Yüksek İdare Mahkemesi Numara 135/1987 Dava No 30/1992 Karar Tarihi 17.02.1992
Numara: 135/1987
Dava No: 30/1992
Taraflar: Jale Atak ile İsk. Bakanlığı
Konu: İfrazın iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 17.02.1992

-D.30/92 YİM 206/90

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: Aziz Altay, Celâl Karabacak, Özkan Tunçağ.

Müstedi: Jale Atak, Lâpta Gir-ne.
ile
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı vasıtası ile KKTC, Lefkoşa ve diğerleri.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Ural Cemil Yücehan.
İlgili Şahıs namına: Güls-üm Yücel.
Müstedaaleyh namına: Müjgân Irkad.



Yasa Maddesi:

İstemin Özeti: Lapta köyünde bulunan arsanın ifraz edilmesine ilişkin kararın veya işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: M-üstedi, evinin bulunduğu parselin bir kısmı olduğu inancı ile bitişiğindeki arsaya bir ambar inşa etmeğe başladı. İlgili makamdan ruhsat almadan başlattığı inşaat için Müstedi aleyhine ceza davası dosyalandı. Dava nedeni ile parselin kendisine ait olmadığ-ını öğrenen Müstedi, İskân Bakanlığına müracaatla yeterli puanı olduğunu bildirerek konu parselin tahsisini talep etti. İskân Bakanlığı Müsteşarı Müstedinin talebini uygun görerek , Müstediye inşaat ruhsatı verilmesi için bir belge düzenledi. Düzenlenen be-lge ışığında Müstediye inşaat ruhsatı verildi. Bilâhare konu parselin ifrazı yönüne gidildi. Bunu öğrenen Müstedi işbu başvuruyu dosyaladı.

SONUÇ: Müstediye verilmesi uygun görülen parselle ilgili olarak sonradan yapılan ifraz ve amalgame işlemlerinin Müs-tedaaleyhlerin yetkilerini aşmak veya kötüye kullanmak suretiyle ve keyfi bir şekilde yapıldığından iptâl edilmesi gerekir. Konu parsel üzerine ambar inşa eden Müstedinin etkilenen meşru menfaati de vardır. Başvuru konusu parselin ifrazına ilişkin işlemler-in hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.




H Ü K Ü M

Aziz Altay: Müstedi bu başvuruda Lapta köyünde Pafta/harita 11/23E1W (No.1)'de bulunan 258/3 Parsel no'lu arsanın 258/3/1 ve 258/3/2 olarak ifraz edilmesin-e ilişkin kararın veya işlemlerin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesini istemiştir.

Müstedaaleyhler dosyaladıkları itiraznamelerinde ihtilâf konusu 258/3 no'lu parselin müstedinin yasal tasarrufunda olmadığı- nedeniyle ifraz sonucu etkilenebilecek hiçbir meşru menfaati bulunmadığını, kaldı ki ifraz işleminden sonra müstedi İskân Bakanlığı ile yaptığı görüşmede konu parselin yola olan cephesinin eşit şekilde yeniden ifraz edilmesi halinde ifrazı kabul edeceğin-i bildirdiğinden bu beyanından geri dönemeyeceğini iddia etti.

İlgili şahıs ise dosyaladığı itiraznamede müstedaaleyhlerin itirazname-lerinde öne sürdükleri iddialara benzer iddialar ileri sürdü ve ayrıca 1990 Ağustos ayı başlarında yapılan ifrazın Müste-dinin bilgisine geldiği halde bu başvuruyu 75 günlük hak düşürücü süre içerisinde dosyalamadığını iddia etti ve başvurunun ileri gidemeyeceğini savundu.

