Yüksek İdare Mahkemesi Numara 136/1992 Dava No 5/1996 Karar Tarihi 19.01.1996
Numara: 136/1992
Dava No: 5/1996
Taraflar: Mustafa Mehmet Muhtaroğlu ile İskân Bakanlığı
Konu: Başvuru konusu malın müstediye verilmesi istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 19.01.1996

-D.5/96 YİM 136/92

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Metin A. Hakkı, Nevvar Nolan, Seyit A. Bensen.

Müstedi: Mustafa Mehmet Muhtaroğlu-, Girne
ile
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vasıtası ile KKTC., Lefkoşa.
2. Eşdeğer Tazmin Komsiyonu Başkanlığı vasıtası ile
KKTC., Lefkoşa.
3. Girne Tapu Dairesi ve/veya Amir vasıtası ile
KKTC., Lefkoşa.
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Sadi Çelebi.
Müsetdaaleyhler namına: Kıdemli Savcı Müjgan Irkad.
İlgili Şahıslar namına: Avukat Serhan Çınar.



H Ü K Ü M

Metin A. Hakkı: Müstedi tarafından 21.7.1992 tar-ihinde Yüksek Mahkeme Mukayyitliğine dosyalanan yukarıda ünvan ve sayısı gösterilen başvuru ile, özetle, 15. Kaynak Paketinin 5299 sıra numarasında ilân edilen ve Yukarı Girne'de, Pafta Harita XII.29.W.1, Blok G, Parsel 308/1 ve 37/2'de tefsir edilen gayri-menkullerin kendisine verilmesi için Müstedaaleyhlerce 24.6.1992 tarihinde lehine alınmış olan kararın yine Müstedaaleyhlerce 6.7.1992 tarihinde iptal edilerek konu malların İlgili Şahıslara verilmesi yönünde alınan kararın tamamen hükümsüz ve etkisiz oldu-ğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair Mahkemece karar verilmesi talep edilmektedir.

Bu başvuruya karşılık Müstedaaleyhler 9.12.1992 tarihinde, İlgili Şahıslar ise 6.1.1993 tarihinde itirazname dosyalamışlardır. 16.6.1993 tarihinde başvurunun t-alimatı gerçekleştirilmiş, bilâhare 8.11.1995 tarihli oturumda Yüksek İdare Mahkemesince duruşma olarak ele alınmış, ancak o gün neticelenmeyip 29.11.1995 ile 13.12.1995 tarihlerinde duruşmaya devam edilerek sonuçlandırılmış ve karar için bilâmüddet eretel-enmiş durumdadır.

Başvurunun duruşmasında Müstedi bizzat kendisi şahadet vermiş, ilâveten Halil Giray, Ergin Alasya ve Güner Asilkan isimli tanıkları dinletmiştir. Müstedaaleyhler ise herhangi bir şahadet ibraz etmedikleri gibi duruşmanın başlangıç tarih-i olan 8.11.1995 tarihinde duruşmaya başlamadan hemen önce Mahkemeye yaptıkları bir müracaatla dosyalamış oldukları itirazı geri çekip Müstedinin başvurusunda haklı olduğunu, aynı tarihte Mahkemede yaptıkları bir beyanla teslim etmişlerdir. İlgili şahıslar- ise kendileri şahadet vermedikleri gibi lehlerine hiçbir tanık da çağırmamışlar ve Müstedinin tanıklarını istintak etmekle yetinmişlerdir. Taraflar, ayrıca karşılıklı muvafakat çerçevesinde Mahkemeye ceman 30 adet evrağı emare olarak ibraz etmiş durumdadı-rlar.

Önümüzde mevcut olan şahadet ve emareleri değerlendirdikten sonra başvurunun kökeninde yatan olguları aşağıdaki şekilde özetlemeyi uygun görürüz.

Başvuru konusu gayrımenkul, Müstedinin başvurusunda öne sürdüğü gibi Yukarı Girne'de bulunan arsa ve-ya arsa nitelikli bir arziden oluşmaktadır. İlgili gayrımenkul 15. Kaynak Paketinde 5399 sıra numarasında başvuru süresi içinde ilân edilmiş ve puan değeri 1.710.000 olarak tespit edilmiştir. Müstedi ise bu kaynağa, müracaat ettiğinde 2.354.403 eşdeğer pua-nı vardı. Müstedi eşdeğer alacaklısı olup puanlarının kaynağı da Limasol'da terk ettiği arsa, konut ve dükkânlardan oluşmaktadır. Müstedaaleyhler 24.6.1992 tarihinde Müstedi lehine aldıkları bir kararla ilgili kaynağın ona verilmesini uygun görmüşler ve bu- kararlarını da Müstediye Emare 11 olarak kabul edilen 24.6.1992 tarihli bir yazı tahtında bildirmişlerdir. Bilâhare Müstedi sözü edilen yazıya istinaden ilgili malın koçanını almak için Girne Tapu Dairesine gittiğinde konu kararın kendisinin haberi olmada-n Müstedaaleyhlerce iptal edilip aynı kaynağın ikinci bir kararla İlgili Şahıslara verildiğini öğrenmiş ve bunun akabinde avuaktına giderek önümüzdeki başvuruyu dosyalamıştır.

