Yüksek İdare Mahkemesi Numara 158/1987 Dava No 39/1988 Karar Tarihi 20.12.1988
Numara: 158/1987
Dava No: 39/1988
Taraflar: Nil Butik ile Güm. Ve Rüs. Dai.
Konu: Ek gümrük vergisinin iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 20.12.1988

-D.39/88 YİM 158/87

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. maddesi hakkında

Müstedi: Nil Butik, 52 Kord-on Boyu, Girne
- ile -
Müstedaaleyh: KKTC Başsavcılığı vasıtasıyle Gümrük ve Rüsumat Dairesini,
temsilen KKTC Maliye ve Gümrükler Bakanlığı, Lefkoşa
- A r a s ı n d a.

Müsedi namına: Talât Kürşat adına Emine Erk
Müstedaaleyh namına: Ali F. Yeşilada



Yasa Maddesi: 37/83 sayılı Gümrük ve İstihsal Yasasının 187(2) maddesi ile İthal Edilen Mallar (Kıymet Kavramı) Tüzüğü.

İstemin Özeti: Mü-stedaaleyhin Müstediden olan ek gümrük vergisi talebinin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Yurt dışından mal ithal eden Müstedi ibraz ettiği faturalara dayanarak tarh edilen gümrük vergisini ö-dedi. Bilahâre, Müstedaaleyh, Müstedinin ibraz ettiği faturalarda gösterilen fiyatın düşük gösterildiğini öne sürerek eksik ödenen gümrük vergisini Müstediden talep etti.
Başvuru bu karardan yapıldı.

SONUÇ: Doğru kabul edilen şahadete göre imalatcı fir-ma tarafından yayınlanan fiyat listesindeki kıymetler esas alınarak gümrük kıymeti saptamıştır. Yine bu şahadete göre konu fiyat listesi 1 sene için geçerlidir. Bu durumda aksine şahadet yokluğunda fiyat listesindeki kıymetlerin 1 sene boyunca ve ticari d-üzeyi ve miktarı ne olursa olsun aynen geçerli olduğunu kabul etmek gerekir. Müstedinin 37/83 sayılı Gümrük ve İstihsal Yasasının 187(2) maddesi tahtında gümrük vergisi talep etmeğe hakkı olmadığı ve bunu makul süre zarfında yapmadığı söylenemez.
Başvur-u reddolunur.



H Ü K Ü M

-Müstedi 14.5.1987 tarihinde Almanya'dan yünlü şal ve atkılar ithal etti ve ibraz ettiği faturadaki kıymetler üzerinden saptanan gümrük vergisini ödedi. Müstedaaleyh 3.8.1987 tarihinde müstediye bir yazı gönderdi ve konu eşyaların birim fiatlarının düşük g-österildiğini öne sürerek eksik ödenen 966.300TL gümrük vergisini müstediden talep etti. Müstedi bunun üzerine bu başvuruyu dosyaladı ve müstedaaleyhin ek gümrük vergisi talep eden karar veya işleminin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğ-urmayacağına karar verilmesini istedi.
-
Müstedaaleyh dosyaladığı itiraznamede müstedinin ibraz ettiği faturadaki fiatların düşük gösterildiğini, Gümrük ve Rüsumat Müdürlüğünün bilâhare yapılan denetimde bu gerçeği saptadığını, müstedinin faturadaki fiatlarını doğruluğunu kanıtlayan ve Müdürlük-ce kabul edilebilir fiat listesi veya satış sözleşmesi gibi başka belge de ibraz etmediğinden Yasa ve tüzüklere dayanarak aradaki farkı talep ettiğini iddia etti.

Mahkeme huzurundaki şahadetten görüleceği gibi, müstedinin ithal ettiği şal ve atıkların üz-erinde K. Von Ehren'in etiketi bulunmakla beraber bunların nerede ve kimin tarafından imal edildiklerini gösteren bir etiket veya başka bir işaret bulunmamaktadır. Bir pazarlayıcı firma olduğu kabul edilen K. Von Ehren'in konu eşyaları imal etmediği de kab-ul edilen bir gerçektir.

