Yüksek İdare Mahkemesi Numara 141/1979 Dava No 26/1981 Karar Tarihi 23.06.1981
Numara: 141/1979
Dava No: 26/1981
Taraflar: İnci Ö. Çelik ile İntibak Komisyonu
Konu: İntibak kararına itiraz
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 23.06.1981

-D.26/81 Y.İ.M. 141/79
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay, Salih S. Dayıoğlu,
N. Ergin Salâhi.
KTFD Anayasasının 118. maddesi hakkınd-a.

Müstedi: İnci Ö. Çelik, BRT, Lefkoşa.
- ile -
Müstedaaleyh:l. İntibak Komisyonu vasıtasıyle KTFD.
2. Bakanlar Kurulu vasıtasıyle KTFD.

A R A S I N D A.

Müstedi namına: -E. Ulunay.
Müstedaaleyh namına: Y. Boran.
Yasa Maddesi: 7/79 sayılı Yasanın 52(1)(j) maddesi.

İstemin Özeti: Müstedi, kendisinin kitabet hizmetlerinde III. Derece
Barem (9-10) intibak ettirilmesi hususunda alınan kararın hükümsüz
ve etkisi-z olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacacağına karar
verilmesini istedi.

OLAY: Müstedi 14 yıldan beri BRT'de çalışmaktadır. 1975'de Amme Hiz-
Hizmeti Komisyonu tarafından Reklâm memuru mevkiine terfi ettiri-
len Müstedi, barem 13-1-5'e revize edildi. Müstedi 7/79 sayılı yasa
tahtında Yardımcı Radyo ve Televizyon Hizmetleri Sınıfı IV. Dere-
ceye intibak ettirildi. Müstedi İntibak Komisyonuna itirazda
bulundu. İtirazı incelendiğinde esas şikâyetinin Radyo ve t-eleviz-
yon Hizmetlerine intibak ettirilmemesi olduğu anlaşılır. İtirazı
inceleyen Komisyon Müstediyi Kitabet hizmetleri III. Dereceye
yerleştirdi. Müstedi de bu başvuruyu dosyaladı.

SONUÇ: Müstedi intibaktan önce Reklâm memuru (Katip- sınıf II) mevkiine
intibak ettirilmişti. Bu durumda Müstedinin Yasanın uygulanmasın-
dan önce tuttuğu mevkiin II. sınıf Katip mevkii olduğuna kuşku
yoktur. O halde incelenmesi gereken husus Radyo ve Televizyon
Hizmetleri sınıfın-a intibak ettirilmesinin hatalı olup olmadığı-
dır. Müstedi lise mezunu olduğuna göre normalde bu mevkiye intibak
ettirilemez, meğer ki kazanılmış bir hakkı olsun. İntibak tari-
hinde II. sınıf katip olarak reklâm memurluğu yaptığına g-öre bu
madde kapsamında kazanılmış hakkı olduğu söylenemez. Kitabet
Hizmetleri sınıfına intibak ettirilmemesi halinde tutmakta olduğu
II. Sınıf kâtip mevkii nazarı dikkate alınarak diğer II. Sınıf
kâtipler gibi III. Sınıf k-itabete intibak ettirilmesini istedi. Bu
da yapılmıştır. Bu durumda Müstedi başvurusunda muvaffak olmuş
değildir.

Başvuru oyçokluğu ile reddolunur.


H Ü K Ü M

Şakir Sıdkı İlkay: Müstedi, esas itibarı ile, kend-isinin Kitabet Hizmetlerinde III. derece (Barem 9-10)'ye intibak ettirilmesi hususunda alınan 3.9.1979 tarihli kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi.

Müstedi lise mezunu olup 14 yıldan be-ri BRT'de çalışmaktadır.

Müstedi 1.10.1975'den itibaren zamanın Amme Hizmeti Komisyonu tarafından Bayrak Radyosunda Reklâm Memuru (Kâtip Sınıf II) mevkiine terfi ettirildi. 1.3.1976'da ise müstedinin maaşı barem 13-15'e revize edildi.

