Yüksek İdare Mahkemesi Numara 116/1979 Dava No 31/1981 Karar Tarihi 20.08.1981
Numara: 116/1979
Dava No: 31/1981
Taraflar: Fezile Hüseyin ile İçişleri Bakanlığı
Konu: Tahsis iptali
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 20.08.1981

-D.31/81 Y.İ.M. 116/79
Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Niyazi F. Korkut, Aziz Altay. Anayasanın 118. Maddesi hakkında.

Müstedi:l. Fezile Hüsey-in.
2. Meyil Hüseyin, Girne.
- ile -
Müstedaaleyh: 1. K.T.F.D. İçişleri Bakanlığı.
2. K.T.F.D. Ekonomi ve Maliye Bakanlığı.
3. İnceleme ve Dağıtım Komisyonu, Temsilen
K.T.F.D. Başs-avcılığı, Lefkoşa.

A R A S I N D A.

Müstediler namına: Ümit S. Onan tarafından Kemal Aktay.
Müstedaaleyhler namına: Mehmet S. Şefik.

Yasa Maddesi: 41/77 sayılı Yasanın 38(2) maddesi.

İstemin Özeti: Müsted-aaleyh tarafından alınan tahsisin iptali kararı-
nın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmaya-
cağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Girne 41 Namık Kemal Caddesinde bulunan konut 8.4.1975 tarihinde
Dr. Şevki Lüzinyan'a ta-hsis edilmişti. Tahsis belgesinde Müstedi
1, tahsisten yararlanacak kişi olarak gösterilmektedir.

Müstedaaleyh 41/77 sayılı yasa hükümleri gereğince Müstedinin
adına tahsisli evi dört gerekçeye istinaden iptal etti:

SONUÇ: 41/77 sayı-lı yasanın 38(2) maddesinde Yasa yürürlüğe girmeden
önce yapılan tahsislerin tekrar gözden geçirileceği ve yasaya
uygun olarak yapılmayan tahsislerin iptal edileceği belirtilmek-
tedir. Müstedi göçmen değildir, iktisaden güçlen-dirilecek statü-
süne girdiğine dair de şahadet yoktur, ayrıca kendi ve eşinin
Lefkoşa'da tapulu konutları vardır, dolayısı ile hak sahibi değil-
dirler.

Başvuru reddolunur.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
Fevzi Direkoğ-lu ile KTFD İskân, Rehabilitasyon ve Sosyal İşler Bakanlığı arasındaki 5/76 sayılı YİM kararı.
Girneli Hüseyin Ali ile İmar, İskân ve Rehabilitasyon Bakanlığı
arasındaki 39/76 sayılı YİM kararı.

H Ü K Ü M

Salih S. Dayıoğlu-: İşbu başvuru ile müstediler, müstedaaleyh tarafından 13.6.1978 tarihinde alınan ve Girne'de 41 Namık Kemal Caddesinde kâin konut ile ilgili tahsisin iptal kararının hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağı isteminde bulundular. B-aşvuru ile ilgili olgular özetle şöyledir:

Girne'de 41 Namık Kemal Caddesinde bulunan konut 8.4.1975 tarihinde ilgililerce Dr. Mustafa Şevki Lüzinyan'a tahsis edilmişti. Nakzedilmeyen şahadete göre tahsis belgesinde aile reisi olarak Dr. Şevki Lüziny-an, Hüseyin Mustafa ve Fezile Hüseyin (Müstedi No.l) ve iki torunu tahsisten yararlanacaklar olarak gösterilmişlerdi.

29.4.1976 tarihinde İnceleme ve Dağıtım Komisyonu sözü edilen tahsisi Dr. Şevki Lüzinyan'ın isminden iptal etmesi üzerine Hüseyin Mu-stafa konuyu Yüksek Mahkeme olarak Yüksek İdare Mahkemesine YİM 39/76 sayılı başvuru ile getirmişti. 18.3.1977 tarihinde karara bağlanan YİM 5/76 sayılı bir başvuruda İnceleme ve Dağıtım Komisyonunun yapılan bir tahsisi iptal etme yetkisinden yoksun oldugu- vurgulandıktan sonra ve YİM 39/76 sayılı başvuruda da alınan iptal kararı İ.D.K. tarafından alındığı kabul edildikten sonra sözü edilen 29.4.1976 tarihli tahsisi iptal kararının iptal edilmesi mukadderdi. Ne var ki YİM 39/76 sayılı başvuruda, savcı, Hüsey-in Mustafa'nın meşru menfaatı olmadığı iddiasını ileri sürmüş ve duruşma sadece bu nokta üzerinde yapılmıştı. 24.1.1978'de verilen kararda Hüseyin Mustafa'nın meşru menfaatinin var olduğu sonucuna varılmıştı. Daha sonra 13.6.1978 tarihinde müstedaaleyh, do-ğru makam olarak, başvuru konusu konutla ilgili tahsisi iptal etmiş ve bu husus Dr. Şevki Lüzinyan'ın bilgisine 3.1.1979 da getirilmiş ve bu meyanda Hüseyin Mustafa vefat ettiginden karısı ve 1. müstedi'ye de iadeli taahhütlü mektupla tebliğ edilmek istenm-işti. Müstedaaleyhin iptal kararı aynı yöntemle üç defa 1. müstedinin bilgisine getirilmek istenmişse de bunda muvaffak olunmamiş ve sonuçta 21.3.1979 tarih, 21 sayılı Resmi Gazete'nin Ek.III'ünde ilân etmek suretiyle 1. müstedinin bilgisine getirilmek ist-enmişti.

Müstediler yapılan iptal kararını işbu başvuruyu 23.10.1979'da dosyalamak suretiyle bertaraf etme yoluna gitmiş bulunuyorlar. Müstedilerin işbu başvuruda dayandıkları esas nokta başvuru konusu konut ile ilgili tahsisin YİM 39/76 sayılı başvu-ruda bir karara bağlandığını ve bunun kazai muhkeme (res judicata) teşkil ettiğidir. Bu iddia ile hemfikir değiliz. YİM 39/76'da karara bağlanan husus 1. müstedinin kocasına yapılan tahsisin iptal işleminin esasta yasal olup olmadığı değil de l. müstedinin- kocasının idari dava açmak için meşru menfaatı olup olmadığı idi. Kaldı ki YİM 39/76 sayılı başvurunun esasını kil eden karar 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeger Mal Yasasının yürürlüğe girmesinden önce meriyetteki mevzuata istinaden alınmış ida-ri bir karardı, halbuki şimdiki başvurunun esasını teşkil eden karar 41/77 sayılı Yasa hükümleri gereğince alınmış bir karardır. Bu nedenle YİM 39/76 sayılı başvuruda verilen hüküm işbu başvuru maksatları bakımından kazayi muhkeme teşkil etmesine olanak yo-ktur.

Müstedaaleyhin konu konutla ilgili olarak aldığı iptal kararı dört gerekçeye dayanmaktadır. Bu gerekçeler aynen şöyledir:

"l. Mustafa Şevki Lüzinyan'ın 20 Temmuz, 1974 tarihinden önce
Singrasi (Golbaşi) koyunde ikamet ettigi (b-u husus 6.6.77 tarihli
Singrasi muhtarinin beyani ile sabit olmuştur) halde Dairemize
yaniltici beyanda bulunarak 1974 Limasol goşmeni oldugunu ileri
surmesi.

- 2. Mustafa Şevki Lüzinyan'ın İmar, İskân Bakanlığı'na 24
Mart 1978 tarihinde gönderdiği yazı ile kendisine tahsisli
sözkonusu konuttan feragat etmesi.
-
3. Mustafa Şevki Lüzinyan'ın nüfusunda yer alan Hüseyin
Mustafa ve Fezile Hüseyin'in Lefkoşa Arabahmet Mahallesinde 789
ve 790 no.lu koçanlarla adlarına kayıtlı iki konutları olması.

4. Hüseyin Mustafa ve Fezile Hüseyi-n'in hiçbir iskân sta-
tülerinin bulunmaması."

Alıntısı yapılan gerekçelerin 1. ve 2. gerekçeler doğrudan doğruya Dr. Mustafa Şevki Lüzinyan'ı ilgilendirdiğinden ve bu şahsın işbu başvuruda müstedi olarak yer almadığı gerçeği karşısında l. ve- 2. gerekçeler üzerinde durulmağa gerek yoktur.

Geçmiş birçok hükümlerimizde değinildiği gibi, genellikle aksi isbat edilinceye dek idari bir karar doğru ve mevzuata uygun olarak alındığı varsayılır. Bu durumda yukarıda 3. sebep olarak gösterilen ipt-al sebebinin doğru olduğu varsayılır meğer ki bunun aksini savunan bu iddianın doğru olmadığı hususunda mahkemeyi tatmin etmiş olsun. Müstediler bu hususta hiç şahadet vermedikleri gibi müstedaaleyhin celbettiği tapu memuru Aziz Savant'ı istintak dahi etme-diler. Aziz Savant'ın ihtilâfsız şsahadetine göre 1. müstedi ile kocası müteveffa Hüseyin Mustafa'nın Lefkoşa'da Arabahmet mahallesinde isimlerinde kayıtlı her birinin 1/2 oranında iki konutları mevcuttur. 41/77 sayılı Yasanın hak sahibi başlığı altındaki -3(b) maddesi konut tahsisi açısından hak sahibini şöyle tanımlamaktadır:

"(b) Konut tahsisi açısından;
Şehit ve hadise kurbanı kişilerin en yakınına; malûl gaziler
ile aile reisi durumunda olup da göçmenlik ve iktisaden
- güçlendirilecekler tanımına girenlerden Kıbrıs Türk Federe
Devleti bölgesinde kendisinin, eşinin veya velâyeti altın-
daki çocuklarının ayrı ayrı veya birlikte toplam yarı hisse-
den fazla koçanlı konutu bulunmaya-nlar veya yukarıda sırala-
nan aile fertlerinden herhangi birinin sağlık koşullarına
ve oturulmaya uygun konutu olmayan."

- 41/77 sayılı Yasanın 38(2) maddesi ise aynen şöyledir:
-
"38.(2)Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan
konut, küçük işyeri, tesis ve arazi tahsisleri bu Yasa
Kurallarına göre yeniden gözden geçirilir. Bu Yasa
Kurallarına uygun olarak - yapılan tahsisler, geçerli
sayılır ve hak sahiplerine tahsis belgeleri verilir. Bu
Yasaya aykırı olarak yapıldığı saptanan tahsisler ise,
imar, iskân ve rehabilitasyon işlerinden sorumlu Bakan-
- lıkça iptal edilir."
-
Görülüyor ki 41/77 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce yapılan tahsisler tekrar gözden geçirilir ve Yasaya uygun olarak yapılmayan tahsisler iptal edilir. Müstedilerin göçmen veya iktisaden güçlendirilecek tanımına girdiklerine dair önümüzde en- ufak bir şahadet yoktur. Olsa bile tahsisin yapıldığı tarihte 1. müstedi ve müteveffa kocasının Lefkoşa'da K.T.F.D. sınırları içinde toplam yarı hisseden fazla koçanlı konutları bulunması 1. müstediye konut tahsisi açısından "hak sahibi" olmasına olanak v-ermemektedir. 1. müstedi ile müteveffa kocası şimdiki durumda hak sahibi olamıyacağına göre onların yanında kalan kızları 2. müstedinin de konu evde herhangi bir hak iddia etmesine olanak yoktur.

Başvurunun esası bir karara bağlandıktan sonra müsteda-aleyhin iptidai itiraz olarak öne sürdüğü 75 günlük zaman aşımı görüşünü inceleyip karara bağlamağa gerek kalmamıştır.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.



(Salih S. Dayıoğlu) (Niyazi F. Korkut) (Aziz Altay)
Yargıç Yargıç Yarg-ıç


20 Ağustos 1981





- 381 -



Full & Egal Universal Law Academy