Yüksek İdare Mahkemesi Numara 140/2008 Dava No 12/2010 Karar Tarihi 26.03.2010
Numara: 140/2008
Dava No: 12/2010
Taraflar: Salih Arslan ve diğerleri ile İzin Kurulu ve diğerleri arasında
Konu: Taksi durağı - Taksi durağı oluşturulmak için verilen iznin iptali istemi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 26.03.2010

-D.12/2010YİM:140/08

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Necmettin Bostancı, Talât D.Refiker, Narin F.Şefik.

Davacı:1-Salih Arslan; Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı -
Girne
2--Kemal Şentürk;Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı - Girne
3-Erkan Dal; Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı - Girne
4-Erkan Dal;Hüseyin Kara'nın yetkili vekili sıffatıyla,
Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı - Girne
5-Şahin Karaçor;Yıldız Taksi, Beylerbe-yi Kavşağı - Girne
6-Şahin Karaçor;Yücel Kuvvet'in yetkili vekili
sıffatıyla, Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı - Girne
7-Ramazan Döner; Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı -
Girne
8-Hüseyin Çelebioğlu;Yıldız Taksi, Beylerbeyi Kavşağı -
Gi-rne
-ile-

Davalı:1-İzin Kurulu vasıtasıyla KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa
2-KKTC İçişleri Bakanlığı vasıtasıyla KKTC
Başsavcılığı, Lefkoşa
3-Girne Belediyesi, Belediye Başkanı, Başkan Vekili,
Belediye Meclis Üyeleri ve Kasa-ba Hemşehrileri -
Girne

A r a s ı n d a.

Davacılar namına:Avukat Ünsal Çağda
Davalı no:1 ve 2 namına:Savcı Sarper Altıncık
Davalı no:3 namına:Avukat Fazilet Özdenefe
İlgili Şahıs namına:Avukat Betül Ciyaslıoğlu.


------------
K A R A R

Necmettin Bostancı: Bu başvuruda Mahkemenin ilk hükmünü Sayın Yargıç Talât D.Refiker okuyacaktır.

Talât D.Refiker: Meslekten taksi şöförü olan ve Girne'deki Beylerbeyi Kavşağındaki "Yıldız" isimli taksi durağına kayıtlı olarak çalışan Davacıl-ar, Davalılar aleyhine ikâme ettiği bu davada Girne Belediyesinin PİA Bella Otel'inin Kuzey'indeki futbol sahaları yanında iki araçlık taksi durağı oluşturulmasına ilişkin olan 12.6.2008 tarihli ve S.103/2008 sayılı kararının ve bu karara istinaden İzin- Kurulu'nun İlgili Şahsa Oscar Otel'indeki taksi durak yerinin yukarıda zikredilen durak yerine aktarılmasına dair olan 2.9.2008 tarihli kararının iptal edilmesi talebinde bulunmuştur.

Davalı 1 ve 2 ile Davalı no:3 ayrı ayrı dosyaladıkları müdafaa takr-irlerinde Davacının bu talebi reddedilmekte ve dava konusu kararın Davacıların herhangi bir meşru menfaatının doğrudan doğruya ve olumsuz bir şekilde etkilenmediği iddia edilmekte ve bu husus Davalı no:3'ün müdafaa takririnde ön itiraz olarak ileri sürü-lmektedir.

İlgili Şahıs ise ayrıca müdafaa takriri dosyalamayıp Savcılık tarafından dosyalanan müdafaa takririnde belirtilenlere katılmakla yetinmiştir.

Davanın duruşması sırasında Davalı no:3 Avukatı söz alarak iptidai itirazın öncelikle ele alınmasın-ı talep etmesi ve tarafların da talebe katılması ve Mahkemenin de oyçokluğu ile uygun görmesi üzerine dinlenen ön itirazda taraflar tanık dinletmeyip, hukuki argümanlarını Mahkemeye sunmakla yetinmişlerdir.

KKTC Anayasasının 152'nci maddesinde belirtildiğ-i üzere Yüksek İdare Mahkemesi, yürütsel veya yönetsel bir yetki kullanan herhangi bir organ, makam veya kişinin bir kararının, işleminin veya ihmalinin bu Anayasanın veya herhangi bir yasanın veya bunlara uygun olarak çıkarılan mevzuatın kurallarına aykı-rı olduğu veya bunların söz konusu organ veya makam veya kişiye verilen yetkiyi aşmak ve kötüye kullanmak suretiyle yapıldığı şikâyeti ile kendisine yapılan başvuru hakkında, kesin karar verme münhasır yargı yetkisine sahiptir.Böyle bir başvuru, sahip old-uğu meşru bir menfaatı bu gibi karar veya işlem veya ihmal yüzünden olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen kişi tarafından yapılabilir.