Mahkeme huzurundaki şahadete göre müstedi 26.12.1989 tarihinde evinin bulunduğu parselin bir kısmı ol-duğu inancı ile bitişiğinde bulunan 258/3 no'lu parselin içerisine bir ambar inşa etmeğe başladı. İlgili makamdan ruhsat almadan başlattığı bu inşaat dolayısıyle müstedi aleyhine 24.1.1990 tarihinde Girne Kaza Mahkemesinde bir ceza davası açıldı. Bu dava n-edeni ile başlatmış olduğu inşaatın tahsisinde olmayan 258/3 no'lu parsel içerisinde olduğunu öğrenen müstedi İskân Bakanlığına gitti ve yeterli eşdeğer puanı olduğu için konu parselin kendisine verilmesini istedi. İskân Bakanlığı Müsteşarı Mehmet Salih Su-cuoğlu konu parselin herhangi birisinin tahsisinde bulunmadığını, müstedinin bu parsel içerisine inşaat başlatmış olduğunu ve müstedinin yeterli eşdeğer puanı olduğu için ona verilebielceğini dikkate aldıktan sonra 26.2.1990 tarihinde 258/3 no'lu parsel iç-erisine ambar ve garaj inşaatı için müstediye inşaat ruhsatı verilmesi amacı ile Mahkemeye emare 5 olarak ibraz edilen bir belge düzenledi. Mehmet Salih Sucuoğlu şahadetinde emare 5'ı imzalayıp verdiği tarihte ihtilâf konusu parselin ifraz edilmesinin hiç -gündeme gelmediğini, müstedinin yeterli puanı olduğuna göre amacının parseli bir bütün olarak kaynak paketine koyup müstediye vermek olduğunu söyledi.

Emare 5 belgeye dayanarak bir ambar inşaatı için inşaat ruhsatı almak üzere Girne Kaymakamlığına müraca-at eden müstedi 23.7.1990 tarihinde talep ettiği inşaat ruhsatını aldı ve 30.7.1990 tarihinde Girne Kaza Mahkemesinde aleyhine açılan ceza davası da Savcılık tarafından geri çekildi.

Girne İskân Dairesi memurlarından Öztan Özenergin 258/3 no'lu parselin -ifrazı için KP 408 no'lu bir dosya hazırlayıp 6.3.1990 tarihinde Şehir Plânlama Dairesine gönderdi. İfraz işlemlerini yapmak üzere görevlendirilen Özdemir Alkış, 19.4.1990 tarihinde yerinde incelemelerde bulundu. Nereden ve nasıl yapılacağına dair herhangi- bir talimat almadığını söyleyen Özdemir Alkış konu parselin doğu tarafında bir kısmın ilgili şahıs Mustafa Kemal Vural'ın geri kalan diğer kısmının ise müstedinin kullanımında olduğunu ve içerisine müstedi tarafından bir ambar inşa edildiğini, iki kısım a-rasında kot farkı bulunduğunu ve bu kısımların birbirinden çalı çırpı ile ayrılmış bulunduğunu, İmar Yasalarını da dikkate aldıktan sonra normal bir arsanın alanının altında olan 258/1 ile 258/4 no'lu parsellerin herbirinin alanı 5600 ayak kare olacak şeki-lde ifraz etmeyi uygun gördü ve 258/3 no'lu parseli ikiye ayırarak 258/3/1 ve 258/3/2 olarak numaralandırıp ifraz etti. İfraz sonucu 258/3/1'i müstediye ait 258/1 ile 258/3/2'yi de ilgili şahsa ait 258/4 ile amalgame etti. Tarafların şikâyet ve itirazların-a muhatap olmamak için onlara gerek ifrzdan önce gerekse ifrazdan sonra hiç bilgi verilmemiş, ifraz onlardan tamamen habersiz gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu ifraza göre 258/3/1'in alanı 3500 ayak kare, 258/3/2'nin alanı ise 2750 ayak kare olmak üzere tüm- parselin alanı 6250 ayak karedir. Ne var ki Girne Tapu Dairesinden sağlanan araştırma belgelerinde 258/3 no'lu parselin tümü 5600 ayak kare olup standart bir arsa büyüklüğündedir. Özdemir Alkış'a göre bu alan farkı Rum zamanında ya da bizim harita bölümün-ün yaptığı bir ölçüm hatasından kaynaklanmaktadır. Müstedinin inşa ettiği ambar 258/3/1 no'lu parselin içinde olup bir köşesi ifraz çizgisinden 6 buçuk diğer köşesi ise 7 buçuk ayak mesafededir.

