Yüksek İdare Mahkemesi Numara 115,136/1984 Dava No 14/1985 Karar Tarihi 27.06.1985
Numara: 115,136/1984
Dava No: 14/1985
Taraflar: Ali Emir Ahmet ile İskân Ve Reh. Bşk.
Konu: ‘T’ cetveline tasarrufunda bulunan parsellerin işlenmemesi – Meşru menfaat
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 27.06.1985

-D.14/85
Birleştirilmiş
YİM 115/84 ve 136/84

Yüksek İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan

Yüksek Mahkeme Huzurunda

Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, 1V. Ergin- Salâhi, Aziz Altay

Anayasanın 118. maddesi hakkında

YİM 115/84

Müstedi: Ali Emir Ahmet, Girne

ile -

Müstedaaleyh: l. İskân Ve Rehabilitasyon Bakşkanı, Lefkoşa
2. Saptama ve Değerl-endirme ve Tazmin Komisyonları
vas. KKTC Bakanlar Kurulu, Lefkoşa

Arasında

YİM 136/84

Müstedi: Ali Emir Ahmet, Girne

ile -

Müstedaaleyh: l. İ-skân ve Rehabilitasyon Bakanı, Lefkoşa
2. Saptama ve Değerlendirme ve Tazmin Komisyonları
vasıtasıyle KKTC Baka.nlar Kurulu, Lefkoşa

Arasında

Müstedi namına: Cahit Yılmazoğlu ve Ahmet- Kalkan

Müstedaaleyh namına: Mustafa Arıkan

İlgili şahıslar namına: Osman Örek



Yasa Maddesi: 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 4( 1 ), 38(2) ve 72. maddeleri ile Bakanlar Kurulunun 5621 sayılı kararı.

İstemin Özeti: Müstedi-nin tasarrufunda bulunan parsellerin "T" cetveline işlenmemesi doğrultusunda Müstedaaleyh tarafından yapılan ihmalin yapılmaması gerektiğine ve ilgili şahsa kiralanması, bunların kaynak paketine konulup kesin tasarruf belgesi verilmesi işleminin hükümsüz v-e etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına kara.r verilmesi istemi.

OLAY: 1975 tarihinde köy ihtiyar heyetinde bulunan haritaya dayanarak Müstediye yapılan gayrimenkul tahsisi, tahsisin iki yılını doldurduğu gerekçesine atfen, İskân ve Reha-bilitasyon Dairesi Girne Şubesinden Müstediye yazılan bir yazı ile tahsisi iptâl edildi ve gayrimenkulü teslim etmesi istendi. Müstedi, bu yazıdan sonra bağ diktiği parseller dışında kalan sair taşınmaz mallarla ilgilenmedi ancak idare de Kasım 1984'e kada-r Müstediden sözü edilen parselleri almak için herhangi bir girişimde bulunmadı. Bilâhare bahse konu mallar için turistik projesi uygun bulunan Erden Hasan Özkar'ın rızası ile karısı ve üç çocuğuna kesin tasarruf belgesi verildi. Müstedi tarafından ekilen -ba.ğların sökülmeye başlanması ile Müstedi Mahkemeye başvurdu ve konu taşınmaz malların "T" cetveline işlenmemesi doğrultusunda yapılan ihmalin yapılmaması gerektiğini ve ilgili şahıslara verilen kesin tasarruf belgesinin hükümsüz ve etkisiz olduğuna karar- verilmesi isteminde bulundu.

SONUÇ: Yasal tasarruf Müstedide olmadığı için bunların Müstedinin
"T" cetveline işlenmesine yasal olanak yoktur. Diğer bir husus da kaynak paketine elinde mal değer belgesi buluna.nların müracaat edebileceğidir. Müstedinin el-inde mal değer belgesi de olma.dığı şahadetten ortaya çıkmıştır. Müracaat etmesine bile yasal olanak bulunmayan Müstedinin bu konuda meşru menfaati de yoktur
Sonuç olarak her iki başvuru da. reddolunur.



