Yüksek İdare Mahkemesi Numara 141/1992 Dava No 10/1996 Karar Tarihi 01.03.1996
Numara: 141/1992
Dava No: 10/1996
Taraflar: Emine Arat ile İskân Bakanlığı
Konu: Karar iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 01.03.1996

-D.10/96 YİM 141/92

Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Taner Erginel, Nevvar Nolan, Seyit A. Bensen.

Müstedi: Emine Osman İbrahim n/d Emine Arat, Yeni Boğaiçi, Magosa.
ile
Mü-stedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC Başsavclılığı, Lefkoşa.
2. Eşdeğer Tazmin Komisyonu Başkanlığı vasıtasıyle KKTC
Başsavcılığı, Lefkoşa.
3. Magosa Kaza Tapu Amirliği vasıtasıyle KKTC Başsavcılığı.
- A r a s ı n d a.

Müstedi tarafından Avukat Serhan Çınar.
Müstedaaleyhler tarafından Savcı Süleyman Candar.
İlgili şahıslardan Hüseyin Zihni ve Güzide Mehmet tarafından Avukat
Hakkı Önen.



H -Ü K Ü M

Taner Erginel: Bu başvuruda Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Nevvar Nolan verecektir.

Nevvar Nolan: 15. Kaynak Paketinde,

a. 17377. sırada, yeni Boğaziçi Köyünde, parsel numarası 299 olan 8 dönüm 3 evlek kuru arazi 131,250 puan karşılığı,

b. 17-378. sırada, Yeni Boğaziçi köyünde, parsel nuamrası 300 olan 4 dönüm 2 evlek kuru arazi 77,500 puan karşılığı,

c. 17379. sırada, Yeni Boğaziçi köyünde, parsel numarası 306 olan 8 dönüm 3 evlek kuru arazi 131,250 puan karşılığı, kaynak olarak ilan edildil-er.

Yukarıda belirtilen kaynaklara yapılan müracaatları değerlendiren Eşdeğer Tazmin Komisyonu,

a. 17377. sıradaki parsel numarası 299 olan kuru arazinin Dr. Mustafa Çağın'a,

b. 17378. sıradaki, parsel numarası 300 olan kuru arazinin, birlikte müraca-at eden Hüseyin Zihni ile Güzide Mehmet'e,

c. 17379. sıradaki, parsel numarası 306 olan kuru arazinin Fatma Mustafa'ya
verilmesi kararlarını aldı.

Her üç kaynağa da müracatt eden müstedi, Yüksek İdare Mahkkemesine başvurarak, kayakları yukarıda isimler-i geçen ilgili şahıslara veren Eşdeğer Tazmin Komisyonu kararının ve ilgili şahıslara verilen kesin atsarruf beleglerinin ve/veya taşınmaz mal koçanlarının hükümsüz ve etkisiz olduklarına, herhangi bir sonuç doğurmayacaklarına dair karar talep etmektedir. -Müstedi, 1983 Eşdeğer Mal vermede Öncelikler Tüzğü altında tüm ilgiki şahıslara önceliği olduğunu, Edeğer Tazmin Komisyonunun kaynaklara yapılan müracaatları doğru değerlendirmediğini konu tüzüğü dikkate almadığını veya hatalı uyguladığını iddia etmektedir-.

1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünün amacı, 2. maddesinde ifade edildiği gibi, eşdeğer mal uygulaması için kaynak olarak tespit ve ilân edilen bir taşınmaz mala birden fazla talep olması halinde, kaynağın hangi hak sahibine verileceğini belirl-eyecek yöntemi saptamaktır. Tüzüğün 4. maddesindeki düzenlemenin ilgili kısmı da aynen şöyledir:

-"4. ...... Ayni mal için birden fazla kişi istemde bulunduğu takdirde aşağıdaki öncelik kriterleri saptanan sıra dahilinde uygulanarak malın nihai olarak kime verileceği saptanır.

-Konut İçin: ..........

İşyeri İçin: ...........

Tarımal Kaynak İçin: .........

Özellikleri bakımından, Güneyde benzer nitelikte tarımsal kaynağı bulunan

Herhangi bir taşınmaz mal almamış olan,

Geçimini, büyük ölçüde çiftlikten kazanmak durumunda olan.-"

Müstedi Güney Kıbırs'ta, Boğaziçi köyünde 28 dönüm kadar tarla terketti; terkettiği bu taşınmaz mal için müstediye 906,605 puan takdir edildi. Müstedi ailesi ile birlikte Yeni Boğaziçi köyünde ikamet etmektedir; aile geçimini çiftçilik ve hayvancılıktan- kazanmaktadır. Ailenin Yeni Boğaziçi köyünde ikâmet ettiği konutun kesin tasarruf belgesinin alınabilmesi için, kocasının puanları yeterli olmadığı cihetle, müstedi 173,650 puan kullandı. Müstedi kalan 732,775 eşdeğer puanı ile konu kaynaklara müracaat et-ti.

İlgili şahıslardan Dr. Mustafa Çağın 15. Kaynak Paketine 132,547 eşdeğer puanı ile müracaat etmiştir. Dr. Çağın daha önce Aşağı Maraş'ta 107,453 puan karşılığı bir arsa ve 14. Kaynak Paketinden Magosa'da 40,000 puan karşılığı 5 dönüm kuru arazi almış-tır. Dr. Çağın 15. Kaynak Paketi için doldurduğu müracaat formunda Kuzeyde aldığı mallar arasında Aşağı Maraş'ta aldığı arsayı göstermemiştir. Dr. Çağın'ın eşi öğretmendir ve geçimlerini çiftçilikten kazanma durumunda değillerdir.

İlgili şahıslardan Hüse-yin Zihni ile Güzide Mehmet 15. Kaynak Paketine birlikte müracaat ettiler. Müracaat tarihinde, Hüseyin Zihni'nin 76,531 eşdeğer puanı, Güzide Mehmet'in ise 13.052 eşdeğer puanı vardı. Hüseyin Zihni'ye Baf'ta terkettiği arsa için 817,206 eşdeğer puanı takdi-r edilmişti. Hüseyin Zihni Magosa'da 585,139 puan karşılığı bir konut aldı; daha sonra da 87310 ve 68226 puan karşılığı iki parça taşınmaz mal daha aldı. Güzide Mehmet ise 13,052 puanı ile herhangi bir taşınmaz mal almadı. Ne Hüseyin Zihni ne de Güzide Meh-met geçimlerini çiftçilikten kazanmamaktadırlar

İlgili şahıslardan Fatma Mustafa'ya Güneyde terkettiği taşınmaz mallar için 1,318,837 eşdeğer puanı takdir edilmiştir. Kuzeyde 329,935 puan değe-rinde taşınmaz mal tasarruf ettiği için Fatma Mustafa'ya 988,9-02 puana sahip olduğunu gösteren mal değer belgesi verildi. Daha sonra Fatma Mustafa 1986 yılında 324,437 puan karşılığı bir arsa ve 1987 yılında 156,442 puan karşılığı yine bir arsa aldı; kalan 508,023 puanı ile de 15. Kaynak Paketine müracaat etti. Fatma- Mustafa geçimini çiftçilikten kazanmamaktadır.
Yukarıda belirtilenlerden aşağıda sıralayacağımız hususlar tartışılma-yacak kadar net bir şekilde görülmektedir.

1. Müstedi Güneyde talep ettiği kaynaklar ile özellikleri bakımından benzer nitelikte 906,605- puan değerinde tarımsal kaynak terketmiştir. Hüseyin Zihni dışında ilgili şahısların da Güneyde konu kaynaklar ile benzer nitelikte tarımsal kaynak terkettikleri tartışma konusu değildir. Hüseyin Zihni Güneyde tarımsal kaynak terketmemiştir, Baf'ta bir ar-sa terketmiştir.

