Yüksek İdare Mahkemesi Numara 136/2011 Dava No 20/2012 Karar Tarihi 09.10.2012
Numara: 136/2011
Dava No: 20/2012
Taraflar: Chalcolitic Enterprises Ltd. ile Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi ve diğerleri arasında
Konu: İhmal - Davacı ile Davalı arasında yat limanı yapımı için arazi kiralanması yönünde taslak sözleşme yapılması - Davalının taslak sözleşmeyi asli sözleşmeye çevirmemesi nedeniyle ihmal yapıldığını iddia eden Davacının dava açması.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 09.10.2012

-D.20/2012 YİM:136/2011

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Necmettin Bostancı, Talât D.Refiker, Mehmet Türker


Davacı:Chalcolithic Enterprises Ltd., Kurtuluş Cad.Emtan A-pt
5/6, Girne
-ile-

Davalı:1.Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi, K.K.T.C Maliye
Bakanlığı, K.K.T.C Başsavcısı vasıtasıyla
2.K.K.T.C Maliye Bakanlığı, K.K.T.C Başsavcısı
vasıtasıyla
3.K.K.T.C Bayındırlık ve Ulaştırma Bak-anlığı, K.K.T.C
Başsavcısı vasıtasıyla
4.K.K.T.C Bakanlar Kurulu, KKTC Başsavcısı vasıtasıyla
5.K.K.T.C Turizm, Çevre ve Kültür Bakanlığı, K.K.T.C
Başsavcısı vasıtasıyla,
6.Tapu Genel Müdürlüğü, K.K.T.C İçişleri ve -Yerel
Yönetimler Bakanlığı, K.K.T.C Başsavcılığı vasıtasıyla,
7.K.K.T.C Başbakanlığı, K.K.T.C Başsavcısı vasıtasıyla,

A r a s ı n d a.
Davacı namına:Avukat Güneş Menteş
Davalılar namına: Savcı İlter Koyuncuoğlu.

----------
K A R A R-

Necmettin Bostancı:Bu başvuruda, Mahkemenin kararını, Sayın Yargıç Talât D.Refiker okuyacaktır.

Talât D.Refiker: Yat Limanı inşaatı ve işletmeciliği ile iştigal eden ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Şirketler Mukayyitliği nezdinde limited şirket olarak -kayıtlı bulunan Davacı;Mağusa-Tatlısu'da, Yat Limanı (Marina) inşa etme amacıyla, 1999 yılının Temmuz ayından itibaren, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki yetkililerle görüşmeye başlaması sürecinde, Cumhurbaşkanlığı katında da teşvik ve destek görmesi ile- çalışmalarını ve girişimlerini hızlandırarak plan, proje, fizibilite raporları veya tasarılarının hazırlanmasına ilişkin olan bir hazırlığın ardından, 27.12.2004 tarihinde, Davalı No:(3) ve No:(5)'e "Cyprium Bay Marina" veya "Port Cyprium Marina" ismi alt-ında Yat Limanı yapımı için başvuruda bulunması üzerine, Davalı No:(4) Bakanlar Kurulu'nun (S-K-11) 308-2007 numaralı, 14.2.2007 tarihli kararı ile Mağusa-Tatlısu'da Pafta/Harita XIV/2'de kain parsel 432, 433, 431, 429, 428, 427, 426, 425, 414, 413, 415, 4-12, 410, 409, 311, 310 ve 167'deki gayri menkûllerin yat limanı yapım projesinin hayata geçirilmesi için, 49 yılı aşmamak kaydı ile şirketlerine kiralanmasına karar verilmesine, 18.2.2009 tarihinde ise yine Bakanlar Kurulu kararı [S(K-11)601-09] ile Mağusa--Tatlısu'da Pafta/Harita XIV/2'de kain parsel no:434 ve 435/1/1'deki taşınmaz malların kira kapsamına alınmasına ve yukarıda bahsi geçen 1'inci Bakanlar Kurulu kararından sonra, 2007 yılının Ağustos ayında, Davacı ile Davalı No:(1) arasında 1.8.2007 tarihi-nden 31.7.2056 tarihine kadar olmak üzere, 49 yıllık kira süresini içeren taslak kira sözleşmeleri hazırlanmasına, ardından ise bu sözleşmelerde yer alan şartların yerine getirilmesi bağlamında, yerel bir bankadan 2 adet kati teminat mektubu temin edip, D-avalı No:(1)'e ulaştırmasına, 21.6.2009 tarihinde Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğünden ilgili parsellerde inşaat yapılmasının uygun olduğuna dair izin temin etmesine müteakiben 21/97 sayılı Çevre Yasası'nın 13'üncü maddesi gereğince, Şubat 2009'd-a hazırlanan rapora ve ek koşullara uyulacağına ve tüm önlemlerin alınacağına dair, Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğü nezdinde taahhütname imzalamasına, 29.12.2010 tarihinde Şehir Planlama Dairesinin planlama onayı vermesine, 4.5.2009 tarihinde ise Davalı No:-(1) tarafından Davacıya gönderilen yazıda, yat limanının yapımı için ihtiyaç duyulan malzemenin, Karayolları Dairesi Müdürlüğünce çalıştırılan Beşparmak Taşocağından verilmesinin uygun bulunduğunun bildirilmesine rağmen ve aradan yıllar geçmesine karşın, t-aslak kira sözleşmelerinin asıl kira sözleşmesi haline getirilmemesi ve Davalı No:(1) tarafından imzalanmaması; diğer Davalıların da imza işleminin gerçekleşmesi konusunda, üzerlerine düşeni yerine getirmemeleri bağlamında, hatalı ve ihmalkâr davrandıkları- ve bu suretle yukarıda bahsi geçen Bakanlar Kurulu kararının gereğini yerine getirmedikleri iddiası ile Davalılar aleyhine ikâme ettiği bu davada:
A)Davalıların müştereken ve/veya münferiden ve/veya Davalı
No:1 ve Davalı No:2'nin Mağusa, Tatlısu'da,
P-afta/Harita:XIV/2'de kain, Parsel
No:432,433,431,429,430,428,427,426,425,414,413,415,412,
410,409,311,310,167,434 ve 435/1/1'deki 10 dönüm 2 evlek 250 ayak karelik arazilerin Davalı No:4 Bakanlar Kurulunun S(K-II)601-2009 numaralı, 18/2/2009 tarihli kararı- ile S(K-II)308-2007 sayılı kararına rağmen sözkonusu gayrımenkûllerin Davacıya kiralanmamasını ve/veya kiralanabilmesi için hazırlanan Taslak Kira Sözleşmesini hatalı işlem ve/veya eylemleri ve/veya görevlerini yerine getirmemeleri ve/veya ihmal etmeleri -ve/veya ihmalkar eylemler içerisinde bulunmaları ve/veya yetkilerini kullanmamaları ve/veya yetkilerini kötüye kullanmaları ve/veya Taslak Kira Sözleşmesini imzalamak için bir eyleme girişmemeleri neticesinde oluşan ihmalin ortadan kaldırılmasına dair ve/v-eya mevcût Bakanlar Kurulu kararlarının uygulanmasına mütedair karar verilmesini;

B)Davalıların müştereken ve/veya münferiden ve/veya
Davalı No:1 ve Davalı No:2'nin 21/07/2011 ve 08/08/2011 tarihli kararlarının yasal mevzuata aykırı ve/veya hatalı ve/vey-a sakat ve/veya gerekçesiz ve/veya geçersiz olması ve/veya Davalı No:1 ve No:2'nin yetkilerini aşmış ve/veya kötüye kullanmış ve/veya ihmalkar davranmış olmalarından dolayı tamamen geçersiz ve hükümsüz olduğuna ve herhangi bir yasal sonuç doğurmayacağına d-air karar verilmesini;

C)Davalıların müştereken ve/veya münferiden yasal
mevzuata ve/veya gayrımenkûl kiralanması ve/veya tasarruf ve kullanım verilmesi prensiplerine aksi olarak almış oldukları ve/veya tasarruf ettikleri tüm karar ve/veya eylemlerin ge-çersiz ve/veya gerekçesiz ve/veya gayriyasal karar ve/veya tasarruflar oldukları cihetle, özellikle Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2'nin ihmal ve kararlarının durdurulması zımnında karar verilmesini;

talep etmektedir.

Davalılar ise, Davacının yukarıda ye-r alan iddia ve taleplerine karşılık dosyaladıkları müdafaa takririnde; Davacının talep takririnin 'B' paragrafında iptalini talep etmiş olduğu, Davalı No:(1)'in Davacıya muhatap 21.7.2011 ve 8.8.2011 tarihli yazılarının icrai bir karar niteliğinde olmadığ-ından iptal davasına konu edilemeyeceği, Bakanlar Kurulunun ise S(K-II)601-2009 ve S(K-II)308-2007 sayılı kararları uyarınca, Davalı No:(1) ve/veya Davalı No:(2) tarafından Davacı ile kira sözleşmesi imzalanamamasının bir ihmal oluşturmadığı, ihmalin mevcû-t olduğunun kabul edilmesi halinde ise Davacının, bu davayı Anayasa'nın 152'nci maddesinde belirtilen 75 günlük hak düşümü süresini geçirdikten sonra dosyaladığından davasının ret ve iptal edilmesini talep etmektedirler.

Davanın yapılan duruşmasında, ta-raflar tanık dinletmeyip Mahkemeye hitap etmekle yetinmişlerdir.

Savcının Mahkemeye hitabı sırasında, yukarıda bahsi geçen 75 günlük hak düşümü süresi ile ilgili olarak sunmuş olduğu argümanı, şu şekilde özetlememiz mümkündür:
Davalı No:(1)'in Davacı Av-ukatına gönderdiği 21.7.2011 tarihli yazıda yer alan "...daha önceden bilginize getirildiği..." şeklindeki ibare, mezkûr tarihten önce de bu yazı içeriğinde belirtilen hususların Davacının bilgisinde olduğunu göstermektedir ve bu hususun nazar-ı itibara al-ınması halinde ise, davanın 75 günlük süre içerisinde açılmadığı görülecektir. Ne var ki, ibraz olunan emareler bu söylemi desteklememektedir. Şöyle ki; Davacı Avukatının dava konusu ile alakalı olup da Davalı No:(1)'e gönderdiği ve Emare 13 olarak kayda -geçen ve taslak kira sözleşmesinin imzalanmamasından şikâyet eden yazısı 20.8.2010 tarihini taşımaktadır. Davalı No:(1)'in ise bu yazıya cevap verdiği, ibraz olunan emarelerden görülmemektedir. Davacı Avukatının aynı konu hakkında yine Davalı No:(1)'e gönd-erdiği ve dağıtımını Başbakan ile Maliye Bakanına yaptığı ve Emare 14 olarak kayda geçen yazının tarihi ise 5.7.2011'dir, Davalı No:(1)'in ise bu yazıya cevap teşkil eden ve Emare 16 olarak kayda geçen cevabi yazısı ise aynen şöyledir:

" KUZEY KIBRIS- TÜRK CUMHURİYETİ
MALİYE BAKANLIĞI
DEVLET EMLAK VE MALZEME DAİRESİ

Sayı:DEM.0.00-2/UT,2396-492-1843 Tarih:21/07/2011
Konu:Chalcolitic Enterprises Ltd.Şti.'ne
Kiralanması öngörülen araziler hk.
ÇİFTE TAAHHÜTLÜ
Sn.Avukat Güneş H.Menteş
Gü-neş Hulusi Menteş Hukuk Bürosu
Namık Kemal Cad.No.4C,P.K.292
Girne.
İlgi:05/07/2011 tarihli yazınız.
..................
Dairemize muhatap İlgi'de kayıtlı yazınız tarafımızca incelenmiştir. Daha önceden bilginize de getirildiği üzere; konu arazil-erin sadece Hazine Malı kapsamında olması halinde Bakanlığımız ile Dairemizce kiralanabilecekleri noktasından hareketle, Tapu ve Kadastro Dairesinden bilgi talep edilmiş ve bahse konu arazilerin tümünün Bakanlar Kurulu'nun S(K-II)308-2007 sayı ve 14/02/200-7 tarihli kararı uyarınca Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının kontrol ve yönetiminde bulunduğu tesbit edilmiştir.
Yapılan değerlendirmede, hali arazi statüsünde bulunan 167 no'lu tek parselin dışındaki tüm K.K.T.C adına kayıtlı arazilerin 63/93 sayılı T-aşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası ve Tüzüğü altında müvekkiliniz Chalcolithic Enterprises Ltd. Şti.'ne kiralanabilmesi için Bakanlığımızın kontrol ve yönetimine verilmek üzere ilgili Bakanlar Kurulu kararının tadil edilmesi yönünde- konu Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına aktarılmıştır.
Bilgi edinilmesi saygı ile rica olunur.