HÜKÜM

Salih S: Dayıoğlu: Müstedi güney göçmenidir- ve halen Girnede ikamet etme te o up eşdeğer mal açısından hak sahibidir. Takriben 2 Haziran 1975 tarihinde zamanın ilgilileri müstediye Girne Belediye hudutları dahilinde parfta XII.2l.E.1'de 67, 68, 69, 71, 72, 77, 123, 124 ve 125 no' lu pa.rsellerde bu-lunan ve muhtelif alanlara sahip kuru arazi niteliğinde olan taşınmaz malları Bakanlar Kurulunun 5621 sayılı kararı uyarınca verilmişti.

Daha ileri gitmeden parsel 68 ve parsel 69'un durumlarını açıklığa kavuşturmakta yarar vardır. Mahkeme önündeki şahade-tten öyle anlaşılmaktadır ki sözü edilen parseller müstediye verilirken yararlanılan arazi haritası Girne Tapu Dairesinde bulunan arazi haritası değil de tarihi belli olmayan köy ihtiyar heyetince kullanılan bir arazi haritası idi. Girne Tapu Dairesinde bu-lunan ve 1974 tarihi itibarıyle en son harita olarak nitelendirilen arazi haritasında parsel 68 yoktur ve köy arazi haritasında 689 olarak gösterilen parsel sözü edilen 68 numaralı parseli de içerir gözükmektedir. Köy haritasında ise 68 numaralı parsel, 68-9 numaralı parselin dışında ayrı bir parsel olarak gösterilmektedir. Müstedi takriben 1976 senesinde parsel 67, 69, 71 ve 689'un bir kısmına yani köy haritasında 68 numaralı parsel olarak gösterilen yere bağ dikti.

10 Temmuz 1980 tarihinde İskân ve Rehabi-litasyon Dairesi Girne Şubesinden müstediye yazılan bir yazı ile başka parseller yanında 67, 69, 71 ve 689 numaralı parsellerin "tahsis" sürelerinin 2.6.1977' de iki yılını doldurduğunu ve bunları 7 gün zarfında teslim etmesi gerektiğini duyrudu. Müstedini-n iddiasına göre bu yazıdan sonra bağ diktiği parsellerin dışında kalan sair taşınmaz mallarla ilgilenmedi ancak başvuru konusu malları da elinden çıkarmadı. Müstediye göre sözü edilen yazıyı alması üzerine Girne Tarımsal Rehabilitasyon Şube Müdürü olan Al-i Ha.lit Toyganı gördü. Müstedi Toygan'ın ona arazileri teslim etmesi gerekmediği ve bunları eşdeğeri değerlendirilirken dikkate alınacağını söylediğini iddia ederken kendisi tarafından tanık olarak çağırılan Toygan ise ona resmi ve kati bir şey söylemediğ-ini sadece kişisel fikrini beyan ettiğini söyledi.

Yine müstedi tarafından tanık olarak çağırılan Girne Tapu Dairesi Kaza tarım sorumlusu Güneş Dağhan, müstedinin şahadetinin tam aksine, sözü edilen tarımsal arazileri müstediye bizzat kendisi gösterdiğini-, 5621 sayılı Bakanlar Kurulu kararını ona gösterdiğini ve bunların sadece bir yıllığına icar edildiğini bizzat kendisine söylediğini ifade etti.

Bir gerçek varsa, o da müstedinin Kasım 1984 tarihine kadar en azından başvuru konusu kuru arazilerin idarece- devralınması için herhangi bir şekilde fülen rahatsız edilmediği ve onun sözü edilen parsellerden çıkarılması için fülen herhangi bir girişimde bulunulmadığıdır.

Yarım kalmış inşaat dolayısıyle Castle Beach Complex veya Lordos Apartmanları olarak da bili-nen veya tanımlanan konu taşınmaz mallar, daha sonra Bakanlar Kurulu Kararı ile Turizm İşletmelerine tahsis edildi. Takriben 1980 sonlarına doğru ilgili şahıs yarım kalmış inşaatı ve konu taşınmaz mallara turistik yatırım yapmak gayesiyle Maliye Bakanlığın-a ba.şvurdu. Yazışmalar oldukça uzun sürdü ve en nihayet 20.6.1984 tarihinde ilgili şahsa olumlu yanıt verildi.

8.3.1983 ta rihinde Bakanlar Kurulunun aldığı ve Resmi Gazetede sayı 17 Ek IV kısım I'de yayınlanan Ç(K-1) 191-83 sayılı kararı ile başvuru kon-usu mallar 41/77 sayılı Yasanın 4(1) maddesi uyarınca kamu hüküm ve tasarrufunda kalması öngörüldü. İlgili şahsın sunduğu projenin olumlu karşılanması üzerine Bakanlar Kurulu 27.6.1984 tarihinde 65 sayılı Resmi Gazetenin Ek IV Kısım I'de yayınladığı 5.H-35-5-84 sayılı bir karar ile konu mallar kamu hüküm ve tasarrufundan çıkarıldı ve İskân Bakanlığına devredildi. Daha sonra 27.8.1984 tarihinde yapılan bir icar mukavelesi ile konu mallar ilgili şahsa bir yıllığına icar edildi. Takriben 5.9.1984 tarihinde ise -konu mallar turistik projesi uygun bulunan Erden Hasan Özkar'ın rıza ve muvafakatı ile karısı ve üç çocuğuna 1/4 oranında kesin tasarruf belgesi verildi. Takriben 23.10.1984 tarihinde ilgili şahıslar konu mallar içinde bulunan ve müstedi tarafından ekilen -bağların sökülmeye başlanması üzerine müstedi mahkemeye başvurdu, ve dosyaladığı iki başvuru ile 67, 69, 71 ve 689 nolu parsellerin

A) T cetveline işlenmemesi doğrultusunda yapılan ihmalin yapılmaması gerektiğine dair bir karar

B) Konu malların Erdem Ha-san Özkar'a klralanması, bunların kaynak paketine dahil edilmeden ilgili şahıslara kesin tasarruf belgesi verilmek suretiyle elden çıkarılması işleminin

hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi isteminde bulundu. -Her iki başvuru birleştirilerek dinlenmiştir.

Müstedi esas itibarıyle aşağıdaki noktalar üzerinde durmuştur:

1. Konu mallar kendisine 1975 yılında tahsis edilmişti. Bu malların tahsisi her ne kadar da 10.7.1980 tarihinde kendisinden iptal edilmişse de İ-skâ,n Bakanlığına bağlı Girne Şubesi sorumlularının beyanları üzerine bu yazı geçerliliğini yitirmiştir.

2. İlâveten ilgili şahıslara devredilene kadar konu mallar hukuken ve fülen tasarrufunda idi. Bu malların henüz hazırlanmamış T cetveline işlenmesi ge-rekir.

3. Her halûkarda ilgili mallar kaynak paketinde ilân edilmeli ve kendisine de, bunlara müracaat etmek hakkı verilmeliydi.
Öte yandan gerek müstedaaleyhin ve gerekse ilgili şahısların iddiaları şöyledir:

l. Konu mallar 1975 yılında müstediye verili-rken Bakanlar Kurulunun 5621 sayılı kararı uyarınca verilmişti ve bu karara göre icar süresi sadece bir yıldı. Müstedi bu yılın sonunda ve herhalukârda 10.7.1980 tarihinden sonra konu mallarda sadece bir mütecavizdir. Değiştirilmiş şekliyle 41/77 sayılı Ya-sanın 38(2) maddesinin şa.rt bendinde yer a.lan tasarruf sözcüğü yasal tasarrufu murat etmektedir.

2. Müstedi konu malları özellikle 1982'den sonra yasal tasarrufunda bulundurmadığına göre bu malların T cetveline işlenmesine yasal olanak yoktur.

Başvuru -konusu malların 1975 yılında müstediye 5621 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca icar edildiğine kuşku yoktur. Bu karar ve içeriğinin müstedinin bilgisine daha o zamandan getirildiğine dair bizzat inanmamak için herhangi bir neden görmüyoruz. Bu konuda, -geçmişte verilen ve icar süresi sonunda tasarruf sahibinin bir mütecaviz addedileceğine dair bir çok kararlarımız va.rdır. Bunları burada sa.ymayı gereksiz buluruz. Başvuru konusu taşınmaz mallar 8.3.1983 tarihinde 17 sayılı Resmi Gazetenin Ek IV kısım I'd-e yayınlanan Ç(K-1)-191-83 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kamu hükmüne ve tasarrufuna alındı. Diğer bir deyimle bu mallar şayet 8.3.1983'e kadar yasal olarak müstedinin tasarrufunda idiyseler bile, o tarihten sonra hukuki tasarruf el değiştirerek Devlet-e geçti. Her ne kadar da müstedi sözü edilen Bakanlar Kurulu kararında.n bihaber olduğunu iddia etmişse de bu kararın mevcudiyeti en azından gerek müstedaaleyh adına onun hukuk müşaviri olan Alibey Ahmet tarafından düzenlenen 7.1.1985 tarihli yemin varakas-ında ve gerekse ilgili şahıs tarafından düzenlenen 26.12.1984 tarihli yemin varakasında dile getirilmiş ve müstedi de bu durumdan sözü edilen tarihlerde haberdar edilmişti veya bu durum bilgisine getirilmişti. Böyle olmasına rağmen bu başvuruların duruşmal-arının yapıldığı son 11 ve 12 Nisan 1985 tarihine kadar sözü edilen Bakanlar Kurulu kararını Yüksek İdare Mahkemesine başvuruda bulunmak suretiyle iptal ettirme yöııüne gitmemiştir. Bu durumda sözü edilen Bakanlar Kurulu kara.rı müstediyi ilgilendirdiği or-anda geçerliliğini korumaktadır. Yasal durum bu merkezde olduğuna göre 8.3.1983 tarihinden sonra yasal tasarrufun halâ daha müstedide olduğu iddiasına itibar etme olasılığı yoktur. Yasal tasarruf müstedide bulunmadığı cihetle konu malların onun T cetveline- işlenmesine de olanak bulunmadığı açıktır.

Müstedinin yukarıda özeti ya.pılan 3. noktasına gelince; Konu malların eşdeğere kaynak olan taşınmaz mallar olduğuna kuşku yoktur. Müstediye göre konu mallar yasaya uygun olarak eşdeğer mal paketine dahil edilmi-ş olsalardı bunlara müracaat etme hakkına sahip olacaktı.

Değiştirilmiş şekliye 41/77 sayılı Yasanın 72. maddesi uyarınca elinde mal değer belgesi bulunan bir kişi kaynak paketine müracaat edebilir. Diğer bir deyimle kaynak paketine müraca.at etme ha.kkı -elinde ma.l değer belgesi bulundurana verilmiştir. Müstedinin T cetvelinin hazır olmadığı ve dolayısıyle elinde henüz bir mal değer belgesi mevcut olmadığı şahadetten ortaya çıkmıştır. Bu durumda müstedi bir an için konu malların kaynak paketine dahil edil-meleri gerektiği isteminde haklı olsa. ve bunun sonucu konu mallar kaynak paketine dahil edilse bile, müstedi elinde mal değer belgesi olmadığı cihetle bu pakete müracaat etme olasılığı hukuken yoktur. Müracaat etmesine bile yasal olanak bulunmayan müstedi-nin bu konuda meşru menfaatının var olduğu söylenemez.

Yukarıda söylenenlerden de anlaşılacağı gibi müstedi başvurularında muvaffak olmamıştır.

Sonuç olarak birleştirilmiş olarak dinlenen her iki başvuru reddolunur.


(Salih S. Dayıoğlu)(N. Ergin Salâhi-)(Aziz Altay)
Yargıç Yargıç Yargıç

27 Haziran 1985





Full & Egal Universal Law Academy