Yüksek İdare Mahkemesi Numara 112/2006 Dava No 32/2009 Karar Tarihi 10.02.2009
Numara: 112/2006
Dava No: 32/2009
Taraflar: Osman Aydın ile Polis Hizmeti Komisyonu
Konu: Polis terfisi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 10.02.2009

-D.32/09 YİM:112/06
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Yargıç Necmettin Bostancı Huzurunda.

Davacı:Osman Aydın; Hürriyet Sokak No:51; Alayköy-Lefkoşa
- ile -
Davalı:Polis Hizmeti Komisyonu, Po-lis Genel Müdürlüğü vasıtası ile KKTC Başsavcılığı, Lefkoşa
A r a s ı n d a.

Davacı namına:Avukat Mahmut Tekinay
Davalı namına:Savcı İlter Koyuncuoğlu
İlgili Şahıs şahsen.
----------

H Ü K Ü M
-
-Davacı, Davalı aleyhine ikâme ettiği işbu davada aşağıdaki şekilde talepte bulunmuştur:

A-Davalının takriben 18.7.2006 tarihinde ve/veya o
tarihlerde aldığı ve Polis Genel Müdürlüğü'ne bağlı
Müdür Mevkii terfilerine ilişkin kararın tamamen
hüküm-süz ve etkisiz olduğunu ve/veya herhangi bir
sonuç doğurmayacağını öngören bir hüküm ve/veya emir.

B-İşbu dava masrafları.

Davalı, Davacının Talep Takririne karşılık ön itirazda içeren Müdafaa Takriri sunmuştur.

Davanın ileriki safhasında Süleyman Ma-navoğlu isimli şahıs davaya İlgili Şahıs olarak dahil edilmiştir.

İlgili Şahıs ayrı bir müdafaa takriri dosyalamamış, Savcılığın müdafaasına katılmıştır.
Davacı, davasının 'Olgular' kısmında polis teşkilâtında
35 yıldır görev yaptığını, 2000 yılından ber-i de Müdür Muavini olarak görev yaptığını, 2000 yılında Müdürlük Meslek Grubu Sınavında başarılı olduğunu, bunu müteakip gerekli olan tüm kurs ve sınavlarda başarılı olduğunu, Polis Örgütü Yasasının (73)'ncü maddesi uyarınca Müdürlük mevkiine atanması için- herhangi bir yarışma ve/veya sınava ihtiyaç olmadığını, Müdür mevkiine atanması gerektiğini, ancak atanmadığını, bu mevkiye başka birisinin atandığını, terfi ile ilgili sınavın tüzüğe aykırı yapıldığını, Davalının böyle bir yarışma sınavı yapma yetkisi ol-madığını, 532/85 sayılı Polis Okulu Tüzüğü'nün (17)'nci maddesinin (4)'ncü fıkrasında yer alan kurala uymadığını, Davalının 23.6.2006 tarihinde yayınladığı '2006 yılı Özel Yetiştirme Sınav Kurallarının' (6)'ncı maddesindeki 4 yanlış 1 doğruyu götürecektir -kuralına uymadığını, her yanlışın ¼ doğruyu götürecek şekilde uygulandığını, Davalının terfi kararını alırken (73)'ncü madde kurallarına uymadığını, yani "sınavda başarılı olanlar kıdem tablosuna ve boş kadrolara göre yükselirler" kuralına uymayıp, kıdem t-ablosunu dikkâte almadığını ve kendinden sonra gelen kişiye terfi verdiğini, kendisinin terfi ettirilmesi için başka bir sınav yapılmasına gerek olmadığını, sicilinin üst dereceye yükselmesi için yeterli nitelikte olduğunu ileri sürmüştür.

Davalı da Müda-faa Takririnde 'Hukuki Esaslar' bölümünde Davacının Müdürlük Meslek Grubu Sınavında başarılı olamadığını, mülâkata çağrılıp, değerlendirilmeye tabi tutulması için özel yetiştirme kursuna katılıp da başarılı olması gerektiğini, bu açıdan Davacının meşru me-nfaati olmadığını ön itiraz olarak ileri sürmüştür.

