Yüksek İdare Mahkemesi Numara 12/2000 Dava No 25/2001 Karar Tarihi 21.12.2001
Numara: 12/2000
Dava No: 25/2001
Taraflar: Zafer Hızır ve diğeri ile Çalışma ve İskan Bak.
Konu: Tahsi iptali istemi - meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 21.12.2001

-D.25/2001 YİM 12/2000
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti: Metin A.Hakkı, Mustafa H. Özkök, Seyit A. Bensen.
Davacı: 1. Zafer Hızır, Gi-rne
2. Nejla Tunar, Lefkoşa
- ile -
Davalı: 1. Çalışma ve İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC,
Lefkoşa
2. İskân Encümeni vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa
3. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu
vasıtasıyle KKTC, Le-fkoşa
4. Girne Kaza Tapu Amirliği vasıtasıyle KKTC, Girne
A r a s ı n d a.
Davacılar namına: Avukat Selçuk Gürkan
Davalılar namına: Kıdemli Savcı Necla Şenol
İlgili Şahıs namına: Avukat Güner Çakın.


----------------


H Ü K Ü M


Metin A. Hakkı: - Davacılar 11.1.2000 tarihinde, Anayasanın 152. maddesine istinaden Yüksek İdare Mahkemesi olarak oturum yapan Yüksek Mahkemede Davalılar aleyhine dosyaladıkları yukarıda ünvan ve sayısı gösterilen dava ile (aynen Talep Takririnden alınan kelimelerle) şu t-alepte bulunmuşlardır:

"A. Davalı No; 1,2 ve 3'ün ve/veya Davalıların
19. Kaynak Paketine ve/veya 19'uncu ek Kaynak
Paketine dahil edilmiş bulunan ve Davacılara
eşdeğerlerine karşılık müştereken kendilerine
verilme-si için başvurdukları 3747 sıra numaralı
Girne kazası, Yukarı Girne'de Pafta/Harita
XII/21.W.2.F, Parsel 220/1'de kain taşınmaz
malın Davacılara verilmeyip ilgili kişi olan
Perihan Turgut'a verilmesine ve/veya 3. Şahıs-
ve/veya şahısların Davacılara nazaran sözü
edilen taşınmaz malın koçanını almaya
Davacılardan daha fazla hakkı olduğunu
ve/veya Davacıların sözü edilen Taşınmaz
Mal'ın koçanını alamayacaklarına ilişkin
- karar ve/veya kararların ve/veya işlemlerin
tamamen hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve
herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar
verilmesi;

B. Davalıların yukarıda tafsilatı verilen
taşınmaz malın koçanını Davacıl-ara vermemekle
gösterdikleri ihmalin yapılmaması gereken
bir ihmal olduğu ve mezkûr taşınmazın
koçanının Davacılara verilmesi gerektiği
hususunda Mahkeme Emri;"

Mezkûr davanın Davalılara tebliğini müteakip Davalıl-ar, 14.2.2001 tarihinde dosyaladıkları bir Müdafaa Takriri ile Davacıların taleplerinde haksız olduğunu ileri sürüp davanın red ve iptal edilmesini talep etmişlerdir. Dava ile yakın ilgisi olduğu görülen Perihan Turgut İlgili Şahıs olarak Mahkeme emri ile- muayyen bir safhada davaya dahil olunmuş ve o da Davalıların Müdafaa Takrirlerini Mahkemeye 19.6.2000 tarihinde dosyaladığı bir yazı ile benimseyerek Davacıların davasının reddedilmesi talebinde bulunmuştur. Davanın talimatı 29.3.2001 tarihinde ele alınm-ış ve duruşması da 7.11.2001 tarihine tayin edilmiştir. 7.11.2001 tarihinde davanın duruşması ele alındığında taraflar karşılıklı mutabakat çerçevesinde dosyada görülen ve evraklardan oluşan davanın kökeninde yatan 23 adet evrağı Mahkemeye emare olarak ib-raz etmişler ve davanın olguları ile ilgili olarak taraflar arasında bir ihtilâf olmadığını beyan edip müştereken kabul olunan olguları Mahkemeye aktardıktan sonra hitabelerini yapmakla yetinmişlerdir. Hiçbir taraf şifahi şahadet ibraz etmemiştir.

- İhtilâf konusu olmayan ve davanın kökeninde yatan olgular aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

Dava konusu gayrımenkul, Anayasa ve yürürlükte bulunan mevzuat muvacehesinde mülkiyeti 1974 Barış Harekatı neticesi Devlete kalan, Girne Kazasında, Yukarı Gir-ne'de, Pafta/Harita XII/21.W2, Blok F, Parsel 220/1'de görülen ve takriben 1 evlek 1400 ayakkare alanı olan 208.620 puan değerinde bir arsadır. Sözü edilen bu arsa Davacıların babasına İdarece verilen yine Girne'de bulunan bir arsa ve üzerindeki eve hemhu-duttur. Bu evde Davacıların babası halen oturmaktadır ve Davacı 1 de, Davacıların babasının oturduğu evin üzerinde bulunan arsa üzerine yardımcı bir ev yaparak ilgili tarihte ve halen orda oturmaktadır. Parsel 220/1 numaralı arsa İdare tarafından 19. Kay-nak Paketine 3747 sıra numarası ile kondu ve Şubat 1998'de dağıtılacağı ilân olunup gerekli askılar yapıldı. Bu arsaya Davacılar ve İlgili Şahıs dahil 575 müracaatçı müracaat etti. İskân Encümeni oturup bu kaynağa olan müracaatları inceleyip değerlendird-i ve neticede 19.10.1999 tarihinde dosyada emare 21 olarak görülen kararı alıp bu kaynağı İlgili Şahsa verme kararını aldı. Emare 21'e göre kararın gerekçesini: İlgili Şahsın "Yüksek puanlı eşdeğerci oluşu ve YİM 132/98 nolu davanın halli" oluşturmaktadır-. İdare bu kararı aldıktan sonra Emare 23'de görülen yazı ile sözü edilen kaynağın koçanının İlgili Şahsa verilmesi için Girne Kaza Tapu Dairesine de gerekli talimatı verdi, ancak bu davada verilen are emri neticesi, İlgili Şahıs henüz koçanını alamamıştı-r.

Davacılar kardeş olup Girne'de ikamet eden 1974 Güney göçmenlerinden Hasan Hızır'ın çocuklarıdırlar. Müracaat tarihinde Davacı 1, 60.124 eşdeğer puan sahibi idi. Davacı 2 ise 270.559 eşdeğer puan sahibi idi. Bir başka deyişle müracaat tarihind-e ilgili arsayı alabilmek için Davacıların yeterli puanları vardı. Davacıların sözü edilen bu puanları yine Güney göçmenlerinden anneleri Şaziye Hasan Salâhi'den miras yolu ile Davacılara intikal etmiştir. Davacıların puanlarının kökeni Limasol'da bırakı-lan takriben bir evlek 272 ayakkare alanı olan ve üzerinde bir hane bulunan arsa oluşturmaktadır. Yapılan değerlendirmelere göre Limasol'da bırakılan bu kaynağın değeri 631.305 puan idi. Şaziye Hasan Salâhi'nin vefatından sonra oğlu olan 2. Davacı Tereke-sine İdare Memuru atandı ve merhumenin puanlarını merhumenin varislerine hakları oranında dağıttı. Davacıların babasına da yani merhume Şaziye Hasan Salâhi'nin eşine de veraset yolu ile 29.366 adet puan kalmıştı. Davacıların babası Güney göçmeni olması h-asebi ile, dava ve ihtilâf konusu parsel 220/1 arsaya hemhudut bir eve İdarece yerleştirilmiş ve bilâhare 515.586 puan değeri olan bu evi, veraset yolu ile eşinden kendine kalan 29.366 puanı kullanarak ve eksik puanlarını da gerekli izinleri aldıktan sonra- satın aldığı puanlarla tamamlayarak Parsel 218 üzerinde bulunan ve Parsel 220/1'e hemhudut olan gayrımenkulün koçanını aldı. Davacıların babası bu şekilde Parsel 218 üzerinde bulunan evin koçanını aldıktan sonra hiçbir yetkili merciden izin almadan ihtil-âf konusu Parsel 220/1'i de işgal edip içine bağ ekti ve halen işgalci olarak ihtilâf konusu arsayı tasarrufunda bulundurmaktadır. Gerek Davacılar, gerekse babaları dava ve ihtilâf konusu arsanın mülkiyetinin Davacılara verilmesi için Devlete müteaddid mü-racaatlar yapmışlar ancak son olarak emare 9'da görülen yanıt ile kendilerine bu arsanın mülkiyeti verilmeyip bu kaynağın pakete konacağı, ve isterlerse pakete müracaat edebilecekleri bildirildi. Davacılar pakete müracaat ettikten sonra 3.5.1999 tarihini- taşıyan ve emare 20 olarak dosyada duran yazı ile İdareye müracaat edip dava konusu arsanın oturdukları eve bitişik olması ve kullanımlarında olması hasebi ile kendilerine öncelik tanınmasını talep ettiler. Ancak bu müracaatları İdarece yukarıdakilerden -de anlaşılabileceği gibi olumlu karşılanmadı.

İlgili Şahıs da Güney göçmenidir ve ihtilâf konusu ilgili kaynağa müracaat tarihinde 7,243.915 adet eşdeğer puan ile müracaat etmişti. Mahkeme önüne konan olgulardan ve dosyadaki emarelerden öyle anlaş-ılıyor ki İlgili Şahıs, bu davadan önce Devlet ile başka kaynağın dağıtımı ile ilgili bir ihtilâfa düşmüş, Devlet aleyhine Yüksek İdare Mahkemesinde YİM 132/98 sayılı bir dava dosyalamış, ancak o davayı bilâhare geri çekmiştir, dolayısı ile o dava sulh yol-u ile o davadaki taraflarca Mahkeme harici hallolmuştu. İlgili Şahsın bu puanlarının 3,724.070'i şahsının, mütebakisi ise miras yolu ile anne ve babasından intikal eden puanlardan oluşmaktadır. Mahkemeye aktarılan müşterek olgulara göre İlgili Şahsın pu-anlarının kökeni Güney'de (Larnaka'da) bırakılan muhtelif tip gayrımenkullerden oluşmaktadır ki bunlar arasında arsa, konut, işyeri, arsa nitelikli tarla ve tarla da bulunmaktadır. İlgili Şahıs da müracaat tarihinde iskân edildiği evin koçanını ve ilâvete-n 3 arsanın mülkiyetini almıştı.

Davanın kökeninde yatan ve müştereken taraflarca kabul olunan olguları yukarıdaki şekilde özetledikten sonra bu davayı karara bağlamak için mevzuat uyarınca denetlemek görevimizdir.

Konuya şamil mevzuatı 26.-9.1991 tarihli Resmi Gazete'nin Ek III'ünde Cilt 2'de 90 sayılı Gazete'de sayfa 1381'de neşrolunan 'Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler (Değişiklik) Tüzüğü ile tadil olunmuş şekli ile 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü oluşturmaktadır. (Bak: Resmi Gazet-e, Ek3, Cilt I, 1983, sayfa 124). Konuya şamil bu Tüzüğün bu davayı ilgilendiren 4(d) maddesinin tadil olunmuş şekli ilgili kısmı aynen şöyledir:

".............................................
Aynı mal için birden fazla kişi istemde bulunduğu
- takdirde aşağıdaki öncelik kriterleri saptanan
sıra dahilinde uygulanarak malın nihai olarak
kime verileceği saptanır:

..............................
..............................
..............................
Arsa ve arsa nitelikli a-razi için:

"1) Öncelikleri bakımından Güney'de benzer
nitelikte taşınmaz malı bulunan.
2) Herhangibir taşınmaz mal almamış olan

3) Kuzey'de konut, arsa veya arsa nitelikli
arazisi olmayan.
4) Ev-li veya evlilik çağında çocukları
olup Güney'de birden fazla arsa bırakmış
olmak.

5) Güney'de önemli sayıda ve değerde arsa
veya arsa nitelikli arazisi bulunan.

Yukarıdaki kriterlerin uygulanmasında KTFD
hudutla-rı dahilinde ikamet etmekte olmak ek
öncelik kriteri olarak gözönünde bulundurulur;

Öncelik kriterlerine göre herhangi bir taşınmaz
malı talep edenler arasında bir eşitlik durumu
ortaya çıkarsa;

"T" cetveline göre Kuzey malının G-üney
malına göre puan değeri oranı (%olarak)
küçük olan,
Mal Değer Belgesindeki puan değeri büyük
olan tercih edilir."

Yukarıda alıntısı verilen mevzuat ve Genel İdare Hukuku Prensipleri ışığında Davacıların bozdurmak istediği İdarenin kararı incelen-diğinde kararda bir hata var mıdır? İdare Hukuku Prensiplerine göre İdarenin aldığı bir karar doğru varsayılır meğer ki aksi ispat olunsun. Bu meselede, Mahkemeye aktarılan olgular ve emareler muvacehesinde ilgili karar denetlendiğinde bir hata göze çarp-mamaktadır. Bize aktarılan olgulara göre gerek Davacılar gerekse İlgili Şahıs Güney'de benzer nitelikte taşınmaz mal bırakmışlardır. Üstelik Davacıların babası Davacıların puanlarının neşet ettiği Güney'de bırakılan benzer nitelikli gayrımenkulü kısmen o-lsun kullanarak Girne'de bir arsa ve üzerinde ev almıştır. Davacıların biri de bu arsa üzerinde bulunan yardımcı bir evde ikamet etmektedir. İlgili Şahıs bu davadan önce başka kaynaklar almıştır. Tarafların puan durumları karşılaştırıldığında İlgili Şah-sın Davacılara oranla ilgili tarihte çok daha fazla miktarda eşdeğer puanı olduğu sarihtir. Davacıların babasının hiçbir yasal dayanağı olmadan ihtilâf konusu arsayı işgal edip mütecaviz olarak oraya bağ ekmiş olmasının Davacılara bir ek menfaat sağlamaya-cağı birçok geçmiş içtihatlarla sabittir. Bu durumda ilgili kararda bir hata olduğuna Davacılar tarafından ikna edilmediğimizden, davanın red ve iptal edilmesi gerekmektedir. Bir başka deyişle Davalıların ilgili kaynağı Davacıların müracaatına tercihen, -İlgili Şahsa verdirmelerinde bir hata yaptıklarına Davacılarla ikna olunmadık.

Netice olarak dava red ve iptal edilir.

Dava masrafları ile ilgili olarak herhangi bir emir verilmez.




Metin A. Hakkı Mustafa H. Özkök Seyit A. Bensen -
Yargıç Yargıç Yargıç


21 Aralık 2001






-


7



-


Full & Egal Universal Law Academy