Müstedi-nin 7/79 sayılı Yasa altında intibakı yapıldı ve Resmi Gazete'de yayınlandı. Müstedi yapılan intibakta Yardımcı Radyo ve Televizyon Hizmetleri Sınıfı IV. Derece Barem 7-8-9-10'a yerleştirildi. Müstedi bunun üzerine 22.2.1979 tarihli Emare IX yazı ile İntib-ak Komisyonu nezdinde itirazda bulundu. Müstedinin itirazı bir tüm olarak incelendiğinde esas şikâyetinin Radyo ve Televizyon Hizmetlerine intibak ettirilmemesi olduğu anlaşılır. Mustedi bu hususta şikâyetini belirttikten sonra itirazının sonunda şöyle dem-iştir:

"4. Amme Hizmeti Komisyonunun tayinimle ilgili yazısında
görüleceği gibi, reklâm memurluğu yanında ikinci sınıf kâtip
olduğum vurgulanmaktadır. Bu durumda işgal ettiğim kadro radyo-
televizyon hizmetleri sını-fı içinde mütalâa edilmemiş olsa bile,
kitabet kadrosunda yer alan II. sınıf kâtiplerin intibak etti-
rilmiş oldukları derece ve baremin altındaki bir bareme oturtul-
mamam gerekirdi kanısındayım. II. sınıf kâtip olarak personel
- yasası uygulamasından önce, kitabet kadrosunda yer alan II.
sınıf kâtipler 12 barem alırken 13-15 birleşik baremi alıyordum.
Personel yasası uygulaması ile kitabet kadrosundaki emsallerim
barem 9'a oturtulurken, benim barem- 7'ye intibak ettirilmem,
kanımca, bana bir haksızlık yapıldığını ortaya koymaktadır.

Yukarıda sunmuş olduğum gerçekler ve verdiğim izahat ışığın-
da, intibakımın yeniden gözden geçirilmesini ve ortaya çıkan
anomal-inin düzeltilmesini saygılarımla arzederim."


Müstedinin itirazını tezekkür eden İntibak Komisyonu bu kez onu Kitabet Hizmetleri III. derece barem 9-10'a yerleştirdi. Bunun
üzerine müstedi işbu başvuruyu dosyaladı. Müstediye göre Radyo ve Televizyon- Hizmetlerinin III. derecede birleşik barem 11-12-13'e yerleştirilmeli idi.

Mahkeme huzurundaki şahadete göre müstedi Reklâm Memuru (Katip II. Sınıf)'a terfi edileliden beri bir kişilik reklâm bölümünde çalışmakta ve reklâm işlerinin sorumlusu bulunm-aktadır. Müstedi, reklâm programları bakımından Program Amirliğine, idari ve parasal bakımdan da İdari İşler Amirliğine bağlıdır.

İlkin karar verilmesi gereken husus sözü edilen yasa altında intibak ettirilmezden önce müstedinin tuttuğu mevkiin ne ol-duğudur. Müstedi, daha önce de belirtildiği gibi, 7.10.1975'den itibaren zamanın Amme Hizmeti Komisyonu tarafından Bayrak Radyosunda Reklâm Memuru (Katip Sınıf II) mevkiine terfi ettirildi. Müstedinin terfi Emare I hizmet şartlarına göre yapıldı. Bu hizme-t şartlarında mevki
"Reklâm memuru (Kitabet Sınıf II) Mevkii" olarak gösterildi. terfi ettirildiğine dair Amme Hizmeti Komisyonu tarafından müstediye gönderilen Emare II yazıda da mevki aynı şekilde gösterildi. 12/1978 ve 2/1979 Bütçe Yasalarında da müst-edinin tuttuğu Reklâm Memurluğu II. Sınıf Katip mevkii olarak gösterildi. Müstedinin kendisi de İntibak Komisyonuna gönderdiği Emare IX yazıda, daha önce yukarıda bu yazıdan yapılan iktibastan görüleceği gibi, Yasanın uygulanmasından önce tuttuğu mevkiin I-I. Sınıf Katip mevkii olduğunu kabul etmektedir. Bu durumda müstedinin intibak tarihinde tuttuğu mevkiin II. Sınıf Katip mevkii olduğu açıktır.

