Yüksek İdare Mahkemesi Numara 149/2012 Dava No 26/2014 Karar Tarihi 27.06.2014
Numara: 149/2012
Dava No: 26/2014
Taraflar: Caner Dalokay ile Motorlu Araçlar İzin Makamı ve diğeri arasında
Konu: Minübüs işletme izni - İşletme izinin iptali istemi - İdari karar - İdare Hukuku prensibi - Yönetsel yetki kullanan bir organ tarafından alınan bir karar alındığı andan itibaren aksi kanıtlanıncaya veya İdare tarafından geri alınıncaya kadr doğru ve yasal olduğu bir idare hukuku prensibidir.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 27.06.2014

-D.26/2014 YİM: 149/2012


Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında

Mahkeme Heyeti:Talât D. Refiker, Ahmet Kalkan, Mehmet Türker


Davacı: Caner Dalokay, Bayraktar Sokak No:21, Lapta, Girne


- - ile -


Davalı: 1. Motorlu Araçlar İzin Makamı vasıtasıyla KKTC,
Lefkoşa
2. İçişleri ve Yerel Yönetimler Bakanlığı vasıtasıyla
KKTC, Lefkoşa


A r a s ı n d a.


Dav-acı tarafından: Avukat Hasan Özkök
Davalılar tarafından: Kıdemli Savcı Sarper Altıncık
İlgili Şahıs tarafından: Avukat Hasan Esendağlı


---------------


K A R A R


Talât D. Refiker: Bu dav-ada, Mahkemenin hükmünü, Sayın Yargıç Mehmet Türker okuyacaktır.

Mehmet Türker: Davacı, Davalı No.(1) Motorlu Araçlar İzin Kurulunun, 21/03/2012 tarihinde, İlgili Şahıs Adnan Doğruyol'a Lapta-Girne-Lefkoşa ve geri güzergahı üzerinde minibüs işletme izni v-ermesi üzerine, Davalılar aleyhine bu davayı ikame ederek, aşağıdaki gibi talepte bulunmuştur:


"A. Davacıların takriben 2.05.2012 tarihinde ve/veya
o tarihlerde bilgisine gelen ve de Girne'li
Adnan Doğruyol'a Lapta - Girne - Lefko-şa güzergahı
üzerinde 'A' sınıfı kamu taşıma minibüs işletme
izni ve yolcu taşıma izni veren ve/veya Adnan
Doğruyol'a mezkûr güzergahta taşıma izni veren
Davalı No.1 tarafından 21.03.2012 tarihli ve
İ.K 7/2012 s-ayılı kararın ve bu karar çerçevesinde
yapılan tüm işlemlerin tamamen hükümsüz ve/veya
etkisiz ve/veya herhangi bir yasal sonuç
doğuramayacağına dair karar verilmesi;
B. Mahkemenin uygun göreceği başka adil bir çare."


- Davalılar ve İlgili Şahıs, Davacının talebine karşılık müdafaa dosyalamışlar ve Davacının iddialarını reddederek davanın ret ve iptal edilmesi gerektiğini ileri sürmüşlerdir.

Mesele ile ilgili olgular:

Davanın duruşmasına başlandığı gün, taraflar-, 16 adet belgeyi Emare 1-19 olarak sundular.

Duruşma esnasında Davacı kendisi şahadet verip, ayrıca 3 tanık celbetmiş, Davalılar ise herhangi bir tanık celbetmemişlerdir. İlgili Şahıs ise kendisi şahadet vererek, bir de tanık celbetmiştir.

Sun-ulan şahadet ve ibraz edilen emareler ışığında davanın olguları şöyledir:

Davacı minibüs işletmeciliği yapan bir kişi olup, Lapta-Girne-Lefkoşa ve geri hattında iki adet yolcu taşıma iznini haizdir.

Davaya İlgili Şahıs olarak eklenen Adnan Doğ-ruyol isimli kişinin, Girne Yeni Turizm Liman-Lefkoşa güzergahında minibüs işletme izni olup, bu hat üzerinde yolcu taşımacılığı yapmaktadır. Adnan Doğruyol, 27/1/2012 tarihinde, İzin Kuruluna başvurarak, Yeni Limanda işlerin azalmasından dolayı mağdur old-uğunu, Lapta'da ikamet ettiği ve o bölgeye de taşıma yaptığı nedeniyle taşıma izninin düzeltilerek, Lapta-Girne-Lefkoşa olarak değiştirilmesini talep etmiştir.

