Yüksek İdare Mahkemesi Numara 150/1997 Dava No 8/1998 Karar Tarihi 19.06.1998
Numara: 150/1997
Dava No: 8/1998
Taraflar: Hakkı Haktanır ile Kamu Hizmeti Komisyonu
Konu: Münhal mevkiye çağrılmama kararına itiraz – İcrai Karar
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 19.06.1998

-D.8/98 YİM: 150/97
YÜKSEK İDARE MAHKEMESİNDE.
ANAYASANIN 152'nci MADDESİ HAKKINDA.
Mahkeme Heyeti: Mustafa H. Özkök, Gönül Erönen, Seyit A. Bensen.
Davacı: Hakkı Haktanır, Lefkoşa
ile -
Davalı: Kamu Hizmeti Komisyonu -vasıtasıyle KKTC., Lefkoşa
A r a s ı n d a.
Davacı namına: Avukat Erden Algun
Davalı namına: Kıdemli Savcı Müjgan Irkad.


-------------


H Ü K Ü M


Mustafa H. Ö-zkök: Davacı, 2.2.1981 tarihinde Güvenlik Kuvvet- leri Komutanlığında Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesinde daktilo-steno olarak işe başlamış ve 1.1.1984 tarihinde Güvenlik Kuvvetleri Atama ve Disiplin Kurulu kararı ile Yardımcı Mukayyitlik -Hizmetleri Sınıfı III. Derece Mukayyit Yardımcısı olarak atanmış, 1.12.1988 tarihinde ise II. Derece Mukayyitlik Yardımcılığına terfi ettirilmiştir. 1.6.1992 tarihinde ise Askeri Yardımcı Mukayyit Hizmetleri Sınıfında
I. Derece Mukayyit Yardımcılığı göre-vine terfi ettirilmiştir. 1.4.1993 tarihinde ise II. Derece Maliye Memurluğuna terfi ettirilmiş ve halen bu görevi yürütmektedir. Bu görevi ifa ettiği bir sırada Davalı tarafından 7.7.1997 tarihinde 33/97 sayılı Genelge ile münhal ilân edilen Yüksek Seçi-m Kurulu Genel Sekreterliği ve Daimi Seçmen Kütükleri Büroları Kadrosunda münhal ilân edilen 1 adet II. Derece Seçim Mukayyidi mevkii için 8.8.1997 tarihinde müracaatta bulunmuş, 18.9.1997 tarihinde ise Davalıya ikinci kez yazılı bir müracaatta bulunarak 7-.7.1997 tarihinde ilân edilen münhal için sınava çağrılmadığından dolayı müracaatının reddedildiğini, Genel Sekreter Vekilliğinden şifahi olarak öğrendiğini belirterek yazılı cevabın ret ve gerekçe-lerini öğrenmek istediğini belirtmiş, Davalı taraf ise Dav-acıya 23.9.1997 tarihinde gönderdiği cevabi yazısında özetle; 7.7.1997 tarihinde ilân edilen mevkii için statüsünün uygun olmadığı ve düzenlenecek sınavlara çağrılmasının mümkün olmayacağı bildirilmiştir. Davacı, 23.9.1997 tarihinde aldığı cevabi yazısına- karşı işbu davayı dosyalamış bulunmakta ve talepleri aşağıda görüldüğü gibidir:

"A. Davalı tarafından münhal olarak duyurulan,
Yüksek Seçim Kurulu Genel Sekreterliği ve
Daimi Seçmen Büroları kadrosunda bulunan
II. Derece S-eçim Mukayyidi mevkiine, talip
olan ve bu maksatla sınava çağrılması için
8 Ağustos 1997 tarihinde ve/veya takriben
o tarihlerde yazılı olarak davalıya müracaat
eden davacının işbu müracaatını ret eden ve
davacı-nın işbu münhaldeki evsafa uygun olma-
dığı gerekçesi ile davacıyı düzenlenecek
sınavlara çağırmamak için karar alan ve
1/95-A sayı ve 23/9/1997 tarihli yazı ile
işbu durumu davacıya bildiren davalının,
almış olduğu, işbu kararının ve işbu karar
ge-reğince yapmış olduğu işlemlerin tamamen
etkisiz ve hükümsüz olduğuna ve herhangi bir
sonuç doğuramayacağına dair karar verilmesi;

B. Davacıyı, mülâkata çağırmak için gerekli
işlem ve/veya eylemi yapmayı ihmal eden
davalının, yapmış olduğu bu ih-malin yapılma-
ması gerektiğine ve yapılması ihmal olunan
eylem ve/veya işlemin yapılması gerektiğine
dair karar verilmesini; ve

C. İşbu dava masraflarının davalı tarafından
ödenmesi hususunda Muhterem Mahkemenin
karar ve/veya emir vermesini t-alep eder."

