Yüksek İdare Mahkemesi Numara 125/1998 Dava No 1/2004 Karar Tarihi 12.03.2004
Numara: 125/1998
Dava No: 1/2004
Taraflar: Vedia Tanfer ve diğerleri ile Bakanlar Kurulu
Konu: İptal davası-Kararın öğrenilmesinden itibaren 75 gün içerisinde davanın açılması gereği.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 12.03.2004

-D. 1/2004
YİM 125/98
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Nevvar Nolan, Şafak Öneri, Necm-ettin Bostancı.


Davacı: 1. Vedia Tanfer veya Vedia Şaban Hasan,12,Toros Sokak,
Lefkoşa
2. Fatma Cahit Canberk veya Fatma Şaban Hasan,
Kervansaray - Karaoğlanoğlu
3. Özkan Şabanlı veya Özkan Şaban Hasan-, Anıt Tepe
Caddesi, No.178, Lefkoşa
4. Hasan Şaban Hasan,12,Leadale Road,Stanford Hill
London No.16 England

- ile -

Davalı: 1. Bakanlar Kurulu vasıtasıyle KKTC
2. Taşınmaz Eski Eserle-r ve Anıtlar Yüksek Kurulu
ve/veya Anıtlar Yüksek Kurulu vasıtasıyle KKTC
3. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı
vasıtasıyle KKTC
4. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü
- vasıtasıyle KKTC
5. Şehir Planlama Dairesi vasıtasıyle KKTC


A r a s ı n d a.

Davacılar namına: Avukat Ergin Ulunay
Davalılar namına: Kıdemli Savcı Behiç Öztürk.

---------------
H Ü K Ü M
-

Nevvar Nolan: Bu davada Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Necmettin Bostancı okuyacaktır.

Necmettin Bostancı: Davacılar, Davalılar aleyhine ikâme ettiği işbu davada, 14/10/1998 tarihli Mahkeme emri uyarınca tadil ettikleri talep takriri ile aşağıdaki- taleplerde bulunmuştur:
Bakanlar Kurulunun 6/10/1993 tarihli ve E-1207-93 sayılı kararı ile Taşınmaz Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 30/9/1993 tarihinde yaptığı 199 No'lu Toplantısında alınan 15/93 sayılı kararı ile bu karara

ekli listede be-lirlenen taşınmaz malların Arkeolojik Sit
Alanı olarak ilan edilmesini öngören kararın onaylanıp
Resmi Gazetede yayımlanmasına dair verilen kararın Magosa
Kazasında, Mormenekşe (Limya) köyünde Pafta/Harita
No.XXIV/41 Parsel No:154, Yeni B-oğaziçi (Aysergi)köyünde
Pafta/Harita No.XXIV/42, Parsel No.10,11,12,29,28,4,
Pafta/Harita No.XXIV/34, Parsel No.240,293,228,194
232,308 olan Davacıların taşınmaz mallarını ilgilendiren
kısmının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herh-angi
bir sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemenin bir
karar vermesi.
Taşınmaz Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 30/9/1993 tarihinde yaptığı 199 No'lu Toplantısında aldığı 15/93 sayılı kararın Davacıların yukarıdaki 1. paragrafta bel-irtilen taşınmaz mallarını ilgilendiren kısmının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemenin bir karar vermesi.
Bakanlar Kurulunun 3/11/1993 tarihli ve E-1326-93 sayılı kararı ile 6/10/1993 tarihli v-e E 1207-93 sayılı karara ekli liste iptal edilerek, yerine konan yeni listede belirtilen ve Davacıların yukarıdaki 1. paragrafta belirtilen taşınmaz mallarını ilgilendiren kısmının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağın-a dair Muhterem Mahkemenin bir karar vermesi.
Taşınmaz Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun yukarıdaki 3. paragrafta belirtilen Bakanlar Kurulu kararı ile ilgili olarak daha önce aldığı ayni doğrultudaki dava konusu kararın tamamen hükümsüz ve etkisiz -olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemenin bir karar vermesi.
Taşınmaz Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 24/4/1995 tarihli ve 214 No'lu toplantısında aldığı 95/16 sayılı Salamis Arkeolojik Sit Alanı Derecelendirme Karar-ı'nın yukarıda 1. paragrafta belirtilen Davacıların taşınmaz mallarını ilgilendiren kısmının tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemenin karar vermesi.
Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürünün Davac-ılara gönderdiği EEM.13/98-3 sayılı ve 21/4/1998 tarihli yazıya ekli listede belirtilen Davacılara ait Mormenekşe (Limya)'daki Pafta/Harita No.XXIV/41, Parsel No.154'ü 2.derece,Yeni Boğaziçi (Aysergi)'de Pafta/Harita No.XXIV/42, Parsel No.10'u 2.derece, Pa-rsel No.11'i 2. derece, Parsel No.12'yi kısmen 1. derece ve kısmen 2. derece, Parsel No.29'u 2. derece, Parsel No.28'i 2. derece, Parsel No.4'ü 2.derece, Pafta/Harita No.XXIV/34, Parsel No.240'ı kısmen 1. derece, kısmen 2.derece, kısmen 3.derece, Parsel No-.293'ü 2.derece, Parsel No.228'i kısmen 1.derece ve kısmen 2.derece, Parsel No.194'ü




3.derece, Parsel No.232'yi 2. derece ve Parsel No.308'i
3.derece olarak dava konusu Sit Alanı içerisinde
dereceleyen Davalı No.4 ve/veya Davalıların ka-rarının
tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir
sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemenin karar
vermesi.

Davalılar, Davacıların talep takririne karşılık
28/1/1999 tarihinde, Davanın Anayasanın öngördüğü 75 günlük hak düş-ümü süresi içerisinde açılmadığı ön itirazını da içeren, bir müdafaa takriri dosyalayarak Davacıların taleplerini reddetmişler, bu meyanda Mahkemeden davanın masraflarla reddini talep etmişlerdir.

Davanın duruşmasının yapılacağı 19/1/2004 tarihinde, Dava-lılar adına bulunan Savcı, Müdafaa Takririnde öne sürdüğü ön itirazının öncelikle görüşülmesini talep etmiş, Davacılar Avukatının da bu talebe katılması üzerine Mahkememiz, Müdafaa Takririnde öne sürülen ön itirazın öncelikle görüşülmesine karar vermiştir.-

Taraflar ön itirazın duruşması amacıyla herhangi bir tanık çağırmamışlar sadece Mahkemeye hitapla yetinmişlerdir. Bu arada taraflar evraklardan oluşan 9 adet emareyi Mahkemeye sunmuştur.

Tarafların beyanları ve emareler ışığında davaya ilişkin olgular-ı aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:

Davacılar, Mağusa Kazası, Mormenekşe ve Boğaziçi köylerinde kain, talep takririnde tafsilâtı verilen taşınmaz malların müşterek mal sahibidirler. Davalı No 2, Emare 2 rapora istinaden 30/9/1993 tarihli ve 199 No'lu to-plantıda aldığı 15/93 sayılı Emare 3 kararla, karara ekli parselleri içeren alanın sit alanı olarak ilân edilmesini karara bağladı. Karara konu parseller içerisinde Davacılar adına kayıtlı parseller de bulunmakta idi.

Davalı No 1 Bakanlar Kurulu, Emare 4-'deki 6/10/1993 tarihli kararı ile, Davalı No 2'nin Emare 3'teki kararını, karara ekli liste ile birlikte onaylayarak Resmi Gazetede yayımlanmasına karar verdi. Bu karar 105 sayılı Resmi Gazetenin Ek IV'ünde 13/10/1993 tarihinde yayınlandı. Davalı No 1 Em-are 5'teki 3/11/1993 tarihli kararı ile, Davalı No 2 tarafından yapılan değişikliği onaylayarak Emare 4'deki karara ekli listeyi iptal edip yerine yeni bir listenin konmasını onaylamıştır. Söz konusu bu karar ve ekindeki liste de Resmi Gazetede yayımlandı.-

Davalı No 2, Emare 5 kararda ilân edilen taşınmaz malların derecelendirilmesine ilişkin 24/4/1995 tarihinde Emare 6'daki kararı almıştır.

Davacı No 1, Davalı 4'e 14/1/1998 tarihli Emare 7'deki yazıyı göndererek, İnönü, Mutluyaka ve Mormenekşe köyleri-ndeki arazilerinin kaçıncı derece sit alanına girdiğinin kendisine bildirilmesini talep etmiştir. Davalı No 4 bu talebe 21/4/1998 tarihli Emare 8'deki yazı ile cevap vererek, söz konusu edilen taşınmazların hangi dereceye girdiğini Davacı No 1'e bildirmiş-tir.

Davacılar, 7/7/1998 tarihinde huzurumuzdaki bu davayı dosyalamışlardır.

Davacıların talep takririnden de görüleceği gibi, taleplerinin 4 tanesi sit alanı ilanına ilişkin 2 tanesi de, sit alanı içerisindeki taşınmazların derecelendirilmesine il-işkindir.

KKTC Anayasasının 152'nci maddesinin 3. fıkrasına göre, YİM'e yapılan başvuru, başvuruya konu kararın veya işlemin yayınlanması halinde yayın tarihinden, yayınlanmadığı takdirde veya ihmal halinde bunun öğrenildiği tarihten itibaren 75 gü-n

içinde yapılmalıdır. Yukarıda özetlediğimiz olgulardan da görüleceği gibi, içerisinde Davacıların taşınmazlarının da bulunduğu sahayı kapsayan alanın, Emare 3 kararla 30/9/1993 tarihinde Arkeolojik Sit Alanı ilân edilmesine karar verilmiş, Bakanlar Ku-rulu bu kararı Emare 4'teki kararı ile 6/10/1993 tarihinde onaylayıp 13/10/1993 tarihli Resmi Gazetede yayımlamıştır. Bilâhare yine Bakanlar Kurulu Emare 5'teki 3/11/1993 tarihli kararla, Emare 4'teki karara ekli listeyi iptal ederek yerine yeni liste kon-masını onayladı ve bu karar da 9/11/1993 tarihinde Resmi Gazetede yayımlandı.

Davacılar Avukatı Resmi Gazetede yayımlanmanın yeterli olmadığını, mal sahiplerine ayrıca bildirim yapılması gerektiğini iddia etmiştir. Bu safhada, Resmi Gazetede yayım-lanmanın tek başına yeterli olup olmadığı başka bir ifade ile mal sahiplerine ayrıca bildirim yapılması gerekip gerekme-diği hususunu tartışmayı gereksiz görürüz. Çünkü Emare 7 yazı ile Davacı No I, Davalı No 4'ten sit alanı içindeki taşınmazlarının derec-elerinin ne olduğunu öğrenmek istemiştir. Sözü edilen yazının tarihi 14/1/1998'dir. Bu hususu nazara alınca Davacıların davaya konu taşınmazlarının sit alanı içerisinde olduğunu en azından 14/1/1998 tarihinde bildikleri sonucuna varmaktayız. Davacılar dav-alarını bu tarihten 173 gün geçtikten sonra 7/7/1998 tarihinde ikame etmişlerdir.

Buna göre Davacılar sit alanına ilişkin taleplerini 75 günlük hak düşümü süresi içerisinde dosyalamamışlardır.
Davacıların derecelendirmeyi öğrendikleri tarih ise,
E-mare 8'e göre 28/4/1998'dir. Dolayısıyle derecelendirme ile ilgili talepler 75 günlük hak düşümü süresi içerisinde dosyalanmıştır.

Davacılar Avukatı Mahkemeye hitabında Anayasa Mahkeme-sinin 35/75 sayılı Yasanın 10ncu maddesinin Anayasaya aykırı old-uğuna karar verdiğini bu nedenle Anıtlar Yüksek Kurulunun karar alma yetkisi olmadığını, bunun sonucu davaya konu kararların yoklukla malûl olduğunu iddia etmiştir.

Anayasa Mahkemesi 15/90 (D.7/90) sayılı kararında, 35/75 sayılı Eski Eserler Yasası-nın 10'ncu maddesini Anayasanın 39'ncu maddesine aykırı bulmuştur.

Keza Anayasa Mahkemesi 10/85 (D.4/86) sayılı kararında 35/75 sayılı Yasanın 5,9 ve değiştirilmiş şekliyle 10ncu maddelerini Anayasanın 39'ncu maddesine aykırı bulmuştur. Her iki dava-daki karar "havale" sonucu verilmiş kararlardır ve sadece o davadaki tarafları bağlar. Bu nedenle Davacılar Avukatının bu yöndeki iddialarına itibar etmeyiz.

Yukarıdakiler ışığında, Davacıların davasındaki (1)'den (4)'e kadar olan taleplerinin hak- düşümü süresi içerisinde ikame edilmediği, (5) ve (6)'ncı taleplerinin ise hak düşümü süresi içerisinde ikame edildiği hususunda bulgu yaparız.

Yukarıdaki bulgularımıza istinaden, Davacıların davalarındaki (1)'den (4)'e kadar olan talepleriyle ilg-ili Davalıların ön itirazı kabul edilir, bahse konu taleplerin ret ve iptaline emir verilir. 5 ve 6'ncı taleplerle ilgili ise ön itiraz reddolunur.




Nevvar Nolan Şafak Öneri Necmettin Bostancı
Ya-rgıç Yargıç Yargıç




12 Mart, 2004

















7








Full & Egal Universal Law Academy