Sadık R.ULUPINAR
Devlet Emlak ve Malzeme
Dairesi Müdürü
Dağıtım:1-K.K.T.C Başbakanlık
2-Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) "


-




Savcının beyanına konu edildiği gibi bu yazının içeriğinde "daha önceden bilginize de getirildiği üzere" şeklinde ibare yer almakla beraber, bilgilendirmenin hangi tarih itibarıyla olduğu yazıda yer almamaktadır. Tarih konusundaki bu bilinmezlik 75 -günlük sürenin tesbit edilmesini imkânsız kılmaktadır. Dolayısıyla 75 günlük hak düşümü süresinin hesaplanmasında Davalı No:(1) ile Davacı arasında teati edilen ve dava konusu ile alakalı olarak Davalı No:(1)'in Davacıya gönderdiği ve Emare 16 olarak kay-da geçen ve en geç tarihli olan 21.7.2011 tarihli yazı esas alındığında, 23.9.2011 tarihinde ikame edilen bu davanın zaman aşımına uğramadığı görülmektedir.

İhtilafsız olgulara göre; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına kayıtlı araziler, 63/93 sayılı Taşı-nmaz Hazine Malları (kiralama ve değerlendirme) Yasası tahtında Maliye Bakanlığının kontrol ve denetiminde bulunmaktadır.

Talep Takririnin (A) paragrafında; Parsel, Pafta ve Harita numaraları verilen ve 167 no'lu parsel dışındaki diğer araziler, yukarıda -zikredilen Yasa altında Maliye Bakanlığının kontrol ve yönetiminde iken, Marina (Yat Limanı) projesinin gerçekleştirilmesi amacıyla bu arazilerin Davacıya kiralanması konusunda Davalı No:(4) Bakanlar Kurulunun aldığı ve Emare 2 olarak kayda geçen karar ise- aynen şöyledir:
"
KARAR NUMARASI:S(K-II)308-2007
MARİNA PROJESİ AMACIYLA TATLISU'DA ARAZİ KİRALANMASI
(Önerge No:298/2007)
(B.U.B)

Bakanlar Kurulu, Tatlısu Marina Projesine yönelik
aşağıdaki kararı aldı:
1.Marina Pro-jesine ilişkin S-470-2005 sayı ve 22.6.2005 tarih
ile S-105-2006 sayı ve 18.1.2006 tarihli Bakanlar Kurulu kararlarının iptal edilmesi;
2.Önergeye ekli haritada sarı ile belirlenmiş alanda yer alan
Tatlısu Pafta/Plan XIV/2.W1-2'deki KKTC adına kayıtlı 4-32(2-3-2000) kısmen (432/1 olarak numaralanan yer), 433(0-1-2800), 431(0-0-1600), 429(0-1-3400)kısmen, 430(0-0-1700), 428(0-0-2400), 427(0-0-1800), 426(0-0-1500), 425(1-0-0)kısmen, 414(0-0-2700), 413(0-0-2600), 415(0-1-2700), 412(0-1-1-1800), 410(0-0-3150)-, 409(0-1-0), 311(0-1-0200), 310(0-0-2300) no'lu parseller ile hali arazi olan 167(24-1-0) no'lu parselin 3 dönümlük kısmının, KKTC Anayasası'nın 159'uncu maddesinin (1)b ve (3)'üncü fıkraları ile 41/1977 sayılı İskan, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası'-nın 4(1)maddesi uyarınca kamu yararına ayrılarak Devletin mülkiyeti altında kalması ve eşdeğer maksatlarında kaynak teşkil etmemesi kaydıyla, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı'nın kontrol ve yönetimine verilmesi;
3.Marina projesinin hayata geçirilmesi içi-n ayrılan parselin,
bu amaca yönelik olarak ve 49 yılı aşmamak kaydı ile uzun vadeli olarak Chalcolithic Enterprises Limited Şirketine kiralanması;
4.Kira süresi, kullanım koşulları ve diğer şartların, taraflar
arasında yapılacak hizmet akdi ve/veya prot-okol ile belirlenmesi,
5.Adı geçen şirket tarafından yapılacak söz konusu marina için
yürürlükteki mevzuat çerçevesinde gereken şartların yerine
getirilmesi ve gerekli tüm yasal izinlerin alınması;
6.Yapılacak marinaya ulaşımın sağlanabilmesi için, uzun-luğu
önergeye ekli haritada kırmızı ile belirlenmiş olduğu şekilde KKTC adındaki 432/1 ile 435/1/1 no'lu parsellerin batı sınırından geçen ve haritalarda mevcût olan yolun tüm altyapı asfaltlanmasının ilgili şirket tarafından yapılması.

