele almayı daha uygun buluyoruz. Emare No.6 olarak ibraz edilen ve baş-vuru konusu edilen yazı şöyledir:

"Aslen Omorfo'lu olduğunu iddia ettiğiniz müvekkiliniz Hasan Mustafa Ruso'nun Güzelyurt Alpay Başaran Sokaktaki 30 no'lu konutu hiçbir resmi karar veya belgeye dayanmaksızın tasarrufunda bulundurduğu oğlu Mustafa Hasan Ru-so ile yapılan 23.6.1981 tarihli görüşme neticesinde kesin olarak tesbit edilmiştir.

Hasan Mustafa Ruso'nun bahse konu konut üzerinde haklı olduğunu gösterir bir belge ibraz edemediğinden ve/veya haklılığını ortaya koyamadığınızdan konutu en geç 31.1.1982- tarihine kadar tahliye edip boş olarak Güzelyurt İskân Şube Müdürlüğümüze teslim etmesi gerekiyor: Aksi takdirde tahliyesi hususunda yasal işlem başlatılacaktır.

Müvekkilinizin 197.4 Barış Harekâtından önce kendi adına tapulu ve oturulabilir durumda bulu-nan konutunun yanındaki Alpay Başaran sokaktaki 30' no'1u konutu da Rumdan kiraladığı hususundaki iddianız, belgelerle isbatını yapamadığımızdan bağlayıcı bir durum yaratmamaktadır.

Bilgi edinmenizi saygı ile rica ederim."


Müstedaaleyhler tarafından b-ulunan savcı yukarıda alıntısı yapılan yazının başvuru konusu edilen konutun tahliyesi için yasal işlemlerin başlatılacağını bildiren bir ihbar olduğunu, müstedinin bu konutun kiracısı olup olmadığının karara bağlanması, Kaza Mahkemesinin yetkisi dahilinde- olduğunu, tahliye konuları özel hukuk dalında mütalâa edildiğini ve bu nedenle Yüksek İdare Mahkemesinde başvuru konusu edilemeyeceğini ilıeri sürmüştür. Müstedi avukatı ise konunun özel hukuk dalında olmadığını, örneğin YİM 164/78 Kemal Ali ile İmar İskâ-n Bakanlığı arasındaki benzeri bir davada müstedinin kiracılık durumunun tezekkür edilerek karara bağlandığını ileri sürmüş, keza 32/75 ve 41/77 sayılı yasalardaki tahliye ile ilgili işlemlerin de idare hukuku kapsamına girdiği savını yapmıştır.

Hemen şun-u belirtelim ki YİM 164/78'de başvuru konusu edilen husus o davadaki müstedinin mütecaviz olup olmadığı değildir. Konu başvuruda müstedinin icarında bulunan dükkânlar başka bir şahsa tahsis edilmişti ve müstedi kendi kirasında bulunan bir yerin başka bir ş-ahsa haksız olarak tahsis edildiğini ileri sürerek tahsis kararını başvuru konusu etmişti. O davada müstedinin meşru menfaatını inceleyen Yüksek İdare Mahkemesi kanuni kiracı olduğu bulgusunu yaparak Müstedaaleyh tarafından yabancıya yapılan başvuru konusu- tahsis kararını iptal etmiştir. Önümüzdeki mesele tamamen farklıdır.

Önümüzdeki meselde müstedinin yazılı bir kira anlaşması mevcut değildir. Bu hususta ilgili mercilere kiracı olduğuna dair tevsik edici belge de ibraz etmiş değildir. Bu durumda müstedaa-leyhler de müstediyi kiracı olduğunu kanıtlamaya davet etmiş, ilgili mercilere herhangi bir belge sunmadıklarından müstedinin tutmuş olduğu konutun tahliyesi yönünde yasal işlemlerin başlatılacağı kendisine bildirilmiştir. Başvuru konusu edilen yazı incele-ndiğinde bu yazının sadece bir tahliye ihbarı olduğu açıklıkla görülmektedir. Özellikle bu yazının son paragrafında müstedinin konu konutun 1974'ten önce kiracısı olup olmadığını kanıtlayamadığı için bu ihbarın yapıldığı görülmektedir. Gerek kişiler arasın-daki gerekse devletle kişiler arasındaki kiracılık münasebetleri veya bunların devam edip etmediği özel hukuk dalında mütalâa edilen kanulardır. Bu gibi konuları idari yargı kapsamında mütalâa etmek olası değildir. Tabiatı ile Kaza Mahkemesi yetkisine gire-n bu gibi davaları başlatmak için gönderilen ihbar ve benzeri işlemleri de özel hukuk dalındaki işlemler olarak telâkki etmemiz gerkir. Ancak sırası gelmişken bir ayırım yapmak yerinde olur. Önümüzdeki meselede müstedi başvurusunu sadece kiracılık durumuna- dayandırmıştır. Eşdeğerde veya başka bir statüde hak sahibi olduğunu iddia ederek bunlar üzerinde durmamıştır. Bu nedenle 41/77 sayılı Yasa kapsamında eşdeğere kaynak olarak verilen icarlar veya benzeri konulardaki icar veya tasarrufları sona erdiren işle-mlerin özel hukuk dalında olup olmadığını incelemiş değiliz. Bu başvuru maksatları bakımından bu konuları derinliğine incelememiz de gerekmem ektedir.



İlkin ele alınan ikinci ön itiraz kabul edildiği cihetle birinci ön itiraz hususunda bir karara varma-mız lüzumsuzdur.

Netice olarak başvuru konusu edilen yazı Anayasanın 118. maddesi anlamında bir karar olmadığı cihetle başvuru ileri gidemeyeceğinden reddedilir.
Masraflar hususunda herhangi bir emir verilmez.


(N. Ergin Salâhi) (Niyazi F. Korkut) - (Aziz Altay) Yargıç Yargıç yargıç

8 Temmuz 1983





- 210 -



Full & Egal Universal Law Academy