Yüksek İdare Mahkemesi Numara 155/2012 Dava No 25/2014 Karar Tarihi 23.06.2014
Numara: 155/2012
Dava No: 25/2014
Taraflar: Tutku Candaş ile KKTC Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı ve diğeri arasında
Konu: Destek bursu talebi - Tüzük gereğince, Ddestek bursunun, akademik alanda Yüksek Lisans (Master) ve Doktora yapanlara verilmesi - Davacının lisanüstü eğitim yaptığı, Master yapmadığı nedeniyle talebinin reddi - Meşru menfaat - Meşru menfaatin hem iptal davası açıldığı zaman hem de davanın görüşülmesi esnasında mevcut olması gereği.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 23.06.2014

-D.25/2014 YİM: 155/2012


Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında

Mahkeme Heyeti:Talât D. Refiker, Ahmet Kalkan, Mehmet Türker


Davacı: Tutku Candaş, Şht.Hüseyin Topel Sok., No:17/5 Okay
20 Apt-. K Kent, Ortaköy - Lefkoşa



- ile -


Davalı: 1. KKTC Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı
vasıtası ile KKTC Başsavcılığı - Lefkoşa
2. KKTC Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı
Yüksek Öğre-nim ve Dış İlişkiler Dairesi vasıtası
ile KKTC Başsavcılığı - Lefkoşa


A r a s ı n d a.


Davacı tarafından: Avukat Osman İ. Zeki
Davalılar tarafından: Kıdemli Savcı Sarper Altıncık



- ---------------


H Ü K Ü M



Talât D. Refiker: Bu davada, Mahkemenin hükmünü, Sayın Yargıç Mehmet Türker okuyacaktır.

Mehmet Türker: Davacı, İngiltere'deki Kent Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu-ktan sonra, 19/9/2011 tarihinde City University London'da, Lisansüstü eğitime başladığı nedeniyle Davalılardan talep etmiş olduğu destek bursunun reddedilmesi üzerine, Davalılar aleyhine bu davayı dosyalamıştır.

Davacının davadaki talebi aynen şöyledi-r:

"A. Davalılar tarafından Davacı tarafından tespit
edilemeyen bir tarihte alınan ve Davacının
bilgisine 07.03.2012 tarihinde Davacının
babasına yönelik yazılan YÖD.0.00.135-12/172
sayılı 07.03.2012 tarihli -yazı ile gelen ve
Davacının burs talebinin red edildiği
yönündeki karar ve/veya kararlarının hükümsüz
ve/veya etkisiz olduğuna ve/veya herhangi bir
sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemenin
bir karar- vermesi;
B. Başka uygun ve adil bir çare;
C. İşbu başvuru masrafları."



DAVACININ TALEP TAKRİRİ

Davacı talep takririnde, 19/7/2011 tarihinde, İngiltere Kent Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra, 19/9/2011 tarihinde, -İngiltere'deki City University London'da "Bar Professional Training Course" Lisansüstü eğitime başladığını, Burs Tüzüğü gereğince destek bursu alabilmek için tüm şartları haiz olmasına rağmen, destek bursu talebinin Davalılar tarafından hukuka aykırı bir ş-ekilde reddedildiğini, bu nedenle Davalıların bu kararının hükümsüz ve etkisiz kılınması gerektiğini ileri sürmektedir.

DAVALILARIN MÜDAFAA TAKRİRİ

Davalılar müdafaa takririnde, Davacının yaptığı Professional Training Course Lisansüstü eğitimin, mes-leki eğitim ağırlıklı, mesleğin uygulanmasına yönelik bir Lisansüstü program olduğunu, Burs Tüzüğü'nün akademik alanda Yüksek Lisans (Master) ve Doktora yapanlara destek bursu verilmesini öngördüğünü, Davacının yaptığı Lisansüstü eğitimin tüzük kapsamına g-irmediği nedeniyle burs talebinin reddedilmesinin hukuka aykırılık yaratmadığını, hukuka uygun olduğunu ileri sürerek, davanın iptalini talep etmektedirler. Davalılar, keza bu davada, Davacının doğrudan ve olumsuz etkilenen meşru bir menfaatinin bulunmadığ-ını, bu nedenle de davanın ileri gidemeyeceğini iddia etmektedirler.