Gümrük Memuru Mesut Ulaş ve Gümrük Müfettiişi ve aynı zamanda Gümrük Müdür Muavini olan Beha Köprülü her imalâtcı firmanın, uluslararası ticarette kargaşaya yol açmamak için, imal ettiği eşyalara bir kod numarası verdiğini ve ay-nı kod numarasını başka imalâtcı firmalar tarafından kullanılmadığını izah ettiler. Bu iki tanık Gümrük ve Rüsümat Dairesi Müdürlüğüne bağlı Denetim Komitesinin gümrüklenmiş eşyalarla ilgili faturaları incelerken, müstedinin ithal ettiği eşyaların faturada-ki kod numaraları (article number) ile cins ve ebadının, başka bir imalâtcının İngiltere'den ithal ettiği Samuel Tweed and Co. firmasınıa ait faturada yer alan bazı eşyaların kod numaraları ile cins ve ebadının aynı olduğunu saptadığını, bir imalâtcı firma- olan Samuel Tweed and Co. firmasından fiat listesi istendiğini ve temin edilen fiat listesindeki eşyalarla başvuru konusu eşyaların kod numaraları ile cins ve ebadının aynı olduğunun saptandığını söylediler ve bu olgular karşısında müstedinin ithal ettiği- konu eşyaların kesinlikle Samuel Tweed and Co. firmasının mamulleri olduğu huısusunda şahadet verdiler. Müstedi ise şahadetinde şal ve atkı imal eden her firmanın aynı kod numaralarını kullanabileceğini iddia etmişse de pek inandırıcı olmamıştır. Başka, a-ksine şahadet yokluğunda Mesut Ulaş ile Beha Köprülü'nün şahadetleri doğru ve inandırıcı olarak kabul ediyorum. Müstedinin ithal ettiği eşyaların kod numaraları ile cins ve ebadının, Samuel Tweed and Co. firamasının fiat listesinde yer alan eşyaların k-od numaraları ile cins ve ebadının aynı olduğu sonucuna varıyor ve konu eşyaların Samuel Tweed and Co. firması tarafından imal edilen eşyalar olduğu hususunda bulgu yapıyorum.

Başvuru konusu şal ve atkılar, Samuel Tweed and Co. firaması tarafından imal e-dilen şal ve atkıların aynisi olduğuna göre gümrük vergisinin, K. Von Ehren'den temin edilen faturada gösterilen düşük kıymetler üzerinden değil, Samuel Tweed and Co. firmasının fiat listesindeki kıymetlerin esas alınarak ödenmesi gerekirdi. Nitekim müsted-aaleyh bu durumu saptadıktan sonra müstediden aradaki farkı talep etmiştir.

Müstedi İthal Olunan Mallar (Kıymet Kavramı) Tüzüğüne ekli cetvelin 2. maddesine atıfta bulundu ve aynı ithal ülkesine ihraç amacı ile satılan aynı ticari düzeyde ve hemen hemen -aynı miktarda satılmış ayni eşyanın ticareti işlem kıymetine dayanarak gümrük kıymetinin saptanmasının gerektiğini iddia etti. Müstediye göre ticari işlem kıymeti faturadaki kıymettir. Müstedinin bu iddiasını kabul etmek olası değildir. Tüzüğe ekli cetveli-n 1. maddesine göre, ithal eşyasının gümrük kıymeti, bazı koşullara bağlı olarak, eşyanın ticari işlem kıymeti, yeni eşya ithal ülkesine ihraç amacıyle satıldığında fiilen ödenmiş ya da ödenecek olan ve 8. madde hükümlerine uygun olarak ayarlanmış fiattır.- Cetvelin 8. maddesi gümrük kıymetinin saptanmasında ithal eşyasının fiilen ödenmiş ya da ödenecek fiatına komisyon ve dellaliyeler, konteynerler ve ambalâj bedeli gibi, bu başvuru amaçları bakımından detayına girmeye gerek bulunmayan, unsurların ilâve edi-lmesini öngörür. İthal eşyasının gümrük kıymetinin 1. madde hükümleri uyarınca saptanmasına olanak yoksa, gümrük kıymeti cetvelinin 2. maddddesine göre saptanır.