- Davalı taraf ise dosyalamış olduğu Müdafaa Takririnde iptidai itiraz olarak başvuru konusu 23.9.1997 tarihli kararın icrai bir karar olmadığı gibi nihai bir karar da olmadığını, dolayısıyle Anayasanın 152. maddesi anlamında bir karar olmadığı cihetle -başvuru konusu edilemeyeceğini ileri sürdükten sonra genel olarak Davacının iddialarını reddederek 23.9.1997 tarihli Davalının kararının yasalara uygun bir karar olduğunu belirt-miştir.

Başvurunun duruşması yapılmıştır. Taraflar herhangi bir şahit d-inletmemişler, sadece Mahkemeye hitap etmekle yetinerek 1'den 13'e kadar işaretli belgeleri de emare olarak ibraz etmişlerdir.

Yapılan beyanlar ve ibraz edilen emareler tetkik edildikten sonra meselenin olguları kısaca şöyledir:

Davacı, 2.2.1-981 tarihinde Güvenlik Kuvvetleri Askeri Mahkemesinde göreve başlamış, Mukayyitlik Hizmetlerinin değişik kadrolarında çalıştıktan sonra 1.4.1997 tarihinde II. Derece Maliye Memurluğuna terfi ettirilmiş ve halen bu görevi ifa etmektedir. Davalı ise 7.7.199-7 tarihinde emare 1 33/97 sayılı Genelge ile Yüksek Seçim Kurulu Genel Sekreterliği ve Daimi Seçmen Kütükleri Büroları Kadrosunda münhal bulunan 1 adet II. Derece Seçim Mukayyidi mevkii için münhal ilân etmiş, Davacı da 8.8.1997 tarihinde emare 2 müracaat -ile bu mevkiye talip olmuştur. Emare 2 müracaatı değerlendirilip cevaplandırılmadan Davacı, Davalıya emare 3 yazı ile 17.9.1997 tarihinde ikinci kez müracaat ederek statüsünün münhal ilân edilen mevkiye atanmak için uygun olduğunu belirterek emare 2 başvu-rusuna olumlu yanıt almak istediğini belirtmiştir. Davalı ise emare 4 23.9.1997 tarihli yazı ile verdiği cevabında Davacıya, münhal ilân edilen mevkiye atanması için statüsünün uygun olmadığı ve yapılacak sınavlara çağrılmasının mümkün olmadığını bildirmi-ştir. Münhal ilân edilen mevkiye henüz atama yapılmamıştır. Dolayısıyle Davacının emare 2 müracaatı da değerlendirilip Davacıya cevap verilmiş değildir. Emare 1 7.7.1997 tarihli ve 33/97 sayılı Genelge aynen şöyledir:

"Sayı: 1/95-A -KAMU HİZMETİ KOMİSYONU
BAŞKANLIĞI

Lefkoşa: 7 Temmuz, 1997

GENELGE NO:33/97

KKTC Cumhurbaşkanlığı,
KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı,
KKTC- Başbakanlığı,
KKTC Bakanlıkları,
KKTC Müstakil Daire Başkanlıkları.


Yüksek Seçim Kurulu Genel Sekreterliği ve Daimi
Seçmen Kütükleri Büroları kadrosunda münhal bulunan
hizmet şeması arka sayfada yazılı ve muhtemel- görev
yeri Girne olarak belirtilen 1 adet II. Derece Seçim
Mukayyidi mevkii için aranan nitelikleri taşıyan
adaylardan dilekçe kabul edilmektedir.

2-Dilekçeler Kamu Hizmeti Komisyonu Dairesi'nden
temin edilebilen dilekçe -formları (Form Gen.1)
üzerinde yapılmalı ve en geç 8 Ağustos, 1997 Cuma
günü çalışma saatı bitimine kadar Müsteşar veya
Müstakil Daire Başkanları vasıtasıyla Kamu Hizmeti
Komisyonu Başkanlığı'na ulaştırılmalıdır.

3-Belirti-len tarihten geç gönderilen dilekçeler
tezekkür edilmeyecektir.