İfraz Şehir Plânlama Dairesi Müdürünün onayından sonra 20.-6.1990 tarihinde ifrazla ilgili olgular ve tüm sair işlemler Tapu Dairesine gönderildi ve 16.7.1990 tarihinde Tapu haritalarına işlendi. Şehir Planlama Dairesi, yaptığı kontrol sonunda, Tapu haritalarında yapılan ifraz işlemlerini kendi işlemleri ile uyum -içinde bularak 9.8.1990 tarihinde mühürlemek suretiyle ifrazı kesinleştirdi.

Gerek müstedaaleyhleri temsil eden savcı gerekse ilgili şahıs avukatı müstedinin ifrazın yapıldığını öğrendiği tarihten itibaren 75 gün zarfında başvuruyu dosyalamadığını öne s-ürdüler ve bu iddialarını sözlü şahadetle kanıtlamaya çalıştılar. Müstedinin Mahkemede hak aramasını olumsuz yönde etkileyebilecek böylesine ciddi bir konuda Mahkemeye ibraz edilen sözlü şahadetin doyurucu olması gerekir. Önümüzde müstedinin hak düşürücü s-üreyi aştığı hususunda gönül huzuru içinde bulgu yapabilecek doyurucu şahadet bulunduğunu söylemek mümkün değildir. Bu nedenle 75 günlük hak düşürücü süre ile ilgili ön itirazı kabul etmeyi uygun bulmadık.

Önümzüdeki meselede müstedinin ambar inşaatına b-aşladığı tarihe kadar 258/3 no'lu parsel için herhangi bir tahsisi olmadığı açıktır. İlgili makamdan ruhsat almadan başlattığı inşaat dolayısyle aleyhine ceza davası açılması üzerine müstedi İskân Bakanlığı yetkilileri ile görüştü ve konu parselin kendisin-e verilmesini istedi. Eşdeğerde hak sahibi olduğunu ve müstedinin konu parsel içerisine ambar inşaatına başlamış olduğunu da dikkate alan Bakanlık Müsteşarı başatılan inşaatı tamamlamak için ilgili makamdan gerekli inşaat ruhastını almasını sağlamak amacıy-le emare 5 belgeyi verdi. Bakanlık Müsteşarı şahadetinde, bu belgenin verildiği tarihte konu parselin ifraza tabi tutulacağı hususunun hiçbir şekilde söz konusu edilmediği gibi konu parselin tümünün kaynak paketine dahil edilip müstediye verilmesinin düşün-üldüğünü söyledi.

258/3 no'lu parsel, Girne İskân Dairesi Memuru tarafından düzenlenip Şehir Planlama Dairesine gönderilip KP 408 sayılı dosyaya dayanılarak ifraz edilmiştir. Konu parselin ifraz kararının kimin tarafından alındığı veya KP 408 sayılı dosy-anın kimin emri ile düzenlendiği bilinmemektedir. İfraz kararını alan veya konu dosyanın düzenlenmesi hususunda emir veren şahıs veya makamın daha önce Bakanlık Müsteşarının verdiği belgeden haberi olup olmadığı, haberi varsaydı hangi gerekçe ile emare 5'e- rağmen ifraz kararını aldığına dair şahadet de mevcut değildir. Bakanlık Müsteşarı sonradan konu parselin ifraz yoluna gidildiğini işittiğini ancak bu konuda fazla birşey bilmediğini söylemiştir. Bundan da anlaşılacğı gibi ifraz Bakanlık Müsteşarının bilg-isi dahilinde ve onun onayı ile yapılmış değildir. 258/3 no'lu parseli yerinde ziyaret edip gerekli ölçüleri alan ve ifrazı gerçekleştiren Özdemir Alkış KP 408 sayılı dosyada ifrazın nereden ve nasıl yapılacağına dair herhangi bir talimat bulunmadığını, ko-nu parselin, ifraz edildiğini tarafların bilgisine getirmeden ve onların görüşleri de alınmadan sadece yerinde saptamış olduğu bulgulara dayanarak ve kendi takdirini kullanarak konu parseli 258/3/1 ve 258/3/2 olarak ifraz ettiğini söylemiştir.