OLGULAR:

Duruşma esnasında Davacı şahadet vermiş, Davalılar herhangi bir tanık celbetmemişlerdir.

Taraflar mutabakatla 13 adet belgeyi Emare 1-13 olarak Mahkemeye sundular.

- Layihalar, sunulan emareler ve şahadete göre dava ile ilgili olguları şöyle saptarız:

Davacı, 19/7/2011 tarihinde, İngiltere'deki Kent Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Mezuniyeti sonrasında, yine İngiltere'deki The City Law School'da- tam zamanlı Professional Training Course (BPTC) programı ile Lisansüstü eğitim almaya başladı. Bu eğitime başlayabileceğine dair City Üniversitesinden bir yazı elde eden (Emare 4) Davacı, yürürlükteki Burs Tüzüğü tahtında kendisine burs verilmesi için Dav-alılara müracaatta bulundu.

Davalıların, talep ettiği bursu Davacıya verebilmek için, Davacının yaptığı eğitimin Master seviyesinde olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini Davacıya bildirmesi üzerine, Davacı, yapmış olduğu Professional Training -Course'un Master ile denkliği hususunun YÖDAK'a sorulması talebinde bulunmuştur (Emare 5). Davalılar, Davacının müracaatı ile birlikte, YÖDAK'a yazılı başvuruda bulunarak, bu hususta bilgi talep etmişlerdir (Emare 6).

YÖDAK, Davalılara 1/11/2011 tar-ihli, Emare 7 yazılı cevabı vermiştir. Davalılar, yapılan yazışmalar ve Hukuk Dairesinden aldıkları görüşe istinaden, 7/3/2012 tarihli kararla Davacının burs talebine olumsuz cevap vermişlerdir.

Davalıların bu kararı üzerine, Davacı, Davalılar aleyhi-ne bu davayı dosyalamıştır.

İNCELEME:

Duruşmada sunulan şahadeti, emareleri, davanın olgularını, tarafların iddia ve argümanlarını ve mesele ile ilgili yasal durumu değerlendirdik.

Bu davada, Davalıları temsilen Başsavcılık tarafından dosyala-nan müdafaa takririnde, Davacının, doğrudan ve olumsuz etkilenen meşru menfaatinin bulunmadığı ileri sürülmüştür. Bu nedenle, öncelikle Davacının bu davada meşru menfaatinin bulunup bulunmadığının karara bağlanması gerekmektedir.

Davalıları temsilen -duruşmada bulunan Savcı, bu hususta herhangi bir argüman ileri sürmemekle birlikte, müdafaanın hukuki esaslar ve olgular kısmında bu husus ileri sürülmüş olduğundan, Davacı Avukatı bu husustaki argümanında, Davalıların Davacıya burs vermeyi reddetmesiyle D-avacının maddi menfaatlerinin haleldar olduğu, burs süresi geçmiş olsa da, maddi zarara uğradığı nedeniyle meşru menfaatinin varolduğunu ve halen devam etmekte olduğunu iddia etmiştir.

Yüksek İdare Mahkemesinin, kararlarında benimsediği ilkeye göre-, Davacının meşru menfaatinin ihlal edilip edilmediği, Mahkeme tarafından resen incelenir. Bunun takrirlerde belirtilmesine gerek yoktur.

