Yüksek İdare Mahkemesi Numara 123/2000 Dava No 16/2007 Karar Tarihi 21.11.2007
Numara: 123/2000
Dava No: 16/2007
Taraflar: Selçuk Burat ile Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vd.
Konu: Vekalet - Başkana Vekalet Ettiği Süre İçin
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 21.11.2007

-D.16/2007 YİM 123/2000

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti:Mustafa H.Özkök,Necmettin Bostancı,Talât
D.Refiker.

Davacı: Selçuk Burat,No:3 Sedat Simavi Sok.Çağla-yan-Lefkoşa

- ile -

Davalı:1.Ekonomi ve Maliye Bakanlığı vasıtası ile K.K.T.C.
Lefkoşa
2.Ekonomi ve Maliye Bakanlığı Hazine ve Muhasebe
Dairesi vasıtası ile K.K.T.C. Lefkoşa


- A r a s ı n d a.

Davacı namına: Avukat Zeki Gündüz
Davalılar namına: Savcı Mustafa Fahri.


.................
H Ü K Ü M

Mustafa H.Özkök: Bu davada Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Necmettin Bostancı okuyacaktır.

Necmettin Bostancı:Dava-cı, Davalılar aleyhine ikâme ettiği bu dava ile aşağıdaki şekilde talepte bulundu:

"A-Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2'nin, takriben 1/8/2000
tarihinden itibaren yaş haddinden emekliye ayrılan Davacının emeklilik menfaatlarının ve/veya emekli maa-şı ve/veya ikramiyesinin Sayıştay Başkanı mevkisinin maaş ve ödeneklerini (Barem 19 Tavan + Asli maaşın %40'ı kadar temsil ödeneği) esas alarak hesaplanmamasına dair takriben 2/8/2000 tarihli karar ve/veya işlemlerinin tümünün hükümsüz ve/veya etkisiz oldu-kları ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları ve/veya iptalleri hususlarında emir ve/veya hüküm,

B-Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2'nin, takriben 1/8/2000 tarihinden itibaren yaş haddinden emekliye ayrılan Davacının emeklilik menfaatlarının ve/v-eya emeklilik maaş ve/veya ikramiyesinin Sayıştay Üyesi (Barem 19 Tavan) maaş ve ödeneklerini esas alarak hesaplanmasına dair takriben 2/8/2000 tarihli karar ve/veya işlemlerinin tümünün hükümsüz ve/veya etkisiz
oldukları ve/veya herhangi bir sonu-ç doğuramayacakları ve/veya iptalleri hususlarında Emir ve/veya Hüküm,

C-Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2'nin, takriben 1/8/2000 tarihinden itibaren yaş haddinden emekliye ayrılan Davacının 23/6/2000 tarihinin hemen öncesindeki zamanlarda ve takriben- 2.5 ay süre ile aldığı Sayıştay Başkanlık maaş farkını ve/veya Sayıştay Başkanlığı vekalet ücreti farkını iade etmesi gerektiğine ve/veya Davacının Sayıştay Başkanlığı vekalet ücreti alamayacağına dair takriben 2/8/2000 tarihli karar ve/veya işlemlerinin -tümünün hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları ve/veya iptalleri hususlarında Emir ve/veya Hüküm,

D-Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2'nin, takriben 1/8/2000 tarihinden itibaren yaş haddinden emekliye ayrılan Da-vacıya 23/6/2000 tarihinin hemen öncesindeki zamanlarda ve takriben 2.5 ay süre için ödenen Sayıştay Başkanlık maaş ve/veya ödenek farkı ve/veya Sayıştay Başkanlık vekalet ücreti farkının ve/veya bu fark toplamı olan 68,299,525.-TL'sının Davacının Ağustos -2000 ayı emekli maaşından kesilmesine dair takriben 2/8/2000 tarihli karar ve/veya işlemlerinin tümünün hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları ve/veya iptalleri hususlarında Emir ve/veya Hüküm,

E-Davalı No:1 -ve/veya Davalı No:2'nin, 1/8/2000 tarihinden itibaren yaş haddinden emekli olan Davacıya Sayıştay Başkanı mevkisi maaş ve ödenekleri (Barem 19 tavan + asli maaşın %40'ı kadar temsil ödeneği) esas alınarak hesaplandıktan sonra ödenen emeklilik ikramiyesinin- Sayıştay Üye Mevkisi maaşı (Barem 19 tavan) esas alınarak yeniden hesaplanmasına ve aradaki farkın ve/veya bu fark toplamı olan 2,562,002,028.-TL meblağın geri talep edilmesine ve Davacının Ağustos, Eylül, Ekim ve kısmen Kasım 2000 ayları emekli maaşların-dan tenzil edilmesine dair takriben 2/8/2000 tarihli karar ve/veya işlemlerinin tümünün hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları ve/veya iptalleri hususlarında Emir ve/veya Hüküm,

F-Davalı No:1 ve/veya Davalı N-o:2'nin, takriben 1/8/2000 tarihinden itibaren yaş haddinden emekliye ayrılan Davacının emeklilik menfaatlarını Sayıştay Başkanı mevkisi maaş ve/veya ödeneklerini (Barem 19 tavan + asli maaşın %40'ı kadar temsil ödeneği) esas alarak değil de sayıştay üyesi- maaş ve/veya ödeneklerini (Barem 19 tavan) esas alarak hesaplamalarına dair takriben 2/8/2000 tarihli karar ve/veya işlemlerinin tümünün hükümsüz ve/veya etkisiz oldukları ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacakları ve/veya iptalleri hususlarında emir ve-/veya hüküm,

G-Muhterem Mahkeme tarafından uygun görülecek başka
herhangi bir çare, ve

H-Bu dava masraflarının Davalılar tarafından ödenmesi
için Emir."

Davalılar, Davacının talep takririne karşılık müdafaa
takriri dosyalayara-k, yapılan işlemlerin Anayasaya ve yürürlükteki mevzuata uygun olduğunu ileri sürmüşlerdir.

Davacı davasını ispat için bizzat kendisi şahadet vermiş, Davalılar ise (1) tanık dinletmişlerdir.

Ayrıca taraflar evraklardan oluşan 19 adet emare sunmuşlardır-.

Dava ile ilgili olgular aşağıdaki şekilde özetlenebilir.

Davacı, Sayıştay üyesi olarak görev yaparken 1/8/2000 tarihinde yaş haddinden emekli olmuştur. Davacı, emekli ikramiyesine karşılık 24/4/2000 tarihinde 2/3 oranında avans talep etmiş, bunun üz-erine kendisine, 25/4/2000 tarihinde ikramiyesinden mahsup edilmek üzere 43.000.000.000 (Kırk üç Milyar)TL avans ödenmiştir. Davacı 8/5/2000 tarihinde 20.000.000.000 (Yirmi Milyar) TL daha avans talep etmiş, bu talebi de uygun karşılanarak kendisine 6/6/20-00 tarihinde 20 Milyar TL'sı ödenmiştir.

Davacı görevde iken, Sayıştay Başkanının yaş haddinden emekliye ayrılması üzerine, en yaşlı üye sıfatı ile 11/1/2000 tarihinden 3/6/2000 tarihine değin Sayıştay Başkanlığı mevkiinde vekaleten görev yaptı. Davacı k-endi iddiasına göre, vekâlet süresi (3) ayı geçtiğinden, 14/6/2000 tarihli bir yazı ile Davalılara başvurarak, Sayıştay Başkanına vekalet ettiği için kendisine 2 ay 10 gün süre ile Sayıştay Başkanı maaş ve ödeneklerinin ödenmesini talep etti. Bunun üzerine- Sayıştay Başkanı, KKTC Başsavcılığından görüş talep etti. Başsavcının görüşü ışığında, Davalılar Davacıya fazladan ödeme yaptıkları sonucuna vardılar ve Davacıdan fazladan ödenen ikramiye ile, iki buçuk aylık süredeki maaş farklarını geri almak için dava -konusu kararları aldılar.

Davalılara göre fazladan ödenen ve iade edilmesi gereken rakam 206,717,158.00 TL vergi borcu dahil, toplam 2,837,015.711 TL'sı idi. Bu husus Hazine Muhasebe Dairesi Müdürü tarafından Davacının bilgisine getirildi. Yüzyüze yapıla-n görüşmede Davacı talep edilen miktarı iade etmeyi, ileride dava açacağını beyan ederek, kabul etti.