14.2.2007 "



A-ynı proje için Davacıya ek arazi kiralanmasına ilişkin olan ve Emare 3 olarak kayda geçen Bakanlar Kurulu kararı ise aynen şöyledir:
" KARAR NUMARASI:S(K-II)601-2009
MARİNA PROJESİ AMACIYLA TATLISU'DA KİRALANAN ARAZİYE İLAVE PARSEL AYRI-LMASI
(Önerge No:556/2009)
(B.U.B)

Bakanlar Kurulu, S(K-II)308-2007 sayı ve 14.2.2007 tarihli kararla Marina Projesi amacıyla, Tatlısu'da Chalcolithic Enterprises Limited North Cyprus Şti.'ne kiralanan ve sözkonusu kararın -2'nci maddesinde belirtilen parsellere, önergede detaylandırılan projenin onaylanabilme şartı nedeniyle ilave parsel ayrılmasını ve önergeye ekli haritada kırmızı ile renklendirilen pafta/plan XIV.2.W, XIV.1.E1 ve E2'de yer alan parsel 434 ile 435/1/1'in b-aşka kişi veya kişilere kiralanmamış olması koşuluyla Chalcolithic Enterprises Limited North Cyprus Şti.'ne kiralanmasını onayladı.

18.2.2009 "

Önümüzdeki meselede olduğu gibi; "kira süresi" bağlamında 49 yıllığına kiralanacak devlet arazilerinin, mez-kûr yasa tahtında, Bakanlar Kurulunun onayına tabi olduğunu ve bu onayın Emare 3'deki Bakanlar Kurulu kararında açıkça yer aldığını göz önünde bulundurduğumuz zaman, aynı konu hakkında Emare 2'deki Bakanlar Kurulu kararının 3'üncü paragrafında yer alan, "M-arina projesinin hayata geçirilmesi için ayrılan parselin bu amaca yönelik olarak ve 49 yılı aşmamak kaydı ile uzun vadeli olarak Chalcolithic Enterprises limited şirketine (yani davacıya) kiralanması" şeklindeki ifadenin "onay" olarak kabul edilmesi gerek-tiğinden, konu arazilerin 49 yıllığına Davacıya kiralanmasının Emare 2 ve 3'deki Bakanlar Kurulu kararı ile onaylandığı bulgusuna ve sonucuna varmaktayız.

Bakanlar Kurulunun onay kararına konu olan taşınmaz mallar, (167 no'lu parseldeki taşınmaz mal hariç-) 63/93 Sayılı Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası kapsamında olup, bu malları kiralama yetkisinin Maliye Bakanlığına ait olmasına karşın, Bakanlar Kurulu, 49 yıllığına
Davacıya kiralamasına onay verdiği bu taşınmaz malların kontrol- ve yönetimini, Emare 2'deki S(K-II)308-2007 no'lu ve 14.2.2007 tarihli kararı ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına vermiştir. Konu mallar bu karar nedeniyle Maliye Bakanlığının kontrol ve tasarrufundan çıktığı için de önceden hazırlanan taslak kira sö-zleşmeleri, asıl kira sözleşmesi haline getirilecek şekilde Maliye Bakanlığı vasıtasıyla Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi ve Davacı arasında imzalanamamıştır.

Bahsi geçen imza işlemini mümkün hale getirmek için, Devlet Emlâk ve Malzeme Dairesi Müdürünün B-ayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına yazdığı ve Emare 15 olarak kayda geçen yazısı ise aynen şöyledir:
" KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
MALİYE BAKANLIĞI
DEVLET EMLAK VE MALZEME DAİRESİ

Sayı:DEM.0.00-2/UT,2396-492-1834Tari-h:13/07/2011
Konu:Chalcolithic Enterprises Ltd.Şti.'ne
Kiralanması öngörülen araziler hk.

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı,
Lefkoşa.
İlgi:05/07/2011 tarihli yazı.
.....................
Chalcolithic Enterprises Ltd.adına Av.Güneş Menteş, İlgi-'de kayıtlı ve ek'te sunulan yazısında, Bakanlar Kurulu'nun (K-II)308-2007 sayı ve 14/02/2007 tarihli ve S(K-II)601-2009 sayı ve 18/02/2009 tarihli kararları uyarınca marina yapımı amacıyle Chalcolithic Enterprises Ltd.Şti.'ne kiralanmak üzere Bakanlığını-zın kontrol ve yönetimine verilen Küçük Erenköy'de bulunan arazilerin günümüze dek Dairemizce adı geçen şirkete kiralanmadığı gerekçesi ile gerekli yasal yollara başvurulacağını kaydetmektedir.
Yapılan değerlendirmede, adı geçen şirketin şu anda Bakanlığın-ızın kontrol ve yönetiminde bulunan sözkonusu arazilere öngördüğü yatırımı gerçekleştirmesine yardımcı olabilmek amacıyle, Bakanlığınızın da uygun görmesi halinde, Bakanlar Kurulu'na tarafınızca sunulacak önerge doğrultusunda, K.K.T.C adına kayıtlı arazile-rin, Bakanlığınızın da belirleyeceği şartlar altında, 63/93 sayılı Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası ve Tüzüğü altında uzun vadeli kiralamak üzere, kamu yararına ayrılarak, Bakanlığımızın kontrol ve yönetimine verilmesi gerekmekted-ir.
Konu, tarafınıza saygı ile arz olunur.