4-Aranan niteliklere sahip olan adaylar, bu
mevkiin bağlı bulunduğu hizmet sınıfı için 1980
Kamu Görevlileri Sınav Tüzüğü'nde öngörülmüş olan
sınav konuların-ın bir veya birkaçından sınava tabi
tutulacaklardır. Sınav yöntemi, yeri ve zamanı
ilgili adaylara ileride bildirilecektir.

5-Kurumunuzda ve Kurumunuza bağlı Dairelerde ve
Şubelerinde çalışan tüm kamu görevlilerinin imza
-karşılığında bilgisine getirilmesi saygıyla arz
ve rica olunur.

(Ahmet Çağman)
Kamu Hizmeti Komisyonu
Başkanı"



Seçim Mukayyidi Kadr-osu Hizmet Şeması ise aynen şöyledir:

"SEÇİM MUKAYYİDİ KADROSU
HİZMET ŞEMASI

Kadro Adı : Seçim Mukayyidi
Hizmet Sınıfı : Mukayyitlik Hizmetleri Sınıfı
Derecesi : II (İlk Atanma ve Yük-selme Yeri)
Kadro Sayısı : 4
Maaşı : Barem 12-13-14


GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI:

(1) Seçim ve Halkoylaması Yasası ve diğer
mevzuat ile saptanan görevleri yapar;
(2) İdari ve personel fonksiyonlarının
düzenlenip yürütülm-esine yardımcı olur;
(3) Amirlerinin vereceği diğer uygun
görevleri yapar;
(4) İş hacminin düşük olduğu zamanlarda
Mahkeme işlerine yardımcı olur; ve
(5) Görevlerin yerine getirilmesinden
amirlerine karşı sorumludur.

ARANAN NİTELİKLER:

(-A) Mukayyitlik Hizmetleri Sınıfının
bir alt derecesinde en az üç yıl
çalışmış olmak; veya
(B) Yardımcı Mukayyitlik Hizmetleri
Sınıfının III'üncü Derecesinde
en az beş yıl çal-ışmış olup Kamu
Görevlileri Yasasının 75'inci
maddesinin (2)'nci fıkrası
uyarınca bu sınıfa girmeye hak
kazanmış olmak;
İlgili mevzuat uyarınca yapılacak sınav-
larda başarılı olmak;
İlk -uygulamada yüksek öğrenim gerektiren
Genel Hizmet Sınıflarının III'üncü
Derecesinde en az üç yıl çalışmış olan-
lar bu kadroya başvurabilirler."

Davacının Davalıya gönderdiği emare 3 18.9.1997 tarihli yazı ise şöyledir:



- "18 Eylül, 1997

Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanlığı'na,
Lefkoşa.

İlgi: (a) Kamu Hizmeti Komisyonu Başkan-
lığı'nın 7/7/97 tarihli II.
Derece Seçim Mukayyitliği münhali.
- (b) G.K.K'nın 8.8.97 tarihli yazı
Ek'inde sunmuş olduğum dilekçem.

İlgi (b) yazı Ek'inde yer alan dilekçemle ilgi
(a) ile münhal ilân edilen II. Derece Seçim Mukayyit-
liği mevkiine müracaat ettim.

- 7 Temmuz, 1997 tarihinde ilân edilen münhal
kadro için sınava çağrılmamış olmam nedeni ile
Dairenizde Genel Sekreter Vekili olarak görevli
Mustafa Yeşilada'ya sözlü olarak müracaat ederek
başvurumun kabul edilip edilmediğini sordum. Ve
bana verile-n şifahi yanıt neticesinde başvurumun
reddedildiğini öğrendim. Başvurumun reddedildiğine
dair herhangi bir yazılı yanıt almamış olmam nedeni
ile red gerekçeleri hususunda bilgi sahibi değilim.

Halen Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı bünye-
s-inde asıl ve sürekli bir kadroda görev yapmak-
tayım. Başvurumda da belirttiğim üzere Askeri
Yardımcı Mukayyitlik Hizmetleri Sınıfı'nda 16 yılı
aşkın bir süre hizmet yapmış bulunmaktayım.

Güvenlik Kamu Görevlileri Yasasının 61'nci
maddesinin (4-)'ncü fıkrasının (b) bendinin (ii)
alt bendinde Askeri Yardımcı Mukayyitlik Hizmet-
leri'nde istihdam edilecek personelin yürüteceği
görevler ve personelde aranan koşullar düzen-
lenmiş olup bu madde Kamu Görevlileri Yasası'nın
53'ncü maddesi (2)nci f-ıkrası (a) bendinde ön-
görülen kurallarla aynıdır. Ayrıca Güvenlik
Kamu Görevlileri Yasası 72'nci maddesine bağlı
Ek. IV. Cetvel, Sıra No. 24'de yer alan kadro
hizmet şeması ile aynı hizmeti Kamu Görevlileri
Yasası altında yürüten personelin kadro h-izmet
şeması arasında hiçbir fark bulunmamaktadır.

