Yüksek İdare Mahkemesi Numara 110-179/2017 Dava No 24/2019 Karar Tarihi 22.10.2019
Numara: 110-179/2017
Dava No: 24/2019
Taraflar: Mürüde Çolak ile Girne Kaymakamı ve/veya Girne Kaymakamlığı vasıtasıyla KKTC ve diğerleri arasında
Konu: Meşru menfaat - nihai karar öncesi hazırlık işlemleri - hazırlık işlemlerinin nihai kararın iptali için açılan davada konu edilebileceği
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 22.10.2019

-D.24/2019 Birleştirilmiş
YİM: 110/2017 ve 179/2017


Yüksek İdare Mahkemesinde.
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.


Mahkeme Heyeti: Mehmet Türker, Tanju Öncül, Beril Çağdal.



- YİM: 110/2017


Davacı: Mürüde Çolak, Yayla Mahallesi, Alsancak - Girne


- ile -


Davalı: No.1- Girne Kaymakamı ve/veya Girne Kaymakamlığı
vasıtasıyla KKTC - Girne ve/veya
No.2-- Tapu ve Kadastro Dairesi vasıtasıyla KKTC -
Lefkoşa ve/veya
No.3- Girne Kazası Tapu ve Kadastro Amirliği
vasıtasıyla KKTC - Girne


İlgili Şahıs: Alsancak Belediyesi, Ankara Caddesi No.88,
Alsancak - Gir-ne


A r a s ı n d a


Davacı namına: Avukat Fuat Veziroğlu
Davalılar namına: Savcı Ayfer Şefik Tekinay
İlgili Şahıs namına: Avukat Buğra Akter





YİM: 179/2017


Davacı: Mü-rüde Çolak, Yayla Mahallesi, Alsancak - Girne


- ile -


Davalı: No.1- Tapu ve Kadastro Dairesi vasıtasıyla KKTC -
Lefkoşa ve/veya
No.2- Girne Kazası Tapu ve Kadastro Amirliği ve/veya
Girne -Kazası Tapu Dairesi vasıtasıyla KKTC -
Girne


İlgili Şahıs: Alsancak Belediyesi, Ankara Caddesi No.88,
Alsancak - Girne

A r a s ı n d a

Davacı namına: Avukat Fuat Veziroğlu
Davalılar n-amına: Savcı Ayfer Şefik Tekinay
İlgili Şahıs namına: Avukat Buğra Akter


-----------------

K A R A R

Mehmet Türker: Davacı Davalılar aleyhine ikame ettiği YİM 110/2017 No.lu davada;

"a) Davalı No.-1 tarafından takriben 2017 yılı Mayıs
ayı içinde ve/veya takriben 17 Mayıs 2017 tarihinde ve/veya
takriben o sıralarda alınan ve Alsancak Pafta/Harita
XI/16.E2'de kâin, KKTC adına kayıtlı 525/1/1 numaralı
parselin ve/veya Alsancak'ta kâin XI/16.E.2- Pafta/Harita
numaralı ve/veya 525/1/1/1 parsel numaralı ve/veya 10655
koçan numaralı taşınmaz malın mezarlık yeri olarak
kullanılmasına ve/veya saptanmasına ve/veya seçilmesine
ilişkin kararın ve/veya bu karara ilişkin işlemlerin
ve/veya dava ko-nusu arazinin Girne Kazası Tapu Dairesi
ve/veya Tapu Amirliği nezdinde mezarlık ve/veya kamu
mezarlığı olarak kaydedilmesine ilişkin karar ve/veya
buna ilişkin işlemlerin tamamen hükümsüz ve etkisiz
olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına
- mahkemece karar verilmesi,

b) Yukarıda belirtilen dava konusu arazinin
davalı No.2 ve/veya No.3 tarafından tapu nezdinde
mezarlık ve/veya kamu mezarlığı olarak kaydedilmesine
ilişkin işlemlerin ve/veya yapılan kaydın tamamen
hükümsüz ve et-kisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç
doğurmayacağına mahkemece karar verilmesi"

taleplerinde,

YİM 179/2017 No.lu davada ise;

"a) Davalılar ve/veya davalı No.1 ve/veya davalı
No.2 tarafından takriben 7/6/2017 tarihinde alınan ve
Alsanca-k'ta kâin XI pafta numaralı ve/veya 16.E.2
harita numaralı ve/veya 525/1/1/1 parsel numaralı
ve/veya 10655 koçan numaralı taşınmaz malın Alsancak
Belediye Mezarlığı olarak ve/veya Alsancak Belediyesi
adına kaydedilmesine ilişkin karar ve/veya karar-ların
ve/veya davalılar ve/veya davalı No.1 ve/veya davalı
No.2 tarafından bu konuda yapılan işlemlerin ve/veya
işbu taşınmaz malın Alsancak Belediye Mezarlığı
olarak ve/veya Alsancak Belediyesi adına tescilinin
ve/veya kaydının ve/veya buna il-işkin işlemlerin
tamamen etkisiz ve hükümsüz olduğuna ve herhangi bir
sonuç doğurmayacağına dair mahkemece karar verilmesi"


talebinde bulunmuştur.