2. (a) Müstedinin kocasının puanları ikâmet ettikleri konutun kesin tasarruf belgesini almağa yetmediği için müstedi bu maksatla 906,605 puanından 173,650 puan kullanmıştır. Bunun dışında müstedi başka herhangi bir taşınmaz mal almamıştı-r ve pakete kalan 732,775 puan ile müracaat etmştir.

(b) İlgili şahısalrdan Dr. Mustafa çağın paekte müracaat tarihinde hem bir arsa hem de 5 dönüm kuru arazi almıştı; pakete 132,547 puan ile müracaat etmiştir.

(c) İlgili şahıslardan Hüseyin Zihni 585,-139 puan karşılığı bir konut ile 87,310 ve 68,226 puan karşılığı iki parça taşınmaz mal almıştır; pakete de 76,531 puan ile müracaat etmiştir. Güzide Mehmet ise 13,052 puanı ile herhangi bir taşınmaz mal almamıştır.

(ç) İlgili şahıslardan Fatma Mustafa d-a Kuzey'de 810,812 puan değerinde taşınmaz mal aldı; pakete 508,023 puan ile müracaat etmiştir.

3. Müstedi dışında geçimini çiftçilikten kazanan yoktur. Bu husus tartışma konusu dahi edilmemiştir.

Yukarıda belirttiğimiz açık olgular ışığında Eşdeğer T-azmin Komisyo-nunun konu kaynakları ilgili şahıslara nasıl verdiğini anlamamız mümkün olmamıştır. Komisyon 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü çerçevesinde konu kaynakları ilgili şahıslara verdiğini kararlarında belirtmesine rağmen, konu Tüzüğün 4(c-) maddesinde sıralanan kriterler alınan kararları doğrulamamaktadır. Öncelikle kriterleri Tüzükte saptanan ve yukarıda verilen sıra dahilinde uygulanmış olsaydı ilgili şahısların müstediye önceliği söz konusu olamazdı, aksine müstedinin ilgili şahıslara ön-celiği açık bir şekilde görül-mektedir. Güneyde tarımsal kaynak terketmeyen Hüseyin Zihni ile birlikte müracaat eden ve sadece 13,052 puanı olan Güzide Mehmet dışında ilgili şahısların tümü Kuzeyde taşınmaz mal almışlardır. Müstedinin ailesi geçimini çiftç-ilikten kazanırken ilgili şahısların hiçbiri geçimini çiftçilikten kazanma-maktadır.

Eşdeğer Tazmin Komisyonunun başvuruya konu kaynakları ilgili şahıslara veren kararları alırken 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünün 4(c) maddesindeki öncelik kr-iterlerini saptanan sıra dahilinde uygulamak sureti ile kaynakların kime verileceğini saptamadığı açıkça görülmektedir. Eşdeğer Tazmin Komisyonu konu kaynaklara yapılan müracaatları, 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünün 4(c) maddesinde yer alan ön-celik kriterlerini saptanan sıra dahilinde uygulamak sureti ile değerlendirerek konu kaynakların hangi müracaatçıya verileceğini saptamalıdır.

Belirtilenlerin tümü ışığında müstedinin başvurusu kabul edilerek Eşdeğer Tazmin Komisyonunun başvuruya konu k-aynakları ilgili şahıslara veren kararlarının ve bu kararlar neticesi ilgili şahıslara verilen kesin tasarruf belgelerinin veya taşınmaz mal koçanlarının hükümsüz ve etkisiz olduklarına, herhangi bir sonuç doğuramayacakarına karar verilir.

Başvuru masraf-ları ile ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Taner Erginel) (Nevvar Nolan) (Seyit Bensen)
Yargıç Yargıç Yargıç

1 Mart 1996

-

















-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy