Yüksek İdare Mahkemesi Numara 101/2008 Dava No 34/2009 Karar Tarihi 10.05.2009
Numara: 101/2008
Dava No: 34/2009
Taraflar: Çimsa cement Free-Zone Ltd. ile KKTC Serbest Liman ve Bölge Yönetim Kurulu ve diğerleri
Konu: Serbest Liman Hizmetleri ve Bölge Resmi Tarife Ücretleri
Mahkeme: YİM
Karar Tarihi: 10.05.2009

-D.34/2009 YİM: 101/2008
Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.
Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Necmettin Bostancı, Narin F. Şefik.
-Davacı: Çimsa Cement Free-Zone Ltd., Serbest Liman ve Bölge,
Gazimağusa
- ile -
Davalı: 1. KKTC Serbest Liman ve Bölge Yönetim Kurulu vasıtası
ile KKTC., Başsavcılığı, Gazimağusa
2. KKTC Mağusa Serbest Liman ve Bölge Müdürlüğü -vasıtası
ile KKTC., Başsavcılığı, Gazimağusa
3. KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı vasıtası ile KKTC.,
Başsavcılığı, Lefkoşa
4. KKTC Bakanlar Kurulu vasıtası ile KKTC., Başsavcılığı,
Lefkoşa


A r a s ı n d- a.

Davacı namına: Avukat Serhan Çınar için Avukat Arkun Zeka
Davalı 1 ve 2 namına: Avukat Tağmaç Bilgehan için Avukat Ongun Talat.

--------------

H Ü K Ü M

Şafak öneri: Bu davada Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Narin F. Şefik okuyacaktır.

Narin F. -Şefik: Davacı Davalılar aleyhine ikame ettiği dava ile Mahkemeden;
Davalı No:2 ve/veya Davalılar tarafından Davacıya
Serbest Liman ve Bölgede hizmet vermemiş olmasına
rağmen yasal olmayan ve/veya yasaya aykırı bir şekilde
para tahsilatı yapması-nın ve/veya bu yönde ödeme
yapmak için Fatura ve/veya Hesap Bildirgesi gönderme-
sinin ve/veya bu yönde yapılan tüm işlemlerin ve/veya
almış olduğu kararların yasaya aykırı ve/veya hükümsüz
ve geçersiz olduğuna ve hiçbir yasal netice doğurmad-ığı
ve doğurmayacağına dair hüküm ve/veya karar ve/veya
emir;
Davalı No:2 ve/veya Davalılar tarafından davacıya
Serbest Liman ve Bölgede hizmet vermemiş olmasına
rağmen yasal olmayan ve/veya yasaya aykırı bir
şekilde yapmış olduğu tahsilatın ve/v-eya bu yönde
yapılan tüm işlemlerin ve/veya almış olduğu kararların
geriye dönük iptal edilmesi ve hiçbir yasal netice
doğurmadığı ve doğurmayacağına dair hüküm ve/veya karar ve/veya emir;

talep etmektedir.


Davacı KKTC'de Serbest Liman ve Bölge Yasası -nezdinde kurulmuş bir limited şirket olduğunu; sair şeyler yanında Serbest Liman ve Bölgede çimento ve benzeri maddeler ithal ederek depoladığını ve paketlediğini; davayı ilgilendiren zamanda yurt dışından gemilerle Serbest Liman ve Bölge'ye çimento ithal -ettiğini; ithal ettiği çimentoyu özel alet ve/veya sistem ile Davalı 1 ve/veya 2'den herhangi bir hizmet almadan depo ve/veya silolarına aktardığını; bu süreç içerisinde Davalı 1 ve/veya 2'nin hiçbir katkısı olmadığını; bu durumda Davacının Davalı 2'ye ton- başına 1 $ ödemesi gerektiği halde Davalılar, Davacıya hizmet vermişler gibi hareket ederek Davacıdan yasal olmayan ve/veya fahiş rakamlar talep ettiklerini; Davalıların tüzüğe aykırı hareket ederek Davacıya hizmet vermiş gibi fatura ve/veya hesap bildiri-mi düzenlediklerini ve bu faturalar ödenene kadar Davacının Serbest Liman ve Bölge'deki faaliyetlerini durdurma baskısında bulunduklarını; bu nedenle Davacının haklarına halel gelmeksizin ve/veya itiraz haklarını saklı tutarak bu ücretleri ödediğini; Daval-ı 1 ve/veya 2'nin, kanunsuz olarak Davacıdan para tahsil ettiklerini; Davacının meşru haklarının Davalıların mevzuata aykırı hareketleri ile direkt ve olumsuz yönde etkilendiğini iddia etti.

Davalı 1 ve 2 tarafından dosyalanan Müdafaa Takririnde Davalı 1- ve 2 Davacı şirketin Serbest Liman ve Bölgeye ithal ettiği çimentoların tahliyesinin gerçekleşebilmesi için Davacı şirketin ve/veya temsilcisinin ve/veya acentesinin Davalı 2'den posta talep etmesi üzerine bu talebin liman işçilerine aktarıldığını ve işçi- postasının liman işçileri tarafından gemiye gönderilip tahliye esnasında Davacıya hizmet verdiklerini; Davacıdan talep ettikleri meblağın tüzüğün öngördüğü tarifeye uygun olarak ton başına 3 $ olduğunu; tahsilat Davalı 1 ve 2 tarafından yapılmakla beraber- meblağın büyük bir bölümünün Kıbrıs Türk Liman İşçileri Şirketine ödendiğini ileri sürdüler.

Davalı 1 ve 2 müdafaalarına devamla, Davacının iddialarını reddederek Davalı 1 ve 2'nin Davacıdan ücret talep etmeye hakları olduğunu, Davacıdan haksız ve/vey-a kanunsuz para tahsil etmediklerini, Davacının meşru hakkının direkt ve olumsuz yönde etkilenmediğini, yapılan işlemlerin mevzuata ve İdare Hukuku ilkelerine uygun olduğunu ileri sürdüler.

Davalı 3 ve 4 ayrı Müdafaa Takriri dosyalamayarak Davalı 1 ve- 2'nin müdafaalarına katılmalarına rağmen duruşma başlamadan önce Davalı 3 ve 4 aleyhindeki davalar geri çekildi.

Davacı, davasını ispat etmek üzere Davacı şirket yetkilisini, Davacı şirkette operatör olarak çalışan bir müstahdemini ve acentesi olarak -görev yapan kişiyi şahadete çağırdı. Müdafaa maksatları için ise Davalılar Serbest Liman Bölge Müdürü ile Kıbrıs Türk Liman İşçileri Şirketinden tanık dinletti. Duruşma esnasında taraflar müştereken 14 emare ibraz ettiler.

Serbest Liman ve Bölgede ya-pılan işler için talep edilebilecek ücretler ile ilgili yasal mevzuatı incelediğimiz zaman Resmi Gazete sayı 58 ve 1 Nisan 2008 tarihinde Amme Enstrümanı 248/08 ile Serbest Liman ve Bölge Resmi Tarife Ücretleri (Değişiklik) Tüzüğü ile esas tüzüğün 2. madd-esinin değiştirilerek Bakanlar Kurulunca onaylanan Liman İşçileri Şirketi Ücret Tarifelerinin Serbest Liman ve Bölge'de uygulanacağının kabul edildiğini görürüz.

Resmi Gazete sayı 65 11.4.2008 tarihli Amme Enstrümanı 292/2008'de yayınlanan 2008 Liman İşçi-leri Şirketi Ücret Tarifeleri'ne ekli cetvel 1'de sair şeyler yanında dökme yükler için uygulanacak ücret belirlenmiştir.