Davalı ayni bölümde Davacının 1.7.2006 tarihinde yapılan sınavda 48.50 puan alıp sınavı geçmediğini, 51/84 sayılı Polis Örgütü Yasasının 73 (7) maddesine göre yükselmek için yeterlik sınavında başarılı o-lanların kıdem tablosuna ve boş kadroya göre yükseldiklerini, Davacının sınavda başarılı olamadığı için mülâkata çağrılmadığını ileri sürdü. 'Olgular' kısmında ise Davalı, Davacının da içinde bulunduğu 15 kişinin Polis Müdürlüğü Mevkiine başvurduğunu, bu k-işilerin Mayıs-Haziran 2006 içinde özel yetiştirme kurslarına katıldıklarını, bu kişilerin 1.7.2006 tarihinde sınava girdiklerini, sınavda 7 kişinin başarılı olduğunu, sınavda Davacının 48.50, İlgili Şahsın ise 90.50 puan aldığını, Davacının 6.7.2006 tarih-inde sınav sonucuna itiraz ettiğini, Davalının itirazı değerlendirdiğini ve 14.7.2006 tarihinde itirazı reddettiğini, Davalının sınavı geçen adayları 17.7.2006 tarihinde mülâkata çağırdığını, 19.7.2006 tarihli kararı ile de İlgili Şahsı terfi ettirdiğini i-leri sürmüştür.

Taraflar duruşma günü mutabakatla toplam 11 adet Emare sunmuşlardır. Daha sonra Davalı adına bulunan Savcı ön itirazın öncelikle dinlenmesi için talepte bulunmuş, Davacı Avukatının da itirazı olmadığını beyan etmesi üzerine bu Mahkeme Dava-lının ön itirazının öncelikle görüşülmesine karar vermiştir.

Taraflar ön itirazın duruşması amacıyla herhangi bir tanık dinletmemişler, Mahkemeye hitapla yetinmişlerdir.

Davalının ön itiraz duruşmasındaki iddiaları özetle aşağıdaki gibidir:

Polis mensup-larının derece yükselmelerine ilişkin koşullar 51/84 sayılı yasanın (73)'ncü maddesinin (2)'nci fıkrasında sayılmaktadır.

73'ncü maddenin (7)'nci fıkrasına göre bir polis mensubunun bir üst dereceye terfi edebilmesi için sair koşullar yanında özel yetişti-rme kursunu da başarı ile tamamlamış olması gerekir.

Davacı, 2006 yılı terfileri ile ilgili olarak özel yetiştirme kursuna katıldı. Emare 4'deki sınav sonuçlarına göre 48.5 puan aldı. 532/85 sayılı Polis Okulu Tüzüğü madde 18(1)'e göre not ortalaması 50 v-e yukarı alanlar olumlu sicil almak koşulu ile başarılı addedilirler.

Davacı, sınav sonuçlarına ilişkin Polis Hizmetleri Komisyonuna itiraz etmiş, ancak itirazı reddedilmiştir. Davacı söz konusu red kararına karşı dava açmış değildir. Bu davada da sınav -sonuçlarının iptali için talepte bulunmuş değildir. Bir kişinin bir mevkiye atanmak için gerekli niteliği haiz olmadığı zaman o mevkiiye atanmış olan kişinin atanmasının iptalini talep edemeyeceği prensibi yerleşmiş bir idare hukuku prensibidir. Bu nedenle- Davacının özel yetiştirme kursunu başarı ile tamamlamadığı için dava konusu kararın iptalini talep etmekte herhangi bir meşru menfaati yoktur.

Davacı Avukatı da ön itiraz duruşması amacıyla özetle aşağıdaki iddiaları yapmıştır:

Davacı 29.5.2006 ile 28.6-.2006 tarihleri arasında özel yetiştirme kursuna katılmıştır ve özel yetiştirme kursu sınavına girmiştir. YİM 84/06 sayılı davada kurs sonundaki sınavlar yarışma sınavı olarak adlandırılmıştır. Sınav Tüzüğü 17(1)(b)maddesi ile 10(2)(c) maddesinin kuralları- sınavın Polis Okulu kontrolunda yapıldığını göstermektedir. Burda yapılan sınav Polis Hizmetleri Komisyonu tasarrufunda bir sınavdır. Yani tüzüğün öngördüğü sınavları içermeyen bir sınavdır. Kurs toplamda 150 saat olması gerekirken 100 saat olarak yapılmı-ştır. Davacının katıldığı bu sınav Özel Yetiştirme Sınavı statüsüne girmemektedir. Davacı 1999 senesinde Özel Yetiştirme Sınavlarını geçmiştir.

73'ncü maddenin (7)'nci fıkrasında yer alan 'yetiştirme kurslarını başarı ile tamamlayamayanlar ve sınavda baş-arılı olamayanlar' ifadesinde yer alan 'sınav' kelimesi yeterlik sınavı anlamındadır.

Yasanın 73 (5)'nci maddesinde Başmüfettişliğe kadar olan mertebeden bahsedilmektedir. Bunun üstündeki dereceler için Özel Yetiştirme Kursunu tamamlama şartı aranmamakt-adır. Bu husus kadrolar için aranan niteliklerde de mevcût değildir. Birkez yeterlik sınavını geçtikten sonra Müdür Muavini ve Müdür mevkileri için yeterlik sınavı aranmaz. Yapılan sınav Özel Yetiştirme Sınavı değildir, bir yarışma sınavıdır. Yasanın aradı-ğı sınav türünde bir sınav değildir. Polis Komisyonunun böyle bir sınav yapma yetkisi yoktur.

Tarafların ön itiraz duruşmasındaki iddialarını başlıklar halinde tasnif edecek olursak;

Davalının iddiaları ; Davacı özel yetiştirme kursu neticesinde yapılan -sınavda 48.50 puan almıştır. Sınav Tüzüğüne göre başarılı olması için en az 50 puan alması gerekir. Davacı sınav sonuçlarına itiraz etmiş, itirazı reddedilmiş, ancak bu red kararına karşı dava açmadığı için sonuç kesinleşmiştir. Davacı sınavda başarılı olm-adığı için bu davayı ikâme etmekte meşru menfaati yoktur şeklindedir.

Davacının iddiaları ise;
1)Davacı, kursa girmiştir.Söz konusu kurs, tüzüğün
öngördüğü 150 saat yerine 100 saat olarak yapılmıştır.
Bunun sonunda yapılan sınav özel yetiş-tirme kursu
sınavı değildir.
2)Bir aday birkez yeterlik sınavını geçtikten sonra müdür
muavini ve müdür mevkileri için yeni bir sınava gerek
yoktur. Bu husus polis örgütü kadroları 1'nci cetvelde
görülmektedir. Orda sınavdan bahsedilmemek-tedir.

3) Yapılan özel yetiştirme sınavı değil, yarışma
sınavıdır. Yasanın aradığı sınav türünde bir sınav
değildir. Polis Komisyonunun böyle bir sınav yapmaya
yetkisi yoktur şeklindedir.

Bir polis mensubunun terfi edebilmesi için ön koşullar- 51/84 sayılı Polis Örgütü (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Yasasının 73(2) maddesinde sayılmaktadır. Konu 73(2) madde aynen şöyledir:
"(2)Derece yükselmesinin koşulları şunlardır:
Bir üst derecede boş kadro bulunmak;
Derecesi içinde en az üç yıl ve bu derec-e bareminin üçüncü kademesinde bir yıl çalışmış olmak;
Boş kadro görevlerinin gerektirdiği nitelik ve koşullara sahip olmak;
(ç)Sicil bakımından üst derece kadrolarına
yükselebilecek nitelikte bulunmak."

73'ncü maddenin (2)'nci fıkrasında sayılan koşull-ar hususunda ilgili taraflar arasında bir ihtilâf mevcût değildir, bu hususlar Mahkeme önünde tartışılmamıştır.

Ayni maddenin (7)'nci fıkrasında kimlerin bir üst
dereceye terfi edeceği belirtilmektedir. Konu (7)'nci fıkra aynen şöyledir:

"(7)Yükselme i-çin açılacak yeterlik sınavında başarılı olanlar, kıdem tablosuna ve boş kadrolara göre yükselirler. Yetiştirme kurslarını başarıyla tamamlayamayanlarla sınavda başarılı olamayanlar ise, yükselme haklarını yitirirler ve bulundukları meslek derecesinde göre-v yapmaya devam ederler."

Buna göre bir aday 73(2) maddedeki koşulları taşıması halinde yükselme için açılacak yeterlik sınavına girecektir. Bu sınavda başarılı olursa kıdem tablosuna ve boş kadrolara göre yükselecektir. Yetiştirme kursunu başarı ile tama-mlayamayanlar ile sınavda başarılı olamayanlar yükselme hakkını yitirirler. Yasadaki düzenleme tereddüde mahal verebilir. Konuyu daha iyi kavrayabilmek için yasa metnini sınav tüzüğünde öngörülenlerle birlikte değerlendirmek gerekir. Sınav Tüzüğünün 10'ncu- maddesi aynen şöyledir:

"(10)Bu Tüzüğün 9'ncu maddesi uyarınca yapılan
yeterlik sınavlarında başarılı olanlar bir
üst dereceye terfi edebilmek için Komisyon
tarafından her derece için tespit edilecek
- düzeyde genel polis veya hale göre teknik
veya uzmanlık konularında yapılacak yarışma
sınavlarına katılırlar."

"Yarışma Sınavı" kelimeleri 73'nci maddenin (7)'nci fıkrasında açıkça telafuz edilmemektedir. Bu fıkr-ada
" yetiştirme kursunu başarı ile tamamlayamayanlardan" bahsedilmektedir. Kişinin kursta başarılı olup olmadığının ölçütü tabii ki sınavdır. Bu nedenle madde 73(7)'de belirtilenlerle sınav tüzüğü madde (10)'da belirtilenleri birlikte değerlendirince, te-rfi için kişinin yarışma sınavına da katılması ve başarılı olması gerektiği sonucuna varmaktayım.

Buna göre aday 73'ncü maddenin (2)'nci fıkrasındaki koşulları da taşıması halinde yeterlik sınavına girecek, başarılı olduğu takdirde daha sonra yarışma sın-avına katılacaktır. Bu sınavda da başarılı olursa terfi edebilecektir.

Bu safhada sınavlar konusuna da açıklık getirmek gerekir. Sınav Tüzüğü (6)'ncı maddesinde üç tür sınavdan bahsetmektedir. Bunlar; 1)Yeterlik Sınavı, 2)Yarışma Sınavı, 3)Yabancı Dil Sı-navı.

Huzurumdaki meselede "Yeterlik" ve "Yabancı Dil Sınavı" konusunda bir tartışma yoktur. Konu, yarışma sınavının niteliğidir. Tüzük, yarışma sınavını; "Hizmete ilk girişte atanacak adayların veya derece yükselmelerinde terfi edecek olanların kadro gö-revlerini etkinlik ve verimlilikle yerine getirebilecek nitelik ve koşullarına sahip olup olmadıklarını saptamak açısından yapılan sınavdır" şeklinde tanımlamıştır. Özellikle Davacı Avukatı, Özel Yetiştirme Kursu sonunda yapılan sınavın bir yarışma sınavı- olmadığı iddiasında bulunmuştur.

Polis Okulu Tüzüğü (4)'ncü maddesinde okulun görevleri sayılmaktadır. Konu maddenin ilgili kısmı aynen şöyledir:

(4)(1)Okul, Polislik hizmetlerini veya İtfaiye
hizmetlerini yürütmek üzere polis örgütünde
göreve alınan- Polis Mensuplarını temel meslek
bilgileri ile donatmak, yetiştirmek ve üst
derecelere hazırlamakla görevlidir.
(2)...............................................
.............................................."

Bu maddeye göre okulun bir görevi d-e polis mensuplarını bir üst dereceye hazırlamaktır. Polis Okulu Tüzüğü'nün (3)'ncü maddesinde de okulun amaçları sayılmaktadır. Madde aynen şöyledir:
"(3) Bu Tüzüğün amacı, Polis Okulunun kuruluşunu,
işleyişini, öğretim üyelerinin atanmalarını,
- Polis Okulu organlarının görev ve yetkilerini,
eğitim ve tedrisatın uygulanmasını, sınavların
yapılmasını ve Okuldaki öğrencilerin disiplin
ve sicil işlemlerini düzenlemektedir."


Görüldüğü gibi okulun bir amacı da sınavların yapılması-nı düzenlemektir. Tüzüğün 14'ncü maddesinde kurstan, 17'nci maddesinde ise Özel Yetiştirme Kursundan bahsedilmektedir. 17'nci maddede ayrıca Özel Yetiştirme Kursuna katılan polis adaylarının sınava tabi tutulacağından bahseder. Bu noktayı düzenleyen Tüzüğü-n 17 (1)(b) maddesi aynen şöyledir:

"(17)(1)(b) Özel yetiştirme kursuna veya uzmanlık
kursuna bağlı tutulan Polis adayları kurs
süresi bir ay ise kurs sonunda; kurs süresi
bir aydan fazla ise kurs orta-sı ve kurs
sonunda sınava tabi tutulurlar."

Özel Yetiştirme Kursu esnasında veya sonunda yapılan sınav nasıl tanımlanacaktır?

Özel Yetiştirme Kursunun amacı kişinin terfi edeceği veya atanacağı kadro görevini etkinlik ve verimlilikle ye-rine getirebilecek nitelik ve koşullara sahip olup olmadığını saptamak yanında, ayni zamanda onu o göreve hazırlamaktır.

Sınav Tüzüğü'nde sadece üç tür sınavdan bahsedilmekle birlikte tüzükte başarı sınavından da bahsedilmektedir. Özel Yetiştirme Kursu so-nunda yapılan sınavın yabancı dil ve yeterlik sınavı olmadığı açıktır. Bu durumda başarı sınavı olarak adlandırılan sınavın aslında bir yarışma sınavı olduğu açıktır. Bu nedenle özel yetiştirme kursu sonunda yapılan sınavın bir yarışma sınavı olduğu hususu-nda bulgu yaparım.

Yukarıda belirttiğim gibi Özel Yetiştirme Kursu sonunda yapılan sınavda başarılı olmak sair şartlar yanında terfi için aranan bir koşuldur. Davacı, söz konusu sınava katılmış, ancak 48.50 puan almıştır. Davacı süresi içerisinde bu netic-eye itiraz etmiş, ancak itirazı reddedilmiştir. Davacı söz konusu red kararına karşı yargıya başvurmamıştır. Bu nedenle 48.50 olan puan kesinleşmiştir.

532/85 sayılı Amme Enstrümanı olarak yayınlanan Polis Tüzüğünde geçme notu "50" olarak gösterilmektedi-r. Davacı bu nota ulaşamadığı için başarısız olmuştur. Bu açıdan ilk nazarda Davacının bu davada meşru menfaati görülmemektedir. Ancak Davacı bazı hukuki iddialarda bulunarak meşru menfaatinin olduğunu iddia etmiştir. Dolayısıyle kesin sonuca varmadan önce- bu iddiaları incelemek gerekir. İddiaları yukarıda özetlemiştim.

Birinci itiraz, düzenlenen kursun tüzüğe uygun olmadığı, bu nedenle bu kurs sonunda yapılan sınavın Özel Yetiştirme Kursu sınavı olmadığına ilişkindir. Davacı burda kursun tüzüğe uygun olm-adığı için kurs sonunda yapılan sınavın tüzüğe uygun olmadığını ileri sürmektedir. Davacı bu hususta süresinde dava açıp konuyu yargıya taşımamıştır. Bu nedenle bu iddiaya itibar edemem. Kaldı ki, yukarıda vardığım bulgu da bu iddiayı reddetmemi gerektirme-ktedir.

Davacının ikinci iddiası; yeterlilik sınavını geçtikten sonra müdür muavini ve müdürler için başka bir sınava gerek olmadığı şeklindedir. Bu iddiayı yasal yönden irdeleyecek değilim. Çünkü Emare 1'de Özel Yetiştirme Kursu düzenleneceği, terfiye ad-ay olan kişilere duyurulmuştur. Bunlar arasında Davacı da vardır. Emare 2 ile de terfiye aday kişilere 1.7.2006 tarihinde Yeniceköy Polis Okulunda sınav yapılacağı bildirilmiştir. Davacı kurs düzenleme ve kurs sonunda sınav yapılması kararlarına karşı süre-sinde dava açmamıştır.
3'ncü iddia; yapılanın Özel Yetiştirme Kursu sınavı değil, bir yarışma sınavı olduğuna, Polis Hizmetleri Komisyonunun yarışma sınavı yapma yetkisi olmadığına ilişkindir.

İki bölümden oluşan bu iddianın birinci bölümünü, yukarıda -sınavlarla ilgili vardığım bulgu ışığında reddederim.



İkinci kısma gelince;

Tüzüğün (2)'nci maddesi sınavları yapmaya yetkili makamın Komisyon olduğundan bahsetmektedir. Birinci maddede de Komisyonun 'Polis Hizmeti Komisyonu' olduğu açıkca belirtilme-ktedir. Tüzüğün açık hükmü karşısında Polis Hizmeti Komisyonunun sınavları yapma yetkisi olmadığı şeklindeki iddiaya itibar etmem.

Yukarıda belirtilenlerden anlaşılacağı üzere Davacının bu davayı ikâme etmekte herhangi bir meşru menfaati yoktur.

Bu nede-nle dava red ve iptal edilir.

Masraf emri verilmez.


Necmettin Bostancı
Yargıç


2 Ekim, 2009

-
-



11






Full & Egal Universal Law Academy