50/2000 sayılı Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasasının taksi ve dolmuş durak yerleri ile il-gili olan ve konumuz ile alakalı 13.'ncü maddesinin (1)(A)(B) paragrafları aynen şöyledir:
"
Taksi 13.(1)(A)Taksi ve dolmuş işletmeciliği, Belediye
Dolmuşsınırları içerisinde ilgili Belediye ve
İşletmeciliği-Belediye sın-ırları dışında ilgili
ne İlişkinKaymakamlıkça belirlenecek taksi veya
Kurallardolmuş durak yerlerinden yürütülür. Bu
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten
başlayarak üç ay süre içerisinde her Belediye ve Kaymakamlık bölgesinde bulun-an taksi ve dolmuş durak yerlerini ve her durakta çalışan taksi ve dolmuş izin sahipleriyle kullanılan araçların kayıt numarasını İzin Kuruluna belirtir.
İzin Kurulu, İlgili Belediye ve
Kaymakamlıktan gelecek öneriler doğrultusunda taksi ve dolmuş durak- yerlerinin iptali, değiştirilmesi, durakta çalışan araç sayısının çoğaltılıp azaltılması, ek durak yeri belirlenmesi konularında karar almaya yetkilidir. Ayrıca yaptığı araştırma ve incelemeler neticesinde anılan konularda ilgili Belediye ve Kaymakamlıkla-rın rapor sunup öneri yapmasını isteyebilir. Bu fıkranın bu bendi altında İzin Kurulunun vereceği kararlar ve koyacağı herhangi bir koşul gerekçesiyle birlikte olur. "


Önümüzdeki meselede İlgili Şahsın 1998 yılından beri Girne'de Oscar Otel durağında -taksicilik yaptığı, bu durak yerinin özel mülk olması nedeniyle Davalı no:3'ün kontrolünde olmadığı ve bir anlaşmazlık sonucunda mezkûr durak yerinden çıkmak zorunda kalan İlgili Şahsın kendisine yeni durak yeri gösterilmesi için Girne Belediyesine başvur-ması bağlamında dava konusu olan durak yerinin belirlendiğini ve İlgili Şahsın eski durak yerinin de buraya aktarıldığı, gerek Davacıların ve gerekse İlgili Şahsın eski durak yeri ile yeni durak yerinin ayni bölgede olduğu, eski durak yerinin Davacıların- taksi durağına daha uzak olmasına karşın yeni durak yerinin bu mesafeyi kısmen kısalttığı birer ihtilâfsız olgudur ve bu hususlar taraflarca da kabul edilmektedir.

Davalı no:3 Avukatı Mahkemeye yaptığı hitabı sırasında bir taksi durağındaki şoförlerin r-otasyon usulü ile çalıştıklarını, ayni durakta şoför sayısının artırılması halinde şoför başına düşen iş sayısının azalacağını İlgili Şahsa başka durak yeri gösterilmesi ile böyle bir iş azalmasının da önüne geçildiğini ve bu bağlamda Davacıların meşru men-faatlerinin doğrudan doğruya ve olumsuz bir şekilde etkilenmesine yol açacak bir olgunun söz konusu olmadığını ifade etmiştir.

Davacılar Avukatı ise dava konusu kararın alınmasında kamu yararı yerine İlgili Şahsın bireysel durumunun etken olduğunu, taksi- durağı saptanmasında bahsi geçen yasada spesifik kriterler olmamasına rağmen konu durak yerlerinin kazanç durumlarını belediyenin dikkâte alması gerektiğini ifade etmiştir.

Hemen belirtmeliyim ki taksi işletme iznini haiz olan İlgili Şahsın özel mülk s-tatüsündeki eski durak yerinden çıkarılmasından sonra yukarıda alıntısı yapılan yasanın 13(1)(A) maddesi tahtında İlgili Şahsa bir durak yeri gösterme zorunluluğu ile karşı karşıya kalan Davalıların, İlgili Şahsın durak yerini Davacıların taksi durağına ak-tarmamakla ve mevcut durak yerini değiştirmekle Davacıların kazanç durumlarının olumsuz yönde etkilenmemesini sağlamışlardır. Keza yukarıda da belirtildiği gibi davaya konu durumdan önce de Davacılar ve İlgili Şahıs aynı bölgede taksicilik yapmaktaydılar- ve dava konusu kararla bölgedeki durak sayısı artmadığı gibi 'T' izinli araç sayısı da aynidir. Duraklar arasındaki mesafenin kısalması iktisadi rekâbeti olumsuz yönde etkiler şekilde algılanamaz ve bu hal bu bağlamda menfaat ihlâli olarak kabul edilemez.-Bu olgu karşısında ise dava konusu karar nedeni ile Davacıların meşru menfaatlerinin olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilendiği söylenemez.

Dolayısıyle yukarıda belirtilenler ışığında Davacıların bu davanın ikâmesinde meşru bir menfaatlerinin bulunmad-ığı sonucuna vardığımdan dava red ve iptal edilir.

Dava masraflarının Davacılar tarafından ödenmesine emir veririm.

Narin F.Şefik: Davacılar Girne'de Beylerbey'i kavşağında Yıldız isimli taksi durağında taksi şoförlüğü yapmaktadırlar ve bu sıfatları il-e Davalı 1'in 2.9.2008 tarihli ve I.K. 25/08 sayılı toplantısında aldığı İlgili Kişi Ahmet Yarkın'ın taksi durak yerinin Pia Belle Otelinin kuzeyindeki futbol sahası yanına ayrılan 2 taksilik durağa aktarılması kararını dava konusu yapmışlardır. Davalı 1 -bu kararını Davalı 3 Girne Belediyesinin önerisi üzerine almıştır. Ahmet Yarkın davaya İlgili Kişi olarak katılmıştır.

Davalı 3'ün müracaat ve Mahkemenin oyçokluğu ile verdiği karar neticesinde dava konusu kararın İlgili Kişinin meşru menfaatini doğrudan- doğruya ve olumsuz bir şekilde etkilemediği doğrultusundaki ön itiraz dinlenmiştir.

Davalı 1'in dava konusu kararı 50/2000 sayılı Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasası altında alınan bir karardır. Bu yasa altında karar verilirken -yasada, bilhassa 8 ve 13. maddelerde belirtilen kriterlere uyulması gerekmektedir. Yasada belirtilen kriterlere uyulmadığı iddiası Davacıların Talep Takririnde yer almaktadır. Böyle bir iddia Davalı 1'in kanunsuz bir karar üretmiş olma olasılığını gündem-e getirir.

YİM 64/06 (D.52/09) ve YİM 82/08 (D.4/2010)'daki azınlık kararlarımda belirttiğim doğrultuda, Davacıların, bir kanunsuzluk iddiası ile Yüksek İdare Mahkemesinde bir dava ikame etmeleri halinde ve ilk nazarda kanunsuzluk olabileceği görüldüğü z-aman, meşru menfaat bulunmadığı doğrultusunda bir ön itirazın öncelikle dinlenmeyerek, ön itirazın davanın sonuna bırakılması gerekir. Ancak dava dinlendikten sonra kanunsuzluk tespit edildiği takdirde, bu kanunsuzluğun Davacıların meşru menfaatini olumsu-z bir şekilde ve doğrudan doğruya etkileyip etkilemediğine karar verilmelidir.

Davacılar Talep Takrirlerinde Davalıların mevzuata aykırı karar aldıklarını, kamu yararı olup olmadığını araştırmadık-larını ileri sürmektedirler. 50/2000 sayılı yasanın 8.- maddesinin 2. fıkrası altında Davalı 1'in görüş alması gerekli merciler kararda kamu menfaatinin önemini göstermektedir. Kamu yararının dikkate alınıp alınmadığı ancak dava dinlendiği zaman görülebilecektir. Emareler arasında madde 8(2)'de belirtilen me-rcilerden görüş alındığı yer almadığından ilk nazarda kanuna aykırı davranıldığı görülmektedir.

Davacılar ve İlgili Kişi taksicilik yapmaktadırlar. Davacıların durağı ile İlgili Kişiye gösterilen yeni durak arasında çok az bir mesafe vardır. Aynı yol ü-zerinde kumarhanesi bulunan Pia Bella otelin karşısına İlgili Kişiye yeni bir durak verilmiştir. Bir otelin karşısına bir taksiciye yer verilmesi o kişiye büyük bir açılımdır. İlgili Kişiye sunulan bu açılım ise Davacıların işlerini azaltabilir. Gerek Y-İM 25/96 (D.20/96) sayılı davada gerekse Prof. Dr. Şeref Gözübüyük'ün Yönetsel Yargı 28. baskı paragraf 195'de belirtildiği şekilde, meşru menfaatin rekabete dayanan iktisadi bir menfaatı da kapsadığı kabul edilmektedir. Bu durumda Davacıların iktisadi m-enfaatlerinin İlgili Kişi ile ilgili Davalı 1'in kararından etkilenebileceği görülebilir. Bu nedenle Davacıların bu davayı ikame etmekte bu safhada meşru menfaatleri olmadığını söylemek yanlıştır. İlgili Kişiye gösterilen yere yakın duraklarda çalışan ki-şilerin kazançlarının yakın bir yere durak açılması veya taksiciye yer gösterilmesi kararından doğrudan doğruya etkilenmemesi söz konusu olamaz.

Davalı 3 tarafından ileri sürülen ön itiraza bu safhada karar verilmemesi gerekir ve bu hususun dava sonuna b-ırakılması gerekir. Bu nedenle ön itirazın dava sonuna bırakılmasına karar veririm.

Necmettin Bostancı: Sayın Yargıç Talât D.Refiker ve Sayın Yargıç Narin F.Şefik'in verdikleri kararları okuma fırsatım oldu. Yargıç Talât D.Refiker'in verdiği karara katıl-ırım.-
-

Mahkeme:Dava oyçokluğu ile red ve iptal edilir.
Dava masraflarının Davacılar tarafından ödenmesine emir
verilir.


Necmettin BostancıTalât D.RefikerNarin F.Şefik
Yargıç Yargıç Yargıç


26 Mart,2010
-



7






Full & Egal Universal Law Academy