İlgili şah-ıs şahadetinde 258/3 no'lu parsel veya herhangi bir kısmı için tahsisi bulunmadığını, bununla beraber 258/4 no'lu parselde bulunan konutun kendisine tahsis edildiğini ve 1975 yılından beri 258/3'ün bir kısmını fiilli kullanımında olduğunu kabul etmiştir. F-iili kullanımın yasal bir kullanım olmadığı ve kullanan şahsa herhangi bir hak kazandırmadığı geçmişte birçok kez Mahkememiz tarafından vurgulanmıştır. Bu durumda ilgili şahsın 258/3 no'lu parsel veya herhangi bir kısmı üzerinde herhangi bir yasal hakkı ve-ya talebi olamayacağı ortadadır. Buna rağmen Özdemir Alkış, kendisinden 258/3 no'lu parselin sadece ifrazı istendiği halde sırf ilgili şahsın kullanımında olduğuna bakarak ve bu kullanımın yasal olup olmadığını araştırmadan ifrazı gerçek-leştirmiş ve ifraz- sonucu oluşan 258/3/2'yi ilgili şahsın tahsisindeki 258/4 no'lu parselle amalgame etmiştir.

Yukarıda belirtilenlerden anlaşılacağı gibi müstediye verilmesi uygun görülen 258/3 no'lu parselle ilgili olarak sonradan yapılan ifraz ve amalgame işlemlerinin -müstedaaleyhlerin yetkilerini aşmak veya kötüye kullanmak suretiyle ve keyfi bir şekilde yapıldığından iptal edilmesi gerekir. Müstedaaleyhler müstedinin tahsisi bulunmadığı için söz konusu ifraz dolayısıyle etkilenecek meşru bir menfaati bulunmadığını öne- sürmüşler ise de verilen emare 5 belgeye dayanarak konu parsel içerisine ambar inşa eden müstedinin konu parsel üzerinde meşru menfaati bulunmadığı söylenemez.

Yine müstedaaleyhler söz konusu ifrazdan sonra müstedinin Bakanlık ile yaptığı görüşmede ihti-lâf konusu parselin yola olan cephesinin eşit şekilde yeniden ifraz edilmesini kabul edeceğini bildirdiğinden bu beyanından geri dönemeyeceğini iddia ettiler. Ne var ki müstedi Mahkemedeki şahadetinde böyle bir ifraz için muvafakat edeceğini kabul etmediği- gibi bu husustaki şahadet de tatminkar değildir. Kaldı ki önümüzdeki başvuru da ileride yapılacak olan ifrazla ilgili olmayıp 19.4.1990 tarihinde yerinde alınan ölçüler ışığında gerçekleştirilen ifraz ile ilgilidir.

Yukarıda belirtilenler ışığında Lapta- köyünde Pafta/Harita 11/23 E1W (No.1)'de bulunan 258/3 no'lu parselin ifrazına ilişkin karar ve işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilir.


Masraflar için herangi bir emir verilmez.


(Aziz Altay-) (Celâl Karabacak) (Özkan Tunçağ)
Yargıç Yargıç Yargıç

30 Haziran 1992






-


-6-



-


Full & Egal Universal Law Academy