Yüksek İdare Mahkemesi Numara 11/1991 Dava No 16/1992 Karar Tarihi 09.06.1992
Numara: 11/1991
Dava No: 16/1992
Taraflar: Neşe Özşişman ile İsk. Bak. Vd
Konu: Koçan iptali istemi
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 09.06.1992

-D.16/92 YİM 11/91

Yükse İdare Mahkemesi Olarak Oturum Yapan
Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Niyazi F. Korkut, Celâl Karabacak, Özkan Tunçağ.

Müstedi: Neşe Özşişman, Lefkoş-a.
ile
Müstedaaleyh: 1. İskân Bakanlığı (Eşdeğer Mal Saptama, Değerlendirme ve
Tazmin Komisyonu Başkanlığı) vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa.
2. Tapu ve Kadastro Dairesi vasıtasıyle KKTC, Lefkoşa.
- A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Fuat Veziroğlu.
Müstedaaleyhler namına: Müjgan Irkad.
İlgili Şahıslar namına: Avukat Kıvanç M. Riza.



Yasa Maddesi: 41/77 sayılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasın-ın 79. maddesi.

İstemin Özeti: Müstedaaleyh 1 tarafından alınan ve Müstediye bir yazı ile bildirilen Yenişehirde kain evin ilgili şahsa ve evlâtlarına koçan edilmesine ilişkin kararın ve keza Müstedinin konu evi tahliyesini bildiren kararın hükümsüz ve et-kisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verilmesi istemi.

OLAY: Başvuru konusu konut ikiye ayrılarak bir kısmı şehit eşine diğer kısmı da iktisaden güçlendirilecekler statüsünden Müstediye tahsis edilmiştir. Taraflar arasında anlaşmazlı-k olduğu cihetle Müstedinin tahsisi iptal edilerek ona Girne ve Lefkoşa'da başka konutlar gösterilmek suretiyle evi tahliyesi istendi. Müstedi gösterilen evleri beğenmediği için konutu tahliye etmedi ve işbu başvuruyu dosyalayarak yukarıdaki taleplerde bul-undu.

SONUÇ: Müstedi adına yapılan tahsisin iptali üzerine bu başvuruyu dosyalamadan önce 60/85 sayılı başvuruyu dosyalamış ve Yüksek İdare Mahkemesi alınan kararın hatalı olmadığına karar vermişti. Dolayısıyle Müstedinin bu başvuruyu dosyalamak için meşr-u menfaati yoktur.
Başvuru reddolunur.

Atıfta Bulunulan Yargısal İçtihatlar:
YİM 60/85 sayılı Yüksek İdare Mahkemesi kararı.

Atıfta Bulunulan Bilimsel İçtihatlar:
1- Zaim Necatigil, Administrative Law, s.258.




H Ü K Ü M

Niyazi F. Korkut: 41/77 sa-yılı İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası uyarınca iktisaden güçlendirilecekler statüsüne giren Müstediye Lefkoşada Kemal Ali Sokak No.24'de kâin bir konut İnceleme ve Dağıtım Komisyonu'nun 29.3.1978 tarihli kararı ile tahsis edildi. Esasında konu -konut Müstediye tahsis edilmezden önce ikiye ayrılmış olup konutun diğer bölümü de 1975 yılında Şehit eşi Havva Erdoğan'a tahsis edilmişti. İkiye ayrılarak iki aileye tahsis edilen konu konutta çıkan anlaşmazlıklar sonucu İnceleme ve Dağıtım Komisyonu öner-isi ve Bakanlığın 14.3.1985 tarihli kararı ile Müstedinin tahsisi iptal edildi. Tahsisin iptal edildiği 5.4.1985 tarihli yazı ile Müstediye bildirildi. İskân Bakanlığı Hukuk İşleri Amiri tarafından Müstediye gönderilen ilgi yazı aynen şöyledir:

"Neşe Hasa-n Özşişman, 5 Nisan 1985
Kemal Ali Sok. No.24
Lefkoşa.

Bakanlığımızın kontrol ve tasarrufu altındaki konutlardan olan Lefkoşa Kemal Ali Sokak 24 no'lu konut iktisaden güçlendirilecekler statüsünden 350/78- sayı ve 29.3.1978 tarihli İnceleme ve Dağıtım Komisyonu kararıyle adınıza tahsis edilmiştir.

Sözkonusu konutun, Havva Erdoğan'a tahsisli konut ile ayni çatı altında bulunması sosyal açıdan ve/veya iskân açısından bölünüp ayrılmasında sakınca görülmesi v-e/veya iki ayrı ailenin ayni çatı altında yaşamasının sakıncalı görülmesi gerekçelerinden hareketle konuta ilişkin tahsis, İnceleme ve Dağıtım Komisyonunun (4) 66/7701 sayı ve 14.3.85 tarihli önerisi ve ayni tarihli Bakanlık kararı ile iptal edilmiştir.

-Bu nedenle, size ilk fırsatta çıkacak kaynaklardan uygun bir konutun verilmesine kadar Lefkoşa, Kemal Ali Ömer Sokak No.24 adresindeki konutta tamamen geçici olarak ikamet etmeniz hususunda bilgi edinmenizi saygı ile rica ederim.

- Alibey Ahmet
Hukuk İşleri Amiri

Dağıtım: 1. Lefkoşa İskân Şube Müdürlüğü.
2. Sayn Havva Erdoğan, Şehit Kemal Ali Ömer -Sok.,
Lefkoşa."

Müstedi bu iptal kararı üzerine YİM 60/85 sayılı bir başvuru dosyaladı. Bu başvurunun duruşması sonunda verilen kararda Yüksek İdare Mahkemesi, Müstedaaleyhlerin 5.4.1985 tarihli yazı ile Müstediye bildirilen iptal kar-arını almaya yetkileri olup alınan kararın da hatalı olmadığına karar verdi.

Müstedaaleyhler 5.4.1985 tarihli yazılarındaki taahhüde uyarak üç ayrı tarihte Müstediye ikisi Lefkoşa'da ve biri de Girne'de olmak üzere 3 ayrı yer gösterdiler. Müstediye Lefk-oşa'da iki ev gösterilip gösterilen evleri kabul etmemesinden sonra, Müstedaaleyhler bu başvuruya İlgili Şahıslar olarak eklenen Havva Erdoğan ve çocuklarının başvuruya konu taşınmaz malı almak için yapmış oldukları 17.6.1985 tarihli dilekçelerini inceleye-rek Tapu ve Kadastro Müdürlüğüne İlgili Şahıslara kesin Tasarruf Belgesi verilmesini bildirdi ve bu bildirime uygun olarak İlgili Şahıslara 29.11.1990 tarihinde Kesin Tasarruf Belgesi verildi.

İlgili Şahıslara Kesin Tasarruf Belgesi verildikten sonra Müs-tedaaleyhler Müstediye 17.12.1990 tarihinde bir yazı göndererek İlgili Şahıslara koçan verildiği cihetle bir ay zarfında konutu tahliye etmesini istedi. Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu tarafından Müstediye gönderilen 17.12.1990 tarihli yazı ayne-n şöyledir:




" 17/12/1990
Sayın Neşe Özşişman,
3 Şehit Kemal A. Ömer Sok.
Lefkoşa.

Lefkoşa'da Yenişehir'de, XXI, 38, 2, IV, Blok A, Parsel 66/1 ve 66/2 me-saha numaralı olan evde ikamet etmekte olduğunuz öğrenil-miştir. Bu konutun Havva Erdoğan ve evlatlarına koçan verildiğini bilgilerinize getirir bunan ötürü İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasasının 79. maddesi uyarınca, bunu bu yazının tarihinden bir- ay içinde tahliye ederek sözü edilen Havva Erdoğan ve çocukları Metin ile Nevres Erdoğana teslim etmeniz gerektiğini saygı ile ihbar ederim.

Bu ihbara uymayarak bu evi işgale devam ederseniz fuzuli şagil durumuna düşeceğinizi ayrıca bildirirm.

- Esat Fellahoğlu
Bilgi için Saptama, Değerlendirme ve
Havva Erdoğan Tazmin Komisyonu Başkanı"


Bu yazıyı -alması üzerine Müstedi bu başvuruyu dosyalıyarak: Müsteda- aleyh No.1 tarafından alınan ve -17.12.1990 tarihli yazı ile Müs-t-e-diye bildirilen ve Lefkoşa Yenişehir'de XXI-38-2-IV, Blok A, Parsel 66/1 ve 66/2 numarada kâin evin Havva Erdoğan ve evlatlarına koçan edilmesine ilişkin karar ile koçan verilmesine- ilişkin işlemlerin ve keza Müs-t-e-dinin konu evi tahliye etmesini bildiren kararın hükümsü-z ve etkisiz o-l-d-uğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar verilmesini istedi.

Müstedi başvurusunda, sair şeyler yanında, Müstediye uygun bir konut temin edilmeden Müstedaaleyhlerin başvuru konusu konutu İlgili Şahıslara koçan etmeye hakları olmadığı gibi, bu ka-rarı alıp işlem yaparken de gerekli araştırma ve soruşturmayı yapmadıklarını ileri sürdü.

Müstedaaleyhler ise itiraznamelerinde, sair şeyler yanında, Müstedinin gösterilen konutları kabul etmeyip idareyi çıkmaza itecek hatalı bir tutum sergilediğini, Müs-tediye gösterilecek kaynakların da bol olmayıp sınırlı olduğunu ve idarenin Müstedinin haklarını da korumaya çalıştığını ancak Müstedinin gösterilen ve ikamete müsait olan konutları kabul etmemesi karşısında alabilecekleri en uygun kararın İlgili Şahıslara- koçan verilmesi olduğunu savundular.

İlgili Şahıslar ise Müstedaaleyhlerce dosyalanan itiraznameyi benimseyip ayrı bir itirazname dosyalamadılar. Başvurunun duruşmasında Müstedi tarafından şahadete çağrılan Cahit Gürses Müstedaaleyhler tarafından Müsted-iye gösterilen evlerin uygun olmadığı üzerine durdu. Müstedaaleyhler tarafından şahadete çağrılan Lefkoşa İskân Şube Amirliği teknisyenlerinden Hüseyin Avcı ise genelde Müstediye Lefkoşa'da gösterilen evlerin ikâmete müsait olduğuna ve ufak tefek tamir ist-ediklerine ilişkin şahadet verdi. Taraflar Mahkemeye yaptıkları hitaplarda da genelde gösterilen konutların uygun olup olmadığı ve Müstedaaleyhlerin Müstediye başka bir konut göstereceklerine ilişkin sözlerinin bağlayıcı olup olmadığı üzerinde durdular.

-Anaysanın 152(2) maddesine göre Yüksek İdare Mahkemesine bir başvuru dosyalanabilmesi için bir kişinin sahip olduğu meşru bir menfaatının, alınan bir karar ya da bir işlem veya ihmal yüzünden olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenmesi gerekir.

Tarafla-r başvuru ve itiraznamede meşru menfaat üzerinde durmamakla beraber Mahkeme Anayasa gereği olan meşru menfaati resen ele alıp inceleyebilir: Gör: Adminstrative Law, Zaim Necatigil, sayfa 258'de "Poof of existence of legitimate interest."

Özetlenen olgula-rdan da görülebileceği gibi Müstediye iktisaden güçlen-dirilecekler statüsü altında verilen tahsis daha sonra iptâl edilip konu iptâl kararı YİM 60/85 sayılı başvuruda Mahkeme tarafından da onaylandığına göre başvuru konusu taşınmaz malın İlgili Şahıslara -Kesin Tasarruf olarak verilip koçan edilmesi sonucu Müstedinin doğrudan doğruya ve olumsuz yönde etkilenen meşru bir menfaatinden söz etmek olası değildir.

17.12.1990 tarihli yazı ile Müstediye konu konutu tahliye etmesi istenen ihbara gelince; konu taşı-nmaz mal İlgili Şahıslara Kesin Tasarruf olarak verildiğine göre 41/77 sayılı Yasanın 79. maddesi uyarınca Müstedaaleyhlerin Müstediye böyle bir ihbar göndermeleri yasa gereğidir.

41/77 sayılı Yasanın 79. maddesi aynen şöyledir:

-"79. Bu Yasa kurallarına göre eşdeğer mal olarak verilen taşın-maz malların, verildiği hak sahiplerine boş olarak devredilmesi asıldır.
İlgili Komisyon Kesin Tasarruf Belgesi isdarından hemen sonra böyle malları tasarruflarında bulunduranlara yeni mal sa-hibini yazılı olarak bildirir ve tasarrufundaki malın en geç bir ay içinde veya eğer mal kirada ise, kira süresinin sonunda tahliye ederek yeni mal sahibine teslimi gerektiği yolunda ihbarda bulunur. Bu ihbara uymayarak işgale devam edenler, fuzuli şagil d-urumuna düşerler.

Ancak, bu Yasanın 29. maddesinin şart bendinde, göçmen tanımına girenlerle ilgili olarak, öngörülen Devlet yükümlülüğü saklıdır."

İhbarın gönderilmesi yasa gereği olduğuna göre ihbarla ilgili Müstedinin istemine de itibar etmek olası -değildir.

Müstediye gösterilen konutların uygun olup olmadığı ile Müsteda-aleyhlerin Müstediye konut göstereceklerine ilişkin sözleri bu başvurunun konusu olmayıp bu hususlar ancak Müstedi aleyhine başlatılacak bir tahliye davasında konu olabilir.

Yuka-rıda söylenenlerden anlaşılacağı gibi Müstedi başvurusunda başarılı olmamıştır ve başvurunun reddedilmesi gerekir.

Sonuç olarak başvuru reddolunur.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Niyazi F. Korkut) (Celâl Karabacak) - (Özkan Tunçağ)
Yargıç Yargıç Yargıç

9 Haziran 1992

-

-


6



-


Full & Egal Universal Law Academy