Müstedinin, intibak tarihinde tuttuğu mevki II. Sınıf Katip mevkii olduğuna göre, Radyo ve Televizyon Hizm-etleri Sınıfına intibak ettirilmemesinin hatalı olup olmadığının incelenmesi gerekir.

Yasanın 52(1)(j) maddesi aynen şöyledir:

"52. (1) Üniversite mezuniyeti veya yüksek öğretim gerektiren
mesleki ve teknik hizmet sınıfları:
...-.................................................

(j) Radyo ve Televizyon Hizmetleri Sınıfı (Üç dereceli):

(i) Devlet radyo ve televizyon program ve haberlerinin
işlenmesinde, sunulmasında gereken etkinlikleri,
kültür hizmetl-erinin saptanan politikalar uyarınca
radyo ve televizyon aracılığı ile sunulmasında
gerekli görevleri yerine getiren kamu görevlileri
ile; radyo ve televizyon kurumunun gelir ve gider
hesaplarını duzenleyen ve denetley-en, muhasebe
işlemlerinin yürürlükteki mevzuata ve bütçeye
uygunluklarını sağlayan kamu görevlilerini kapsar.

(ii) Bu sınıfa girebilmek için, basın, yayın, gazeteci-
lik, sosyal, siyasal ve idari il-imlerle hukuk,
iktisat, maliye ve yabancı dil konularında bir
fakülte veya yüksek okul bitirmiş olmak koşuldur."


Reklâm memuru olarak ifa ettiği görevin iktibas edilen maddenin (i) kısmının kapsamına giri-p girmediği bir tarafa (ii) kısmına göre lise mezunu olan müstedi normal olarak bu hizmet sınıfına giremez meğer ki Yasanın geçici 2(1) maddesi uyarınca bu sınıfa intibak ettirilmesini gerektiren kazanılmış bir hakkx mevcut olsun. Müstedinin ise, intibak t-arihinde II. Sınıf Katip olarak reklâm memurluğu yaptığına göre bu madde kapsamında kazanılmış bir hakkı olduğu söylenemez.

Müstedinin radyo ve televizyon hizmetlerine intibak ettirilmemesi Yasaya göre hatalı olmadığı cihetle şimdi de tezekkür edilme-si gereken husus müstedinin Kitabet Hizmetleri Sınıfı III. Dereceye intibak ettirilmesinin hatalı olup olmadığıdır. Müstedi, Yasanın 52(2)/i) maddesinde öngörülen Yardımcı Radyo ve Televizyon Hizmetlerine intibak ettirilmişti. Mamafih müstedi, daha önce de- belirtildiği gibi, bu hizmet sınıfına yapılan intibakına itiraz etti ve esas Radyo ve Televizyon Hizmetleri Sınıfına intibak ettirilmemesi halinde tutmakta olduğu II. Sınıf Katip mevkiinin göz önünde tutularak intibakının yapılmasını istedi. II. Sınıf Kat-ip olarak ise müstedi, Yasaya göre, diğer II. Sınıf Katipler gibi, kitabet hizmetleri sınıfı Derece III'e intibak ettirilebilirdi. Bu durumda müstedinin sözü edilen sınıfa yapılan intibakı hatalı değildir.

Müstedi, yukarıda söylenenlerden anlaşılacağ-ı gibi, yaptığı başvuruda muvaffak olmuş değildir.

Son olarak bir hususa değinmek istiyorum. Müstedi söz konusu intibak kararının geçersiz olduğu iddiasını kendisinin intibak ettirildiği sınıf içinde düşük bir barem veya kademesine yerleştirilmesi ne-denine değil de esas Radyo ve Televizyon Hizmetleri Sınıfına intibak ettirilmemiş olması nedenine istinat ettirdi. Diğer bir deyimle müstedi, başvurusunda, intibak ettirildiği sınıf içinde düşük bir barem veya kademesine yerleştirilmesinden değil de Radyo -ve Televizyon Hizmetleri Sınıfına intibak ettirilmemesinden şikâyet etmektedir. Bu durumda bizim müstedinin intibak ettirildiği sınıf içinde yerleştirildiği barem veya kademesi hakkında bir karar vermemiz gerekmemektedir. Bu böyle olmakla beraber gerçek şu-dur ki müstedi, intibaktan önce, eski 13-15 birleşik baremi çekerken diğer II. sınıf katipler 12. baremi çekmekte idi. Bu hususun ve Yasanın geçici 2(3) maddesinin göz önünde tutularak müstedinin intibak ettirildiği sınıf içinde daha yüksek bir barem veya -kademeye yerleştirilmesinin ilgili makam tarafından tezekkür edilmesini salık veririm.

Sonuç olarak başvurunun reddedilmesi gerektiği görüşündeyim.

Salih S. Dayıoğlu: Sayın yargıç Şakir Sıdkı İlkay'ın verdiği hüküm ile hemfikirim.


N. Ergin Salâhi:- Müstedi lise mezunu olup 14 yıldan beri BRT'de reklâm memuru olarak çalışmaktadır. l.l0.1975 tarihinde Amme Hizmeti Komisyonu tarafından Bayrak Radyosuna reklâm memuru (Katip 2. sınıf) mevkiine terfi ettirildi ve 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasası yürürl-üğe girinceye kadar atandığı bu görevde fiilen reklâm memuru olarak çalışmakta idi. İntibak Komisyonu intibaklar yapılırken müstediyi 10.8.1979 tarihli Resmi Gazete'nin Ek.IV, s.430'da görüldüğü gibi, yardımcı televizyon hizmetleri 4. dereceye intibak etti-rdi.

Müstedi buna karşı yaptığı itirazda özetle; Reklâm memuru olduğunu, bu reklâm memurluğu mevkiinin "Radyo Televizyon Hizmetleri Sınıfı" içerisinde mütalâa edilmesini ve "Radyo Televizyon Hizmetleri" 3. dereceye intibak ettirilmesi gerektiğini bel-irterek, en azından bu mümkün olmaması halinde, 'Reklâm Memurluğu' yanında 2. sıfatı durumunda bulunan 'kâtip 2. sınıf' mevkiinin nazarı itibara alınarak bu mevkii için öngörülen bareme intibak ettirilmesi gerektiğini ileri sürdü. Bu müracaat üzerine müste-di kâtip 2. sınıf mevkii için öngörülen bir bareme intibak ettirildi. Müstedinin esas yakınması fiilen atandığı ve görev yaptığı 'Reklâm Memurluğu' mevkiinin 'Radyo Televizyon Hizmetleri' içerisinde mütalâa edilmesi gerektiği ve kendisinin bu hizmetler içe-risinde 3. dereceye intibak ettirilmesi hususundadır. Emare IX olarak ibraz edilen yazılı şikâyet dilekçesine göz atıldığında, hakikaten müstedinin esas şikâyetinin Radyo Televizyon Hizmetleri 3. dereceye intibak ettirilmemiş olması ile ilgili olduğu görül-mektedir.

Bu başvuruda esas itibarıyle üzerinde durulması gereken husus müstedinin 1.10.1975 tarihinde atanmış olduğu "R.eklam Memuru (kâtip 2. sınıf)" mevkiine verilen anlam ve bu mevkiin de 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasası altında hangi mevkiye -intibak ettirilmesi gerektiğidir.

Başvurunun duruşması safhasında şahadet veren BRT Genel Müdürü Hakkı Süha reklâm memurluğunun Radyo Televizyon Hizmetleri içerisinde mütalâa edilmesi gerektiğini, bu bölümün kendi başına ayrı bir bölüm olduğunu, müst-edinin bu bölümün sorumlusu olduğunu ve Emare VII olarak ibraz edilen "Bayrak Radyosu Reklâm ve Bildiri Yayın Esasları" başlığı altındaki Tüzüğe göre görev yaptığını, birçok sorumlulukları bulunduğunu, muhasebe işlerinde sadece Müdür Mv. bağlı olarak görev- yaptığını, alınan reklâmların Tüzüğe uygun olup olmadığı hususundaki denetimi bu bölüm amiri durumunda bulunan mustedinin yaptigmi ancak yayın safhasında çıkabilecek ihtilâflarda 'Program Amirinin' son sözü söyleyecek kişi olduğu hususunda şahadet vermişt-ir. Yine bu şahide göre, müstedi, Amme Hizmeti Komisyonu tarafından bu göreve terfi ettirilirken Emare IV olarak ibraz edilen, hizmet şemasına göre terfi ettirildiğini, bu hizmet şemasından görülebileceği gibi esas terfi ettirildiği görevin Reklâm Memurlu-ğu olduğunu ancak o günkü koşullar altında BRT'nin kendine has özellikleri göz önünde tutularak diğer kamu görevlileri maaş yelpazesi içerisinde bu reklâm memurluğuna ne gibi bir maaş verileceği açıklıkla belirlenmediği cihetle, 2. sınıf kâtip mevkiinin ba-remi bu reklâm memurluğuna verildiğini izah etmiştir.

Emare IV olarak ibraz edilen hizmet şeması aşağıda gösterildiği gibidir:

"BRT
REKLAM MEMURU
(Terfi Mevkii)
Maaş : Barem: 13--15
Görev ve
Sorumlulukları: Amirlerinin direktifi altında ve vazedilennizam ve
nizam ve kurallar çerçevesinde BRT'den yayınlana-
cak reklâmların kaydını tutma, hesabını çıkarma
ve gerekli kontrolün -yapılması için alınan reklâm-
ların yayına uygun olup olmadığını Program Amir-
liği nezdinde reklâm için yapılacak ödemelere kar-
şılık makbuz kesme, reklâmların tutarlarını hesap-
lam-a ve hesap pusulalarını çıkarma, bütün reklâm
işlerini yürütme. Amirlerinin vereceği diğer uygun
işleri yapma.

Aranan Evsaf : 1) 6 yıllık bir tali okul tahsili seviyesinden düşük
olmayan iyi gene-l tahsil sahibi olmak. Reklâm
işlerinin hesabını tutacak kadar yeterli ve ter-
cihan "London Chamber of Commerce INTERMEDIATE"
seviyesinden düşük olmayan bir muhasebe bilgisi
- ve süratli daktilo yazma yeteneği.

2) Dürüst ve güvenilir karakter sahibi olmak.

3) İyi Türkçe ve iyi İngilizce bilmek. Rumca bilmek
avantaj sayılacaktır.

4) Görevi -ile ilgili olarak BRT Müdürlüğünün zaman
zaman vazedeceği ehliyet imtihanlarını göreve
atanmasından 2 yıl içinde geçmelidir."


- Bu hizmet şemasından sonra Emare I olarak ibraz edilen müstedinin tayin belgesi de hizmet şemasındaki aynı koşulları içermektedir.
-
- Yukarıdaki hizmet şemasından görülebileceği gibi müstedinin terfi ettirildiği görev reklâm Memurluğudur. Ancak terfi ettirilirken müstedinin terfi ettirildiği mevkiin adı Reklâm Memuru (kâtip 2. sınıf) mevkii olarak saptanmış ve 13,15 bareme oturtulmu-ştur. Müstedinin fiilen ifa ettiği görev tamamen Reklâm Memurluğu ile ilgilidir ve kâtip 2. sınıf mevkii ile uzaktan veya yakından herhangi bir ilgisi yoktur. Bu durumda verilen şahadeti yukarıda iktibası yapılan hizmet şeması ile Emare I'deki tayin koşull-arını birlikte degerlendirdiğimde gerek müstedinin yaptığı iş ve gerekse atandığı görev Reklam Memurluğu görevidir. Esasen intibak Komisyonu da ilk kararında müstedinin atandığı ve fiilen yaptığı görevi intibak ilkelerine göre değerlendirildiğinde müstediy-i 2. sınıf kâtip olarak düşünmemiş ve Radyo Televizyon Yardımcı Hizmetleri içerisinde mütalâa etmişti.
-
Reklâm Memurluğu, verilen şahadete göre ve 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının ilgili maddeleri göz önünde tutulduğunda, Radyo Televizyon Hizmetleri kapsamına giren bir mevkidir ve radyo televizyon yardımcı hizmetleri içerisinde mütalâa edilmesi h-atalıdır.