Önümdeki meselede gümrük kıymetinin cetvelin 1. maddesi altında saptanabildiğine dair şahade-t bulunmamaktadır. Aksine, mevcut şahadet ve tarafların tutum ve davranışları gümrük kıymetininn cetvelin 2. maddesi uyarınca saptanması gerektiğini göstermektedir. Doğru kabul ettiğim şahadete göre, müstedinin ithal ettiği konu eşyalar Samuel Tweed and Co-. firması tarafından imal edildiği cihetle imalâtcı firma tarafından yayınlanan ve 1.2.1987 tarihinden sonra teslim edilecek tüm eşyalar için uygulanan ve Mahkemeye emare 7 olarak ibraz edilen fiat listesindeki kıymetler esas alınarak gümrük kıymeti saptan-mıştır. Yine bu şahadete göre, konu fiat listesi 1 sene için geçerli olup bu listede ticari düzeye veya miktara göre fiatlarda indirim veya ayarlamalar yapılabileceği gözükmemektedir. Bu durumda, aksine şahadet yokluğunda, fiat listesindeki kıymetlerin 1 s-ene boyunca ve ticari düzeyi veya miktarı ne olursa olsun, aynen geçerli olduğunu kabul etmek gerekir.

Müstedinin ibraz ettiği emare 2 faturanın 14.4.1987 tarihli olduğu dikkate alındığında, hemen hemen aynı zamanda ithal ülkesine ihraç edilen bu eşyalar-ın ticari işlem kıymetinin, imalâtcı firma olan Samuel Tweed and Co. firmasının fiat listesinde gösterilen kıymetler olduğunu kabul etmenin doğru ve makul olduğu kanısındayım.

K. Von Ehren'in bir pazarlayıcı firma olduğu, konu eşyaların ise Samuel Tweed -and Co. tarafından imal edildiği, emare fiat listesinde ticari düzeyine veya miktarına göre fiatların indirime tabi olduğu gözükmediği ve K. Von Ehren'in konu eşyaları emare 2'de gösterilen fiata satılabilecek kadar indirmli aldığı hususunda inandırıcı şa-hadet bulunmadığı dikkate alındığında, emare 2'deki fiatların gerçeği aksettirdiğini kabul etmeye olanak yoktur ve müstedaaleyh düşük bulduğu bu fiatları kabul etmemekle hatalı hareket etmiş değildir.

Müstedi, 37/83 sayılı Gümrük ve İstihsal Yasasının 18-7(2) maddesi altında müstedaaleyhin gümrük vergisi talep etmeye hakkı olduğunu teslim etmekle beraber bunu makul bir süre zarfında yapması gerektiğini de iddia etti. Müstedi, aradan 2.5 ay geçtikten ve tüm eşyaları satıp elinden çıkardıktan sonra Müstedaa-leyhin aradaki gümrük farkını talep ettiğine işaret etti ve bu talebin makul süre içerisinde yapılmadığını savundu. Bu başvurunun tüm olguları, mahiyeti ve Denetim Komitesinin gerekli inceleme ve araştırmaları yapabilmesi için zamana ihtiyacı olduğu dikkat-e alındığında gümrük farkının makul süre zarfında talep edilmediği söylenemez.

Yukarıda belirtilenlerden de anlaşılacağı gibi müstedi başvurusunda başarılı olamamıştır.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.

Masraflar için herhangi bir emir verilmez.


(Az-iz Altay)
Yargıç

20 Aralık 1988

-


-269-



-


Full & Egal Universal Law Academy