Yüksek İdare Mahkemesi Numara 152/1996 Dava No 1/1997 Karar Tarihi 25.02.1997
Numara: 152/1996
Dava No: 1/1997
Taraflar: Fahri Somar ile S.D. Ve T. Kom
Konu: Ara emri – Amaç; statükonun muhafaza edilmesidir
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 25.02.1997

-D. 1/97
YİM 152/96
Yüksek Ýdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda

Yargýç Seyit A. Bensen Huzurunda

Müstedi: Fahri Süleyman n/d Fahri Somar, 103
Karaoðlanoðlu Caddesi, Karaoðlanoðlu, Girne

ile

Müstedaaleyh: 1. Sapta-ma Değerlendirme ve Tazmin
Komisyonları vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa
2. Çalışma ve İskân Bakanlığı vasıtasıyle
KKTC, Lefkoşa
3. Şehir Plânlama Dairesi vasıtasıyle, KKTC
Lefkoşa
4. Girne Ta-pu Dairesi ve/veya Amiri
vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa


A r a s ı n d a .


Müstedi tarafından Avukat Menteş Aziz ve Avukat Ünsal Çağda
Müstedaaleyh tarafından Başsavcı Ya-rdımcısı Muavini
Mustafa Arıkan
İlgili şahıs tarafından Avukat Mustafa Güryel.

-----------------

A R A K A R A R

Müstedi başvurusunda diğer şeyler meyanında Müstedaaleyh no.1'in 11.6.1996 tarihinde yapılan toplantı neticesinde Girne Merkez, Aşağı G-irne, Atatürk Caddesi Pafta/Harita XII.20.3.IV, Ada B, Parsel 66/1 ve/veya 231 üzerinde kâin ve E.162 nolu seri planda 3 nolu dosya planında 1 no ile gösterilen bodrum ve/veya 1 nolu dosya planında zemin katta 5 numara ile gösterilen W.C.'nin 1/2 (taksimsi-z hisse) orantılı ortak kullanım hakkının Çatalköy'lü Sonay Mehmet ile Mehmet Çetin ve/veya Müstediden başka 3. şahıslara verilmesi ve/veya koçanlarına dahil edilmesi ile ilgili kararın ve/veya bu husustaki işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhan-gi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini talep etmektedir.

Müstedi işbu başvuru ile birlikte 23.8.1996 tarihinde dosyalamış olduğu tek taraflı bir Ara Emri istidası ile Müstedaaleyhlerin ve/veya ilgili şahıs Sonay Mehmet ile Mehmet Çetin'in başv-uru karara bağlanıncaya kadar yukarıda referansları verilen parsel 66/1 ve/veya 231 üzerinde kâin ve 1 nolu dosya planında zemin katta 5 numara ile gösterilen W.C.'nin ve 3 nolu dosya planında 1 no ile gösterilen bodrumun 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı ort-ak kullanım hakkını ilgili şahısların "T" Cetvellerine ve koçanlarına işlemekten ve Müstedinin mezkûr taşınmaz mal üzerinde halen mevcut müstakil fiili kullanım ve tasarrufuna müdahale etmekten men edilmeleri isteminde bulundu.