7/79 sayılı yasanın 52(1)(j)(ii) maddesi tahtında, birisinin 'Radyo Televizyon Hizmetleri Sınıfı'na girebilmesi için basın yayın gazetecilik, sosyal, siyasal ve idari ilimler, hukuk, iktisat, maliye ve yabancı dil konularında bir fakülte ve-ya yüksek okul bitirmiş olması koşulu aranmaktadır. Müstedi ise lise mezunudur. Konuya bu açıdan bakıldığında müstedinin radyo televizyon hizmetleri 3. dereceye intibak ettirilmesi olanağı yoktur. Ne var ki Yasasının 2(1) maddesine göre 7/79 sayılı Yasadan- önce böyle bir mevkiye atanan ve görev yapan kişilerin intibakları yapılırken bu tahsil koşulu o kişiler için aranmaması gerekir. 7/79 sayılı Yasanın geçici 2(1) maddesi aynen şöyledir:

"2(1). Bu Yasa ile öngörülen sınıflara intibak yapılırken mevc-ut
kadrolar ve bu kadrolarda çalışan kamu görevlileri, iliş-
ilişkin oldukları sınıflara dahil edilirler. İntibak
işlemleri yapılırken, sınıflar için öngörülen öğrenim
koşuluna bakılmaksızın k-azanılmış haklar gözönünde bulun-
- durulur."
-
- Bu durumda müstedi açısından Yasanın 52(1)(j)(ii) maddesindeki tahsil koşulu aranmadan, atandığı ve görev yapmakta olduğu 'Reklâm Memurluğunun karşıtı olan Radyo Televizyon Hizmetleri 3. dereceye intibak ettirilmesi gerekirdi.
-
Kanımca intibak komisyonu müstedinin atandığı Reklâm Memurluğu (kâtip 2. sınıf mevkiinin değerlendirilmesini yanlış yaparak sadece kâtip 2. sınıf mevkiini kaale almış ve müstediyi bu mevkinin karşıtı olan bir bareme oturtmuştur. Bu gibi durumda müste-dinin esas görevi reklâm memurluğu idi, kâtip 2. sınıf mevkii ise, ancak parantez içerisinde görülmektedir. Ne sebeple reklâm memurluğunun değerlendirmeye tabi tutulmadığının izahı intibak komisyonunca yapılmamıştır. Müstedi bir nevi çift sıfat veya statüd-e bulunan bir kişidir. Bu çift statü durumunu değerlendirmede, müstedinin gerek asli tayini yapılırken mevcut hizmet şeması ve gerekse tayin belgesini içeren hizmet koşulları ve aynı zamanda bu tayinden sonra fiilen ifa ettiği görevlerin koşul ve sorumlulu-klarını dikkatlice incelediğimizde müstedinin asıl ve fiili görevinin reklâm memurluğu olduğu kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.

Netice olarak İntibak Komisyonu müstediyi Radyo Televizyon Hizmetleri 3. dereceye intibak ettirmesi gerektiği görüşündeyim-. Bu nedenle müstediye 12 Kasım 1979 tarihinde tebliğ edilen ve müstediyi kitabet hizmetlerinde 3. derece (barem 9-10)'a intibak ettiren İntibak Komisyonunun 3. 9.1979 tarihli kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına ka-rar verilmesi gerektiği görüşündeyim.

Şakir Sıdkı İlkay: Sonuç olarak başvuru, oy çokluğu ile, reddolunur.



(Şakir Sıdkı İlkay)(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi)
Yargıç Yargıç Yargıç


23 Haziran 1981





- 360 -



Full & Egal Universal Law Academy