Sadık R.ULUPINAR
Devlet Emlak ve Malzeme
Dairesi Müdürü
Ekler:
1-05/07/2011 tarihli yazısı
2-(K-II)308-2007 sayı ve 14/02/2004 tarihli B.K.K
3-S(K-II)601-2009 sayı ve 18/02/2009 tarihli- B.K.K
Dağıtım:
1-Maliye Bakanlığı
2-Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) "


Davalı No:(1) Devlet Emlak ve Malzeme Dairesinin, Emare 15
ve 16'daki yazıları referans göstererek, Davacı Avukatına yazdığı ve Emare 18 olarak kayda geçen DEM.0.00-2/UT,2396-49-2-1940 sayılı ve 8.8.2011 tarihli yazı ise aynen şöyledir:




" KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
MALİYE BAKANLIĞI
DEVLET EMLAK VE MALZEME DAİRESİ

Sayı:DEM.0.00-2/UT,2396-492-1940Tarih:8/8/2011
Konu:Marina Projesi amacıyla
Tatl-ısu'da kain arazinin
Kira Mukavelesi hk.

Sn.Av.Güneş H.Menteş,
Güneş Hulusi Menteş Hukuk Bürosu
Namık Kemal Cad.No:4C, P.K.292
Girne.

İlgi:a)G.H.M.Hukuk Bürosu'nun 28/07/2011 tarihli yazısı.
b)DEM0.00-2/UT,2396-492-1834 sayı ve 13/07/2011 tarihli-
yazımız.
c)DEM0.00-2/UT,2396-492-1843 sayı ve 21/7/2011 tarihli
yazımız.

İlgi (a)'da kayıtlı yazınız incelenmiş olup, yazınızın birinci maddesinde tarafınıza müspet bir yanıt verilmediği vurgulanmaktadır. İlgi (c) yazımızla, Bakanlar Kur-ulu Kararı'nın tadil edilmesi için Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına ilgi (b) yazıyla konunun aktarıldığı tarafınıza bildirilmiştir.
Tekrar hatırlatmak adına Bakanlar Kurulu'nun S(K-II)308-2007 sayılı ve 14/02/2007 tarihli kararı ile (Ek:1), işbu kararı-nın 2'nci maddesinden görüleceği gibi, bahse konu araziler Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının kontrol ve yönetimine verilmiştir. Yine işbu kararın 4'üncü maddesine göre kira süresi, kullanım koşulları ve diğer şartların taraflar arasında yapılacak Hizm-et Akdi ve/veya protokol ile belirlenecektir.
Bilindiği üzere bir önergeyi hangi Bakanlık yapmış ise geri dönüşü veya düzeltilmesi de yine aynı Bakanlık tarafından yapılması kural gereğidir.
Bahse konu arazilerin mülkiyeti Dairemizde olmadığı gibi kontrol -ve yönetimi de Dairemizde değildir. 298/2007 numaralı Önergeyi hazırlayan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı olduğu için düzenlemeyi ve/veya düzeltmeyi de İlgili Bakanlığın yapması gerekmektedir.
--Konu tarafınıza saygı ile hatırlatılır.


Sadık- R.Ulupınar
Devlet Emlak ve Malzeme
Dairesi Müdürü

Ekler:1-S(K-II),308-2007 sayılı ve 14/02/2007 tarihli Bakanlar
Kurulu kararı,
2-İlgili (b)'de kayıtlı DEM0.00-2/UT,2396-492-1834 sayı ve
13/07/2011 tarihli Bayındırl-ık ve Ulaştırma Bakanlığına
yazmış olduğumuz yazı,
3-İlgi (c)'de kayıtlı DEM.0.00-2/UT,2396-492-1843 sayı ve
21/07/2011 tarihli yazımız. "


Yukarıda yer alan hususlar bağlamında, Davalıların ve özellikle Davalı No:(4) Bakanlar Kurulunun bir ihm-alinden söz edilmesi olası mı?

