Yüksek İdare Mahkemesi Numara 120/2008 Dava No 43/2009 Karar Tarihi 20.11.2009
Numara: 120/2008
Dava No: 43/2009
Taraflar: Olgun Gürçınar ile Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı ve diğeri arasında
Konu: Birden çok Davacının tek talep takriri altında dava açması.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 20.11.2009

-D.43/09 YİM 120/08

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti:Necmettin Bostancı,Talât D.Refiker,Narin F.Şefik.

Davacı:1-Olgun Gürçınar, Lefkoşa Türk Lisesi,Lefkoşa ve diğerleri
-

- ile -

Davalı:1-Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı vasıtasıyla KKTC, Lefkoşa
2-Maliye Bakanlığı vasıtasıyla KKTC, Lefkoşa


A r a s ı n d a.

Davacılar namına: Avukat Tacan Reynar
Davalılar namına: Başs-avcı Yardımcı Muavini Behiç Öztürk.


---------------

A R A K A R A R

Necmettin Bostancı: Toplam 1535 kişi tarafından ikâme edilen işbu davada Davacılar, aşağıdaki şekilde talepte bulunmuşlardır:
"A- Davacıların 2008 yılı Mayıs ayında katılmış olduklar-ı
eylem ve grevler nedeniyle husule gelen, 2008 yılı Mayıs-Haziran-Temmuz ayları maaşlarında yapılan, Davalılar ve/veya Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2 tarafından münferiden ve/veya müştereken alınan ve/veya yapılan karar ve/veya işlemlerden kayn-aklanan, Davacıların eylem ve greve katılmadıkları çalışma saatlerinin, eylem ve grev saatleri içerisinde değerlendirilerek maaş kesintisi yapılması yönünde Davalıların almış olduğu tüm karar ve/veya işlemlerin usulsüz ve/veya kanunsuz ve/veya yetki aşımı -ile alındığı cihetle tamamıyla geçersiz ve/veya hükümsüz ve/veya etkisiz olduğu ve/veya hiçbir netice doğurmadığı yönünde karar ve/veya hüküm;
B- 2008 yılı Mayıs-Haziran-Temmuz ayı maaşlarında, Davacıların eylem ve greve katılmadıkları çalışma saatle-rinin, eylem ve grev saatleri içerisinde değerlendirilerek maaş kesintisi yapılması yönünde Davalıların almış olduğu tüm karar ve/veya işlemlerin iptal edilmesi yönünde bir emir ve/veya hüküm;
C- Davalılar ve/veya Davalı No:1 ve/veya Davalı No:2 tara-fından münferiden ve/veya müştereken alınan ve/veya yapılan, Davacılardan eylem ve greve katılmadıkları çalışma saatlerinin, eylem ve grev saatleri içerisinde değerlendirilerek yapılan maaş kesintilerinin, yapılmaması gereken bir hata ve/veya ihmal olduğu -hususunda Mahkeme emri ve/veya hükmü;
D- Muhterem Mahkemenin uygun göreceği ahar bir emir
ve/veya çare;
E- İşbu dava masrafları."

Davalılar, Davacıların talep takririne karşılık ön
itirazlar da içeren müdafaa takriri sunmuşlardır. D-avanın duruşmasına başlandığı tarihte taraflar, evraklardan oluşan toplam 7 adet emare sunmuşlardır.

Davalılar adına bulunan Savcı, müdafaa takririnde sunduğu ön itirazlardan, 1 ve 2.ön itirazın öncelikle dinlenmesi talebinde bulunmuş, Davacılar Avukatın-ın itirazı olmadığını beyan etmesi ve talebi Mahkememizin de uygun bulması nedeni ile 1 ve 2.ön itirazların öncelikle dinlenmesine karar verilmiştir.

Taraflar, 1 ve 2. ön itirazın duruşması amacı ile herhangi bir tanık dinletmemişler, sadece Mahkemeye hi-tapla yetinmişlerdir. Davalıların 1 ve 2. ön itirazları aynen aşağıdaki gibidir:

"1) İdare Hukuku ilkelerine göre aynı idari karar ve/veya
işlemden yakınan kişilerin birlikte dava açabilmeleri
için aynı maddi ve hukuki nedenlere dayanm-aları
ayrıca birlikte dava açanlar arasında hak ve menfaat
yönünden bir ilişkinin de bulunması gereklidir. Dava
konusu karar ve/veya işlemler nedeniyle davacılar
arasında maddi ve hukuki neden olmadığı gibi hak ve
- menfaat yönünden bir ilişki bulunmayıp Davalı No 2
Davacıların 2008 yılı Mayıs ayında katılmış oldukları
eylem ve grevler nedeniyle her davacı için ayrı ayrı
değerlendirme ve/veya işlem yaparak maaşlarında
ke-sintiler yapmış olup her davacı için yapılan
kesinti sadece o davacıyı ilgilendirdiğinden ve diğer
herhangi bir davacıya hak ve menfaat sağlamadığından
aynı zamanda her davacı için yapılan kesinti nitelik
veya niceli-k yönünden diğer davacılar açısından
farklılık gösterdiğinden davacılar yakınma konusu
yaptıkları karar ve/veya işlemler aleyhine birlikte
değil tek tek dava açabilirlerdi bu nedenle
davacıların işbu davasının iptida-en reddi talep
olunur.

2) Yukarıdaki Ön İtiraza halel gelmeksizin yine Ön
İtiraz olarak iddia edilir ki Davacıların 2008 Mayıs
ayında katılmış oldukları eylem veya grevlere her
davacı tüm grev günlerinde -iltihak etmemiş ve bu
nedenle de Mayıs-Haziran ve Temmuz 2008 aylarında
maaşlarında Davalı No 2 tarafından yapılan kesintiler
her Davacı için ayrı bir işlem yapılmak suretiyle
gerçekleştirilmiş olup Anayasanın 152'nc-i maddesi
uyarınca her davacı idarenin kendi aleyhindeki işlem
nedeniyle sahip olduğu meşru menfaatin olumsuz yönde
ve doğrudan doğruya etkilendiğini iddia edebilir ve
spesifik olarak ve tek başına tüm hukuki esaslar-ı ve
olguları dercederek dava açabilir. Davacılar
kendilerini ilgilendiren işlem ve/veya karar dışında
her biri diğer davacılar hakkındaki işlemleri de dava
konusu yaptıkları cihetle ve ayrıca her bir davacı
- spesifik olarak yakınma konusu yaptığı karar ve/veya
işlem hakkında münhasıran dava ikâme ederek hukuki
esasları ve olguları dermeyan etmediğinden davacılar
tarafından birlikte ikame edilen işbu davanın
iptidaen re-ddi talep olunur.

Ön itiraz duruşması amacı ile tarafların mutabık kaldıkları ihtilâfsız olgular aşağıdaki gibidir:

Bu davanın Davacıları, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokul ve liselerde öğretmen veya kamu görevlisi olarak görev yapmaktadırlar. -Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası, Mayıs 2008'de grev ve eylem yapılması kararı aldı ve 12,13,14,15,16,21,22,23,26,27,28 Mayıs 2008 tarihlerinde okullarda grev ve eylem yapıldı. Davacıların kimisi tüm günlerde, kimisi ayrı günlerde greve iştira-k ettiler. Davalılar bu hususu tespit edip aldıkları kararla Davacıların katılmış oldukları grevleri göz önüne alarak maaşlarından kesinti yaptılar. Kesintiler, Davalı 1'den gelen bilgiler ve onun yaptığı tespitler ışığında Davalı 2 tarafından yapıldı. Bu -kesintilerin bir kısmı Mayıs 2008'de, bir kısmı Haziran 2008'de ve bir kısmı da Temmuz 2008'de yapıldı. Kesinti miktarları her Davacı için ayrıdır. Her birey için bir sicil no'su olan Maliye Bakanlığı'ndaki dosyasına göre işlem yapıldı.

Davalılar adına b-ulunan Savcı Mahkemeye beyanında, yukarıda zikredilen ön itirazların açılımını yapmış ve bu yöndeki argümanlarını sunmuştur. Davacılar Avukatı da buna karşılık aksi iddialarda bulunmuş ve bu yöndeki argümanlarını Mahkemeye sunmuştur.

Yukarıda serdedilen -ön itirazlarla ilgili, Savcının iddiası, bu davanın her bir Davacı tarafından ayrı ayrı ikâme edilmesi gerektiği şeklindedir.

İdare Hukuku sahasında, şartların var olması halinde aynı yönetsel karara karşı birden fazla kişinin bir tek dava açması mümkünd-ür.

Kanaatimizce bahsedildiği şekilde bir davanın açılabilmesi için;

Davanın maddi ve hukuki sebeplerinde birliktelik olması ve
Davacıların hak ve menfaatlerinde iştirak olması gerekir.

Gerek huzurumuzdaki layihalardan, gerek emarelerden, gerekse- argümanlardan, tüm Davacılar açısından dava sebebinde ve davaya ilişkin maddi vakıalarda her bir Davacı için ayrı işlem yapılmış olduğu görülmesine rağmen işlemin niteliği açısından bir birliktelik olduğu görülmektedir.

İkinci başlıkta öngörülen hak ve -menfaatte iştirak halinin bulunmasıdır. Bilindiği gibi dava ikâmesinin ön şartlarından en önemlisi, mevcut bir idari karar veya işlemden, kişinin meşru menfaatinin doğrudan doğruya etkilenmesidir.

Davaya konu karar veya işlem öyle bir idari karar veya i-şlem olacaktır ki kişilerin iştirak halinde sahip oldukları bir menfaat veya hak ihlâl edilmiş olacaktır. Örneğin, A ve B'nin müştereken malik oldukları taşınmazla ilgili bir idari karar nedeniyle meşru menfaat ihlâli söz konusu olursa burda bir birlikteli-k söz konusudur.

Huzurumuzdaki meselede her bir birey için ayrı bir işlem yapılmış olması yanında her bir birel işlem o kişinin meşru menfaatini ihlâl etmiştir. Kaldı ki ihlâl edildiği iddia edilen hak veya menfaat o kişiye aittir. İşlem, ikinci bir kişi-nin hak ve menfaatini, iştirak olmadığı için etkilemez. Özetle, bir Davacının maaş alacağı için ikinci bir Davacının meşru menfaatinden bahsedilemez. Türkiye Cumhuriyetindeki uygulama da bu görüşümüzü desteklemektedir. Bu konuda Ord.Prof.Sıddık Sami Onar, -İdare Hukukunun Umumi Esasları
Cilt III sayfa 1958'de şöyle demektedir:

"Ancak müteaddit tarafların böyle bir dilekçe ile dava açabilmeleri için hak veya menfaatte iştirak ve maddi ve hukuki sebeplerde birlik bulunması gerekir."


Yukarıdaki ikt-ibastan da görülebileceği gibi maddi ve hukuki sebeplerde birliktelik bulunması haricinde dava hakkı veren menfaat ilgisi ve hakka, tüm Davacıların iştirak halinde sahip olmaları gerekir. Huzurumuzdaki davada, davanın maddi sebeplerinde birliktelik olduğu -açıktır. Davanın hukuki sebeplerinde de ilk nazarda bir birliktelik görülmekle birlikte, menfaat veya hak ihlâli açısından birliktelikten bahsedilemez. Dolayısıyle bir talep takriri ile birden çok kişinin dava açması ile ilgili gerekli olan tüm şartların g-erçekleşmediği kanaatindeyiz ve o yönde bulgu yaparız.

Yukarıdaki bulgumuz ışığında davanın, tek talep takriri altında açılamayacağı hususunda bulgu yaparız.

Dava tek talep takriri altında açıldığı cihetle red ve iptal edilir.

Masraflarla ilgili herh-angi bir emir verilmez.




Necmettin Bostancı Talât D.Refiker Narin F.Şefik
Yargıç Yargıç Yargıç




20 Kasım, 2009






6






Full & Egal Universal Law Academy