Aday Askeri Memur Atama Kararı'ndan da
görüleceği üzere atamam, Komisyonunuzu temsilen
karara katılan Arif OLGUN Bey, Başsavcılığı
temsilen Savcı Akın SAİT Bey ve Personel Dairesi
Md. Me-hmetali Özyalçın Bey tarafından da imza-
lanmıştır. (15/79 Sayılı Güvenlik Kamu Görev-
lileri Yasası altında yapılan atama ve Disiplin
Tüzüğü gereği.)

K.K.T.C. Anayasasının 120'nci maddesi
benim bir kamu görevlisi olduğumu 121'nci
madde-sinin (2)nci fıkrası ise kamu görevlileri-
nin tarafsız ve bağımsız olması kaydı ile
farklı organlar tarafından atanmalarının mümkün
olduğunu hükme bağlamıştır.

Yukarıda değindiğim hususlar ve K.K.T.C.
Anayasası'nın 8'nci maddesinde düzenlenen
-eşitlik ilkesi gereği başvurumun kabul edilmesi
gerektiği inancındayım.

Başvurumun reddi halinde kazanılmış hak-
larım haleldar edileceğinden, durumumun bir
kez daha tezekkür edilmesini, ihtiyaç halinde
Hukuk Dairesi'nden de görüş alınarak Anay-asa-
mızın 76'ncı maddesi uyarınca gerekçeli ve
yazılı olarak yanıtlanmasını dava hakkım
mahfuz kalmak kaydı ile saygı ile tensipleri-
nize arz ederim.

Hakkı HAKTANIR

Adres: Hamitköy No: 145 L/şa."


Yukarı-da arzedildiği gibi 7.7.1997 tarihli ve 33/97 sayılı Genelge ile münhal ilân edilen mevkiye Davalı tarafından her-hangi bir atama yapılmamıştır ve bu durumda öncelikle Davalının yaptığı iptidai itirazı inceleyerek karara varılmasının uygun olacağı kanaatin-deyiz. Anayasamızın 152. maddesi aynen şöyledir:

"Madde 152.

(1) Yüksek İdare Mahkemesi, yürütsel veya yönetsel
bir yetki kullanan herhangi bir organ, makam
veya kişinin bir kararının, işleminin veya
ihmalinin, bu Anayasanın- veya herhangi bir
yasanın veya bunlara uygun olarak çıkarılan
mevzuatın kurallarına aykırı olduğu veya
bunların sözkonusu organ veya makam veya
kişiye verilen yetkiyi aşmak veya kötüye
kullanmak suretiyle yapıldığı şikâyeti ile
kendisine yapılan baş-vuru hakkında, kesin
karar vermek münhasır yargı yetkisine
sahiptir.

(2) Böyle bir başvuru, sahip olduğu meşru bir
menfaatı, bu gibi karar veya işlem veya
ihmal yüzünden olumsuz yönde ve doğrudan
doğruya etkilenen kişi tarafından yapıla-
bili-r.

(3) Söz konusu başvuru, karar veya işlemin
yayınlanması tarihinden veya yayınlanma-
dığı takdirde veya bir ihmal halinde,
başvuran kişinin bunu öğrendiği tarih-
ten başlayarak yetmiş beş gün içinde
yapılır.

(4) Böyle bir- başvuru üzerine Yüksek İdare
Mahkemesi, kararında:
(a) Sözkonusu karar veya işlem veya
ihmali, tamamen veya kısmen onay-
layabilir; veya
(b) Sözkonusu karar veya işlemin,
tamamen ve-ya kısmen, hükümsüz ve
etkisiz olduğuna ve herhangi bir
sonuç doğurmayacağına karar
verebilir; veya
(c) Sözkonusu ihmalin, tamamen veya
kısmen yapılmaması gerektiğine ve
yapılm-ası ihmal olunan eylem veya
işlemin yapılması gerektiğine
karar verebilir."