KKTC'de, Yüksek İdare Mahkemesinin birçok kararında benimsediği prensibe göre, davanın dosyalandığı tarihte ve d-avanın dinlendiği tarihte, Davacının meşru menfaatının olması gerekmektedir. (Gör: YİM/İstinaf 9/2010 ve 10/2010 D.1/2011 ve YİM 177/2007 D.34/2010)

Bu konuda Zaim Necatigil, KKTC Anayasa ve Yönetim Hukuku isimli eserinde, sayfa 95'te şöyle demektedi-r:

"Meşru menfaatın hem iptal davasının açıldığı
zaman, hem de davanın işitilme aşamasında mevcut
olması gerekmektedir. Bu konuda Sıddık Sami Onar
şu görüşe yer vermektedir:
Menfaatın halen mevcut olması, davanın ikamesi
- ve hiç olmazsa intacı zamanında mevcut ve tahakkuk
etmiş olması demektir. İleride husulü melhuz olan,
düşünülen, ihtimal dahilinde bulunan bir menfaat
iptal davası açmak selâhiyeti vermez."


Benimsenen bu prensiplere rağmen, Yüksek- İdare Mahkemesi, karardan olumsuz yönde etkilenen kişilerin Anayasa'nın 152. maddesinin 6. fıkrasının öngördüğü şekilde dava açıp İdareden tazminat talep edebilmesi için, idari kararın iptal edilmesi gerektiği sebebiyle, kararın yürürlük süresi dolsa dahi-, kişinin meşru menfaatinin devam ettiğini kabul etmiştir.

Bu konuda YİM 149/81 D.21/82'de şöyle denmektedir:

"Ayrıca bu gibi davalarda meşru menfaatı direkt
olarak ve bilhassa maddi yönden etkilenen kişiler
açısından, sakat olduğu- ileri sürülen idari kararın
iptal edilmesi, konu kararın, süresini veya miyadını
doldurmuş olduğu nedenine bakılmaksızın iptal
edilmesi makul ve adildir. Esasen iptal edilmesi
istenen kararın iptali, idarece alındığı tarihten
iti-baren ortadan kalkacağı cihetle yanlış olarak
alınan karar neticesi meşru hakları haleldar olan
kişilerin bu haklarını aramaları için böyle bir
kararın kaldırılması gerekmektedir.

Söz konusu bu prensip, YİM 103/98 D.7/2003 sayılı
-davada da benimsenmiştir."


Yüksek İdare Mahkemesi huzurundaki bu davada, burs talebi reddedilen Davacının, eğitim süresince alması gerektiğini iddia ettiği burs miktarını alamadığı nedeniyle maddi olarak bir kayba uğradığı kabul edilmelidir. Davacın-ın burs talebini reddeden dava konusu karar Yüksek İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmediği sürece, Davacının maddi zarara uğradığı nedeniyle Davalılardan bir talepte bulunması mümkün değildir.

Belirttiklerimizden anlaşılacağı üzere, Davacının bu -davada meşru menfaati vardır. Bu nedenle, Davalının, "bu davada Davacının meşru menfaati yoktur" şeklindeki iddiası reddedilir.

Davacının meşru menfaatinin varolduğunu saptadıktan sonra, davanın esasının incelenmesi gerekmektedir.

Bir idari kar-ar veya tasarrufun unsurlarının herhangi birisindeki aksaklığın, o idari karar veya tasarrufun sakatlığına neden olacağı idare hukukunun gereğidir. İdari bir karar veya tasarrufun 5 unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlar:
1. Sebep ve saik, 2. Yetki, 3. Şekil (-biçim) ve Usul, 4. Mevzu (konu), 5. maksat (amaç - gaye)'dir. Bu 5 unsurdan herhangi birisindeki aksaklık, idari karar veya tasarrufun sakatlığına neden olurken, duruma göre iki netice doğurmaktadır. Bazı hallerde bu sakatlık kararın yoklukla malul olmasın-a, bazı hallerde iptal edilebilir olmasına neden olmaktadır.

Sebep (neden) unsuru İdareyi, idari kararı almaya sevk eden unsurdur. Başka bir deyişle gerekçedir. İdare bir karar alırken, kendini karar almaya sevk eden sebebi belirtmek zorundadır. Yani- İdarenin kararı bir sebebe dayanmalıdır.

