Yüksek İdare Mahkemesi Numara 123/2011 Dava No 15/2013 Karar Tarihi 19.04.2013
Numara: 123/2011
Dava No: 15/2013
Taraflar: Türk Alkollü İçki ve Şarap Endüstrisi Ltd (Taşel) ile Sendikalar Mukayyidi ve diğeri arasında
Konu: Mevsimlik ve geçici işçilerin görevine son verme - Göreve son verme nedeniyle iş yerinde başlatılan grev - Grevin yasal olduğu kararının iptali için dava açılması - İdari bir kararın ve idari bir ihmalin yokluğunda meşru menfaatin inelenmesinin olası olmaması - Davanın ret ve iptal edilmesi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 19.04.2013

-D.15/2013 YİM:123/2011

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti: Necmettin Bostancı, Talât D.Refiker, Ahmet Kalkan.

Davacı:Türk Alkollü İçki ve Şarap Endüstrisi Limited n/d Türk
- Alkollü İçki ve Şarap Endüstrisi Limited (Taşel), Küçük
Sanayi Bölgesi, Şht.Mehmet Çetin Sokak, Gazi Magosa
-ile-
Davalı:1)Sendikalar Mukayyidi vasıtasıyla Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti, Lefkoşa
2)Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlı-ğı vasıtasıyla Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Lefkoşa
A r a s ı n d a.

Davacı namına:Avukat Ergin Ulunay
Davalılar namına: Savcı Meryem Beşoğlu
İlgili Şahıs namına:Şefik Aşçıoğulları.

---------
K A R A R
-
-Necmettin Bostancı: Bu başvuruda, Mahkemenin kararını,
Sayın Yargıç Talât D.Refiker okuyacaktır.

Talât D.Refiker: KKTC Şirketler Mukayyitliğinde kayıtlı bir şirket olan ve Taşel İçki Fabrikasını çalıştırmakta olan Davacı, mevsimlik veya geçici işçi olara-k istihdam ettikleri kişilerin işlerine, 4.8.2011 tarihinden itibaren son vermeleri üzerine, Emek-İş Sendikası tarafından iş yerlerinde başlatılan grevin Davalılar tarafından yasal olarak kabul edildiği ve aksi yönde bir karar alınmadığı iddiası ile Davalı-lar aleyhine ikâme ettikleri bu davada, aşağıda belirtildiği şekilde;
1)Davacıya ait Gazimağusa'da Taşel İçki Fabrikasında
Emek-İş Sendikası ile çalışan işçiler tarafından 2/8/2011 tarihinde başlatılan ve halen devam etmekte olan grevin yasal olduğuna da-ir Davalı No.(1) ve/veya Davalı No.(2)'nin vermiş olduğu kararın ve/veya yaptığı işlemin ve/veya uygulamanın tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına dair karar verilmesini;



2)Davacıya ait Gazimağusa'da Taşel İçki Fabri-kasında Emek-
İş Sendikası ile çalışan işçiler tarafından 2/8/2011 tarihinde başlatılan ve halen devam etmekte olan grevin yasadışı olduğuna dair Davalı No.(1) ve/veya Davalı No.(2)'nin karar vermekten kaçınmasının, yapılmaması gereken birer ihmal olduğuna- ve yapılması ihmal olunan sözkonusu grevin yasadışı olduğu kararının verilmesi ve/veya işleminin yapılması gerektiğine dair karar verilmesini;

3)Davacıya ait Gazimağusa'da Taşel İçki Fabrikasında
2/8/2011 tarihinde başlayan ve halen devam etmekte olan y-asadışı greve katıldıkları ve dolayısıyla işbaşı yapıp görevlerini yapmadıklarından dolayı 15 işçinin Hizmet Akitlerinin feshedilerek işten çıkarılmaları ile ilgili olarak, çalışanların grev hakkını Davacının engellediği doğrultusunda Davalı No.(1) ve/veya- Davalı No.(2)'nin verdiği kararın ve/veya yaptığı işlemin tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair karar verilmesini;

talep etmektedir.

Davalılar ise, dosyaladıkları müdafaa takririnde, Davalıların dava konusu gr-ev ile ilgili beyan ve görüşlerinin icrai karar niteliğinde olmadığından, Anayasa'nın 152'nci maddesi tahtında dava konusu yapılmasının mümkün olmadığını, grevin uzlaşma ile sona ermesi bağlamında da Davacının bu davayı ikâme etmesinden meşru bir menfaatın-ın bulunmadığını iptidai itiraz olarak ileri sürmekte ve ayrıca bir iş yerinde başlatılan grevin yasal olup olmadığı konusunu, Davalıların tezekkür etme ve bu yönde bir açıklama yapma görev ve yetkisini haiz olmadıklarını belirtmekte ve bu noktadan da dava-nın ret ve iptal edilmesini talep etmektedirler.
Davaya İlgili Şahıs olarak dahil edilen, Birleşik Kamu Kooperatifi Tarım ve Diğer Sanat ve Hizmetler Emekçileri (Emek-İş) Sendikası ise, Davalıların müdafaa takrirlerinde yeralan hususlar doğrultusunda dos-yaladıkları müdafaa takririnde, davanın ret ve iptal edilmesini talep etmektedir.

Davanın yapılan duruşmasında sadece Davacı, genel müdürünü tanık olarak dinletmiştir. Bilâhare ise, taraflar Mahkemeye hukuki argümanlarının sunumunu yapmışlardır.
Davacı -Tanığı Sertaç Akgül, şahadetinde, İlgili Şahıs tarafından fabrikalarında başlatılan grev sürecinde Davalılar ile yaptıkları telefon görüşmelerinden, Davalılarca kendilerine gönderilen ve Mahkemeye Emare 12 ve 13 olarak sunulan yazılardan, İlgili Şahıs tara-fından başlatılan grevin Davalılar tarafından yasal bir grev olarak kabul edildiği izlenimini edindiklerini, mezkûr grevin ise Emare 15'deki mutabakat zaptı tahtında, uzlaşı yoluyla sona erdirildiğini ifade etmiştir.
Bu Tanığın şahadetinde bahsi geçen ve -Davalı No.(2) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bir birimi olan Davalı No.(1) Sendikalar Mukayyidi tarafından Davacıya gönderilen Emare 12 ve Emare 13 sırası ile aynen şöyledir:
Emare 12:
" KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
ÇALIŞMA VE- SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
Tel:2286591 Faks:2286454

Sayı:ÇSB.0.00-15/00.11/2418Tarih:08/08/2011

Türk Alkollü İçki ve Şarap Endüstri Ltd.Şti.
Mağusa.
Konu:İşyerinde Çalışanların İşten Durdurulması Hk.
Türk Alkollü İçki- ve Şarap Endüstri Limited Şirketinde çalışan personellerden Ümit Üzüm, Hakan Doğan, Süner Kobak ve Yavur Çarpar'ın 04/08/2011 tarihinden itibaren 22/1992 sayılı İş Yasası hükümlerine göre belirli süreli hizmet sözleşmesi ile istihdam edildiklerinden dolay-ı ilgili çalışanlar 04/08/2011 tarihinden itibaren işten durduruldukları tarafımıza bildirilmiştir.

Bu durumda Türk Alkollü İçki ve Şarap Endüstri Limited Şirketi çalışanları için 22/1992 sayılı İş Yasası'nın 9(3) maddesindeki Toplu İş Sözleşmesinin uygul-andığı işyerlerinde, Toplu İş Sözleşmesi kapsamında olan işçiler için hizmet akdi yapılması zorunlu değildir. Ancak, hem hizmet akdi hem de Toplu İş Sözleşmesi'nin bulunması halinde, Toplu İş Sözleşmesi esas olmakla beraber, hizmet akdinin işçi lehine olan- kuralları geçerlidir.

Aynı yasanın 11'inci maddesinde hizmet akitlerinde, deneme süresi en çok üç aydır. Üç aydan daha kısa olan deneme süreleri yazılı akitte belirtilir. Deneme süresi içinde taraflar akdi bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshedebilirle-r.
Ancak, çalışılan günler için tahakkuk edilen ücret ve diğer haklar saklıdır.

Yine aynı yasanın 12'nci maddesinde süresi belirli olmayan hizmet akitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa yazılı olarak bildirilmesi zorunludur.

(1)(A)Her iki taraf i-çin de geçerli olmak koşuluyla, deneme süresini
tamamlamış bir işçi için hizmet akdi aşağıda öngörülen koşullara bağlı olarak feshedilebilir.
(a)Hizmet süresi en çok altı ay sürmüş olan bir işçi için, bildirimin
diğer tarafa yapılmasından başlayarak- bir hafta sonra,
(b)Hizmet süresi altı aydan bir yıla kadar sürmüş olan işçi,
bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak üç hafta sonra,
(c)Hizmet süresi bir yıldan iki yıla kadar sürmüş olan işçi için,
bildirimin diğer tarafa yapılmasında-n başlayarak dört hafta sonra,
(ç)Hizmet süresi iki yıldan beş yıla kadar sürmüş olan işçi için,
bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak beş hafta sonra,
(d)Hizmet süresi beş yıldan fazla sürmüş olan işçi için, bildirimin
diğer tarafa yapı-lmasından başlayarak altı hafta sonra,

(B)Yukarıdaki (A) bendinde belirtilen süreler asgari olup,
sözleşme ile artırılabilir.
(C)Bu fıkrada belirtilen bildirim zorunluğuna uymayan taraf
yukarıdaki (A) bendinde belirtilen sürelere -ilişkin ücret
tutarında tazminat ödemek zorundadır.
(Ç)İşveren işçinin yukarıdaki (A) bendinde öngörülen ihbar
sürelerine ait ücretini peşin vermek suretiyle hizmet akdini
feshedebilir.
Ancak, böyle bir ücretin peşin olarak ödenmiş olması, -işverene
gerekçesiz olarak hizmet akdini feshetme yetkisi vermez.

(2)(A)Süresi belirli olan hizmet akitlerinin süresi sona erdiğinde
feshedilip edilmeyeceğinin yukarıdaki (1)'inci fıkranın (A) bendinde belirtilen sürelere riayet edilerek, karşı tarafa y-azılı olarak bildirilmesi zorunludur.
(B)Bu fıkraların (A) bendinde belirtilen süreler asgari olup,
sözleşme ile artırılabilir.
(C)Bu fıkranın (A) bendinde belirtilen bildirim süreleri
içerisinde herhangi bir bildirimde bulunmadı-ğı halde, hizmet akdinin süresinin bitiminde hizmet ilişkisini sona erdiren taraf, belirtilen sürelere ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
(Ç)Süresinin bitiminden itibaren bir ay içerisinde taraflarca
yenilenmediği halde hizmet ilişki-sinin devam etmesi durumunda, süresi dolan hizmet akdi, aynı koşullarla süresi kadar uzatılmış sayılır.
(D)Süresi belirli hizmet akdinin, süresi sona ermeden, işveren
tarafından bu Yasa'nın 15'inci maddesinde öngörülen nedenler dışında ve yeterli- olmayan bir nedenle feshedilmesi halinde, yukarıdaki (1)'inci fıkranın (A) bendinde belirtilen sürelere ilişkin ücret tutarına ilaveten akit döneminin geriye kalan her ayına karşılık bir haftalık ücreti işveren tarafından ödenir.

Haksız nedenle fesih du-rumunda işçiye ödenecek tazminat hakkında bu Yasa'nın 13'üncü maddesinin (3)'üncü fıkra kuralları uygulanır.
(3)Her ne şekilde olursa olsun en az üç yıl devam eden bir hizmet
akdi bu yasa kuralları açısından süresi belirsiz bir hizmet akdi olarak işlem -görür.

Ayrıca Yasa'nın 13(1)'inci maddesine göre işveren, yazılı fesih
bildiriminde dayandığı fesih nedenini belirtmek zorundadır. İşçi,
fesih bildiriminde neden gösterilmediğini veya gösterilen nedenin yeterli olmadığını veya feshin yasadışı veya haks-ız nedenlerle yapıldığını veya akdin feshinde geçerli bildirim sürelerine riayet edilmediğini ileri sürerek, yetkili mahkemeden feshin geçersizli- ğine karar vermesini isteyebilir. Bu istem, fesih bildiriminin tebliği tarihinden başlayarak yetmiş beş gün i-çinde yapılmazsa başvuru hakkı düşer. İşçinin feshe dayalı olan ve olmayan diğer hakları ile işten durdurulduğu andan başlayıp, mahkemenin sonuçlandığı döneme ait maddi ve manevi kayıplar için tazminat isteme hakkı saklıdır.
22/1992 Sayılı İş Yasası ile bi-rlikte 42/1996 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Referandum Yasası'nın 6(1)'inci maddesine göre hizmet akitleri, Toplu İş Sözleşmesine aykırı kurallarının yerini, Toplu İş Sözleşmesindeki kurallar alır. Hizmet Akitlerinde düzenlenmeyen hususlarda, Toplu İ-ş Sözleşmesindeki kurallar uygulanır. Toplu İş Sözleşmesinde hizmet akitlerine aykırı kuralların bulunması halinde, hizmet akdinin çalışan lehindeki kuralları geçerlidir. Gerekçesi ne olursa olsun süresi sona eren Toplu İş Sözleşmesinde yeralan çalışanlar-ın özlük hakları, yenisi yürürlüğe girinceye kadar yürürlükte kalır.

8(1)'inci maddesine göre Toplu İş Sözleşmesinden, taraf sendikanın üyeleri yararlanır. Toplu İş Sözleşmesinin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza -tarihinden sonra üye olanlar ise, üyeliklerinin taraf sendikaca işverene bildirildiği tarihten başlayarak yararlanırlar.

15(2)'inci maddesine göre çalışanlar, işverenle olan ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal durumlarını korumak ve düzeltmek amacıyla toplu- sözleşme ve her türlü grev hakkına sahiptirler.

18(1)'inci maddesine göre işveren, çalışanların bu Yasa kuralları
çerçevesinde Toplu İş Sözleşmesi ve grev haklarını engellemeye
çalışamaz.

(2)'nci maddesine göre işveren, çalışanların çalışt-ırılmasını,
bir sendikaya girmesi veya sendikadan çıkması, grev eylemine
katılması veya katılmaması koşuluna bağlayamaz.

(3)'üncü maddesine göre bir çalışan, sendikaya üye olması veya
kendisi veya bir sendika yetkilisi fiili çalışma sa-atleri
dışında veya işverenin onayı ile fiili çalışma saatleri içinde
sendika faaliyetlerine katılmasından dolayı cezalandırılamaz.

Türk Alkollü İçki ve Şarap Endüstri Limited Şirketine yukarıda belirtilen ilgili yasa kurallarına göre hareket -etmesi gerektiğini ve uygulamanın bu yasa kurallarına göre yapılmasını tarafınıza bildirir, çalışmalarınızda başarılar dilerim.


Kemal Can
Sendikalar Mukayyidi
Dağıtım:Emek-İş Sendikası "






Emare 13:
" -KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
Tel:2286591 Faks:2286454

Sayı:ÇSB.0.00 Tarih:11/08/2011

Türk Alkollü İçki ve Şarap Endüstri Ltd.Şti.
Mağusa.

Konu:Greve Katılan Çalışanların Hizmet Sözleşmesinin Fesh Edilmes-i
Hk.

08/08/2011 tarihinde 80/11 sayılı yazıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sendikalar Mukayyitliğine gönderdiğiniz hizmet sözleşmesinin fesh edilerek çalışanların işine son verme ihbarı, 22/1992 sayılı iş yasasının 16(2)maddesine gör-e çalıştığı işyerinde yasal bir eyleme katılması,

ayrıca 42/1996 sayılı yasanın 16(1)Grev kararı veren çalışanlar veya sendika, federasyon veya konfederasyon greve başlamadan en az dört işgünü önceden Bakanlığa ve ilgili işverene yazılı olarak bildirimde -bulunmak zorundadır. Ancak yirmi dört saati aşmayan grevler için bildirim zorunluluğu yoktur. İşveren, bildirim yapılan tarihten itibaren hiçbir şekilde yeni istihdama gidemez.

16(2)Grev, grev kararını alanlar tarafından sona erdirilir. Grevi sona erdire-n bu kararını en geç yirmi dört saat içerisinde Bakanlığa ve ilgili işverene yazılı olarak bildirmek zorundadır.

Gelinen bu aşamada işveren grev sırasında çalışanların sözleşmelerini fesh etme hakkına sahip olmadığı açıkca görülmektedir. Bu durumda ilgili- yasalara göre hareket etmeniz gerektiğini hatırlatır, durumu bilginize arz ederim.

Kemal Can
Sendikalar Mukayyidi

Dağıtım:Emek-İş Sendikası "


Yukarıda yeralan yazıların içeriğinden de görüleceği üz-ere, 22/92 sayılı İş Yasası'nın ilgili maddeleri tahtında, Davacının dikkâti çekilmekte ve nelerin yapılması veya yapılmaması gerektiği konusunda Davacı bilgilendirilmektedir. Mezkûr Yasa'da ise, bir iş yerinde başlatılan grevin yasal olup olmadığı konusu-nda Davalıların açıklama yapma görevini ve yetkisini haiz olduklarına dair bir kural bulunmamaktadır.
Bu bağlamda ise, Emare 12 ve 13 tahtında Davalıların, Davacının işyerinde başlatılan grevi yasal buldukları ve bu yönde karar aldıkları görülmemektedir. -Bu bakımdan bahsi geçen emareler ve atıfta bulunduğumuz yasal mevzuat tahtında idari bir kararın varlığından ve Davalıların ihmalinden bahsedilemez. İdari bir kararın ve idari bir ihmalin yokluğunda ise, meşru menfaat konusunun incelenmesi olası değildir. -

Sonuç olarak, yukarıda belirtilenler ışığında, Davacı davasında başarılı olamadığından davası ret ve iptal edilir.

Masraf emri verilmez.

Necmettin BostancıTalât D.RefikerAhmet Kalkan
Yargıç Yargıç Yargıç



19 Nisan, 2013





-7






Full & Egal Universal Law Academy