İzin Kurulu, Girne Kaymakamlığı ve Polis Genel Müdürlüğüne yazdığı 20/2/2012 tarihli yazı -ile konu ile ilgili gerekli araştırmanın yapılmasını ve Kurula bilgi verilmesini istedi.

Girne Kaymakamlığı tarafından İzin Kuruluna gönderilen yazıda, Adnan Doğruyol'un Girne'de ikamet ettiği, evli ve 2 çocuk babası olduğu, adına kayıtlı TEK 219 pla-kalı 15 kişilik aracı ile Girne Turizm Limanı-Lefkoşa ve geri seferi için işletme izni bulunduğu, ancak bu kişinin gemi seferlerinin azalması ve müşteri azlığı nedeniyle işletme iznine, Lapta-Girne-Lefkoşa ve geri güzergahının eklenmesini talep ettiği beli-rtilmiştir.

Polis Genel Müdürlüğü tarafından İzin Kuruluna gönderilen yazıda, Adnan Doğruyol'un Lapta'da ikamet ettiği, TEK 219 plakalı aracı için Girne-Lefkoşa ve geri seferi işletme izni bulunduğu, işletme iznine Lapta güzergahının da eklenmesi içi-n müracaatta bulunduğu, konu şahsın adına TGK 324 plakalı "Turistik Minibüs" işletme izinli bir adet araç bulunduğu, Lapta Girne güzergahında 30 adet "Otobüs Taşıma" işletme izinli araç olduğu, mevcut araçların halkın ihtiyacını yeterince karşıladığı neden-iyle, müracaatçının işletme iznine Lapta güzergahının eklenmesinin uygun olmayacağı görüşü bildirilmiştir. Karar safhasında ise, İzin Kurulu üyesi olarak bulunan Polis Genel Müdürlüğü temsilcisi, bu görüşün aksine İlgili Şahsın iznine Lapta güzergahının ek-lenmesi için olumlu oy kullanmıştır.


İzin Kurulu, 21/3/2012 tarihinde yaptığı toplantıda, oy birliği ile İlgili Şahıs Adnan Doğruyol'a Lapta-Girne-Lefkoşa ve geri seferi için işletme izni verilmesi kararını almıştır. Karar aynen şöyledir:

"-Başvuru talebi yasal çerçevede değerlendirilmiş
olup şahsın Lapta'da ikamet etmesinden dolayı
Lapta-Girne-Lefkoşa ve geri seferi için işletme
izni oybirliği ile onaylandı."


İNCELEME

Saptadığımız olguları, tarafların sund-uğu şahadeti, emareleri ve hukuki argümanlarını inceleyip değerlendirdik.

İzin Kurulu, yolcu taşıma izni verirken, 50/2000 sayılı Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasası'nın
8. maddesinin 2. fıkrasında sayılan mercilerden görüş al-arak yine aynı Yasa'nın 12(8) ve 14(2) maddelerindeki kriter ve hususları değerlendirerek izin verilmesine veya izin talebinin reddedilmesine karar verir. Bu maddelerin mesele ile ilgili kısımları şöyledir:

"Madde 12(8) Bu Yasa uyarınca çıkarılacak t-üzüklere
bağlı kalmak koşuluyla İzin Kurulu, yolcu
taşıma işletmeciliği için vereceği
herhangi bir izne bu Yasanın 14'üncü
maddesinin (2)'nci fıkrası gereğince
dikka-te alınması istenen hususlara
ilişkin olarak özellikle aşağıdaki
hususları sağlamak amacıyla takdir
edeceği koşul veya koşulları gerekçesiyle
birlikte koyabilir:
Taşıma ücretinin aşı-rı olmaması,
Aynı bölgedeki zararlı rekabeti
önleyecek şekilde taşıma ücretlerinin
saptanması,
Bölgelerdeki tekelleşmeyi önleyecek
tedbirlerin alınması,
(Ç) Yolcular tarafından görülebilecek
şekilde kalkış ve varış -saatleri,
geçilen yerlerin listesi ve ücret
tarifelerinin araçta bulundurulması,
Kamu yararının gerektirdiği hallerde
ödenecek en yüksek taşıma ücretinin
izinde saptanması,
Yolcuların yalnız belli yerlerden
alınm-ası ve yalnız belli yerlere
indirilmesi; başka yerlerden yolcu
alınmaması,
Yolcu beraberi eşyaların azami ağırlığı
ve
Halkın güvenliğinin ve rahatlığının
sağlanması."