Davacı, İngiltere'deki Kent Üniversitesinden mezun olduktan sonra, The City Law School'da başladığı Professional Training Course'un, Lisansüstü bir eğitim olup, Master ile denk olduğundan, Burs Tüzüğü'ne gör-e Lisansüstü eğitimi sırasında kendisine burs verilmesi gerektiğini, Davalıların burs için yaptığı başvuruyu reddetme kararının Burs Tüzüğü'nün ilgili kurallarına, özellikle 2. ve 5. maddesine aykırı olduğunu, bu nedenle hükümsüz ve etkisiz kılınmasına kar-ar verilmesi gerektiğini iddia etmektedir.

Davacı Avukatı da hitabında, Davacının Master yapmadığını, Lisansüstü eğitim gördüğünü, tez vermemesine rağmen yaptığı Lisansüstü eğitimin Master'e denk olduğunu, Tüzüğün 5. maddesinin Türkiye ve Üçüncü Ülke-lerde Lisansüstü eğitim gören kişilere burs verilebileceğini düzenlediğini, Master'i KKTC'de Yüksek Lisans yapan öğrenciler için aradığını, Üçüncü Ülkelerde Lisansüstü öğrenim gören kişiler için Master sınırlaması getirmediğini, Üçüncü Ülke olan İngiltere'-de Lisansüstü eğitim gören Davacıya da burs verilmesi gerektiğini, Tüzüğün 16. maddesinde sadece Master, Doktora ve Tıp İhtisası görenler için burs ödeneği öngörülmesine rağmen, destek bursunun koşullarını düzenleyen 5. maddenin 5. fıkrasının (D) bendinde,- KKTC Yüksek Öğrenim programlarında Yüksek Lisans (Master), TC ve Üçüncü Ülkelerde Lisansüstü öğrenim görenlerle ilgili burs koşullarının düzenlendiğini, bunun Davacı lehine yorumlanarak Üçüncü Ülke olan İngiltere'de Lisansüstü öğrenim gören Davacıya burs -verilmesi gerektiğini, Davalıların Davacıya burs vermeyi reddeden kararının Burs Tüzüğü kurallarına aykırı olduğunu ve hükümsüz addedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.

Davalılar adına bulunan Savcı, Davacının Master eğitimi yapmadığını, Burs Tüzüğü'-nün ilgili maddeleri olan 2. madde, 5. maddenin 5. bendinin (D) fıkrası, 16. maddenin 4. fıkrası birlikte değerlendirildiği zaman, Master, Doktora ve Tıp İhtisası yapanlara destek bursu verilebileceğinin açık olduğunu, Tüzükte herhangi bir muğlaklık olmadı-ğını, Davacının sadece Lisansüstü eğitim yaptığını, Master yapmadığını kendisinin de kabul ettiğini, bu nedenle Davacının destek bursu talebini reddeden Davalıların kararının Burs Tüzüğü'ne ve hukuka uygun olduğunu, Davacının davasının reddedilmesi gerekti-ğini iddia etmiştir.

Gerek olgulardan, gerekse tarafların beyanlarından anlaşılacağı üzere, Davacı İngiltere'de Lisansüstü eğitim görmüş ancak Master yapmamıştır.

Davacı, İngiltere'de The City Law School'da yapmış olduğu Professional Training -Course'un, Master'e denk bir Lisansüstü eğitim olduğunu ileri sürüp, Burs Tüzüğü'ne göre Mastere denk olan bu eğitim için Davalılardan kendisine destek bursu vermelerini talep etmiştir. Davalılar, Davacının burs başvurusu üzerine ve yine Davacının talebi i-le (Emare 5), Davacının almış olduğu Professional Training Course ile Master'in denkliğinin değerlendirilmesi için YÖDAK'a başvuruda bulunmuşlardır (Emare 6).

YÖDAK Davacının yaptığı Professional Training Course ile Master denkliği konusunda yaptığı -araştırma neticesinde 1/11/2011 tarihinde Davalılara yazılı bir cevap vermiştir
(Emare 7). YÖDAK'ın Emare 7 olan cevabı şöyledir:




"Tarih: 1 Kasım 2011
Sayı: 9/2006-11/542
1/2011


Yüksek Öğrenim ve Dışilişkile-r Dairesi
Müdürlüğü
Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı
Lefkoşa.