Bu maddeden de anlaşılacağı gibi Anayasanın 152. maddesi
tahtında başvuruda bulunabilmesi için ilk şart mevcut meşru bir menfaatın direkt olarak i-hlâl edilmiş olması gerekir. Bu prensip ışığında emare 4 yazıda belirtilen karar incelendiği zaman sadece Davacının statüsünün münhal ilân edilen mevkiye atanmaya müsait olmadığı ve daha sonra yer alacak sınavlara çağrılmayacağı bildirildiği görülmektedir-. Karardan dolayı meşru menfaatın doğrudan doğruya ihlâl edilip edilmediği incelenirken daha önce verilmiş içtihat kararları ve vazedilen prensipler dikkate alındığında, bir şahıs hizmet şemasında gösterilen mevkiin kendisini kapsamadığı kaygısı içinde ol-abilir. Kamu Hizmeti Komisyonunun da görüşü bu doğrultuda olabilir. Ancak söz konusu mevkiye bir tayin yapılmadan Davacının meşru menfaatinin doğrudan doğruya menfi bir şekilde etkilenip etkilenmeyeceği hususu daha önce 4/72 sayılı YİM kararında incelenm-iş ve karara bağlanmıştır. Bu kararda bu konu ile ilgili şöyle denmiştir:

"Anayasanın 146. maddesi ile birlikte Anayasa
ve Amme Hukukumuza bu konu ile ilgili birçok
yerleşmiş Amme Hukuk prensipleri intikal
etmiştir. Bunlardan biri-si de, ihzari mahiyette
(preparatory) olan icraî veya idarî muameleler,
Anayasanın 146. maddesi tahtında yapılan bir
müracaata mesnet teşkil edememesine dairdir.
Bir şahıs, Amme Hizmetinde olan bir mevki için
tespit ve kabul e-dilen bir hizmet şeması, o
şahsın evsaflarını kapsamadığından kendisinin
mütezarrır olduğu kanaatında olabilir, ancak
hizmet şemasına ait olan mevkiye bir tayin
yapıldığı zaman o şahıs o hizmet şeması
yüzünden 'mevcut meşru bi-r menfaatı' 'menfi
surette ve doğrudan doğruya müteessir olan
bir şahıs' sayılabilir. Bir hizmet şemasının
tespiti, kabulu ilânı veya genelge ile dağıtımı
o hizmet şemasının dışında kalan şahsı dola-
yısıyle müteessir etmiş o-labilir, lâkin bu
müteessir olma durumu müstakbel veya potan-
siyeldir ve o şahsın 'mevcut meşru bir
menfaati' 'menfi surette ve doğrudan doğruya
müteessir' olmaz. Ancak o mevkiye bir tayin
yapıldığı zaman o şahsın 'mevcut m-eşru bir
menfaatı' 'menfi surette ve doğrudan doğruya
müteessir' olur."

Bu karardan da anlaşılacağı gibi münhal mevkiye atama yapılmadan meşru bir menfaatin menfi bir şekilde doğrudan doğruya etkilenmediği sonucuna varılmıştır. Bu prensi-p daha sonra YİM 198/94 (D.27/95) sayılı kararda da benimsenmiştir.

Yukarıda iktibas edilen içtihat kararından anlaşılacağı gibi Kamu Hizmeti Komisyonunun münhal ilân edilen mevkiye
atama yapmasına kadar yapılan işlemler hazırlayıcı mahiyette -işlemler olarak kabul edilmekte ancak ilgili kişinin başvuru konusu yapabileceği nihai bir karar olmadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyle ilgili kişinin meşru menfaatinin doğrudan doğruya menfi bir şekilde etkilendiği söylenemez.

Bu prensipler ışığın-da meselemizdeki Davacının durumu incelendiği zaman Davalının 7.7.1997 tarihinde 33/97 sayılı emare 1 Genelge ile münhal ilân edilen mevkiye henüz bir atama yapılmadığı cihetle Davacının meşru menfaatinin doğrudan doğruya ve menfi bir şekilde etkilendiği s-öylenemez kanaatindeyiz ve bu hususta bulgu yaparız.

Varılan bu bulgu ışığında davanın dosyalandığı tarihte henüz kesinleşmiş icraî bir karar olmadığı ve Davacının meşru bir menfaatinin menfi bir şekilde ve doğrudan doğruya etkilen-mediği nedeniyle b-aşvurunun daha ileri götürülmeden iptidai itirazının kabul edilerek ret ve iptal edilmesi gerekir kanaatindeyiz.

Netice itibarıyle ve yukarıda söylenenler ışığında başvuru ret ve iptal olunur.

Başvurunun özelliği dikkate alınarak masraflarla il-gili herhangi bir emir verilmez.




Mustafa H. Özkök Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç


19 Haziran 1998

-


-


10



10





-


Full & Egal Universal Law Academy