Davalılar yukarıda zikredilen kararlar uyarınca Davacıdan iki buçuk aylık Sayıştay Başkanlığı vekalet ücreti farkı olan 68,286,525 TL'sını Davacının Ağu-stos 2000 ayı emekli maaşından keserek aldılar. Ayrıca Davalılar, Sayıştay Başkanı maaş ve ödeneklerini esas alarak hesapladıkları ve Davacıya ödedikleri emekli ikramiyesi toplamında, fazladan ödedikleri iddiasında oldukları 2,562,002.028 TL'sı ve 206,717-.158 TL'sı vergi borcunu Davacının Ağustos, Eylül, Ekim ve kısmen Kasım 2000 ayları emekli maaşından tahsil ettiler.

Bu meselede gerek olgular gerekse ödenen miktarlar hususunda taraflar arasında ihtilâf mevcut değildir. Taraflar arasındaki ihtilâf, Dava-cı Sayıştay Başkanına vekâlet edebilir miydi, haliyle buna bağlı olarak vekâletten doğan maaş farkını alabilir miydi, konusundadır.

Davacıya göre, Sayıştay Yasası uyarınca Sayıştay Başkanına vekâlet edebilirdi. Bu nedenle Başkana vekâlet ettiği dönemde i-ki buçuk aylık süre için Sayıştay Başkanı maaş ve ödenekleri-ni almaya hakkı vardı. Davalılara göre ise, Davacı Sayıştay Başkanına vekâlet edemezdi, yaptığı vekâlet işlemi yasal değildir. Bu nedenle Sayıştay Başkanı maaş ve ödeneklerini alamazdı.

Sayışta-y Başkanına vekâlet etme konusu 18/78 sayılı Sayıştay Yasasının 13'ncü maddesinde düzenlenmektedir. Konu madde aynen şöyledir:

"13.Başkanın gaybubetinde üyelerden birisi kendisine
vekâlet etmesi için Başkan tarafından görevlendi-
rili-r. Aksi halde en yaşlı üye Başkana vekâlet eder."

Madde metninden görüldüğü gibi, yasa gaybubet halinde vekâletten bahsetmektedir.

Gaybubet kelimesi, Kemal Demiray'ın "Temel Türkçe Sözlük" isimli eserinin 3'ncü baskısında, Gaybubet: "Yokluk, bulunma-y-ış" olarak izah edilmektedir. Verilen örnek cümle ise "gaybubeti sırasında dükkâna kardeşi bakacaktı" şeklindedir. Abdullah Yeğin'in eseri olan Osmanlıca - Türkçe sözlükte de gaybubet kelimesi "gayıplık, hazırda olmayıp başka yerde olma" şeklinde izah edil-mektedir.

Yukarıdaki sözlük manalarını nazara alınca, gaybubet kelimesiyle murat edilenin mevcudun geçici bir süre görevde veya makamında olmaması halidir. Böyle bir durumda asıla vekâlet edilebilir. Bu cümleden olarak başkanın görevlendir-
mesiyle herhan-gi bir üye Başkana vekâlet edebilir veya görevlendirme olmaması halinde, en yaşlı sayıştay üyesi kendiliğinden başkana vekâlet eder. Acaba bu görüş mevkiin boş olması halinde de geçerli mi? kanaatimizce mevkiin boşalması, yani asılın ölmesi, görevinden alı-nması, kendi isteğiyle görevden ayrılması, emekli olması hallerinde vekâlet mümkün değildir. Başka bir ifade ile asılın, nihai olarak mevcut olmaması halinde vekâletten söz edilemez.

Huzurumuzdaki davada, Davacı vekâlet görevini mevkiin boşalması halinde-, yani asılın mevcut olmaması halinde yapmıştır. Yukarıda vardığımız sonuç ışığında, Davacı vekâlet görevi yapamazdı. Dolayısıyla Davacının yaptığı vekâlet işlemi yasal olmayıp fiili bir işlemdi.

Yasal olmayan bir işlem için Davacının bir hak elde etmesi- düşünülemez.
Yukarıdaki görüşlerimiz ışığında Davacı davasında başarılı olamadığından, davası red ve iptal edilir.

Masraf emri verilmez.



Mustafa H.Özkök Necmettin Bostancı Talât D.Refiker
Yargıç Yargıç - Yargıç


21 Kasım, 2007







6






Full & Egal Universal Law Academy