Yüksek İdare Mahkemesi Numara 154/1988 Dava No 13/1989 Karar Tarihi 24.03.1989
Numara: 154/1988
Dava No: 13/1989
Taraflar: Tamer Kuman ile Güv. Kuv. Komutanlığı
Konu: Bedelli askerlik talebi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 24.03.1989

-D.13/89 YİM 154/88

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç Aziz Altay Huzurunda
Anayasanın 152. Maddesi hakkında

Müstedi: Tamer Kuman, Londra, İng-iltere
-ile-
Müstedaaleyh: Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Boğaz, Girne vasıtası
ile KKTC, Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Abdurrahman Şeref
Müstedaa-leyh namına: Zeki Gündüz



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: Müstedinin, askerlik hizmetini bedelli asker olarak yapmasını reddeden Müstedaaleyh kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Müsted-i bu başvurusunu askerlik hizmetini bedelli yapma talebinin Müstedaaleyh tarafından reddine karşı dosyalamıştır.
-Müstedaaleyh tarafından ileri sürülen ön itirazda, yakınma konusu kararın Müstedaaleyh tarafından alınmadığı ve başvurunun bu ünvanla ileri gidemiyeceği iddia edildi.
-
SONUÇ: Başvurunun ünvanının eksik veya hatalı olması tali bir konu olup Mahkemenin asli denetim görevini engelleyemez.
İleri sürülen ön itiraz reddedilir.



Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
Miltiades Christodoulou of Tsada- v. The R-epublic of Cyprus, Through the Collector of Customs, Nicosia (1960-1961) 1 RSCC 1 at 9.

Atıfta Bulunulan Bilimsel İçtihatlar:
Ragıp Sarıca, İdari Kaza Cilt I -İdari D-avalar (1949), sayfa 45.




K A R A R

Müstedi bu başvurusunda, askerlik hizmetlerini bedelli asker olarak yapmasını reddeden müstedaaleyhin 4 Temmuz 1988 tarihli kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir so-nuç doğurmayacağına karar veril-m-e-sini istedi.

Müstedaaleyh dosyaladığı itiraznamesinde, başka şeyler yanında, bir ön itirazda bulundu ve yakınma konusu edilen kararın müstedaaleyh olarak gösterilen Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı tarafından alınmadığını öne sürdü ve başvurunun bu ünvanl-a ileri gidemeyeceğini iddia etti.

Başvurunun duruşmasından önce, Askeri Savcı ön itirazın öncelikle ele alınıp karara bağlanmasını istedi. Müstedi avukatının da bu isteme katılması üzerine Mahkeme yapılan müracaatı kabul etti.

Müstedaaleyhe göre Asker-lik Kurulu Tüzük ile kurulmuş olup bağımsız karar verebilen bir merci olduğu için kararları aleyhine Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı taraf yapılamaz.

İdari yargıda bir başvurunun esas amacı yakınma konusu idari kararın yargısal denetimidir. Bu nedenle ba-şvurunun ünvanının eksik veya hatalı olması tali bir konu olup Mahkemenin asli denetim görevini engelleyemez. Ragıp Sarıca, İdari Kaza Cilt I İdari Davalar (1949) adlı eserin 45. sayfasında şöyle denmektedir.


"I. İptal davası hakikatte bir karara karşı -açılır. Yani -nazari bakımdan- husumet doğrudan doğruya bir karara müteveccihtir. Zira -bu dava zımmında- kararı ittihaz eden idarenin mahkûm olması istenmez; sadece müttehaz kararın bozulması talebolunur. Hulâsa -na- zari olarak- davada müstedaaleyh m-evkiinde bulunan: bizzat karardır.

II. Lâkin karar cansız bir şeydir. Bu itibarla davada kararın müdafaasını fiilen üzerine alacak bir müstedaaleyhe de ihtiyaç vardır. İşte filliyatta kararı müdafaa edecek olan kararı ittihaz eden şahıstır. Yalnız şunu i-lâve etmek lâzımdır ki karar, hakikatte hakiki bir şahıs -yani bir ajan, bir memur, bir heyet tarafından ittihaz edilmekle beraber; daima bir idare hükmi şahsı namına alınır. İşte karar hangi idare hükmi şahsı namına alınmışsa, dava da o hükmi şahsa karşı -açılır. Gerçekten bir ajan, bir memur, bir heyet idari bir karar ittihaz ederken kendi nam ve hesabına hareket etmez. Bu kararı temsil ettiği idare hükmi şahsı namına alır."


Önümdeki meselede başvuru konusu kararı, Askerlik Kurulu almış olmakla birlikte-, Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı namına almıştır. Nitekim Bedelli Askerlik Yasası kapsamına giren ve bu yasa kurallarına tabi olarak askerlik yükümlülüklerini yerine getirmek isteyenler başvurularını, Askerlik Kurulu yerine, bulundukları ülkedeki KKTC tem-silciliğine veya Kıbrıs'ta Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı Asal Şube ve Seferberlik Şubesine yapmakta- dırlar. Miltiades Christodoulou of Tsada v. The Republic of Cyprus, Through the Collector of Customs, Nicosia (1960-1961) 1 RSCC 1 at 9'da şöyle denmekte-dir.


-"Editoria-l note: No.-1. The Court before giving judg-ment in this case decided to order the amendment of the original title of the proceedings so as to bring it into comformity with the true facts of the case. The Court was of the opinion that such amendment-- at that stage did not prejudic-e either the parties concerned or the interests of justice. The Court further declared that in proceedings o-f this nature the proper respon-dent should be the Republic, represented through the appropriate organ, authority or person."


Yukarıdaki alıntıdan da anlaşıl-acağı gibi, bu gibi başvurular kararı alan organ, makam veya şahıs vasıtasıyle devlet aleyhine dosyalanmaktadır. Bu meselede karar Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı namına alındığına göre başvurunun Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı vasıtasıyle KKTC aleyhine d-osyalanmış olması hatalı değildir.

Sonuç olarak müstedaaleyh tarafından ileri sürülen ön itiraz reddedilir.


(Aziz Altay)
Yargıç

24 Mart 1989
-
-


370



-


Full & Egal Universal Law Academy