Yüksek İdare Mahkemesi Numara 13/1990 Dava No 40/1990 Karar Tarihi 21.12.1990
Numara: 13/1990
Dava No: 40/1990
Taraflar: Tahir Beydola vd ile Mal. Ve Güm. Bakanlığı
Konu: Yasanın kapsamı
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 21.12.1990

-D.40/90 YİM 13/90

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkemede
Yargıç N. Ergin Salâhi huzurunda
Anayasanın 152. maddesi hakkında.

Müstedi: 1. Tahir Beydola, Dikme-n, Girne.
2. Mehmet Türkseven, Lefkoşa.
3. Ferah Heran, Şht. Mehmet Oğuz Sk. No:183 II. Blok II. Kısım
Göçmenköy Lefkoşa.
4. Cemal Emindayı, Ozanköy, Girne.
5. Mustafa Yeşilleme, Düzova, Lefkoşa.
6. Bahir Gezercan, D-ikmen, Girne.
7. Mustafa Topak, Şehit İsmet Mustafa Sk. No:43 Lefkoşa.
8. Akıle Topak, Şehit İsmet Mustafa Sk. No.43 Lefkoşa.
9. Adnan M. Emin Göçmenköy, Lefkoşa.
-ile-
Müstedaaleyh: KKTC Maliye ve Gümrükler Bak-anlığı vas. KKTC.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Hüseyin Celâl.
Müstedaaleyh namına: Müjgân Irgad.



Yasa Maddesi: 22/84 sayılı Geçici Personelin Kadrolanması (Özel Kural-lar) Yasasının 8. maddesi, 33/88 Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 2(3)A maddesi, 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 2(1) maddesi.

İstemin Özeti: Müstedilerin, yürürlüğe giren 33/1988 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik NO.2) Yasasının yür-ürlüğe giriş tarihinden önce emekli oldukları için herhangi bir menfaat alamayacaklarına dair Müstedaaleyh kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: 9 Müstedi de 1975 de kamu görevine atanmı-ş ve daha sonra kadrolanmışlar 1987'de de emekliye ayrılmışlardır. 22/84 sayılı Geçici Personelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yasası altında geçmişte yapılan geçici hizmetler ikiye ayrılarak her tam yıl için bu yasa kapsamından personele atandığı kadroda -bir kademe ilerlemesi verilmiştir. Yasa ayni zamanda kadrolu ve hizmette bulunan personele de bu hükümlerin uygulanacağına dair hükümler koymuştur. Müstedilerin tümü de bu yasadan faydalanmışlardır. 33/88 sayılı yasa, yarısı için verilen kademe ilerle-mesi-nin geriye kalan yarısı için de verilmesini ön görünce, Müstediler bundan faydalanmak için Müstedaaleyhe müracaat etmişlerdir. Müstedaaleyh yasanın çalışanlara uygulanabileceği gerekçesi ile Müste-dilerin bu taleplerini reddetmiştir.
Başvuru bu karardan- yapılmıştır.

SONUÇ: 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasası ile 22/84 sayılı Geçici Personelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yasası aksine hüküm bulunmadığı takdirde görevde olan ve çalışan kişilere uygulancak yasalardır. Müstediler, esas yasanın devamı mahiy-etinde olan 33/88 sayılı Yasa yürülüğe girmeden önce emekli oldukları cihetle, uygulanması söz konusu değildir.
Başvuru reddolunur.




H Ü K Ü M

Bu başvurudaki olgularda taraflar arasında ihtilâf konusu yoktur. Başvurunun duruşmasında, taraflar şa-hit çağırmamışlar ve sadece kanuni argümanlar üzerinde durmuşlardır.

Olgulara göz atıldığında özetle; 9 müstedinin tümünün de emekli kamu görevlisi olduğu görülür. 1, 2, 5 ve 8. müstediler kamu görevine 1974 yılında atanmışlar, belirli bir süre geçici st-atüde görev yaptıktan sonra kadrolanmışlar ve 1987 yılında emekliye ayrılmışlardır. 3, 4, 6 ve 9. müstediler ise kamu görevine 1975 yılında geçici statüde atanmışlar, belirli bir süre sonra asli kadrolara tayin edilmişler ve 1987 yılında emekliye ayrılmışl-ardır.

1984 yılında geçirilen 22/84 sayılı Geçici Personelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yasası, geçici statüdeki personelin kadrolanmasını sağladığı gibi Yasanın 8. maddesi geçmişte geçici statüde yapılan hizmetleri 2'ye bölmek sureti ile elde edilen h-er tam yıl için bu yasa kapsamında kadrolara atanan personele atandığı kadroda bir kademe ilerlemesi verilmesini öngörmüş ve bu kurallardan geçmişte geçici hizmet yapıp yasanın yürülüğe girdiği tarihte kadrolu bulunan personele de uygulanacağına dair hüküm-ler koymuştur.

Müstedilerin tümü de Yasanın 8. maddesi kurallarından yararlandırılmış ve o günlerdeki mevzuata uygun olarak tutmakta oldukları baremlerdeki kademe ilerlemesini almışlardır. Müstedilerin tümü de 1987 yılı içerisinde kendi istekleri ile eme-kliye ayrılırken yürürlükteki mevzuata uygun olarak, emeklilik maaş ve ikramiyeleri hesaplanmıştır. Bu hususta taraflar arasında herhangi bir ihtilâf yoktur.

Müstediler emekliye ayrıldıktan sonra 14 Temmuz 1988 tarihinde yayınlanan 33/88 sayılı Kamu Göre-vlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 2(3)(A) maddesi 22/84 sayılı Geçici Personelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yasasının 8. maddesi değiştirilerek bu madde kurallarınca geçmişte yapılan hizmetlerin yarısı için verilen kademe ilerlemesinin geriye kalan yar-ısının da bu durumda olan personele verilmesini öngörmüştür.

Öyle anlaşılıyor ki kamu hizmetlerinde göreve devam etmekte olan personele bu kurallar uygulanmış, ancak sözü edilen değişiklik yasasından önce emekliye ayrılmış olan müstedilere uygulanmamıştı-r.

Müstediler ise (3. müstedi hariç) avukatları vasıtası ile KKTC Maliye Bakanlığına hitaben gönderdikleri 3.11.1989 tarihli Emare No.I yazı ile son geçirilen 33/88 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasası kurallarının kendilerine de uygulanmasın-ı talep etmişlerdir. Müstedilerin bu taleplerine Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürü tarafından 8 Kasım 1989 tarih ve HMPG 212/68/15 sayılı, müstedilerin avukatına gönderilen şu yanıt verilmiştir:




"İlgi: 3 Kasım, 1989 tarihli yazınız hk.

İlgi yazınızd-a belirtilen emekliler 33/1988 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının yürülüğe giriş tarihi olan 1.1.1988'den önce emekli oldukları için herhangi bir menfaat vermemize olanak yoktur.
Bilgi edinilmesini saygılarımla rica ederim.

- (İmza)
(Soner Özyalçın)
Hazine ve Muhasebe Dairesi Müdürü"

Yukarıdaki -yanıtı alan müstediler işbu başvuyu dosyaladılar ve sözü edilen Değişiklik No.2 Yasasından istifade edemeyeceklerine dair karar veya işlemin hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair hüküm talep etmektedirler.

Müstedaaleyhi- temsilen Başsavcılık tarafından başvuruya karşın itiraz dosyalamış ve talimat yapıldıktan sonra başvurunun duruşmasına geçilmiştir.

Başvurunun duruşmasında yukarıda değindiğim gibi taraflar şahit çağırmamışlar ve hukuki argümanlarla yetinmişlerdir.

Mü-stediler avukatının iddiasına göre 33/88 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 2(3)(A) maddesi içeriği itibarı ile geriye dönük işlemler yapılmasını öngörmekte olup uygulama sahası da geriye dönüktür. Müstedilerin geçici statüde yaptıkları h-izmetlere karşılık eski yasa altında hesaplama yapılarak hizmetlerinin yarısına tekabül eden her yıl için kendilerine bir kademe ilerlemesi verilmiştir. Söz konusu Değişiklik Yasası No.2 2(3)(A) maddesi geçmişte bu durumda olanlara eksik hesaplanan hizmetl-erinin geriye kalan yarısını da bahşetmektedir. Bu, müstedilerin kazanılmış bir hakkıdır ve kendilerine de yeni değişiklik yasasının uygulanması gerekir. Geçici görev süresince yapılan hizmetlere karşılık ½ oranında kademe ilerlemesi verilmesini öngören 22-/1984 sayılı Yasa 31.5.1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 33/88 sayılı Değişiklik Yasası ise daha önce eksik verilen hakların tam olarak verilmesi için geçirilmiştir ve bu yasada esas alınması gerken geçmişte yapılan hizmettir. Konuya bu açıdan bakıldığın-da yeni geçirilen Değişiklik Yasasının 2(3)(A) maddesinin geriye dönük olarak uygulanması gerekir. Bu Değişiklik Yasasının 2(2)(D) maddesi emeklilere de şamil geriye dönük işlemler içermektedir. Bu durumda sözü edilen Değişiklik Yasasının geriye dönük oldu-ğu gibi halen kamu görevinde bulunmayan emekli kişilere de aynen uygulanması gerekir.
Müstedaaleyh tarafından bulunan savcı ise müstedilerin 33/88 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 2(3)(A) veya herhangi bir maddesi altında hakları bulunm-adığını, bu yasa 14 Temmuz 1988 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmakla beraber bu Değişiklik Yasasının 3. maddesine göre 1 Ocak 1988 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Genel hukuk ilkelerine göre herhangi bir yasa ileriye dönük olarak uygulanmaktadır- meğer ki yasada geriye dönük olarak uygulanacağı hususunda sarih hükümler bulunsun. Sözü edilen yasa ise geriye dönüklüğü 1 Ocak 1988 tarihine kadar götürmektedir. Bundan öteye bir geriye dönüklük söz konusu değildir ve müstediler 1Ocak 1988 tarihinden ön-ce emekliye ayrıldıkları için haklarında herhangi bir işlem yapılması söz konusu değildir. Ayrıca yasanın içeriğinden de görülebileceği gibi yasanın uygulama sahası halen kamu görevinde olan kamu görevlileridir. Emekliye ayrılmış kişilerin baremlerinde değ-işiklik yapılması veya bunlara kademe ilerlemesi verilmesi söz konusu değildir. Yasa bunu öngörmüş olsaydı sarahatla belirtmesi gerekirdi.

Yapılan argümanlar ışığında sözü edilen 33/88 sayılı Kamu Görevlileri (Değişiklik No.2) Yasasının 2(3)(A) maddesine- bakıldığında bu maddenin ilk nazarda kamu görevinde bulunan kişilere uygulanması gerektiği görülür. Söz konusu Yasanın 2(3)(A) maddesi aynen şöyledir:

"2(3)(A): 20 Temmuz 1974 tarihinden sonra geçici olarak yapılan -ve Geçici P-ersonelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yasasının 8'inci maddesi uyarınca ikiye bölün-er-ek elde edilen her tam hizmet yılına karşılık bir kademe ilerlemesi verilen ge-çic-i hizmetlerinden ge-riye kalan ve yu-k-a-rıda sözü edilen Yasa uyarınca yapılan uygulama sonucu kademe ilerlemesi verilmeyen her tam yıl geçici hizmet süresin-e karşılık bir -k-a-deme ilerlemesi verilir. Artan geçici hizmet ayları müteakip kademe ilerlemesi için dikkate alınır. Aynı uygulama kadrolu personele de uygulanır."

Yukarıda alıntısı yapılan 2(3)(A) maddesinden görülebileceği gibi madde sonunda "Ayni uygulama kadrolu perso-nele de uygulanır" deyimi kullanıl---maktadır. Yasa koyucu halen görevde olup geçici statüden asli kadrolara atanan personele de bu kuralın uygulanmasını öngörmüştür. Emekli kamu görevlilerine böyle bir uygulamayı öngörmüş olsaydı aynı şekilde bi-r istisna koyarak on-l-a-ra da uygulanmasını sağlayabilirdi. Bu yapılmadığına göre emekli kişilere uygulanması olası değildir. Müstediler avukatı sözü edilen Yasanın 2(2)(D) maddesinin emeklilere de uygulanacağını öngördüğünü ileri sürerek bir paralellik kurmaya ve -sair emeklilere de uygulanması -g-e-rektiğine işaret etmek istemiştir. Bahsi geçen madde şöyledir:

-"(D) Türkiye Cumhuriyetinde muvazzaf askerlik görevi yapıp bu hizmetlerine karşılık Türkiye Cumhuriyetinden herhangi bir emeklilik menfaati almamış olduklarını belgeleyen ve halen Kamu Görevinde bulunanların yaptıkları muvazzaf askerlik hizmetlerine karşıl-ık 1 Ocak 1988 tarihinden geçerli olmak üzere her tam yıla bir kademe ilerlemesi verilir ve bu hizmetler gerek bu madde amaçları ve gerekse emeklilik Yasası Kuralları çerçevesinde emeklilik amaçları bakımından hizmet süresine eklenir. Artan hizmet ayları m-üteakip kademe ilerlemesi için dikkate alınır. Bulunduğu hizmet sınıfı içinde barem tavanına gelen Kamu Görevlilerine bu hakları, terfi alıp da yüksek bir bareme geçtikleri zaman uygulanır."
-
Bu maddeden de görülebileceği gibi maddede Türkiye Cumhuriyetinde muvazzaf a-s-kerlik görevi yapıp Türkiye Cumhuriyetinden her-h-angi bir em-eklilik menfaatı almamış olduk-l-a-rını belgeleyenlere bunların muvazzaflık hizmetlerine eklenmek suretiyle verileceği öngörülmektedir. Bu maddeye, açık olarak emeklilerle ilgili belirli kurallar konmuştur. Bu müstedilerin lehine alınabilecek bir nokta değildir. Bu maddede belirtilen statüd-eki emekli personele yasada kurallar konduğu gibi ayni şekilde sair emekli p-ersonele de kural-l-a-r konması olası idi. Bunun istisna olarak konan kuralın emeklilere uygulanacağı anlamında yorumlanmaması gerekir.

33/88 sayılı Kamu- Görevlileri (Değişiklik No-.2) Yasası ve bunun bu başlık altındaki esas yasa duru-m-unda bulunan 22/84 sayılı Geçici P-ersonelin Kadrolanması (Ö-zel Kurallar) Yasası isminden de görülebileceği gibi görevde olan personele uygulanacak bir yasadır. 22/84 sayılı Yasanın amaç kısmını belirleyen 3. maddesine bakıldığında şöyle denmektedir:

"Bu yasanın amacı kamu hizmetlerinin, mevcut düzen bozul---madan, düzenli, tutarlı, etkin, verimli ve ekonomik bir şekilde yürütülmesi için, geçici personeli süratle güvenceye kav-u-şturmaktır."

Bu durumda bu Yasanın 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasası ile birlikte okunması gerekir. 7/79 sayılı Kamu Görevlileri Yasasının 2. maddesinin (1). fıkrasında şöyle denmektedir:

"Bu yasa, devletin, ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yür-ütmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinin gerektirdiği asıl ve sürekli görevlerde çalışan, genel ve katma bütçelerden veya -bun-lara bağlı döner sermayelerden maaş (aylık) alanlara uygulanır-.-

Bu kurumlarda sözleşmeli veya geçici personel olarak çalışanlar hakkında da, bu yasada öngörülen özel kurallar uygulanır."

Görülebileceği gibi 7/79 sayılı Yasa ile bu yasanın devamı mahiyetinde olan geçici personel için çıkarılmış 22/84 sayılı Geçici -Personelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yas-a-sı aksine hüküm bulunmadığı takdirde görevde olan ve çalışan kişilere uygulanacak yasalardır. Bu durumda müstediler yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ocak 1988 tarihinden önce emekliye ayrıldıkları cihetle bunlara uygulanması olası değildir ve bu nedenle Hazine -ve Muhasebe Dairesinin başvuru konusu edilen k-ararının hatalı o-l-d-uğu söylenemez.

Yukarıdaki nedenlerle başvurunun reddedilmesine karar verilir.


(N. Ergin Salâhi)
Yargıç

21 Aralık 1990



-


316



-


Full & Egal Universal Law Academy