Yüksek İdare Mahkemesi Numara 1/2010 Dava No 14/2011 Karar Tarihi 27.06.2011
Numara: 1/2010
Dava No: 14/2011
Taraflar: Eleni Meleagraou, Loukis Meleagraunun vekili ile KKTC Taşınmaz Mal Komisyonu arasında
Konu: Taşınmaz malların iadesi talebi - Yasanın 8(1) maddesine göre taşınmazın mülkiyet veya kullanım hakkı özel veya devlet dışındaki tüzel kişilere ait değilse, başvuru sahibine iadesine karar verilebilir - İlgili taşınmaz mal Sunzest Trading Ltd. isimli bir tüzel kişiye icar edilmek suretiyle kullanım hakkı verildiğinden iadesine karar verilmesi olanaksız olduğundan istinaf reddolunur.
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 27.06.2011

-D. 14/2011 YİM 1/2010

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. maddesi hakkında.

Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Necmettin Bostancı, Talât D. Refiker

Davacı: Eleni Meleagrou, Loukis Meleagrou'nun Yetkili Vek-ili sıfatıyle c/o 13-13B Ahmet Mulla Sokak - Güzelyurt

ile

Davalı: KKTC Taşınmaz Mal Komisyonu vasıtasıyle KKTC Başsavcısı - Lefkoşa
A r a s ı n d a.

Davacı namına: Av-ukat Ezer Özsoy adına Avukat Çağıl Özsoy
Davalı namına: Başsavcı Yardımcısı Muavini Behiç Öztürk

----------

K A R A R

Şafak Öneri: Kalkanlı (Emare 1'de yazılı ismi ile Kapouti) köyünde, Kafkalles mevkiinde, pafta harita XX/9, parsel 583'de kain 6 d-önüm, 1 evlek tarla, 20/7/1974 tarihinden önce davacı Loukis Meleagrou adına kayıtlı idi. Loukis Meleagrou 67/2005 sayılı Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası (bundan böyle kararda sadece "yasa" olarak anılacak) madde 2 ve 6(2) uyarınca, mezk-ûr taşınmaz mal ile ilgili olarak, Taşınmaz Mal Komisyonuna başvurma hakkı olan bir kişidir.

İlk önce emare 3 Ç-207-81 nolu Bakanlar Kurulu kararı ile orman arazisi olarak ayrılan ve Tarım Doğal Kaynaklar ve Enerji Bakanlığının tahsisine verilen dava ko-nusu taşınmaz mal, bilahare, ifraz edilerek iki ayrı parsele ayrıldı. İfraz sonucunda oluşan 2 dönüm 3 evlek 175 ayak2'lik 583/2 nolu parsel KKTC adına orman sahası olarak kaydedildi. 3 dönüm 3025 ayak2'lik 583/1 nolu parsel ise, emare 4 E(K-1)591-86 sayıl-ı Bakanlar Kurulu kararı ile Sunzest Trading Ltd. isimli bir şirketin kira ve kullanımına verildi. Emare 9 yazıya göre, Sunzest Trading Ltd.'in 583/1 nolu parseldeki kullanım hakkı Taşınmaz Mal Komisyonuna davacı tarafından yapılan başvuru tarihi itibarıyl-e devam etmektedir.

Davacı, vekili Eleni Meleagrou vasıtasıyle, 67/2005 sayılı yasa altında oluşturulan Taşınmaz Mal Komisyonuna, emare 5 olarak ibraz edilen başvuruyu dosyalayarak, dava konusu taşın-mazın tümü ile iadesini ve 20/7/1974 tarihinden başvur-u tari-hine kadar geçen süre için kullanım kaybı ve manevi tazminat talep etti.
Davacının başvurusunu duruşmalı olarak 5/5/2009 tarihinde ele alan Taşınmaz Mal Tazmin Komisyonu, 14/10/2009 tarihinde açıkladığı emare 15 olarak ibraz edilen kararı ile;
a) Da-va konusu 583/1 nolu parselin Bakanlar Kurulu kararı ile
Sunzest Trading Ltd.'in icar ve kullanımına verildiği için davacıya iadesinin reddine,
b) 583/2 nolu parselin davacıya iadesine,
c) Kullanım kaybı ve tazminat ile ilgili taleplerinin rededil-mesine -karar verdi.

Taşınmaz Mal Komisyonunun yukarıda özetlenen kararından tatmin olmayan davacı, vekili Eleni Meleagrou vasıtası ile aşağıda iktibas edilen talepleri içeren huzurumuzdaki davayı ikame etti.

"1- Davalının; yukarıdaki Davacının kendisine y-aptığı 72/06 sayılı müracaat neticesinde, 20/10/2009 tarihinde verdiği kararın ve/veya bu karara isnaden Davalı tarafından üretilen diğer kararın; iade edilmeme kısmının, esaslı bir şekilde sakat ve/veya yoklukla malûl ve/veya mutlak butlanla sakat ve/veya- bu hususa ilişkin kararın ve/veya Davacının bilgisine 20/10/09 tarihinde gelmiş olan kararın; kısmen iade edilmeme kısmının; tamamen hükümsüz ve/veya etkisiz olduğuna ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemece bir hüküm ve/veya ka-rar verilmesi.
2- Davalının; yukarıdaki (1.) paragrafta izahı verilen kararının ve/veya kararlarının; kısmen iade edilmeme kısmının, ileriye götürülmesi hususundaki hertürlü kararın ve/veya işlemin ve/veya ihmâlin tamamen hükümsüz ve/veya etkisiz olduğuna- ve/veya esaslı surette sakat ve/veya yoklukla malûl ve/veya yasa dışı ve/veya herhangi bir sonuç doğuramayacağına dair Muhterem Mahkemece bir emir ve/veya karar verilmesi.
3- Başvuru konusu kararların ve/veya kararların; kısmen iade edilmeme kısmının, t-ümüyle yapılmaması gereken bir eylem ve/veya işlem ve/veya ihmâl olduğuna dair Muhterem Mahkemece bir hüküm ve/veya karar verilmesi.
4- Muhterem Mahkemece uygun görülcek bir çare.
5- İşbu Dava masraflarının Davalı tarafından Davacıya ödenmesi için bir em-ir."

Dava, davacı vekilinin hazırda bulunduğu bir oturumda din-lenerek taraflara argümanlarını Mahkemeye sunma fırsatı veril-miştir. Yapılan duruşmada taraflar Mahkemeye herhangi bir tanık dinletmemişler, olguları müşterek beyan edip, hitapta bulunmak-la yetinmişlerdir. Türkçe lisanına vakıf olmayan dava-cı vekiline, duruşmayı takip edebilmesi için tercüman vasıtası ile, kendi tercih ettiği İngilizce lisanında duruşmada söylenenlerin tümü tercüme edilmiştir.

Davacının bu davadaki iddiaları şu şekilde- özetlenebilir; iadesi reddedilen parsel 583/1 KKTC adına kayıtlıdır. KKTC adına kayıtlı olduğu ve mülkiyet hakkı hiç bir gerçek ve tüzel kişiye verilmediği cihetle, 67/2005 sayılı yasanın 8. maddesi uyarınca Taşınmaz Mal Komisyonu tarafından davacıya iade-sine karar verilmesi gerekirdi.

Davalı, davacının iddialarını reddetmektedir. Davalıya göre, 67/2005 sayılı yasanın 8. maddesine göre iade, ancak, dava konusu taşınmaz malın mülkiyet veya kullanım hakkının, özel veya Devletten başka tüzel kişiye ait olma-ması halinde mümkün olabilir. Dava konusu taşınmaz mal, Sunzest Trading Ltd.'in icar ve tasarrufunda olduğu cihetle iadesi mümkün değildir.

İnceleme:
KKTC Anayasasının 159(1)(b) maddesi kapsamındaki taşınmaz malların 67/2005 sayılı yasanın 2 ve 6(2) mad-desinde tanımı yapılan "başvurana" iade edilmesi koşulları yasanın 8. madde-sinde düzenlenmektedir.
Huzurumuzdaki ihtilafa uygulanması gereken madde 8(1) şöyledir;

"8.(1) Başvuranın iadesini talep ettiği, yürürlükteki yasalar uyarınca mülkiyet hakkı veya -kullanım hakkı herhangi bir gerçek veya devlet dışındaki tüzel kişiye ait olmayan ve iade edilmesi, konumu ve niteliği itibariyla ulusal güvenliği ve kamu düzenini tehlikeye düşürmeyecek, kamu yararına tahsis edilmemiş olan ve askeri bölgeler veya askeri t-esisler dışındaki taşınmaz mallar Komisyon kararıyla makul bir sürede iade edilebilir."


İlgili maddeden açıkça görülebileceği gibi, konumu ve niteliği itibarıyle ulusal güvenlik ve kamu düzenini tehlikeye düşürmeyecek, kamu yararına tahsis edilmemiş ol-an ve askeri bölgeler veya askeri tesisler dışındaki taşınmaz mallar; yürürlükteki yasalar uyarınca, mülkiyet veya kullanım hakkı özel veya Devlet dışındaki tüzel kişilere ait değilse, baş-vurana iadesine karar verilebilir. Diğer bir anlatımla, iadesi iste-nen taşınmaz malın, Taşınmaz Mal Komisyonunca iadesine karar verilebilmesi, Anayasa'nın 159(1)(b) maddesi kapsamında KKTC adına kayıtlı ve hiç bir kimsenin yasal kullanımında olmayan bir taşınmaz mal olmasına bağlıdır.

Huzurumudaki davada, iadesi isten-en taşınmaz malın, KKTC adına kayıtlı olan ve iadesi halinde konumu ve niteliği itibarıyle ulusal güvenlik ve kamu düzenini tehlikeye düşürme ihtimali olmayan, kamu yararına tahsis edilmemiş ve askeri bölge ve tesisler dışında bir taşınmaz mal olduğu gerçe-ktir. Bu nitelikleri itibariyle iade edilmeye müsait bir taşınmaz mal olduğu ortadadır. Ancak, bu nitelikler tek başına iade kararı verilmesine yeterli değildir. Bu niteliklere sahip bir taşınmaz malın iade edilebilmesi, 67/2005 sayılı yasanın 8. maddesi u-yarınca mülkiyet veya kullanım hakkının gerçek veya tüzel kişilere verilmemesi koşuluna bağlıdır.

Huzurumuzdaki ihtilafsız olgular ve emarelerden de görül-düğü gibi söz konusu taşınmaz mal, Sunzest Trading Ltd. isimli bir tüzel kişiye icar edilmek sure-tiyle kullanım hakkı verilmiştir. Yasa'nın sözü dikkate alındığında, Taşınmaz Mal Komisyonunun bu olgular ışığında dava konusu taşınmaz malın iadesine karar vermesi olanaksız olduğu için iadeyi reddet-mesinde herhangi bir hukuki hata yoktur.

Sonuç olara-k, dava red ve iptal edilir. Dava masaraf-larını davacı ödeyecektir.




Şafak Öneri Necmettin Bostancı Talât D. Refiker
Yargıç Yargıç Yargıç


27 Haziran 2011-




5






Full & Egal Universal Law Academy