Duruşma esnasında sunulan emarelerden anlaşılacağı üzere Müsteda-aleyhler Müst-edi lehine alınan kararı iptal ederken herhangi bir doyurucu neden öne sürmemişlerdir. Ancak ilgili dosyanın üstünde yazılı olan Müstedinin isminin tibeks ile silinmek sureti ile yerine İlgili Şahısların isminin yazıldığı sabit olunmuştur.
Yine önümüzde -ibraz olunan şahadet ve emarelere göre İlgili Şahısların müracaat tarihinde ceman 6.538.846 puanları mevcut idi ki, bunların bulundukları bölge itibarı ile 2.091.151 puanı eşdeğer Güney puanı, 1.536.253'ü ara bölgede bulunan gayrımenkullerden kaynaklanan p-uan ve 1.986.242 puanı ise serbest bölgede bıraktıkları gayrımenkullerden kayanklanmaktadır. İlgili Şahısların ceman 2.091.151 Güney eşdeğer puanlarının hane ve arsadan kaynaklanan ve Kasaba Baf'ta bıraktıkları ceman 234.577 puana ilâveten Larnaka'da bırak-ılan bir evden kaynaklanan 529.542 ve benzer nitelikli olarak vasıflandırılabilecek Akıncılar'da bırakılan 97.130 puanları vardı ki bu benzer nitelikli Baf, Larnaka ve Akıncılar'da kök olarak gelen benzer nitelikli yekün puanları 861.249 puana baliğ olurdu-. Güney eşdeğer puanlarının diğer puanlara oranla öncelikli olduğu (Bak: Anayasa Mahkemesi 14/91, (D.10/91) ve A.M. 15/91, (D.7/94)'de karara bağlanmış durumdadır.

Duruşma sırasında sunulan şahadet ve emarelerle sabit olmuştur ki Müstedaaleyhler ihtilaf -konusu gayrımenkulün İlgili Şahıslara verilmesi için karar alırken aynı gün söz konusu gayrımenkulün hemen ittisalinde bulunan Yukarı Girne'de Pafta Harita XII.29.W1, Blok G, de görülen ve 1.614.240 puan değerindeki parsel 43/1 ile 1.591.229 puan değerinde-ki Parsel 41/1'i de İlgili Şahıslara vermişlerdi. Bu iki Parselin toplamı 3.205.469 puana baliğ olduğuna göre İlgili Şahısların Güney eşdeğer puanı ve benzer nitelikli sadece 861.249 puanlarının kaldığı ve böylece ihtlilaf konusu kaynağı almaya yetmediği s-arihtir.

Başvurunun kökeninde yatan olguları bu şekilde özetledikten sonra şimdi de İdarenin aldığı kararı mevcut mevzuat çerçevesinde inceleyip denetlememiz gerekir. Olgular bu açıdan incelendiğinde, Müstedinin başvurusunda haklı olduğu ve Müstedaaleyhl-erce İlgili Şahıslar lehine alınan kararın iptal edilmesi gerektiği en azından iki nedenle sarihtir:

İdare bir karar üretirken, alınan kararın Yüksek İdare Mahkemesince ihtiyaç hissedilmesi halinde sağlıklı bir şekilde denetlenebilmesi için nedenlerini gö-stermesi gerektiği daha önceki kararlarda da belirtildiği gibi şarttır. (Bak: YİM 193/89 D.14/90) Önümüzdeki meselede bunun yapılmadığı ve önceden Müstedinin ismi yazılı olan dosyanın üzerinden onun isminn tibeksle silinerek üstüne İlgili Şahısların ismini-n yazıldığı gerçeği karşısında İlgili Şahıslar lehine alınan karar yasal açıdan sakattır.

Yürürlükte bulunan ve uygulamakla yükümlü olduğumuz tadil olunmuş şekli ile 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğnün 2. bölümünde yer alan 4. paragrafın (d)(1) m-addesine göre arsa ve arsa nitelikli araziler hak sahiplerine dağıtılırken Güney'de benzer nitelikte taşınmaz mal terkeden kişinin diğer müracaatçılara oranla önceliği olduğu ve bu kritere göre de Müstedinin İlgili şahıslardan daha öncelikli sayılması gere-ktiği sarihtir ki idare bu hususu da gözardı etmiştir.

-Netice olarak Müstedinin başvurusunda haklı olduğu kanaatine vardı-ğımızdan Müstedaaleyhlerce gayrımenkul mal ile ilgili olarak 24.6.1992 tarihinde Müstedi lehine alınan kararı daha sonra 6.7.1992 tarihli kararla iptal eden başvuru ve ihtilâf konusu kararı-n (yani 2. kararın) tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına, oybirliği ile, karar verilir.
-
Masraflara gelince, İlgili Şahısların Mahkemede meselenin başından sonuna kadar hiç hazır bulunmadıkları, sadece avukatları vasıtasıyle davayı gereksiz yere uzattıkları gereği karşısında Müstedaaleyhlerin 8.11.1995 tarihinden itibaren düçar oldukları mas-rafları ile Müstedinin tüm masraflarının İlgili Şahıslar tarafından ödenmesine emir verilir. Sözü edilen masrafların miktarını Başmukayyit tespit edecektir.


(Metin A.Hakkı) (Nevvar Nolan) (Seyit A. Bensen)
- Yargıç Yargıç Yargıç

19 Ocak 1996








-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy