Yüksek İdare Mahkemesi Numara 12/2010 Dava No 2/2012 Karar Tarihi 20.01.2012
Numara: 12/2010
Dava No: 2/2012
Taraflar: Neubar John Der Parthog ile KKTC İçişleri Bakanlığı ve diğeri arasında
Konu: Kamulaştırma - Davacı kamulaştırmanın kamu yararına yapılmadığı, askeri amaçlar için kullanıldığını iddia ederek kamuşatırma kararının iptal edilmesi için dava açması - Davanın ret ve iptal edilmesi.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 20.01.2012

-D.2/2012 YİM:12/2010

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152.Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Necmettin Bostancı, Talat D.Refiker.

Davacı:Neubar John Der Parthog n/d John Der Parthog, -12,
Tennyson Avenue, Twickenham, Middlex TW14QY, İngiltere

-ile-

Davalı:1.KKTC İçişleri Bakanlığı vasıtası ile KKTC, Lefkoşa
2.KKTC Bakanlar Kurulu vasıtası ile KKTC, Lefkoşa

A r a s ı n d a.

Davacı namına:Avukat Emine Çolak
Davalı 1 v-e 2 namına:Başsavcı Yardımcı Muavini Necla Şenol.

------------

K A R A R

Şafak Öneri: Bu davanın kararını Sayın Yargıç Talât D.Refiker okuyacaktır.

Talât D.Refiker:Davacı; kayıtlı mal sahibi bulunduğu Yukarı Girne'de koçan no:5273'de, Pafta-Harita no:X-II-20W1 olan parsel no:1144'de kain 21 dönüm, 1 evlek, 1200 ayakkare'den ibaret olan taşınmaz malının, askeri amaçlarla kullanılmasının KKTC Bakanlar Kurulunun Ç-376-79 no'lu ve 30.5.1979 tarihli kararı ile onaylanmasını takip eden zaman süreci içerisinde,- konu mal hakkında 15/1962 Sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası altında kamulaştırma işlemlerinin başlatıldığının ve bu bağlamda anılan Yasa tahtında, 3.2.2009 tarihli KKTC Resmi Gazetesi'nin Ek III'ünde 93 no'lu Amme Enstrümanı olarak yayınlanan kamulaştırma- ihbarının aynı gazetenin 2009 yılına ait 831'inci sayısında ise, kamulaştırma emrinin yayınlanmasına bağlı olarak yukarıda bahsi geçen taşınmaz malının KKTC Bakanlar Kurulu (Davalı no:2) tarafından kamulaştırıldığının, takriben 12.1.2010 tarihinde bilgisi-ne gelmesine müteakiben 17.2.2010 tarihinde Davalılar aleyhine ikâme ettiği bu davada,kamulaştırma emrine ilişkin olan mezkûr kararın haksız, dayanaksız ve gayriyasal olduğunu; 15/1962 Sayılı Yasa'da kamulaştırmanın ancak kamu yararı gerekçesi ile yapılab-ileceğinin belirtilmesine karşın, dava konusu yapılan kamulaştırmada bir kamu yararının bulunmadığını ve konu taşınmaz malın Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığına bağlı askeri bandonun kullanımında olduğunu ve bu arazinin sınırda veya sahilde bulunma-masına bağlı olarak askeri maksatlar için herhangi bir özelliğinin bulunmadığını, dolayısıyle bu yerin askeri makamların etkin çalıştırılması için kamulaştırılmasının gerekli görüldüğü şeklindeki bir iddianın ileri sürülemeyeceği belirtilmektedir.

Davalı-lar ise, Davacının yukarıdaki iddialarına mukâbil dosyaladıkları Müdafaa Takririnde Davacının tüm iddialarını reddetmekte ve dava konusu malın 15/1962 Sayılı Zorla Mal İktisabı Yasası tahtında KKTC'nin emniyet ve müdafaasının veya güvenliğinin sağlanması b-ağlamında askeri maksatlar için kamulaştırıldığı ve gerek anılan Yasa'ya ve gerekse Anayasa'ya aykırı bir durumun söz konusu olmadığı vurgulanmaktadır.

15/1962 Sayılı amme menfaati yararına maksatlar için Zorla Mal İktisabına dair Yasa'nın "Malın İktisa-b Edileceği Maksatlar" kenar başlığını taşıyan 3'üncü maddesi aynen şöyledir:
Kısım II.ZORLA İKTİSAP ŞARTLARI
-
Malın iktisap edileceği
maksatlar
3.
(l)
Anayasanın ve bu Yasanın hükümlerine tabi olmak şartıyla her hangi bir mal, âmme menfaati yararına olan bir maksat için zorlu iktisap edilebilir.
(2)Âmme menfaati yararına olan maksatlar, aşağıda gösteri-lenlerle ilgili maksatları içine alır :
(a)Cumhuriyetin müdafaa ve emniyeti;
(b)Amme selâmeti veya âmme nizamı veya âmme sağlığı veya âmme ahlâkı;
(c)Uluslararası mükellefiyetlerin yerine getirilmesi;
(d)Hayat için zaruri olan veya -halkın refah veya bediî ihtiyaçlarını sağlayan erzak ve hizmetlerin temini veya idamesi veya inkişafı ;

(e)Ziraî ıslah ;(f)Ziraat veya endüstri veya ticaret veya turizmin ilerletilmesi veya inkişafı ;
(g)Madenciliğin veya başka benzer h-er hangi bir endüstrinin ilerletilmesi veya inkişafı;
(h)Arkeolojik kazılar veya her hangi bir eski eserin veya antikanın korunması veya geliştirilmesi veya bunların civarının inkişaf ettirilmesi;
(I)Şehir ve memleket plânlaması veya ev- projeleri;
(j)Kara, su ve hava münakalâtının temini veya idamesi veya inkişafı ;
(k)Toprak koruma veya, ormanlar ve sular ve suların tevzii dahil olmak üzere, tabiî kaynakların korunması veya inkişafı ;
(l)Malın, âmme menfaati ya-rarına daha îyî kullanılması ve inkişafı ;
(m)Bedii ihtiyaç yerlerinin temini veya idamesi veya inkişafı ;
(n)Cumhuriyet tarafından âmme binalarının veya bayındırlık işlerinin temini veya idamesi veya inkişafı;
(o)Kooperatifçiliğin gâye-lerinin tahakkuku veya ilerletilmesi ;
(p)Bir Cemaat Meclisinin yetkisi dahilindeki her hangi bir eğitim, din, hayır veya spor müessesesi, teşekkülü veya tesisinin gayelerinin tahakkuku veya ilerletilmesi,
(r)Bir belediye, âmme hükmî şahsı ve-ya âmme menfaati yararına bir teşekkülün, bir Yasa ile hususi olarak gösterilen gayelerinin tahakkuku veya ilerletilmesi;
(s)Mezarlıkların temini veya idamesi veya inkişafı
-
Dava konusu arazinin kamulaştırılmasını talep eden ve Emare 9 olarak kayda geçen Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının KKTC Başbakanlığına muhatap SVL.AS.:1901-185-07/Hrt.sb(277)7251795 sayılı ve 15.3.2007 tarihli yazısı ise aynen şöyledir:
"
T.C
K-ARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI
KIBRIS TÜRK BARIŞ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI
GİRNE/KKTC

SVL.AS.:1901-185-07/Hrt.Sb.(277)7251795
KONU:Kamulaştırma.15 Mart, 2007


KKTC BAŞBAKANLIĞINA
LEFKOŞA

İLGİ:(a)Avukat Emine Erk tarafından gönderilen 16 Ş-UBAT 2007
tarihli dilekçe
(b)176/1979 sayılı Askeri Yasak Bölgeler Kararnamesi.

Girne'de, KTBK K.lığı kullanımında bulunan, Noubar John Der
PARTHOG isimli İngiliz vatandaşı adına kayıtlı, Harita XII.20W1'deki, 1144 parsel numaralı arazi, Ek'te bir -sureti gönderilen, KKTC Bakanlar Kurulunun, 30 Mayıs 1979 gün ve Ç-376-79 sayılı kararı ile KTBK K.lığı kullanımına tahsis edilmiştir.

5 Mayıs 2006 tarihli Üst Koordinasyon Kurulu toplantısında, adı
geçen İngiliz vatandaşının arazisini geri alma talebi gü-ndeme gelmiş ve arazinin, KTBK K.lığı tarafından kullanılması nedeniyle kamulaştırılması hususu, kurulda değerlendirilmiştir.

KTBK K.lığına, adı geçen İngiliz vatandaşı adına, avukat Emine
ERK tarafından, söz konusu arazinin tahliyesi talebini içeren İLGİ-(a) dilekçe gönderilmiştir.

KTBK K.lığı kullanımında ve gerekli olan, söz konusu arazinin,
İLGİ (b) Kararnamenin, 5'inci Maddesinin, d.fıkrasının, 3'üncü bendinde yer alan; "Askeri Emniyet Bölgesi içerisindeki tüm mallar kamulaştırılır." hükmü gereği ive-di olarak kamulaştırılması makamlarının tensiplerine mercudur.

KIBRIS TÜRK BARIŞ KUVVETLERİ KOMUTANI NAMINA


Vedat YILDIZ
Kurmay Albay
Kurmay Başkanı

EKİ: (1 Adet Bakanlar Kurulu Kararı Fotokopisi) "



Görüleceği üzere- T.C. Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının KKTC Başbakanlığına muhatap yazısında Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının kullanımında olan dava konusu arazinin 176/1979 Sayılı Askeri Yasak Bölgeler Kararnamesi'nin 5'-inci maddesinin (d)fıkrasının 3'üncü bendinde yer alan "askeri emniyet bölgesi içerisindeki tüm mallar kamulaştırılır" hükmüne istinaden, konu arazinin ivedi olarak kamulaştırılması talep edilmektedir.

Dava konusu arazinin kamulaştırılmasına dayanak teşk-il eden gerekçelerde, bir değişikliğin olmadığını bildiren ve Emare 10 olarak kayda geçen Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının, KKTC Başsavcılığına muhatap yazısı ise aynen şöyledir:
"
T.C
KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI
KIBRIS TÜRK BARIŞ KUVVETLERİ KOM-UTANLIĞI
GİRNE

SAİ:5150-5185-11/7257980
KONU:John Der PARTHOG'un Arazisi.27 Mayıs, 2011

KKTC BAŞSAVCILIĞINA

İLGİ:(a)KKTC Başbakanlığı'nın 10 Mayıs 2011 tarihli,
SAYI:BBK.0.00-04/02-11/1940 sayılı ve "John Der Parthog isimli İngiliz Vatandaşını-n İstimlak Edilmek İstenen Mülkü" konulu yazısı.
(b)KKTC Başsavcılığı'nın 17 Mayıs 2011 tarihli,
SAYI:Sav.0.00-KTBK-11/1416(NŞ/TF) sayılı yazısı.

1.John Der Parthog'un adına kayıtlı arazinin kamulaştırılmasına
ilişkin KTBK K.'lığının görüşleri -ilgi (a ve b) yazılarda talep
edilmiştir.

2.Söz konusu arazinin askeri maksatlar için kullanımının elzem olması
nedeniyle kamulaştırılmasına dayanak teşkil eden gerekçelerde bir değişikliğin olmadığını arz ederim.

KIBRIS TÜRK BARIŞ KUVVETLERİ KOMUTANI -NAMINA

Sedat ÖZÜER
Kurmay Albay
Kurmay Başkanı
DAĞITIM:
Gereği:
KKTC Başbakanlığına
KKTC Başsavcılığına"

Yukarıda yer alan yazı içeriğinden de görüleceği üzere,
dava konusu arazinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin em-niyet ve müdafaasının veya güvenliğinin sağlanması bağlamında Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının kullanımı açısından elzem olduğu ve buna bağlı olarak kamulaştırma gerekçelerinde bir değişikliğin olmadığı belirtilmektedir.

KKTC İçişleri ve Yerel- Yönetimler Bakanlığına bağlı Harita Dairesinin müdürü olup da Davalı Tanığı no:1 olarak dinletilen Cemal Saadetoğlu, şahadeti sırasında dairesinde mevcût olan haritaya göre dava konusu arazinin askeri yasak bölge içerisinde olduğunu ifade ederek, bahsi ge-çen ve 1/2500 ölçekli olan haritayı Emare 8 olarak Mahkemeye ibraz etmiştir.

Bu Tanığın şahadetine konu olan Emare 8'i, yukarıda yer alan diğer emareler (9 ve 10) ile birlikte değerlendirdiğimiz zaman, dava konusu yerin askeri yasak bölgedeki askeri emni-yet bölgesi içerisinde olduğu sonucuna varmakta ve bulgu yapmaktayız.

Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının kamulaştırma talebinin ise, 176 sayılı Askeri Yasak Bölgeler Kararnamesi'ne istinat ettirildiği yukarıda yer alan Emare 9'daki yazı içeriğin-den görülmektedir.

Konu arazinin Resmi Gazete'de yayınlanan ve Emare 4 ve Emare 5 olarak kayda geçen kamulaştırma ihbarı ile kamulaştırma emri aynen şöyledir:

"Emare 4:ZORLA MAL İKTİSABI YASASI
(15/1962 Sayılı Yasa)
Madde 4 Gereğince Kam-ulaştırma İhbarı

Bu ihbardaki cetvelde tarif edilen taşınmaz malın askeri
maksatlar için; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin idamesi, emniyeti
ve güvenliğinin sağlanması amacıyla gerekli olduğundan kamulaştırılması ihbar edilir.
Sözkonusu taşınmaz mal- üzerinde herhangi bir hak veya yarar talep eden ve teklif edilen kamulaştırmaya itiraz eden herhangi bir kişinin, bu ihbarın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten başlayarak onbeş gün içinde İçişleri Bakanlığına hak veya yararının tafsilatını ve bunun del-illerini ve itirazını destekleyen tam nedenlerini bildirmesi istenir.
-CETVEL-


Girne'ye bağlı Yukarı Girne'de kain olup özel mülkiyette bulunan Pafta/Harita XII/20 W1, Blok:H, parsel:1144 sayılı parselden oluşan ve İçişleri Bakanlığı Müsteşarı tarafından- imzalanan 13.1.2009 tarihli plan üzerindeki sarı boya ile boyanmış alan içinde kalan ve tafsilatlı şekilde görülen taşınmaz malların kapsadığı alanın tümü.
2.Planın bir sureti, ilgili kişiler tarafından Lefkoşa'da İçişleri Bakanlığında tetkik edilebilir.- (G'ne D-548/08)

MÜLKİYET CETVELİ
Kasaba/KöyPafta/PlanParselAlan
D-Ev-AkKayıtlı Mal SahibiYukarıGirneXII/20W1 Blok:H114421-1-1200Noubar John Per
Parthog

Emare 5: ZORLA MAL İKTİSABI YASASI
(15/1962 Sayılı Yasa)
M-adde 6 Gereğince Kamulaştırma İhbarı

3 Şubat, 2009 tarihli Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Resmi
Gazetesi'nin Ek III'de yayınlanan 93 sayılı Amme Enstrümanı ile
Kamulaştırmayı yapan makam olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetince
kamulaştırma ihbarının v-erilmiş olmasına, ayni ihbarın cetvelinde gösterilen taşınmaz malın kamu yararı için kamulaştırılmasının zorunlu olduğunun bildirilmesine, bu taşınmaz mala herhangi bir hak veya menfaat talep edenin ve ihbar edildiği şekilde kamulaştırmanın yapılmasını i-tirazı olanın itirazını, saptanan süre içinde yapılmasının bildirilmesine ve talep edilen hak ve menfaatlerin tafsilatının delillerin ve itirazını destekleyen tüm nedenlerin İçişleri Bakanlığına sunulmasının istemine;

Belirtilen süre içinde hiçbir itiraz-ın yapılmadığına ve meselenin Bakanlar Kurulu'na aktarılmış olmasına ve Bakanlar Kurulu, bütün ahvali dikkâte alarak Kamulaştırma İhbarının kapsadığı ve Kamulaştırma ihbarındaki cetvelde tafsilatlı şekilde görülen taşınmaz malın belirtilen amaç için kamul-aştırılmasının uygun bulunmasına ve kamulaştırmanın Emri'nin isdar edilmesini onaylanmış olmasına binaen 15/1962 Sayılı Zorla Mal İktisabı Yasa'sının 6'ncı maddesinin kendisine verdiği yetkiyi kullanarak Bakanlar Kurulu belirtilen taşınmaz malın adı geçen- yasa kurallarına uygun olarak Kamulaştırılmasını emreder. (G'ne D-548/08)

.......2009 günü isdar edilmiştir.

"





84 sayılı ve 5.10.1979 tarihli Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Resmi Gazetesi'nin Ek III'ünde yayınlanan 176 sayılı Askeri Yasak- Bölgeler Kararnamesinin 1'inci maddesi ile 5'inci maddesinin (d) fıkrasının 3'üncü bendinde aynen şöyle denilmektedir:

"Madde 1.Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu;
bugünkü şartlar içinde KKTC'nin iç ve dış emniyeti, selâmeti ve savunması ile -askeri tedbirlerin devam ettirilmesi kanaatine varıldığından, Askeri Yasak Bölgeler Yasa'sının 3'üncü maddesine dayanarak Askeri Yasak Bölgeler Kararnamesinin isdarına karar verir.



Madde 5. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti topraklarında yasak bölgelerle
- ilgili esaslar:
a)..........................................................
b)..........................................................
c)..........................................................
d)Askeri emniyet bölgesinde uygulanacak es-aslar:
1)........................................................
2)........................................................
3)Askeri emniyet bölgesi içerisindeki tüm mallar
kamulaştırılır."



Aynı Yasa'nın "Tanımlar" başlığını t-aşıyan 3'üncü maddesinin a.4 paragrafında ise askeri emniyet bölgesi aynen şöyle tarif edilmektedir:

"Askeri Emniyet Bölgesi 1'inci askeri yasak bölge olarak
kabul edilen ve her nev'i Askeri tesis, Karargâh, patlayıcı
madde deposu, akaryakıt-gaz depo te-sisleri, Role istasyonu
gibi işaretlenmiş belirli ve münferit yerlerle bunların dış kenarlarından itibaren 300 metreye kadar uzaklıkta olan
noktaların birleştirilmesi ile meydana gelen ve özel emniyet
tedbirlerinin alınmasını gerektiren bölge veya bölge-lerdir.
Bu bölgeler arazide tel çiti ve ikaz levhaları ile belirtilir."


Askeri Yasak Bölgeler Kararnamesi'nin dayanağını teşkil eden 5/79 sayılı Askeri Yasak Bölgeler Yasası'nın 3(1) maddesi ise aynen şöyledir:



"Madde3.(1)Bu yasa uyarınca, Bakanlar Ku-rulu, Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyeti'nin ulusal güvenliğini sağlamak
amacıyle Resmi Gazete'de yayınlanacak bir kararname
ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin herhangi bir
kısmında askeri yasak bölge veya bölgeler ilân
- edebilir."


Varmış olduğumuz bulgudan da görüleceği üzere dava konusu arazi askeri yasak bölge içerisindeki askeri emniyet bölgesinde yer almaktadır. Bu konumdaki bir arazinin yukarıda alıntısı yapılan yasal mevzuat tahtında kamulaştırılmasının mümkü-n olduğu görülmektedir. Mezkûr kamulaştırmanın gerekçesini teşkil eden "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin iç ve dış emniyeti, selâmeti ve savunması için askeri tedbirlerin devam ettirilmesi" gereğinin var olup olmadığına karar verme yetkisinin ise, her dev-lette olduğu gibi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de, askeri ve siyasi otoritelere ait olduğu ve yargı erkinin bu konuda bir karar üretmesinin olası olmadığını vurgulamak isteriz.

Sonuç olarak dava konusu arazinin yukarıda yer alan ve şikâyet konusu -yapılan kamulaştırma ihbarı ve kamulaştırma emri ile kamulaştırılmasının geçersiz ve hükümsüz kılınmasını gerektirecek yasal bir olgunun mevcût olmaması nedeniyle davanın red ve iptal edilmesine karar verilir.
Dava niteliği itibarı ile masraf emri verilme-si uygun görülmediğinden masraf emri verilmez.


Şafak Öneri Necmettin BostancıTalât D.Refiker
Yargıç Yargıç Yargıç


20 Ocak, 2012
-


9



-


Full & Egal Universal Law Academy