Yüksek İdare Mahkemesi Numara 117,131/1992 Dava No 7/1996 Karar Tarihi 26.01.1996
Numara: 117,131/1992
Dava No: 7/1996
Taraflar: Özkan Safkara ile Eşdeğer Tazmin Komisyonu
Konu: Karar iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 26.01.1996

-D.7/96 Birleştirilmiş
YİM 117/92 ve 131/92

Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Taner Erginel, Nevvaar Nolan, Seyit A. Bensen.

YİM 117/92

Müstedi: Özkan Mustafa Musta-fa n/d Özkan Safkara, Alsancak, Girne.
ile
Müstedaaleyh: 1. Eşdeğer Tazmin Komisyonu vasıtasıyle, KKTC. Lefkoşa.
2. Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu vasıtasıyle
KKTC., Lefkoşa.
3. İskân Bakanlığı vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa.
4. Girne -Kaza Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC.
A r a s ı n d a.

Müstedi tarafından: Avukat Kıvanç M. Riza adına Avukat Mustafa Asena.
Müstedaaleyhler tarafından: Savcı Süleyman Cand-ar.
İlgili şahıslar tarafından: Avukat Ömer Adal.

YİM 131/92

Müstedi: Nevzat Rüstem n/d Nevzat Rüstemoğulları, Alsancak, Girne.
ile
Müstedaaleyh: 1. Saptama Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu vasıtasıyle
KKTC. Lefkoşa.
2. İskân Bakanlığı vasıta-sıyle KKTC. Lefkoşa.
3. Girne Kaza Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa.
A r a s ı n d a.

Müstedi tarafından: Avukat Güneş Menteş adına Avukat Ergin Uluna-y.
Müstedaaleyhler tarafından: Savcı Süleyman Candar.
İlgili şahıslar tarafından: Avukat Ömer Adal.



H Ü K Ü M

Taner Erginel: Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Nevvar Nolan verecektir.

Nevvar Nolan: Girne, Alsancak'ta, pafta/harita XI/16.E.1, parsel numa-rası 372 olan taşınmaz mal 3643 sıra numarası altında 15. Kaynak Paketinde kaynak olarak ilan edildi. Konu kaynak 654,840 puan değerinde arsa nitelikli arazidir.

117/92 ve 131/92 sayılı başvurulardaki Müstediler 15. Kaynak Paketine müracaat ederek konu k-aynağa talip oldular. Eşdeğer Tazmin Komisyonu konu kaynak için yapılan müracaatları değerlendirerek, kaynağın kaynağa birlikte müracaat eden Hüseyin Yemenicioğlu ve Semal Yemenicioğlu'na verilmesine karar aldı. 117/92 ve 131/92 sayılı başvurudaki müstedil-er ayrı ayrı dosyaladıkları başvurular ile Eşdeğer Tazmin Komisyonun konu kaynağı Hüseyin Yemenicioğlu ve Semal Yemenicioğlu'na veren kararın iptal edilmesini talep etmektedirler.

Her iki başvuru birleştirilerek dinlendi. Her iki Müstedi de 1983 Eşdeğer -Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü altında konu kaynağın yukarıda isimleri geçen ilgili şahıslara verilmesinin hata olduğu, kaynağın kendilerine verilmesi gerektiği iddiasındadırlar. Müstedaaleyhler tarafından başvurulara itirazname dosyalayan Başsavcılık ise i-tiraznamesinde 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünde öngörülen tüm faktörler dikkate alındıktan sonra konu kaynağın kime verileceğine karar alındığını ve kararın doğru olduğunu savunmaktadır.

117/92 sayılı başvurudaki Müstedi Özkan Safkara, Baf'ı-n Yeşilova köyünde 432.771 puan değerinde üzerinde bina ile 1 dönüm arsa nitelikli arazi, 17.593 puan değerinde yüzüölçümü 1825 ayak kare olan bir arsa, 158,125 puan değerinde 2 dönüm 3 evlek tarla ve 1,707,750 puan değerinde 34 dönüm 2 evlek tarla terkett-i. Özkan Safkara'nın Güneyde terkettiği tüm taşınmaz malların toplam puan değeri 2,316,239'dur.

Özkan Safkara Girne, Alsancak'ta 1.117.589 puan değerinde apartman tipi bir konut, narenciye bahçesi ve tarla almıştır. Özkan Safkara konu kaynağa 691.046 eşd-eğer puanına sahip olduğunu gösteren 8278 numaralı mal değer belgesi ile müracaat etmiştir.

131/92 sayılı başvurudaki Müstedi Nevzat Rüstem, Baf'ın Yeşilova ve Dimi Köylerinde toplam 3,221,332 puan değerinde taşınmaz mal terketmiştir. Bu Müstedinin terke-ttiği taşınmaz mallar arasında biri 296.555 diğeri 203.940 puan değerinde iki konut bulunmaktadır, diğerleri tümü ile tarladır.

Nevzat Rüstem, Girne, Alsancak'ta 664,356 puan değerinde bir konut, 171.906 puan değerinde bir işyeri, biri 325,620 diğeri 182-,700 puan değerinde iki parça arsa nitelikli arazi, iki parça narenciye bahçesi ve iki parça da zeytinlik aldı. Bu Müstedi konu kaynağa 726,643 eşdeğer puanına sahip olduğunu gösteren 17178 numaralı mal değer belgesi ile müracaat etmiştir.

İlgili şahısla-r Hüseyin Yemenicioğlu ve Semal Yemenicioğlu konu kaynağa birlikte müracaat ettiler. Bu müracaata Hüseyin Yemenicioğlu'nun 464,925 eşdeğer puanına sahip olduğunu gösteren 5875 numaralı mal değer belgesi ile Semal Yemenicoğlu'nun 464.925 eşdeğer puanı olduğ-unu gösteren "T" cetvelleri eklenmişti. İlgili Şahısların eşdeğer puanlarının büyük çoğunluğu Larnaka'nın Üçşehitler köyünde terkedilen taşınmaz mallardan gelmektedir. Küçük bir miktar da yine Larnaka'nın Pirga ve Sevda ve Lefkoşa'nın Limya köylerinde terk-edilen taşınmaz mallardan gelmektedir. Güneyde terkedilen taşınmaz mallarda hisse sahibi olan ilgili şahısların her birine hissesi karşılığında yukarıda de belirttiğimiz gibi 464.925 puan saptanmıştır. İlgili şahısların her birinin Güneyde terkedilen hane -ve arsalardan gelen 45,411 puanı vardır; geri kalan puanlar tarla ve ağaçlardan kaynaklanmaktadır. İlgili şahıslar Kuzeyde herhangi bir taşınmaz mal almadılar.

Görülebileceği gibi 15. kaynak Paketinde 3643 sıra numarası altında kaynak olarak ilan edilen -arsa nitelikli arazi için birden çok haksahibi müracaat etmiştir. Bu durumda Eşdeğer Tazmin Komisyonunun konu kaynak için yapılan müracaatları 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünde yer alan düzenlemeye uygun olarak değerlendirmesi gerekir. 1983 Eşd-eğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünün 4. maddesinde aşağıdaki gibi bir düzenleme yer almaktadır:

"4. ......Ayni mal için birden fazla kişi istemde bulunduğu takdirde aşağıdaki öncelik kriterleri saptanan sıra dahilinde uygulanarak malın nihai olarak kims-e verileceği saptanır.

.........
........
.........
Arsa ve Arsa Nitelikli arazi için:

Özellikleri bakımından, Güneyde benzer nitelikte taşınmaz malı bulunan
(yürürlükten kaldırıldı)
Herhangi bir taşınmaz mal almamış olan,
...............................-.."

-117/92 sayılı başvurudaki Müstedi Özkan Safkara talip olduğu arsa nitelikli arazi ile özellikleri bakımından benzer nitelikte kabul edilebilecek 432,771 puan değerinde üzerinde bina ile 1 dönüm arsa nitelikli arazi ile 17,593 puan değerinde yüzölçümü 1825 -ayak kare olan bir arsa terketmiştir. Bu Müstedinin Güneyde Baf'ın Yeşilova köyünde terkettiği, talip olduğu arsa nitelikli arazi ile özellikleri bakımından benzer nitelikte olan, bu iki parça taşınmaz malın toplam puan değeri 450,364'dür. Özkan Safkara'nı-n Kuzeyde eşdeğerine karşılık aldıkları arasında Alsancak'ta 1.117.589 puan değerinde apartman tipi bir konut vardır. Bu durumda Özkan Safkara'nın konu kaynağa müracaat ettiği tarihte özellikleri bakımından konu kaynak ile benzer nitelikte olan taşınmaz m-allardan kaynaklanan eşdeğer puanı olduğu söylenemez.

131/92 sayılı başvurudaki Müstedi Nevzat Rüstem, takip olduğu arsa nitelikli arazi ile benzer nitelikte, Güneyde, Baf'ın Yeşilova köyünde, iki konut terketmiştir. Bu iki konut için Nevzat Rüstem'e top-lam 500,495 puan takdir edilmiştir. Nevzat Rüstem'in Kuzeyde eşdeğerine karşılık aldıkları arasında, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, Alsancak'ta 664,356 puan değerinde bir konut, 171,906 puan değerinde bir işyeri, biri 325,620 değeri 1,162,582'dir. Açıkç-a görülebileceği gibi Nevzat Rüstem'in de konu kaynağa müracaat ettiği özellikleri bakımından müracaat ettiği kaynak ile benzer nitelikte olan taşınmaz mallardan kaynaklanan eşdeğer puanı olduğu söylenemez.

1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğü altı-nda, salt özellikleri bakımından Güneyde benzer nitelikte taşınmaz mal terkettiler gerekçesi ile, Müstedilere, öncelik tanınması, isabetli bir karar almazdı. Her iki Müstedi de, Güneyde, arsa nitelikli arzi ile benzer nitelikte, taşınmaz mal terkettiler; a-ncak her ikisi de 15. Kaynak Paketine müracaat ettikleri tarih itibarı ile, yukarıda ifade edilenlerden de anlaşılabileceği gibi, arsa nitelikli arazi ile benzer nitelikte olan terkettikleri taşınmaz mallarına karşılık Kuzeyde daha yüksek değerde benzer ni-telikte taşınmaz mal almışlardır. (Bak Birleştirilmiş YİM 274/91 ve 283/91 (D.3/94).

Her biri 464,925 eşdeğer puanına sahip olan ilgili şahıslar konu kaynağa birlikte müracaat ettiler. İkisinin puanları toplamı 929,850'dir. Her bir ilgili şahsın arsa nit-elikli arazi ile benzer nitelikte olan taşınmaz mallardan kaynaklanan 45,411 eşdeğer puanı vardır; ikisinin birlikte 90,822 puan eder. Her iki ilgili şahıs da eşdeğerlerine karşılık Kuzeyde herhangi bir taşınmaz mal almış değillerdir. Eşdeğer Tazmin Komisy-onu da ilgili şahısların eşdeğerlerine karşılık herhangi bir taşınmaz mal almadıklarını dikkate alarak konu kaynağın ilgili şahıslara verilmesi kararına varmıştır.

Yukarıda belirttiklerimizin tümü ışığında Eşdeğer Tazmin Komisyo-nunun, konu kaynağın ilgi-li şahıslara verilmesi kararını alırken, hatalı olmadığı, 1983 Eşdeğer Mal Vermede Öncelikler Tüzüğünü doğru değerlendirdiği görülmektedir.

131/92 sayılı başvurudaki müstedi avukatı duruşmanın sonunda Mahkemeye hitap ederken 41/77 sayılı İskân, Topraklan-dırma ve Eşdeğer Mal Yasası altında sadece ellerinde mal değer belgesi bulunan hak sahiplerinin kaynak paketlerine müracaat etme hakkı olduğunu, ilgili şahıslardan Semal Yemenicioğlu'nun ise mal değer belgesi ile değil de "T" cetveli ile müracaat ettiğini,- bu durumda Eşdeğer Tazmin Komisyonunun Semal Yemeni-cioğlunu'nun müracaatını değerlendirmemesi gerektiğini ileri sürmüştür. Bu iddiada bir haklılık payı görmedik. 18.3.91 tarihinde yürürlüğe giren 24/91 sayılı değişiklik yasası ile değiştirilen 41/77 sayı-lı yasanın 72. maddesi, ellerinde yeşil "T" cetveli bulunanların, Komisyona onaylatmaları koşulu ile, kaynak paketlerine başvurabileceklerini ifade etmektedir. Semal Yemenicioğlu'nun Mahkemeye emare olarak sunulan "T" cetvelinden 14.4.91 tarihinde kaynak -paketine müracaat etmesine Komisyonun onay verdiği görülmektedir.

Sonuç olarak her iki başvuru da ret ve iptal edilir. Müstedaaleyhlerin ve ilgili şahısların masraflarının Müstediler tarafından ödenmesine emir verilir. Masraflar yazılı yapılacak müracaat- üzerine Başmukayyit tarafından saptanacaktır.
(Taner Erginel) (Nevvar Nolan) (Seyit Bensen)
Yargıç Yargıç Yargıç

26 Ocak 1996
-





-


















-


1



-


Full & Egal Universal Law Academy