İlgi: YÖD 0.00.96/11-394 sayılı ve 5 Eylül 2011
tarihli yazınız.

Tutku Candaş isimli öğrencinin The City Law School'da
- devam etmekte olduğu tam zamanlı Bar Professional
Training Course (BPTC) programının seviyesi konusunda
görüş isteyen ilgi yazınız alınmış ve gereken
araştırmalar yapıldıktan sonra aşağıdaki bilgiler
elde edilmişti-r.

BPTC programı ders ve teze dayalı meslek uygulamasına
dönük bir lisansüstü programıdır. Sözkonusu programda
alınan derslerin seviyesi akademik bir yüksek lisans
derecesi olan LLM dersleri seviyesindedir. Ayni
- doğrultuda her iki programda da mezuniyet için
istenen bitirme tezi aynı seviyede bilgi, beceri ve
yetkinlik seviyesini öngörmektedir.

Netice itibarıyla her iki eğitim programının da aynı
seviyede olmalarına karşın -BPTC daha fazla mesleğin
uygulanmasına dönük bir lisansüstü program iken,
LLM ise daha fazla teorik ve akademik bir lisansüstü
programdır.

Bilgilerinize saygı ile rica ederim.

Prof.Dr. Hasan Ali Bıçak
- Başkan"


Davalılar, YÖDAK'ın Emare 7'deki saptamasına ve Hukuk Dairesinden alınan görüşe dayanarak, Davacının burs talebini reddettiler. Davalıların, Davacının burs talebini reddetme gerekçesi, YÖDAK'ın Emare 7'deki saptamasına göre, Davacının yapt-ığı Bar Professional Training Course Lisansüstü eğitiminin mesleğin uygulanmasına yönelik bir lisansüstü eğitim olması, Master düzeyinde bir eğitim olmamasıdır. Davalılar, Burs Tüzüğü kurallarına göre, Master seviyesinde olmayan Davacının eğitimi için Dava-cıya burs verilemeyeceği nedeniyle, Davacının burs talebini reddetmişlerdir. Huzurumuzdaki bu davada, Emare 9'daki Davalıların kararı, YÖDAK ile yapılan yazışma sonucu YÖDAK'ın Davacının eğitimi ile ilgili yaptığı bu saptamaya ve Hukuk Dairesinden alınan D-avacının eğitiminin Burs Tüzüğü kapsamında olmadığı sebebine (nedenine) dayandığından ve Davacı kendisine destek bursu verilmeme sebebini açıkça öğrendiğinden, sebep unsurunda kararı sakat kılacak herhangi bir eksiklik bulunmamaktadır.

Sebep unsurund-a bir eksiklik olmadığını saptadıktan sonra, bu sebebin hukuka uygun olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.

Davacı Master yapmadığını, ancak aldığı Bar Professional Training Course eğitiminin Master'e denk bir lisansüstü eğitim olup, Burs Tüzüğ-ü kapsamında olduğunu söylemektedir.

Burs Tüzüğü'nün Destek Bursu tefsiri, kimlere burs verileceği, ödenecek burs miktarları ile ilgili maddeleri şöyledir:

" 'Destek Bursu', Önlisans ve Lisans eğitimi için
sadece TC ve KKTC'deki Yüksek- Öğrenim Kurumlarında;
lisansüstü eğitim için TC'de, KKTC'de ve III.
ülkelerde öğrenim gören ve bu Tüzüğün 5. maddesinde
öngörülen koşulları taşıyan öğrencilere verilen
parasal katkıyı anlatır.
- ...................................................
...................................................