Yerleşmiş içtihat kararlarına göre yürütsel ve yönetsel bir organ veya makamın alması gereken bir kararı almaması veya yapması gereken bir yönetsel işlemi yapmaması halinde Anayasa'nın 152(2) maddesi altında ihmalden dolayı -Yüksek İdare Mahkemesine başvurma olanağı vardır. Ancak ilgili yönetim organı, bir konuda karar almak veya işlem yapmakta serbest ise başka bir deyişle karar almak veya işlem yapmakta yasal bir zorunluluğu yoksa, yönetimin ihmalinden söz etmek mümkün değil-dir.(Gör:D.32/88, YİM162/87).

Önümüzdeki meselede, Bakanlar Kurulunun Emare 2 ve 3'deki onay kararını geri aldığına dair bir iddia bulunmamaktadır. Onay kararı geri alınmadığına göre; Bakanlar Kurulunun, Emare 2 ve 3'deki kararları bağlamında Emare 4 ve 2-4'deki taslak kira sözleşmelerinin asıl kira sözleşmesi haline getirilerek, Maliye Bakanlığı vasıtasıyla Davalı No:(1) Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi ile Davacı arasında imzalanması gerekmekteydi. Ancak Davalı No:(4) Bakanlar Kurulu, Emare 2'de yer alan k-ararı ile 49 yıllığına Davacıya kiralamasına onay verdiği taşınmaz malların kontrol ve tasarrufunu, Davalı No:(3) Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının 298/2007 sayılı önergesi tahtında, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına vermesi ve bu suretle Maliye Bak-anlığının devre dışı kalması sonucunda, yukarıda bahsi geçen taslak kira sözleşmeleri, asıl kira sözleşmesi haline getirilecek şekilde imzalanamamıştır.

Davalı No:(4) Bakanlar Kurulu, Emare 2 ve 3'deki onay kararlarını geri almadığına göre, bu kararları -uygulanabilir hale getirmek Bakanlar Kurulunun görevidir ve Bakanlar Kurulu, Emare 2'deki Bakanlar Kurulu kararının 2'nci paragrafında yer alan ve konu malların Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının kontrol ve tasarrufuna verilmesini öngören kararını iptal- etmemek ve bu malların kontrol ve tasarrufunu yeniden Maliye Bakanlığına vermemekle ihmalde bulunduğu sonucuna varmaktayız.

Diğer yandan; Bakanlar Kurulunun bir üyesi olan Davalı No:(3)'ün Emare 2 ve 3'deki Bakanlar Kurulu kararlarına vakıf olmasına karş-ın ve bahsi geçen taslak kira sözleşmelerinin asıl kira sözleşmesi haline getirilecek şekilde imzalanmasının gerçekleşebilmesi için, konu taşınmaz malların, 63/93 sayılı Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası altında Maliye Bakanlığını-n kontrol ve tasarrufunda olması gerekirken, hazırladığı mezkûr önerge ile konu malları Davalı No:(4) Bakanlar Kurulunun mezkûr kararı ile kontrol ve tasarrufuna almak ve bu suretle Davacı ile Maliye Bakanlığı vasıtasıyla Devlet Emlâk ve Malzeme Dairesi ar-asında yapılan Emare 4 ve 24'deki taslak kira sözleşmelerinin asıl kira sözleşmesi haline getirilmesini ve imzalanmasını gayri mümkün hale getirilmesine katkı koymakla, yapmaması gereken bir işlemin gerçekleşmesine sebebiyet vermesi bağlamında, Davalı No:-(3) Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının ihmali olduğu bulgusuna ve sonucuna varmaktayız.

Bakanlar Kurulunun, Emare 2'deki onay kararı içerisinde yer alan 167 no'lu parsele gelince: Taraflarca da kabul edildiği üzere, bu parseldeki taşınmaz mal hali araz-i olup, kontrol ve denetimi Maliye Bakanlığına ait değildir. Bu yüzden de, bu gibi malların Maliye Bakanlığı tarafından Davacıya kiralanması yasal olarak mümkün değildir. Buna karşın, Davalı No:(4) Bakanlar Kurulunun bu parseldeki taşınmaz malın Davalı No:-(2) Maliye Bakanlığı tarafından 49 yıllığına Davacıya icar edilmesine onay vermekle ve bu suretle Davacının bu parseli de içine alacak şekilde Yat Limanı (Marina) yapımını projelendirmesine sebep olmakla ihmalde bulunduğu sonucuna varmaktayız.