Müstedi, istidaya ekli ye-min varakasında diğer şeyler meyanında, 41/77 sayılı İTEM Yasası tahtında hak sahibi olduğunu ve 1974 senesi Kasım ayında yukarıda referansları verilen başvuru konusu taşınmaz malların yetkili makamlar tarafından diğer taşınmaz mallarla birlikte kendisine -tahsis edildiğini ve mezkûr taşınmaz malların tümünü 1974 senesinden bu yana tek başına tasarrufunda bulundurduğunu, tamir, bakım ve onarımlarını tek başına karşıladığını, başvurudaki ilgili şahısların aleyhine dosyaladıkları YİM 183/94 sayılı başvurudaki- Ara Emri istidasının duruşmasında yasal tasarrufunda bulunan mezkûr W.C.'nin sehven "T" Cetvellerine işlenmediğinin ortaya çıkması üzerine 29.3.95 tarihli bir yazı ile diğer şeyler meyanında sehven "T" Cetvellerine işlenmeyen W.C.'nin "T" cetvellerine işl-enmesini talep ettiğini, bu müracaat üzerine müstedaaleyh no.1'in 11.6.1996 tarihinde üretmiş olduğu bir kararla parsel 66/1 ve/veya 231 üzerindeki mal tanımını yeniden belirlediğini, buna göre mezkûr parsel 66/1 ve/veya 231 üzerinde kâin E.162 nolu seri p-landa 1 nolu dosya planında zemin katta 1 no ile gösterilen iş yerinin tümü, 5 no ile gösterilen W.C.'nin ve 3 nolu dosya planında 1 no ile gösterilen bodrumun 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı ortak kullanım hakkının kendisine bırakıldığını, mezkûr W.C. ve b-odrumun diğer 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı ortak kullanım hakkının ise mezkûr zemin kattaki 2 nolu işyerinin koçanını almış olan ilgili şahıslara bırakıldığını, ilgili şahısların mezkûr 11.6.1996 tarihli kararı kalıcı kılmak için tasarrufuna müdahale etm-eye çalışarak emrivaki yapmaya ve oldu bitti yaratmaya çalıştıklarını, Müstedaaleyhler tarafından başvuru konusu W.C.'nin ve/veya bodrumun 1/2 (taksimsiz hisse) ortak kullanım hakkının ilgili şahıslara verilmesi ile ilgili karar ve işlemlerin iptali hususu-nda başvurusunda başarılı olmasının kuvvetle muhtemel olduğunu, ancak Ara Emrinin verilmemesi halinde ilgili şahısların mezkûr başvuru konusu W.C. ve bodrumda başvurunun sonucunu etkileyebilecek işlemler yapabileceğini ve/veya halen mevcut fiili kullanıma -müdahale ederek statükoyu bozabileceğini ileri sürerek istida gereğince emir verilmesini talep etmiştir.

Müstedi 23.8.1996 tarihinde istida da talep ettiği geçici Ara Emrini 2.9.1996 tarihine kadar geçerli olmak üzere Mahkemeden aldı. İstida ve Ara Emri- Müstedaaleyhler ve ilgili şahıslara tebliğ edilmek üzere 2.9.1996 tarihine ertelendi.

Müstedaaleyhler ile ilgili şahıslar geçici Ara Emrine uydular ve Müstedinin istidasına birer itirazname dosyaladılar.


Müstedaaleyhler itiraznameye ekli 14.11.19-96 tarihli yemin varakasında diğer şeyler meyanında özetle, Müstedinin iddialarını red ve inkâr ettiler ve başvuru konusu edilen W.C.'nin hiçbir şekilde ve zamanda Müstediye tahsis edilmediğini, yasal olarak kullanımına da bırakılmadığını, konu W.C.'nin hi-çbir zaman Müstedinin "T" cetveline de girmediğini ve o doğrultuda da alınmış bir kararın da mevcut olmadığını, dolayısıyle Müstedinin konu W.C.'de doğrudan doğruya etkilenen meşru bir menfaatinden söz edilemeyeceğini ileri sürdüler. Ayrıca komisyon tarafı-ndan alınan kararın başvuru konusu binaların yapılış ve nizamı dikkate alındığında ilgili yasalar ile mevzuata da uygun olduğunu ve Müstedi ile ilgili şahıslara müşterek kullanım hakkı verildiğini, bu kararla Müstedi gibi ilgili şahısların da aynı anda 1/2- oranında hak sahibi kılındıklarını, dolayısıyle başvuru sonuçlanana kadar Müstedinin tek yanlı kullanımının doğru ve adil olmadığını belirterek Ara Emri istidasının masraflarla iptalini talep ettiler.



Başvuruya katılan ve avukatla temsil edilen ilgi-li şahıslar da istidaya bir itirazname dosyalamışlardır.

İlgili şahıslardan Sonay Mehmet itiraznameye ekli 24.9.1996 tarihli yemin varakasında diğer şeyler meyanında özetle, Müstedinin iddialarının asılsız ve mesnetsiz olduğunu, başvuru konusu olan W.C-. ve 3 nolu dosya planında 1 no ile gösterilen bodrumun Müstedi ile kendisinin takriben 1975 yılından beri müşterek ve ortak kullanımlarında bulunduğunu, ancak Müstedinin son zamanlarda mezkûr W.C. ve bodruma tek başına sahip çıkmak ve/veya koçan almak içi-n sık sık ve/veya 3-5 haftada bir gerek bodrumun gerekse W.C.'nin anahtarını değiştirerek tasarrufla ilgili statükoyu kendi leyhine bozmaya çalıştığını, bu durumu gerek polise ve gerekse İskân Dairesine bildirip kendisinin de kilidi açmakta ve/veyakapı üz-erine ikinci bir kilit koymakta olduğunu, Ara Emrini gerektirecek acil, haklı ve ciddi bir sebep mevcut olmadığını ileri sürerek Ara Emrinin iptalini talep etmiştir.