Madde 5 Fıkra 5(D) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yüksek
Öğrenim programlarında yüksek lisans
- (master) programda öğrenim gören
öğrenciler için lisans diploma derecesi
3.50 ve üzeri; Türkiye Cumhuriyeti ve
üçüncü ülkelerde yüksek öğretim
programlarında- lisansüstü öğrenim
gören öğrenciler için lisans diploma
derecesi 3.00 veya üzeri olması.
...................................................
...................................................
-
Madde 16(4) TC-KKTC ve Üçüncü Ülkelerde Master, Doktora
ve Tıp İhtisası yapmaya başladığını veya
programda başarılı olduğunu belgeleyen
(hazırlık sınıfı hariç) ve KKTC Devletinden
veya K-KTC'de herhangi bir kurum veya
kuruluştan burs veya maaş almayan öğrenciler;
Master için asgari ücretin %80'i, Doktora
için asgari ücret kadar; Tıp İhtisas için
ise asgari ücretin iki katı ka-dar burs
verilir.
....................................................
....................................................

Madde 16(8) Master, Doktora ve Tıp İhtisası öğrencileri
dışında destek bursu, -başarı bursu ve devlet
bursu alan öğrencilere yaz aylarında (Temmuz,
Ağustos, Eylül) almakta oldukları burs
miktarının yarısı kadar burs verilir."


Görüleceği üzere, Burs Tüzüğü'nün 2. maddesi olan tefs-ir kısmında, Destek Bursu TC'de, KKTC'de ve Üçüncü Ülkelerde Lisansüstü öğrenim gören öğrencilere verilen parasal katkıyı anlatır şekinde tarif edilmesine rağmen, Destek Bursunun koşullarının düzenlendiği 5. maddenin 5. fıkrasının (D) bendinde, Lisansüstü -eğitim veya Yüksek Lisans Master olarak belirtilmekte, ödenecek burs miktarlarını düzenleyen 16. maddenin 4. fıkrasında da TC, KKTC ve Üçüncü Ülkelerde Master, Doktora ve Tıp İhtisası yapmaya başlayan kişilere ne miktarda burs verileceği düzenlenmektedir. -16. maddenin 8. fıkrasında da, yaz aylarında Master, Doktora ve Tıp İhtisası yapan öğrencilerin destek bursunun kesilmeyeceği belirtilmektedir.

Burs Tüzüğü'nün destek bursu ile ilgili bu maddeleri birlikte dikkate alındığı zaman, destek bursunun, Ma-ster, Doktora ve Tıp İhtisası eğitimi yapmaya başlayan kişilere verilebileceği, herhangi bir yoruma gerek olmadan, açıkça
anlaşılmaktadır.

Davacının aldığı lisansüstü eğitimde, tez vermediği, Master yapmadığı, ihtilâfsız bir olgudur. YÖDAK'ın, Emare- 7'deki Davacının eğitimini belirten yazısında, Davacının bitirme tezi vermeden yaptığı Lisansüstü eğitimin Master'e denk olduğu hususunda herhangi bir saptama bulunmamaktadır.

Davalıların, Davacının eğitimi ile ilgili YÖDAK'ın saptamasına istinaden,- Davacının burs talebini, Burs Tüzüğü kapsamında olmadığı gerekçesi ile reddetmesi yönündeki kararı, Burs Tüzüğü'nün ilgili kurallarına uygun olup, hukuka aykırılığı bulunmamaktadır.

Huzurumuzdaki layihalar, emareler, Davacının şahadeti, tarafların b-eyan ve argümanlarını dikkate aldığımız zaman, Davalıların dava konusu kararının yetki, konu, biçim (şekil) ve maksat unsurları yönünden de bir eksikliği olmadığı görülmektedir.

Belirtilenler ışığında, Davacı davasında başarılı olamadığından, davasın-ın reddedilmesi gerekmektedir.

Netice olarak;

Davacının davası ret ve iptal edilir.

Davanın tüm olguları ışığında, dava masrafları ile ilgili herhangi bir emir verilmez.


Talât D. Refiker Ahmet Kalkan Mehmet Türker
- Yargıç Yargıç Yargıç


23 Haziran, 2014
















13






Full & Egal Universal Law Academy