İdarenin y-asaları bilmesi ve yürürlükteki mevzuata uygun olarak işlem yapma, karar alma ve kendisine yapılan başvuruları yürürlükteki yasalara uygun olarak sonuçlandırma görevi vardır. "Yasayı bilmemek mazaret teşkil etmez" kuralı idare edenler bakımından da geçer-lidir. Dolayısıyla Davalı No:(4) Bakanlar Kurulunun "hali arazileri Maliye Bakanlığı tarafından kiralanamayacağını bilmiyorduk" şeklinde bir mazareti olamaz. Aynı şekilde Davalı No:(2) Maliye Bakanlığının kontrol ve denetiminde olup da Davalı No:(4) Bakan-lar Kurulu tarafından, "kira süresi" bağlamında, Davacıya kiralanmasına onay verilen taşınmaz malların, aynı Bakanlar Kurulu kararı ile Davalı No:(3) Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının kontrol ve tasarrufuna verilmesinden sonra, Davalı No:(4) Bakanlar K-urulunun "bu malların Davalı No:(2) Maliye Bakanlığı tarafından Davacıya icarlanmasını imkânsız hale getireceğini de bilmiyorduk" şeklinde bir mazareti de olamaz. İdarenin mazareti olarak değil de ihmali veya ihmalleri olarak kabul edilmesi kaçınılmaz olan- bu iki durum nedeniyle, yukarıda bahsi geçen taslak kira sözleşmeleri asıl kira sözleşmesi haline getirilerek taraflar arasında imzalanamamıştır. Bu bakımdan, gerek Emare 4'deki ve gerekse Emare 24'deki taslak kira sözleşmelerinin imzalanamamasından Daval-ı No:(4) Bakanlar Kurulunun ve Davalı No:(3) Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının ihmalleri bulunduğuna karar verilmesi gerekmektedir.

Davacının Talep Takririnin (B) ve (C) paragraflarında yer alan taleplerine konu olan yazıların içeriğinde, taslak kira -sözleşmesinin neden imzalanmadığı, imzalanması için nelerin yapılması gerektiği belirtilmekte ve bu suretle, her iki yazı içeriğinden de Bakanlar Kurulu ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının yukarıda açılımı yapılan ihmallerinin birer mazaret olarak ta-kdim edildikleri görülmektedir.

Hemen belirtmeliyiz ki bu yazıların içeriğinde, Davalı No: (1)'in iptal davasına konu teşkil edebilecek herhangi bir icrai kararı yer almamaktadır. Dolayısıyla Davacının Talep Takririnin (B) paragrafında yer alan ve mezkûr -yazıların iptal edilmesine ilişkin olan talebinin reddedilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak yukarıda belirtilenler ışığında;

1)Talep Takririnin (A) paragrafı tahtında Davalı No:(1)
Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi nezdinde dosya no:2/UT-2396-492'de ve 2/i-,2396'da mevcût olan taslak kira sözleşmelerinin (Emare 4 ve 24) asıl kira sözleşmesi haline getirilerek Davacı ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı vasıtasıyla Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi arasında imzalanamamasında Davalı No:(3) Bayındır-lık ve Ulaştırma Bakanlığı ile Davalı No:(4) Bakanlar Kurulunun ihmallerinin bulunduğuna karar verilir. İhmal davalarında, Yüksek İdare Mahkemesinin yetkisi, idarenin ihmalinin olup olmadığını tesbit etmekle sınırlı olduğundan, ihmalin ortadan kaldırılması-na ve Bakanlar Kurulu kararlarının uygulanmasına mütedair karar verme yetkisi bulunmamaktadır. Bu bakımdan, Davacının gerek bu yöndeki talepleri ve gerekse yukarıda belirtilenler bağlamında talep takririnin (B) paragarafında yer alan talepleri ret ve iptal- edilir.

2)Talep Takririnin (A) paragrafı tahtında varılan sonuç
bağlamında ise Talep Takririnin (C) paragrafı gereğince de ayrıca karar verilmesi gerekmediğinden, Davacının bu paragrafta yer alan talebi de ret ve iptal edilir.



Dava masraflarının Dav-alılar tarafından ödenmesine emir verilir.


Necmettin BostancıTalat D.RefikerMehmet Türker
Yargıç Yargıç Yargıç


9 Ekim, 2012





13






Full & Egal Universal Law Academy