"Madde 14(2) İzin Kurulu yolcu minibüsü ve yolcu otobüsü
işletm-e izni müracaatlarının sonuçlandırıl-
masında aşağıdaki hususları dikkate alır ve
gerekli gördüğü koşulu koyabilir:
(A) İlgili bölgenin gereksinimlerinin
yeterince karşılanıp kar-şılanmadığını,
İzin Kurulu bu maksatlar bakımından
bölgede veya bir bölümünde veya
yakınlarında iyi niyetle ve makul olarak
yeterli bir süre için taşıma işleri
- yapmış bulunan kişilerin yapması
muhtemel girişimleri de göz önünde
tutar.
(B) İlgili bölgede yolcu minibüsü ve yolcu
otobüsü işletmeciliği müracaatı-nın kamu
yararı yönünden gerekli olma derecesini,
(C) Bu Yasa altında yapılan tüzüklere bağlı
kalmak kaydıyla özellikle taşıma
ücretlerinin aşırı olmamasını ve kamu
- yararı yönünden gerekli olması halinde
zararlı rekabeti önleyecek şekilde
saptanmasını sağlamak amacıyla koşullar
konulmasını, bu şekilde saptanan taşıma
- ücretleri ve sürücünün resimli,
kimliğini belirleyen bilgiler İzin
Kurulunun belirleyeceği şekilde aracın
içerisinde ve yolcu tarafından
görülebilen bir yerde bu-lundurulur.
(Ç) Müracaat eden kişinin müracaat tarihinde
kendisinin veya birinci derecede akraba-
larının veya eşi veya birinci derecede
akrabalarının eşinin ismine verilmi-ş
yolcu taşımacılığı işletme izni olup
olmamasını, ve
(D) Başvuran kişinin ve başvuranın tüzel
kişi olması halinde direktör ve
hissedarlarının, af-fa uğramış olsa dahi
rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtekarlık, irtikap, ırza geçme, hileli
iflas, adam öldürme, herhangi bir
uyuşturucu madde satma, kullanma- veya
taşıma gibi yüz kızartıcı veya trafikle
ilgili herhangi bir suçtan dolayı üç
aydan fazla mahkum olmaması koşuldur."



Bu davadaki İlgili Şahıs Adnan Doğruyol'a dava konusu -izinden önce, İzin Kurulu tarafından Girne Yeni Turizm Limanı-Lefkoşa güzergahını içeren yolcu taşıma izni verilmiştir. İlgili Kişiye bu güzergahta yolcu taşıma izni veren İzin Kurulunun kararı idari bir karardır.

Yönetsel yetki kullanan bir organ ta-rafından alınan bir kararın alındığı andan itibaren aksi kanıtlanıncaya veya İdare tarafından geri alınıncaya kadar doğru ve yasal olduğu Yüksek İdare Mahkemesinin kararlarında da benimsenen ve bilinen bir İdare Hukuku ilkesidir. (Gör: YİM 177/92 D.10/2000-) Bu İdare Hukuku prensibi ışığında, İlgili Şahsa, Girne Yeni Liman-Lefkoşa güzergahı için yolcu taşıma izni verilirken gerekli araştırmanın yapıldığı, Yasa'nın değerlendirilmesini öngördüğü tüm hususların değerlendirildiği, İlgili Şahsa izin vermek için Y-asa'nın aradığı koşulların var olduğu ve verilen iznin Yasa'ya uygun olarak verildiği kabul edilmelidir.

İlgili Şahsa verilen bu yolcu taşıma izni, Girne Yeni Turizm Limanı-Lefkoşa güzergahı yanında "kendi köyünün yolcusunu anayol boyunca indirebili-r ve kendi köyüne götürmek için anayol boyunca alabilir" şeklindeki izni de muhtevasında taşımaktadır.

İlgili Şahıs bu iznine dayanarak, 27/1/2012 tarihinde İzin Kuruluna başvurarak, Lapta'da ikamet ettiği ve kendisine verilmiş olan izin ile Lapta'da-n da taşıma yaptığı nedeniyle izninin Lapta-Girne-Lefkoşa olarak düzeltilmesini talep etmiştir.

İzin Kurulu, Girne Kaymakamlığı, Polis Genel Müdürlüğü ve Lapta Belediyesine gerekli araştırma için yazı yazmıştır. Girne Kaymakamlığı, Polis Genel Müdürl-üğü ve Lapta Belediyesinden araştırma ile ilgili yazılar geldikten sonra, İzin Kurulu, İlgili Şahsın Lapta'da ikamet etmesinden dolayı, Lapta-Girne-Lefkoşa ve geri seferi için İlgili Şahsa işletme izni, yani yolcu taşıma izni verilmesine oy birliği ile kar-ar verdi.

Davacı, duruşma esnasında, İlgili Şahsın Girne'de ikamet ettiği ve Lapta'da ikamet etmediği nedeniyle, İlgili Şahsın yolcu taşıma iznine Lapta-Girne güzergahının eklenmesinin hatalı ve Yasa'ya aykırı olduğunu ileri sürmüştür. İlgili Şahsın -nerede ikamet ettiği ile ilgili Mahkemeye sunulan tüm şahadeti ve emareleri değerlendirdiğimiz zaman, Davacı, İlgili Şahsın Girne'de ikamet ettiğini söyleyerek, bu iddiasını celbettiği 2 tanık ile, Emare 3 Girne Belediyesine ait Emlak Vergisi Tahakkuk Fişi- ve Emare 4 Elektrik Faturasına dayandırmışsa da, bu emarelerdeki Girne adresinin İlgili Şahsın eşine ait bir ev olduğu, ancak İlgili Şahıs ve eşinin Girne'deki bu adreste sürekli ikamet ettiğine dair Davacı ve tanıklarının şahadetinin gerçek olmadığı, İlg-ili Şahsın sunduğu şahadet ve emarelerden ortaya çıkmıştır. Şöyle ki; İlgili Şahsın Lapta'da ikamet ettiği, İzin Kurulunun araştırma talebi ile Polis Genel Müdürlüğü tarafından yapılan araştırma sonucu İzin Kuruluna yazılan Emare 8 yazıda, Emare 9 Lapta Be-lediyesi yazısında, İzin Kurulunun talebi üzerine polis tarafından yapılan araştırma neticesi İzin Kuruluna yazılan Emare 14 raporda ve Emare 15 ikamet belgesi ile bu belgeyi düzenleyen İlgili Şahıs Tanığı Lapta Muhtarı Mustafa İlker Bittacı'nın şahadetind-en açıkça ortaya çıkmaktadır.
Olgulardan, emarelerden ve huzurumuzdaki şahadetten de anlaşılacağı gibi, İzin Kurulu, İlgili Şahsa daha önce verilen Girne Yeni Turizm Limanı-Lefkoşa güzergahlı izninin içeriğinde var olan "kendi köyünün yolcusunu anayol- boyunca indirebilir ve kendi köyüne götürmek için anayol boyunca alabilir" şeklinde izninin var olduğu ve İlgili Şahsın Lapta'da ikamet ettiği sebeplerine istinaden, İlgili Şahsın izin güzergahını Lapta-Girne-Lefkoşa olarak değiştirmiştir.

İlgili Şa-hsa daha önce verilmiş olan yolcu taşıma iznindeki "kendi köyünün yolcusunu anayol boyunca indirebilir ve kendi köyüne götürmek için anayol boyunca alabilir" şeklindeki iznine ve Lapta'da ikamet etmesine dayanarak, İzin Kurulunun İlgili Şahsın iznini Lapta--Girne-Lefkoşa ve geri olarak değiştirmek veya düzeltmek kararı alması yasaya veya hukuka herhangi bir aykırılık teşkil etmemektedir.

Belirtilenler ışığında, Davacı davasında başarılı olamadığından, davasının reddedilmesi gerekmektedir.

Sonuç -olarak;

Davacının davası ret ve iptal edilir.

Dava masrafları Davacı tarafından ödenecektir.




Talât D. Refiker Ahmet Kalkan Mehmet Türker
Yargıç Yargıç Yargıç



27 Haziran, 2014







-



8






Full & Egal Universal Law Academy