Resmi Gazete sayı 97 ile 28.5.2008 tarihinde Amme Enstrümanı 419/2008 olarak yayınlanan 2008 Serbest Liman ve Bölge Resmi Tarife Üc-retleri (Değişiklik) Tüzüğü madde 9 ile yapılan tadilat aynen şöyledir:

"12 Yükün ve/veya yükü taşıyan aracın özelliği
dolayısıyle gemi üstü ve gemi altı hizmetlerinde
idarece gerek duyulmaması ve/veya hizmetlerin
idarece ve idarenin tayin edeceği -kontraktör
tarafından verilmemesi hallerinde yük için ton
başına $1 (bir) USD katkı bedeli serbest liman
ve bölge müdürlüğüne ödenir."


Bu durumda 28.5.2008 tarihi itibarı ile yukarıda iktibas edilen tadil edilmiş madde 12 uygulamaya girmiştir v-e 28.5.2008 itibarı ile Davalılar tarafından hizmet verilmesi halinde yük sahiplerinden ton başı $3, hizmet verilmemesi halinde yük sahiplerinden ton başına ancak $1 tahsil edilebilir.

Taraflar gemi tahliyesi için hizmet verildiği takdirde Davacının to-n başına 3 $, hizmet verilmediği takdirde ise ton başına 1 $'ı Davalı 2'ye ödemesi gerektiği hususunda mutabık kalmışlardır. Davalı tanığı Kıbrıs Türk Liman İşçileri Yönetim Kurulu Başkanı Altunay Fahri şahadetinde 28.5.2008 tarihinden sonra Davacıya hizm-et vermediklerini de kabul etmektedir. Bu kabule rağmen 28.5.2008 tarihi itibarı ile Davalıların Davacıya hizmet vermedikleri halde Davacıdan yine ton başına 3 $ ücret talep etmelerini anlamak mümkün değildir.

AE 598/86 olarak yayınlanan Serbest Liman- ve Bölge Resmi Tarife Ücretlerinde Diğer Genel Şartlar altında 3. madde aynen şöyledir:

"Resmi tarife ücretlerinin tefsirinde anlaşmazlık
olması halinde taraflar Serbest Liman ve Bölge
Müdürlüğüne müracaat eder. Serbest Liman ve Bölge
Müdürünün vere-ceği karardan kendisini mağdur
hisseden taraf Serbest Liman ve Bölge Yönetim
Kuruluna istinaf edebilir. Serbest Liman ve Bölge
Yönetim Kurulu'nun vereceği karar kesin ve
bağlayıcı olur."

Bu maddenin aynisi AE 369/92'de Serbest Liman ve Bölge Resm-i Tarife Ücretleri (Değişiklik) Tüzüğünde Serbest Bölgede Kullanılan Yükler İçin Özel İndirim başlığı altında 22. madde olarak bulunmaktadır.

Huzurumuzdaki şahadete bakıldığı zaman bu maddede belirtilen prosedürün bu davada uygulandığını söylemek mümkün m-üdür? Davacı namına verilen şahadette bu prosedürün kullanıldığı doğrultusunda şahadet verilmiş değildir. Ancak Davalı tanığı olarak şahadet veren Serbest Liman Bölge Müdürü şahadetinde Davacıya uyguladıkları tarife miktarına Davacının itiraz ettiğini, hi-zmet verilmediğinden uygulanan rakamın yanlış olduğunu ileri sürdüğünü, bunun üzerine Yönetim Kurulu olarak konuyu araştırdıklarını ve Yönetim Kurulu olarak Davacılara hizmet verildiğine dair karar ürettiklerini söyledi ve tanık bu doğrultudaki 9.6.2008 ta-rihli kararı Emare 14 olarak ibraz etti.

Emare 14 olarak ibraz edilen karar aynen şöyledir:

"Serbest Liman ve Bölge Resmi Tarife Ücret Değişiklik
yasası Bakanlar Kurulunun 7/5/2008 tarih ve 97 sayılı
kararı ile onaylandı. 28/5/2008 tarihinde ise resm-i
gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yayınlanan
tüzük değişikliğinde 9. madde şöyle demektedir. Yük
veya yükü taşıyan aracın özelliği dolayısıyla gemi
üstü ve gemi altı hizmetlerinde idarece gerek duyulma-
ması veya hizmetlerin idarece tayin- edilen kontraktör
tarafından verilmemesi hallerinde yük için ton başına
$ 1,00 (Bir) USD katkı bedeli Serbest Liman ve Bölge
Müdürlüğüne ödenir.


Bu maddeden hareketle dökme yük ithal eden firmalar
Kontraktör tarafından (Liman İşçileri Şirketi) -hizmet
almadıklarını ve dolayısıyle Liman İşçileri Şirketinin
tarifesinde belirtilen ücretleri değil, 1 USD katkı
payını ödemek istediklerini beyan ettiler.
Yönetim Kurulu konu ile ilgili yaptığı araştırmada
şu sonuca vardı. Dökme yük (Çimento, -Arpa, Buğday,
Mısır, Küsbe v.b) ithal eden firmalar gemileri limana
geldiği zaman Liman İşçileri Şirketinden tahliye için
yazılı olarak posta talebinde bulunurlar. Liman İşçileri
de bu talebi yerine getirerek ilgili gemilere kürekçi
veya süpürge-ci olarak adlandırılan personel vermektedir.
Bu kişiler geminin tahliyesine fiilen yardımcı
olmaktadırlar. Yönetim Kurulu bu yapılanların hizmet
olduğunu ve borçlandırmanın da Liman İşçileri Şirketinin
tarifelerine göre yapılmasına karar verdi." -


Bu kararda, çimento gibi dökme yük ithal edilen Davacı gibi firmaların gemileri limana geldiği zaman yazılı olarak posta talebinde bulundukları, bu talep doğrultusunda gemiye personel gönderildiği, gönderilen bu personelin de fiilen tahliyede yardımcı -oldukları, bu nedenle bu gibi mal ithal eden firmalardan tam ücret talep edilmesi gerektiği yer almaktadır. Davalının tanığı Davacının fiilen hizmet verilmediği şikayetine karşı Yönetim Kurulunun araştırma yaparak bu kararı aldığını söylemiştir. Huzurumuz-daki Davalının 2. tanığı ise şahadetinde Davalıların 28.5.2008 tarihi itibarı ile Davacıların çimento yüklerinin tahliyesinde hiç hizmet vermediklerini kabul etmiştir. Bu durumda Davacıya ait çimento yükü ile ilgili Davalıların geminin tahliyesinde fiilen- hizmet verildiği ve ona göre ücretlendirilmesi gerektiği, kararları ve/veya ton başına 3$ talep etme kararlarının ve/veya bu doğrultudaki taleplerinin ve/veya bu doğrultuda yapılan işlemlerin ve/veya Davacıyı ilgilendirdiği oranda Emare 14 kararın mevzua-ta aykırı olduğu kabul edilmelidir. Davacı Emare 14 olarak ibraz edilen Davalı 1'in 9.6.2008 tarihli kararını spesifik olarak dava konusu yapmadığı cihetle bu karar ile ilgili karar verilmez.

Bu durumda tüm söylenenler ışığında 28.5.2008 itibarı ile Dava-lı 1 ve/veya 2'nin Davacıdan Davacıya hizmet verdikleri iddiası ile ton başına 3$ ücret taleplerini içeren tüm karar ve/veya işlemlerin hükümsüz ve/veye etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına karar veririz.

Dava masrafları Davacı -lehine verilir.





Şafak Öneri Necmettin Bostancı Narin F. Şefik
Yargıç Yagrıç Yargıç


5 Ekim 2009














7






Full & Egal Universal Law Academy