23.8.1996 tarihinde tek taraflı olarak verilen Ara Emrinin başvuru sonuna kadar kesinl-eşip kesinleşmemesi için 3.12.1996 tarihinde duruşmaya geçildi.

Müstedi istidasını kanıtlamak için kendisi şahadet vermiş ve başvuru konusu W.C.'ye yeni kapı takan dülger Osman Hacı ile YİM 183/94 sayılı başvuru dosyasında mevcut emareleri ibraz etme-k için Yüksek Mahkeme Mukkayyitliğinden Bilgin Pelit'i tanık olarak dinletmiştir. Ayrıca 5 adet belgeyi de emare 1-5 olarak Mahkemeye ibraz etmiştir.

Müstedaaleyhler de III. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu üyelerinden Mustafa Onguner'i şahad-ete çağırmıştır.

İlgili şahıslardan ise sadece Sonay Mehmet şahadet vermiştir.

Müstedaaleyhleri temsilen bulunan Savcı ve İlgili Şahısların avukatı duruşmada parsel 66/1 ve/veya 231 üzerinde kâin ve E.162 nolu seri planda 1 nolu dosya planında zemi-n katta 5 numara ile gösterilen W.C.'nin kullanım ve tasarrufuna müdahalesi ile ilgili Ara Emri hariç, Ara Emri istidasında belirtilen diğer taşınmaz mallarla ilgili Ara Emrinin kesinleşmesine itirazları olmadığını belirtmişlerdir. Bu durumda işbu Ara Emr-i istidasında sadece E.162 nolu seri planda 1 nolu dosya planında zemin katta 5 numara ile gösterilen W.C.'nin kullanım ve tasarrufuna müdahalesi ile ilgili Ara Emrinin kesinleşip kesinleşmemesi karara kalmıştır.

Ara Emrinin duruşmasında şahadet vere-n Müstedi, yemin varakasında belirtilenlerin doğru olduğunu, kendi avlusu içinde olup da ilgili şahıslara ait dükkanın arka tarafında bulunan konu W.C.'yi 1974 yılından bugüne değin tahsis belgesi veya başka bir belge olmaksızın tek başına tasarruf edip ku-llandığını, 1985 yılında konu W.C.'ye, kapısı bozuk olduğu nedeniyle yeni kapı ve kapıya da kilit taktırdığını, kilitli olan W.C.nin kendisi dışında, ilgili şahıslar tarafından kullanıldığını hiç görmediğini, ilgili şahısların kendi aleyhine ikame etmiş ol-dukları YİM 183/94 sayılı davadaki Ara Emri istidasında konu W.C.'nin "T" cetveline işlenmediğini öğrenmesi üzerine kendi tasarruf ve kullanımında olup da "T" cetveline işlenmeyen konu W.C.'nin "T" cetveline işlenerek kendisine verilmesi için Müstedaaleyh- no.1'e müracaatta bulunduğunu, bu müracaat üzerine Müstedaaleyh no.1'in 11.6.1996 tarihinde diğer şeyler yanında konu W.C'nin ilgili şahıslarla birlikte müştereken kullanılmasına ilişkin başvuru konusu kararı aldığını ve bu kararı öğrenmesi üzerine bu baş-vuruyu dosyaladığını, ayrıca ilgili şahısların konu W.C.'yi kullanmaya hakları ve müsaadesi olmadığını belirtti.

Müstedi tarafından şahadete çağrılan dülger Osman Hacı da şahadetinde, Müstedinin tasarrufunda olan konu W.C.'yi ziyaret ettiğini, eski ve -çürük olan kapısını değiştirip konu W.C.'ye kasasıyle birlikte yeni bir kapı ve kapıya da bir kilit taktığını ve kilidin anahtarını da Müstediye teslim ettiğini belirtti.

İskân ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğünde kadrolu III. Saptama, Değerlendirme v-e Tazmin Komisyonu üyesi olan Mustafa Onguner ise şahadetinde, Müstedinin konu W.C. ile ilgili herhangi bir tahsis belgesinin mevcut olmadığını, komisyonun konu W.C.'nin 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı ortak kullanım hakkını Müstediye, diğer 1/2 (taksimsiz -hisse) orantılı ortak kullanım hakkını da ilgili şahıslara verdiğini ve konu W.C.'nin ilgili şahıslar tarafından da kullanılmasını istediklerini belirtti.

İlgili şahıs Sonay Mehmet ise şahadetinde, Müstedi ile dükkan komşusu olduklarını, konu W.C.'yi 74 -yılından beri Müstedi ve Pembe isminde bir kızla birlikte müştereken kullandıklarını, Müstedinin 1985 yılında konu W.C.'nin kapısını değiştirip kilit takmasına rağmen kilidi uydurmuş olduğu bir anahtar vasıtasıyle açıp konu W.C.'yi Müstediden habersiz ve M-üstedi tarafından Ara Emri alınana kadar kullandığını, Ara Emrinden sonra Müstedinin kapının kilidini değiştirip yeni kilit taktığını, bu durumu polise bildirdiğini, konu W.C.'nin Müstedi ile müştereken kullanılmasında bir sakınca olmadığını belirtti ve ku-llanabileceği başka bir W.C. olmadığından Ara Emrinin kaldırılmasını talep etti.

Müstedi istidasını 9/76 sayılı Mahkemeler Yasasının 41. maddesine dayandırmıştır. Yasanın 41. maddesi Mahkemeye adil veya uygun gördüğü tüm hallerde geçici, sürekli, men ed-ici veya emredici bir men'i müdahale emri vermeğe geniş takdir yetkisi vermektedir.

Geçici bir men'i müdahale emrinin verilebilmesi için karara bağlanması gereken ciddi bir konunun mevcut olması, davacının iddiasında haklı olduğuna dair belirtilerin bu-lunması ve men'i müdahale emri verilmezse ileride telafisi mümkün olmayacak bir zararın doğacağı veya eski duruma dönüşün çok zorlaşacağı hususlarında Mahkemenin kanaat getirmesi gerekir.

Mahkemeye ibraz edilen şahadet ve emarelerden görülebileceği gibi- Müstedinin başvuruda konu ettiği W.C. ile ilgili herhangi bir tahsis veya kullanım belgesi yoktur. Nitekim bu W.C. Müstedinin yasal tasarrufunda olmayışı nedeniyle "T" cetvelinde gösterilmedi ve bunun üzerine Müstedi 29.3.1995 tarihli dilekçeyi yaparak 19-74 yılından beri tasarruf ve kullanımında olan bu W.C.'nin de "T" cetveline işlenerek kendisine verilmesini istedi. Ancak Müstedaaleyh no.1, 11.6.1996 tarihinde üretmiş olduğu bir kararla diğer şeyler meyanında konu W.C.'nin 1/2 (taksimsiz hisse) orantıl-ı ortak kullanım hakkının Müstediye, diğer 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı ortak kullanım hakkının ise ilgili şahıslara bırakıldığını bildirmesi üzerine Müstedi huzurumdaki başvuruyu dosyalayarak ilgili şahsa konu W.C. için 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı or-tak kullanım hakkı verilmesini öngören kararın iptalini istedi.

Konu W.C.'nin Müstedinin tasarruf ve kullanımında olduğu, bunun Müstedinin "T" cetveline işlenebilmesi için Müstedaaleyh no.1'e müracaatta bulunduğu ve bu müracaat neticesinde 11.6.1996 tar-ihinde konu W.C.'nin bütünü yerine 1/2 (taksimsiz hisse) ortak kullanım hakkının Müstediye, diğer 1/2'sinin de ilgili şahıslara verildiği hususunda huzurumda şahadet vardır.

Yukarıda belirtilen hususlar ışığında, Müstedinin ilk nazarda meşru menfaatı ol-madığını söylemeye olanak yoktur. Bu durumda, Müstedinin başvurusu haklı bir nedene dayanmaktadır.

Gerek tasarruf, gerekse meşru menfaatla ilgili olarak yukarıda belirttiklerim işbu Ara Emri maksatları bakımındandır. Bu konular hakkında bu safhada kesi-n karar vermek doğru değildir. Nitekim, bu aşamada mezkur konular üzerinde kesin karar vermiş değilim. Bu konulardaki kesin karar diğer hususlarla birlikte, esas başvuru dinlendikten sonra verilecektir.

Eşdeğerde verilecek olan konu W.C.'nin tasarruf yo-lu ile Müstedi ve ilgili şahıslara eşdeğer mal olarak verilip verilmeyeceği veya "T" cetveline işlenip işlenmeyeceği hususu esas başvuruda karara bağlanması gereken ciddi, hukuki bir meseledir. Bu da Müstedinin ciddi bir başvurusu olduğunu göstermektedir. -

Konu W.C. halen Müstedinin tasarrufundadır. Müstedi tasarrufunda bulundurduğu W.C.'ye tamirat ve masraf yaptığını da söylemektedir. Öte yandan, ilgili şahıslar bu W.C.'ye girip tasarruf edememişlerdir. İlgili şahıs konu W.C.'yi 74 yılından beri Müstedi -ve Pembe isminde bir kızla birlikte müştereken kullandıklarını şahadetinde ileri sürmekle birlikte bu hususu teyit için Pembe ismindeki kızı şahadete çağırmamıştır. Müstedi ise konu W.C.'yi ilgili şahıslarla müştereken kullandığını kabul etmemiştir. Keza, -ilgili şahsın konu W.C.'yi gizlice ve Müstediden habersiz 1985 yılından beri uydurmuş olduğu bir anahtar ile açıp kullanmış olması ilgili şahsa tasarruf ve kullanım hakkı bahşetmemektedir. Bu durumda konu W.C.'nin tasarruf ve kullanımının sadece Müstedide- olduğunu kabul etmek gerekmektedir.

Ara Emirlerinde dikkate alınacak husus statükonun muhafaza edilmesidir. Ancak statüko taraflar arasında niza çıkmazdan önceki statükodur. Bu meselede niza çıkmazdan önce konu W.C.'nin tasarruf ve kullanımı Müstedid-e idi. Tasarrufu elinde bulunduran kişi böyle bir mala yapılan tecavüzü men etmek hakkına sahiptir. Ancak ilgili malın tasarrufunu elinde bulundurandan daha üstün hakkı olduğunu iddia eden ve kanıtlayan kişi tasarrufu elinde bulundurandan hak arayabilir. -Daha önce belirttiğim gibi konu W.C.'nin tasarrufu 1974 yılından beri Müstedidedir. Böyle olmakla birlikte Müstedaaleyh no.1, 11.6.1996 tarihinde aldığı bir kararla konu W.C.'nin tasarruf ve kullanım hakkını müştereken Müstedi ve ilgili şahıslara vermişt-ir. Ancak Müstedi Anayasanın 152. maddesi uyarınca 75 gün zarfında Yüksek İdare Mahkemesine müracaat ederek söz konusu kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ilişkin emir talep etmektedir. Söz konusu kararın bu aşama-da geçerli olup olmadığını kesinlikle söyleyemem. Bu başvurunun duruşması neticesinde karar verilmesi gereken bir husustur. Bu nedenle Ara Emrinin kesinleşmesi için duruşma yapıldığı günde ilgili şahısların konu W.C. üzerinde ortak tasarruf ve kullanımın-da hakkı olduğu kesinlikle söylenemez. Bu nedenle Müstedinin konu W.C.'yi tasarruf ve kullanımında bulundurduğu ve ilgili şahsın da bu W.C.'ye müdahale veya buna teşebbüs ettiği kanıtlanmıştır. Öte yandan ilgili şahısların bu W.C. üstünde Müstediden daha ü-stün bir hakka sahip oldukları gözükmemektedir. Bu durumda tasarrufun yasal olsun veya olmasın ilgili şahıslara karşı korunmasına Müstedinin hakkı vardır. Belirtilenler ışığında, statükonun korunmasının bu meselede adil olacağı kanısındayım. Aksi halde, es-ki duruma dönüş çok zorlaşacaktır.

Yukarıda belirtilenler ışığında, Müstedi istidasında başarılı olmuştur.

Sonuç olarak Mahkeme Müstedaaleyhlerin ve/veya ilgili şahıs olan Sonay Mehmet ile Mehmet Çetin'in ve/veya organlarının ve/veya temsilcilerinin -ve/veya hizmetkârlarının esas başvuru sonuçlanıncaya değin Girne Merkez, Aşağı Girne, Atatürk Caddesi, Pafta/Harita XII.20.3.IV., Ada B, Parsel 66/1 ve/veya 231 üzerinde kain ve E.162 nolu seri planda 1 nolu dosya planında zemin katta 5 numara ile gösteril-en W.C.'nin ve/veya 3 nolu dosya planında 1 no ile gösterilen bodurumun 1/2 (taksimsiz hisse) orantılı ortak kullanım hakkını ilgili şahısların "T" cetvellerine ve koçanlarına işlemelerine, ayrıca Müstedinin tasarruf ve kullanımında bulunan mezkûr taşınma-z mallara İlgili Şahısların müdahale etmekten men edilmelerine emir verilir.

İstida masrafları başvuru sonunda kararlaş-tırılacaktır.





Seyit A. Bensen
Yargıç





-
25 Şubat 1997
-


8



-


Full & Egal Universal Law Academy