Her iki davaya Alsancak Belediyesi İlgili Şahıs olarak eklenmiştir. Davalılar ve İlgili Şahıs he-r iki davada Davacının taleplerine karşı müdafaa dosyalayarak Davacının taleplerinin ve her iki davasının reddedilmesi gerektiğini iddia etmişlerdir.

Davanın duruşmasında Davacı kendisi şahadet vermiş ve üç de tanık çağırmıştır. Davalılar ve İlgili Ş-ahıs ise birer tanık celbetmişlerdir. Taraflar mutabakatla 110/2017 No.lu davada 25 belgeyi Emare 1 - 25, 179/2017 No.lu davada ise
29 adet belgeyi Emare 1 - 29 olarak sunmuşlardır.
MESELE İLE İLGİLİ İDDİA VE OLGULAR:
YİM 110/2017 ve 179/2017 No.lu d-avalarda Davacının dayandığı olgular ve iddiaları özetle şöyledir: Davacı Girne Alsancak'ta Harita 16.E.II, Pafta XI, Parsel 525/2/1, 10502 Koçan No.lu taşınmaz malın ve üzerindeki evin mal sahibidir. Girne Kaymakamı 19/4/2017 tarihinde aldığı bir kararla- Davacının taşınmazının duvarına kadar uzanan 525/1/1/1 Parsel No.lu taşınmaz mal ve/veya araziyi, Alsancak Belediyesi için mezarlık yeri olarak saptadı. Bu karardan sonra Girne Kaymakamlığının Girne Tapu Dairesine yazdığı bir yazı sonrası
konu Parsel Girn-e Tapu Dairesinin aldığı karar ile Alsancak Belediyesinin mezarlık yeri olarak Tapu'da kayıt edildi. Davacı 110/2017 No.lu davada Girne Kaymakamının 17/5/2017 tarihli mezarlık yeri saptama kararını ve bu karara bağlı olarak Girne Tapu Dairesinin mezarlık y-eri olarak saptanan araziyi kaydeden kararının iptalini talep etmekte, YİM 179/2017 No.lu davada ise Girne Tapu ve Kadastro Dairesinin 7/6/2017 tarihinde 525/1/1/1 Parsel No.lu araziyi Alsancak Belediyesi adına mezarlık yeri kaydetme kararının iptalini tal-ep etmektedir. Davacı evinin duvarına bitişik konu Parselin mezarlık yeri olarak kullanılması nedeniyle kendisi, eşi ve çocuklarının mezar taşları ile karşı karşıya kaldıklarını, huzursuzluk ve endişe ile yaşadıklarını, Davalıların bu kararı alırken kararı-n, kendileri ve sağlıkları üzerinde ve bölgede yaşayan diğer insanlar üzerinde yapacağı etkiyi dikkate almadığını, alınan bu kararların ve yapılan işlemlerin Fasıl 247 Mezarlıklar Yasası'na uygun olmadığını, evinin yanına yapılan mezarlık nedeniyle evinin -değerinin düştüğünü ve zarar ziyana uğradığını, bu karar ve işlemlerden meşru menfaatinin etkilendiğini, bu karar ve işlemlerin yasaya aykırı olduğu nedeniyle hükümsüz ve etkisiz kılınması gerektiğini iddia etmektedir.

Her iki davaya karşı Davalılar- ve İlgili Şahıs Müdafaa Takriri dosyalayarak, Davacının iptalini talep ettiği kararların ve yapılan işlemlerin ilgili yasal mevzuata uygun olduğunu, mezarlık yeri olarak saptanıp, kaydedilen parselin; daha önceden var olan mezarlığa hemhudut olduğunu, ek -mezarlık yeri olarak saptandığını, yapılan inceleme ve araştırma sonucunda uygun mezarlık yeri olduğunun tespit edildiğini, ilgili tüm mercilerden olumlu görüş aldıktan sonra sağlık açısından da bir sakıncası olmadığından kamu yararı gereği bu kararların a-lındığını, Davacının doğrudan ve olumsuz etkilenen meşru menfaati bulunmadığını iddia ile Davacının taleplerinin reddedilmesi gerektiğini ileri sürmüşlerdir. İlgili Şahıs buna ilaveten Davacının, dava konusu kararların bilgisine gelmesinden itibaren 75 gün-lük hak düşürücü süre içerisinde dava ikame etmediğinden her iki davanın da ileri gidemeyeceğini iddia etmiştir.

İPTİDAİ İTİRAZLARIN İNCELENMESİ
Duruşma esnasında gerek Davalılar gerekse İlgili Şahıs Davacının dava ikame etmek için etkilenen meşru m-enfaati bulunmadığı üzerinde durduklarından, öncelikle Davacının dava açma ehliyeti, yani meşru menfaatinin olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.

Davacı gerek davalarındaki Talep Takrirlerinde, gerekse şahadetinde evinin yanındaki arazinin meza-rlık yeri olarak ayrılması nedeniyle ruh sağlığı ve/veya genel olarak kendisi ve ailesinin (eşi ve çocukları) sağlığının etkilendiği, yine bu nedenle evinin değerinin düştüğü ve zarar ziyana uğradığından alınan bu karar ve yapılan işlemlerden meşru menfaat-inin etkilendiğini iddia etmiştir.

Davacı Talep Takrirlerinde idari kararlara konu ve evinin duvarına bitişik parselin mezarlık yeri olarak ayrılmasının evinin değerini düşürdüğünü iddia edip mezarlık yapılması nedeniyle evinin değerinin düştüğüne d-air şahadet sunması için tanık celbetmiştir. Bu tanık, dava konusu karara konu parselin mezarlık yeri olarak ayrılması nedeniyle Davacının evinin değerinin düştüğünü ve Davacının zarar ziyana uğradığını söylemiştir.

Davacı Avukatına göre de emlakçı -olan Davacı tanığının bu şahadetinden Davacının evinin yanına mezarlık yapılması sebebiyle evin değerinin düştüğü Davacının zarar ziyana uğradığı görülmektedir. Davacının bu zarar ziyanını talep edebilmek için Mahkeme huzurundaki davaları açmakta meşru men-faati vardır.

İdari bir karar nedeniyle zarar ziyana uğrayan bir kimsenin kararı alan idareden zarar ziyan talep etme hakkı vardır. Bu karar nedeniyle uğradığı zarar ziyanını talep edebilmesi için, o idari kararın hükümsüz kılınması gerekmektedir.

- Bu hususla ilgili olarak Yüksek İdare Mahkemesi
YİM 192/2015 (D.29/2018)'de şöyle demektedir:

"Davacının, idarenin aldığı bir idari karar nedeniyle
zarara uğradığı ve bu nedenle idareden tazminat talebi
olacağı nedeniyle idarenin kara-rına karşı iptal davası
açtığı durumlarda Davacının meşru menfaati ile ilgili
olarak Yüksek İdare Mahkemesi YİM 155/2012 D.25/2014
No.lu davadaki kararda şöyle demektedir:

'KKTC'de, Yüksek İdare Mahkemesinin birçok kararında
benim-sediği prensibe göre, davanın dosyalandığı
tarihte ve davanın dinlendiği tarihte, Davacının
meşru menfaatının olması gerekmektedir. (Gör: YİM/İstinaf
9/2010 ve 10/2010 D.1/2011 ve YİM 177/2007 D.34/2010)

Bu konuda Zaim Necatigil, KKT-C Anayasa ve Yönetim
Hukuku isimli eserinde, sayfa 95'te şöyle demektedir:


'Meşru menfaatın hem iptal davasının açıldığı
zaman, hem de davanın işitilme aşamasında mevcut
olması gerekmektedir. Bu konuda Sıddık Sami Onar
şu görü-şe yer vermektedir:

Menfaatın halen mevcut olması, davanın ikamesi
ve hiç olmazsa intacı zamanında mevcut ve tahakkuk
etmiş olması demektir. İleride husulü melhuz olan,
düşünülen, ihtimal dahilinde bulunan bir menfaat
iptal da-vası açmak selâhiyeti vermez.'

Benimsenen bu prensiplere rağmen, Yüksek İdare
Mahkemesi, karardan olumsuz yönde etkilenen kişilerin
Anayasa'nın 152. maddesinin 6. fıkrasının öngördüğü
şekilde dava açıp İdareden tazminat tale-p edebilmesi
için, idari kararın iptal edilmesi gerektiği sebebiyle,
kararın yürürlük süresi dolsa dahi, kişinin meşru
menfaatinin devam ettiğini kabul etmiştir.
Bu konuda YİM 149/81 D.21/82'de şöyle denmektedir:

'Ayrıca bu- gibi davalarda meşru menfaatı direkt
olarak ve bilhassa maddi yönden etkilenen kişiler
açısından, sakat olduğu ileri sürülen idari kararın
iptal edilmesi, konu kararın, süresini veya miyadını
doldurmuş olduğu nedenine bakılmaksızın ipt-al
edilmesi makul ve adildir. Esasen iptal edilmesi
istenen kararın iptali, idarece alındığı tarihten
itibaren ortadan kalkacağı cihetle yanlış olarak
alınan karar neticesi meşru hakları haleldar olan
kişilerin bu haklarını arama-ları için böyle bir
kararın kaldırılması gerekmektedir.

Söz konusu bu prensip, YİM 103/98 D.7/2003 sayılı
davada da benimsenmiştir.'


KKTC Anayasası'nın 152(6) maddesi gereğince idarenin bir
karar veya işleminden veya ihmali neden-iyle zarar gördüğünü
iddia eden kişi, idarenin bu karar veya işlemini idari
yargı mercii, yani Yüksek İdare Mahkemesinde ikame ettiği
bir dava ile hükümsüz ve etkisiz kıldırmadığı, idarenin
ihmalinin ise yapılmaması gereken bir ihmal- olduğunu
saptayan bir Yüksek İdare Mahkemesi kararı elde etmediği
takdirde, gerek idarenin bir karar veya işlemi gerekse
idarenin ihmali nedeniyle uğradığını iddia ettiği zararın
tazmini için adli yargı ve/veya hukuk mahkemelerinde dav-a
ikame edemez."


Yüksek İdare Mahkemesi önündeki bu davada Davacı dava konusu karar ile evinin bulunduğu yere çok yakın, evinin duvarına bitişik dava konusu karara konu parselin mezarlık yeri olarak ayrılması ve mezarlık olarak kullanılması n-edeniyle evinin değerinin düştüğünü dolayısıyla zarar ziyana uğradığını ve tazminat almaya hakkı olduğunu iddia etmektedir. Dava konusu olan ve Davacının zarar ziyana uğradığını iddia ettiği karar Yüksek İdare Mahkemesi tarafından hükümsüz kılınmadığı sür-ece Davacı, KKTC Anayasasının 152(6) maddesine göre bu karardan zarar gördüğü nedeniyle Hukuk Mahkemelerinde tazminat talebi ile dava ikame edemeyecektir.

Belirtilenlerden anlaşılacağı gibi bu idari karar nedeniyle Davacının meşru menfaatinin etkilen-diği ve meşru menfaatinin var olup, devam ettiği ortaya çıkmaktadır.

İlgili Şahıs her iki davada dosyaladığı Müdafaa Takrirlerinde Davacının dava konusu kararların bilgisine gelmesinden itibaren 75 gün içinde bu kararlara karşı dava açmadığını, hak d-üşürücü bu süre içinde açılmayan her iki davanın iptal edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Duruşma esnasında İlgili Şahıs ve Davalılar Davacının 12/6/2017 tarihinde ikame ettiği 110/2017 No.lu davada Tapu Dairesinin 525/1/1/1 No.lu Parseli mezarlık yeri- olarak kaydetme kararını dava ettiğini, 10 Ekim 2017'de ikame ettiği 179/2017 No.lu dava ile aynı kararı yine dava ettiğini, 179/2017 No.lu davanın 75 gün geçtikten sonra açıldığını bu nedenle ileri gidemeyeceğini iddia etmişlerdir.

110/2017 No.lu- davada tadil edilmiş şekli ile Davacının Talep Takririnin a) ve b) paragrafları incelendiği zaman Davacının Davalı No.1 Girne Kaymakamının 17/5/2017 tarihinde aldığı Alcansak'ta 525/1/1/1 Parsel ve 10655 Koçan No.lu taşınmazın mezarlık yeri olarak saptanm-ası ve bu saptama neticesinde de Davalı No.2 ve 3 olarak Tapu Dairesinin bu yerin mezarlık yeri olarak kaydedilmesi işlemlerinin iptalini talep ettiği, 179/2017 No.lu davada da yine Tapu Dairesinin aynı taşınmaz malı mezarlık yeri olarak kaydeden 7/6/2017 -tarihli kararın iptalini talep ettiği görülmektedir. 110/2017 No.lu dava ile Tapu Dairesinin 525/1/1/1 Parsel No.lu taşınmazı Alsancak Belediyesi adına mezarlık yeri olarak kaydetmesi kararının 75 günlük hak düşürücü süre dolmadan iptali talep edildiğinden- bu kararın hukuka uygun olup olmadığı YİM tarafından incelenebilecektir. Ancak 7/6/2017 tarihli olup Parsel 525/1/1/1 No.lu taşınmazın Alsancak Belediyesi adına kaydedilmesi kararının iptalinin talep edildiği 179/2017 No.lu dava 75 gün geçtikten sonra 10/-10/2017 tarihinde ikame edildiğinden Davacının Davalılar aleyhindeki bu davasının ret ve iptal edilmesi gerekmektedir.

ESASIN İNCELENMESİ (ESASTAN İNCELEME)
Davacının ikame ettiği YİM 179/2017 No.lu dava 75 günlük hak düşürücü süre sonrasında açıldığ-ından ve reddedilmesi gerektiğinden, meselenin esası YİM 110/2017 No.lu dava altında incelenecektir.

Bu davada Davacının esas iddiası, 525/1/1/1 Parsel ve 10655 Koçan No.lu taşınmaz mal mezarlık yeri olarak saptanırken yapılan işlemler ve bu saptama -neticesinde Alsancak Belediyesi adına mezarlık yeri olarak kaydedilmesi için alınan karar Fasıl 247 Mezarlıklar Yasası hükümlerine aykırı olduğundan yapılan tüm işlemler ve/veya alınan nihai karar yasaya aykırı olup hükümsüz kılınması gerektiği şeklindedir-.

İdari makamların mezarlık yeri saptanması ve kaydı ile ilgili işlem ve/veya kararları alırken dayandıkları Yasa Fasıl 247 Mezarlıklar Yasası'dır.
Mezarlık yeri saptanması ve kaydı ile ilgili prosedürü düzenleyen Yasanın ilgili maddelerini ayn-en aktarıp alınan idari karar ve/veya yapılan işlemlerin yasaya uygun olup olmadığının incelenmesi ve idari kararın yargısal denetiminin yapılması gerekir. İhtilafı ilgilendirdiği oranda Yasanın ilgili maddeleri aynen şöyledir:

"2. Bakanlar Kurulu, h-erhangi bir kent, köy veya
mahallede ölülerin gömülmesi için bir yer
bulunmadığını, veya mevcut bir mezarlığın
herhangi bir kent, köy veya mahalle gereksinimleri
için yetersiz veya sağlığı için tehlikeli
olduğu-nu görürse, bu gibi kent, köy veya mahalle
için bu Yasa uyarınca bir mezarlık veya duruma
göre ek bir mezarlık veya yeni bir mezarlık
sağlanmasını emredebilir.
3. Emrin Resmi Gazete'de yayımlanması üzerine,
ilgili- kentin, köyün veya mahallenin bulunduğu
ilçenin Kaymakamı, Belediyesi bulunan kentlerde
Belediyenin, diğer kent, köy veya mahallelerde
ise muhtarın ve Komisyonun tavsiyesi ve
yardımıyla mezarlık yapılmasına uygun ve m-ünasip
bir yer seçer ve etrafının duvarla veya tellenme
suretiyle veya başka uygun biçimde çevrilmesinin
maliyet fiyatını hesaplar.
4. Bu Yasa uyarınca iktisap edilen herhangi bir
arazi sahibine-

(a) kend-isi ve Belediye arasında veya duruma göre
kendisi ile muhtar ve Komisyon arasında anlaşma
yoluyla kararlaştırılacak bir oranda; ve
(b) tazminatın anlaşma yoluyla kararlaştırılamadığı
durumlarda kamusal amaçlar iç-in zorla arazi
iktisabını öngören ve ilgili zamanda yürürlükte
olan herhangi bir Yasanın kuralları uyarınca
kararlaştırılacak,

tazminat ödenir.

5. Yukarıda belirtildiği biçimde bir mezarlık yeri
- seçildiğinde, ilçe Kaymakamının yerin bir mezarlık
olarak seçildiğini belgelemesi ve seçilen yerin
sağlık açısından uygun ve yeterli olduğuna dair
Sağlık Dairesi Müdürünün veya görevlendireceği
herhangi bir Devlet T-abibinin rapor vermesi
üzerine, sözkonusu yer Kaymakamın müracaatı ile
İlçe Tapu Dairesi defterlerinde ilgili kent, köy
veya mahallenin mezarlığı olarak kaydedilir, ve
arazi sahibinin arazi üzerindeki mülkiyet hakkı ve
- tüm diğer hakları ortadan kalkar ve sona erer, ve
söz konusu araziyle ilgili vergi arazinin mezarlık
olarak kaydedildiği tarihten itibaren silinir."



Yasanın aktardığımız maddelerine göre, herhangi bir köy, kent veya- mahallede mezarlık veya ek bir mezarlık sağlanmasına Bakanlar Kurulu emir verebilir. Bakanlar Kurulunun emrinin Resmi Gazetede yayımlanmasından sonra ilçe kaymakamı Belediyenin veya Muhtar ve Komisyonun öneri ve yardımı ile mezarlık yapılması için uygun b-ir yer seçer ve etrafının çevrilmesi maliyetini hesaplar. Mezarlık yeri olarak saptanan arazinin sahibine anlaşma yolu ile veya anlaşma olmaması halinde Zorla Arazi İktisabı Yasası kuralları uyarınca kararlaştırılacak tazminat ödenir. İlçe kaymakamı mezarl-ık yerinin seçildiğini belgeledikten ve seçilen mezarlık yerinin Tıp ve Sağlık Dairesince verilecek bir raporla sağlık bakımından uygun olduğunun belgelenmesi üzerine, seçilen yer yine ilçe kaymakamının başvurusu üzerine, İlçe Tapu Dairesi Defterlerine ilg-ili köy, kent veya mahallenin mezarlık yeri olarak kaydedilir. Bu kayıt ile arazi sahibinin arazi üzerindeki mülkiyet hakkı ve tüm diğer hakları ortadan kalkar.

Yasa maddelerinin belirlediği bu prosedüre göre, mezarlık yerinin saptanmasında etkili ve- nihai karar İlçe Tapu Dairesinin mezarlık yeri olarak seçilen taşınmazı ilgili köy, kent veya mahallenin mezarlık yeri olarak Tapu Defterlerine kaydetmesidir. Çünkü bu kayıt ile arazi sahibinin bu taşınmaz mal üzerindeki mülkiyet hakkı ve tüm diğer haklar-ı ortadan kalkar ve arazi mezarlık olur. Arazinin mezarlık yeri olarak Tapuya kaydından önceki işlemler nihai kararın oluşumunu tamamlayan hazırlık işlemlerdir.

İptal davaları, kişiler hakkında doğrudan sonuç doğuran, icrai nitelikli, kesin ve etkin -idari karar veya işlemlere karşı açılır. Birden fazla işlem ve/veya hazırlık işlemi sonucu gerçekleşen işlemlerde, nihai karar öncesi yapılan işlemler iptal davasına konu edilemezler. Hazırlık işlemlerindeki kanuna aykırılık veya sakatlık nihai karar aleyh-ine açılan ve nihai kararın iptalinin istendiği davada tartışılıp değerlendirilir. Nihai karar öncesi hazırlık işlemi veya işlemlerinde hukuka aykırılık veya sakatlık varsa bu nihai kararı da etkiler. Hazırlık işlemlerinin nihai kararı da etkilediği ve sak-atladığı iddiası iptal davasında ileri sürülmüş ve tartışılmışsa hazırlık işlemlerinde bir hukuka aykırılık olup olmadığının ve nihai karara olan etkisinin incelenmesi gerekir. (Gör.YİM/İstinaf 16/2017 D.3/2019, YİM/İstinaf 16/2010 D.2/2012, YİM/İstinaf 10-/2009 D.4/2009,
YİM 163/2012 D.21/2015, YİM 33/2012 D.17/2016, YİM 87/2014 D.12/2017, YİM 192/2015 D.29/2018)

Davacı nihai karar olan mezarlık yeri olarak ayrılan taşınmazın İlçe Tapu Dairesi tarafından İlçe Tapu Defterlerine Alsancak Belediyesi Mez-arlık Yeri olarak kaydedilmesinden önceki bazı hazırlık işlemlerinin yasaya aykırı ve sakat olduğunu, bu hazırlık işlemlerindeki sakatlıklara bağlı olarak nihai karar olan 525/1/1/1 Parsel No.lu taşınmazın (arazi) Alsancak Belediyesi adına mezarlık olarak -kaydedilmesi kararının da sakatlandığını ve iptal edilmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Davacının bu iddiası nedeniyle nihai karardan önceki hazırlık işlemlerinin incelenmesi hukuka aykırı ve/veya sakat olup olmadıklarının tespit edilmesi ve buna bağlı o-larak da nihai kararın sakat olup olmadığının saptanması gerekmektedir.

Davacı Avukatının ilk iddiası; mezarlık yeri olarak araziyi Bakanlar Kurulunun saptadığı, halbuki yasaya göre mezarlık yeri saptamanın kaymakamın yetkisinde olduğundan Bakanlar -Kurulunun mezarlık yeri saptama yetkisi bulunmadığı, bu nedenle, yapılan işlemin yasaya aykırı ve sakat olduğudur.

Davacı Avukatı bu iddiasını Girne Kaymakamlığının Girne Kaza Tapu Amirliğine yazmış olduğu 4/5/2017 tarihli Emare 12 yazıya dayandırmak-tadır. Bu yazıda Bakanlar Kurulunun almış olduğu 27/12/2016 tarih ve H(K-I)1943-2016 sayılı karar ile Alsancak Belediyesine ek mezarlık yeri sağlanması için Alsancak P/H XI/16 E.2 Parsel 525/1/1'deki arazinin mezarlık yeri olmasına emir verdiği belirtilere-k, bu arazinin mezarlık yeri olarak kaydedilmesi gerektiği Tapu Dairesine bildirilmektedir. Davacı Avukatı bu yazıya istinaden Bakanlar Kurulunun 27/12/2016 tarih ve H(K-1)1943-2016 sayılı kararı ile Alsancak Belediyesi için mezarlık yeri saptadığını, Baka-nlar Kurulunun böyle bir yetkisi olmadığını, bu nedenle işlemin sakat olduğunu ve buna bağlı olarak Tapu Dairesinin Parsel 525/1/1/1'deki araziyi Alsancak Belediyesi adına mezarlık olarak kaydetmesinin de yasaya aykırı ve sakat olduğunu iddia etmektedir. -

Bakanlar Kurulunun 27/12/2016 tarihli ve H(K-I)1943-2016 sayılı kararı şöyledir:

"KARAR SAYISI:H(K-I)1943-2016
ALSANCAK BELEDİYESİ'NE EK MEZARLIK YERİ VERİLMESİ
(Önerge No:2728/2016)
- (I.B)


Bakanlar Kurulu, önergede belirtilenler ışığında
Fasıl 247 Mezarlık Yasası'nın 2'nci maddesi uyarınca
Alsancak Belediyesi'ne ek mezarlık yeri sağlanmasına
emir verdi.


27.1-2.2016"

Bakanlar Kurulunun aktardığımız kararına göre Bakanlar Kurulu Parsel 525/1/1/1'deki araziyi ve/veya başka herhangi bir taşınmazı mezarlık yeri olarak saptayıp mezarlık yeri olmasına emir vermemiştir. Bakanlar Kurulu bu karar i-le Alsancak Belediyesine ek mezarlık yeri sağlanmasına emir vermiştir. Fasıl 247 Mezarlıklar Yasası'nın 2. maddesi Bakanlar Kuruluna böyle bir emir verme yetkisi vermektedir. Davacı Avukatının üzerinde durduğu İlçe Kaymakamının Girne Kaza Tapu Amirliğine y-azdığı 4/5/2017 tarihli Emare 12 yazıda Bakanlar Kurulu kararında olmayan Alsancak P/H XI/16 E.2, Parsel 525/1/1'deki arazinin Alsancak Belediyesinin ek mezarlık yeri olmasına emir verdi ibaresi Bakanlar Kurulu kararının içeriği ile uyuşmamaktadır. Daha ba-şka bir ifade ile Bakanlar Kurulunun bu yazıda belirtildiği içerikte bir kararı bulunmamaktadır. Bakanlar Kurulunun kararı Fasıl 247 madde 2'nin verdiği yetkiye uygun olarak Alsancak Belediyesine ek mezarlık yeri sağlanmasına emir veren bir hazırlık işlemi- olup, Yasaya herhangi bir aykırılığı bulunmamakta ve herhangi bir sakatlık taşımamaktadır.

Belirtilenler çerçevesinde Davacı Avukatının bu yöndeki iddialarının yasal dayanağı bulunmamaktadır.

Davacı Avukatı yasaya göre mezarlık yerini kaymaka-mın seçip saptaması gerektiğini ancak kaymakamın böyle bir yer seçimi yapmadığını veya yer seçimi ile ilgili bir kararı bulunmadığını, kaymakam yerine Bakanlar Kurulunun mezarlık yeri saptadığını bu nedenle de bu işlemin ve Tapu Dairesinin Alsancak Belediy-esi adına mezarlık yeri kayıt kararının yasaya aykırı olduğunu ileri sürmektedir.

Fasıl 247'nin ilgili düzenlemesine göre Bakanlar Kurulu mezarlık sağlanması emrini verdikten sonra, mezarlık yeri yapılmasına uygun yeri ilçe kaymakamının seçip tespit -etmesi gerekmektedir. Tarafların mutabakatla sundukları emarelere göre Bakanlar Kurulu 27/12/2016 tarihinde H(K-I)1943-2016 sayılı kararı ile Alsancak Belediyesine mezarlık yeri sağlanmasına emir verdikten sonra karşımıza ilçe kaymakamının 19/4/2017 tarihl-i Emare 10 yazısı çıkmaktadır. Emare 10 yazının içeriğine bakıldığı zaman, kaymakamın Girne Alsancak'ta P/H XI/16 E.2 Parsel 525/1/1/1 No.lu araziyi mezarlık yeri yapmayı düşündüğünü belirterek yasaya göre mezarlık yeri kaydı yapılabilmesi için gerekli ola-n Tıp ve Sağlık Dairesinden (şimdiki Temel Sağlık Hizmetleri Dairesinden) bilgi ve görüş yani yasanın aradığı raporu temin etmek için başvuruda bulunduğu görülmektedir. Bu yazı ile kaymakam Tıp ve Sağlık Dairesinin görüş ve/veya raporu yanında, Şehir Planl-ama Dairesi ve Çevre Koruma Dairesinden de görüş talep etmiştir. Bu yazının içeriği ve amacı bir bütün olarak değerlendirildiği zaman ilçe kaymakamının Girne Alsancak'ta P/H XI/16 E.2 525/1/1 Parsel No.lu araziyi mezarlık yeri olarak seçtiği ve bu doğrultu-da bir karar aldığı ve/veya işlem yaptığı tartışılamayacak kadar açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenlerle Davacının mezarlık yeri seçimini kaymakamın yapmadığı ve/veya kaymakamın mezarlık yeri seçimi kararı olmadığı yönündeki iddiasının yasal bir- dayanağı bulunmamaktadır.

Davacı yukarıda belirttiğimiz iddialarına ilaveten
Tapu Dairesinin mezarlık yeri olarak seçilen araziyi kaydederken Emare 2 Taşınmaz Mal Koçanına H(K-I)1943-2016 sayılı ve 27/12/2016 tarihli Bakanlar Kurulu kararı uyarınca -kayıt edildiğini yazdığı nedeniyle bu kayıt işlem ve/veya kararının da yasaya aykırı olduğunu iddia etmiştir. Daha önce de belirttiğimiz gibi Bakanlar Kurulunun davada konu edilen Parsel 525/1/1/1'in mezarlık yeri olarak saptanması ve Tapuda kaydedilmesine- dair bir kararı bulunmamaktadır. Emare 2 Taşınmaz Mal Koçanına yazılan H(K-I)1943-2016 sayı ve 27/12/2016 tarihli Bakanlar Kurulu kararı sadece Yasaya uygun olarak Alsancak Belediyesine ek mezarlık yeri sağlanmasına emir veren bir karardır. İlçe kaymakamı-nın Girne Kaza Tapu Amirliğine yazdığı 4/5/2017 tarihli Emare 12 yazıda
"Bakanlar Kurulunun almış olduğu 27/12/2016 tarih ve
H(K-I)1943-2016 sayılı kararı ile Alsancak P/H XI.16 E.2,
Parsel 525/1/1/1'deki arazinin mezarlık yeri olmasına emir vermiştir" ş-eklindeki yanlış bilgi neticesinde Emare 2 Taşınmaz Mal Koçanına bu ibare yazılmıştır. Bu hatalı beyan yanında kaymakam yine aynı yazısı ile P/H XI.16 E2 Parsel 525/1/1/1'in Fasıl 247 Mezarlık Yasası'nın 5. maddesine
uygun olarak Alsancak Belediyesi Mezarl-ığı olarak Tapu kütüklerine kaydedilmesini talep etmiştir. Kaymakamın bu başvurusu ve talebi Yasaya uygun ve Yasanın 5. maddesinin verdiği yetkiye dayanmaktadır. İlçe Tapu Dairesi de
kaymakamın yasaya uygun bu başvurusuna istinaden, Yasanın
Tapu Dairesine- verdiği yetki ile bu araziyi Yasaya uygun olarak Tapu defterlerine Alsancak Belediye mezarlığı olarak kaydederek Emare 2 Taşınmaz Mal Koçanını ısdar etmiştir. Belirttiklerimizden anlaşılacağı üzere Girne Alsancak Yayla Mahallesinde Pafta XI Harita 16.E.2 -Parsel 525/1/1/1'de bulunan arazinin Alsancak Belediyesi adına mezarlık olarak kaydı ile ilgili yapılan tüm hazırlık işlemlerinin Fasıl 247 Mezarlıklar Yasası'nın herhangi bir hükmüne aykırılığı bulunmadığından nihai karar olan Tapu Dairesinin kayıt kararı-nda da bu Yasaya herhangi bir aykırılık bulunmamaktadır. Dolayısıyla Davacının her iki davasının da reddedilmesi gerekmektedir.

Netice itibarıyla;

Davacının YİM 110/2017 No.lu davası ret ve iptal edilir. Dava masrafları Davacı tarafından ödenec-ektir.

Davacının YİM 179/2017 No.lu davası ret ve iptal edilir. Dava masrafları Davacı tarafından ödenecektir.



Mehmet Türker Tanju Öncül Beril Çağdal
Yargıç Yargıç Yargıç

-
22 Ekim, 2019

-



-








17






Full & Egal Universal Law Academy