Yüksek İdare Mahkemesi İstinaf Numara 8/2009 Dava No 1/2010 Karar Tarihi 30.03.2010
Numara: 8/2009
Dava No: 1/2010
Taraflar: Ramadan Karahüseyin ile Mehmet Ulai Sakallı ve diğeri arasında
Konu: Polis münhali
Mahkeme: Yim/İst
Karar Tarihi: 30.03.2010

-D. 1/2010 YİM/İSTİNAF: 8/2009
(YİM Dava No: 18/2009)

Yüksek İdare Mahkemesinde
Anayasanın 152. Maddesi Hakkında.

Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Necmettin Bostancı, Talât D. Refiker.

İstinaf eden: 1- Ramadan Kara-hüseyin - Polis Okulu Yeniceköy ve diğerleri
(38 kişi İlgili Şahıs)

- ile -

Aleyhine istinaf edilen: 1- Mehmet Ulaş Sakallı, Pile - Mağusa
(Da-vacı)
2- Polis Hizmeti Komisyonu, Polis Genel Müdürlüğü vasıtası ile KKTC Lefkoşa
(Davalı)

A r a s ı n d a.

İstinaf eden namına: Avukat Fuat Veziroğlu
Aleyhine istinaf- edilen Davacı namına: Avukat Ezer Özsoy
Aleyhine istinaf edilen Davalı namına: Başsavcı Yardımcı Muavini Behiç Öztürk.

İstinaf, Yüksek Mahkeme Yargıcı Narin F. Şefik'in YİM 18/2009 sayılı davada 30/6/2009 tarihinde verdiği karara karşı İlgili Şahıslar- tarafından yapılmıştır.


----------

K A R A R



Şafak Öneri: Davalı Polis Hizmeti Komisyonu, 2/12/2008 tarihli Resmi Gazete'de bir münhal duyurusu yayınlayarak boş olan kadrolara 75 yeni polis alımı için müracaat kabul etti. Mezkûr münhal-de, diğer şeyler yanında, yapılacak spor sınavında başarılı olan üniversite mezunlarının, 24/1/2009 tarihinde yarışma sınavına tabi tutulacakları yer almaktaydı. Münhal, 75 kadro için olmasına rağmen, bilahare münhal sayısı davalı tarafından 100'e yükselti-ldi. Üniversite mezunu olan davacı, mezkûr münhale müracaat etti. 12/1/2009 tarihinde yer alan spor testinde başarılı olan davacı, davalı ile Kamu Hizmeti Komisyonu arasında yapılan emare 4 protokol uyarınca, Kamu Hizmeti Komisyonunca 24/1/2009 tarihinde y-apılan yazılı yarışma sınavına diğer 277 adayla birlikte katıldı. Yazılı yarışma sınavı sonuçları ayni gün Kamu Hizmeti Komisyonunca internet aracılığıyla yayınlandı. Emare 5 olarak ibraz edilen yarışma sınavı sonuçlarına göre, davacı bu sınavda başarı gös-terdi ve 85 puan alarak 7. sıradan listeye girdi. Yarışma sınavı sonuçlarının açıklanmasından sonra davalı ayni tarihte emare 6 kararı aldı. Emare 6 karar özetle; adayların 26/1/2009 tarihinden itibaren sağlık kontrollerinden geçirilmelerini, 30/1/2009 tar-ihinde ise sözlü yarışma sınavına tabi tutulmalarını, yazılı yarışma sınavının %60, yapılacak olan sözlü yarışma sınavının ise %40 ağırlık taşımasını, adayların her iki sınavda aldığı puanların bu kıstaslar içinde değerlendirerek yeni alınacak olan 100 pol-is memurunun bu şekilde tesbit edilmesini öngörmektedir. Sağlık kontrolünden sorunsuz geçtikten sonra emare 9 ile 30/1/2009 tarihinde mülakata çağrılan davacı, yapılan mülakattan da 31 puan aldı. Sözlü yarışma sınavına (mülakat) katılan 269 müracaatçının s-özlü ve yazılı yarışma sınavında aldığı puanları, emare 6'daki kıstaslara göre değerlendiren davalı, müracaatçıları 30/1/2009 tarihinde başarı sırasına göre sıralamaya tabi tutarak ilk 100 adayın polis memuru olarak alınmasına karar verdi. Sözlü ve yazılı -sınav sonucunda aldığı puanlar yukarıdaki kıstaslara göre değerlendirilen davacı, yazılı sınavda ilk 7 kişi içinde olmasına rağmen, 100 kişilik liste içinde yer bulamayarak 116'ncı sırada kaldı ve polis memuru olarak atanma şansını yakalayamadı. Davacı ile- birlikte diğer 38 aday da yazılı yarışma sınavında ilk 100 kişilik liste içinde yer almasına rağmen, sözlü sınav sonucu yapılan değerlendirmede liste dışı kalarak, davacı gibi, polis memuru olamadı.
Davacı, 30/1/2009 tarihli karara ekli olan 100 kişilik- listede isminin bulunmaması nedeniyle mezkûr kararın hükümsüz ve etkisiz olduğunu iddia ederek bu istinafa konu davayı dosyaladı. Talep takririndeki iddialara göre davacının 24/1/2009 tarihinde yapılan yazılı yarışma sınavında ilk 100 kişilik listede yer -almış olması polis memuru olarak atanması için yeterlidir. Davanın alt Mahkemede yapılan duruşmasında da davacı, davanın ikamesinden sonra bilgisine gelen ancak talep takririnde yer almayan emare 6 kararın yasal olmadığını iddia etmiştir. Davacı emare 6 ka-rarın münhal ilanından önce alınması gerektiğini, kararda yer alan sözlü sınavın emare 3 münhal ilanında yer almadığı için hukuk dışı olduğunu, emare 6'daki sınav değerlendirme kıstaslarının önceden belirlenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
Davacı alt Mahk-emede emare 10 "polis aday adayı olarak atananlar" listesinde bulunan yazılı yarışma sınavında ilk 100 içerisinde olan 62 kişinin atanması ile ilgili şikayeti olmadığını, davada hedef aldığı kişilerin davaya ilgili kişi olarak eklenen ve emare 5'de Kamu Hi-zmeti Komisyonu tarafından açıklanan yazılı sınav sonuç listesinde ilk 100 içerisinde olmayan ancak davalı tarafından polis memuru olarak atanan 38 kişi olduğunu belirtmiştir.

Davayı dinleyen tek yargıçtan oluşan Yüksek İdare Mahkemesi davacının emare 6 -ile ilgili bilgileri davanın ikamesinden sonra öğrendiğini, bu itibarla bu konudaki iddiaların talep takririnde yer almamasının normal olduğu bulgusuna vararak, davacının talep takririnde yer almayan iddialarını değerlendirerek huzurumuzda bulunan istinafa- konu kararı üretti.
Alt Mahkeme, sınavların münhal ilanında duyurulması gerektiğini, 30/1/2009 tarihinde yapılan sözlü sınavın emare 3 münhal ilanında yer almadığı nedeniyle geçersiz olduğu bulgusuna vardı ve neticede 38 ilgili şahsın polis memuru olarak -atanması kararını iptal etti.
Alt Mahkeme kararının ilgili bölümleri şöyledir:
"Münhal mevkiler duyurusunda nelerin bulunacağı 2. fıkrada açıkca belirtilmiştir. Yasanın 145. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yapılan AE 236/85 sayılı Polis Örgütü Sın-av Tüzüğünün 11. maddesinin 1. fıkrasında ise "Hizmete ilk girişte yapılacak sınavlar münhal duyurusunda belirlenen zaman ve yerde yapılır"der. Emare 3 münhal duyurusuna bakıldığı zaman burada 10.1.2009 tarihinde yapılacak Yeterlik Sınavı, 12-13 Ocak 2009 -tarihinde yapılacak Spor Testi ve 24.1.2009 tarihinde yapılacak Yarışma Sınavı yer almaktadır. Bu münhalde 30.1.2009 tarihinde sözlü bir yarışma sınavının yapılması yer almamaktadır. Bu durumda Emare 3 münhal ilanında yer almayan bir sınav yapmakla ve bunu- değerlendirmeye koymakla Davalının sınav tüzüğünün 11. maddesine aykırı hareket ettiği kabul edilmelidir.
................................................
Tüzüğün 7(1)(b)(ii) alt bendinde Yarışma Sınavının genel bilgi dışında düzgün okuma, konuşma ve anl-atım yeteneğini ölçmek için de yapılacağı belirtilmektedir. Emare 4 protokolü ise Polis Genel Müdürlüğü Kamu Hizmeti Komisyonu ile "genel yetenek ve genel kültür konularından oluşan Yazılı Yarışma Sınavı" için imzalamıştır. Bu durumda 7(1)(b) ve dolayısı i-le (c) bendindeki düzgün okuma, konuşma yeteneğini ölçmek için sözlü bir sınav yapılması tüzüğe aykırı bir sınav olarak kabul edilemez."

Alt Mahkeme kararının hatalı olduğunu iddia eden ilgili şahıslar, huzurumuzda bulunan bu istinafı dosyaladı.- İstinaf ihbarnamesinde 24 istinaf sebebi ileri sürülmesine rağmen, bunları 3 ana başlık altında toplamak mümkündür.
1- Sözlü sınav yapılması esas, sözlü sınav yapılacağının münhalde belirtmemesi, usule ilişkindir. Sözlü sınavın münhalde yer almaması bir e-ksiklik olmakla beraber usule ilişkin bu sakatlık dava konusu idari kararının iptalini gerektirmez.
2- Alt Mahkeme kararı, talep takririnde yer almayan iddia ve olgulara dayanmaktadır. Bu nedenle hatalıdır.
3- Talep takriri mevzuatın öngördüğü şekilde düz-enlenmemiştir. Talep takririnde hukuki esaslar ve olgular yeterince yer almamaktadır. Buna rağmen alt Mahkeme talep takririnin hukuki ve olgusal iddialar bakımından yeterli olduğu bulgusuna varmakla hatalı davranmıştır.

Alt Mahkemenin istinaf konusu kara-rı, sonuçları itibarıyla davacı için de olumsuz etki yaratmasına, diğer bir anlatımla davacının taleplerini hiç bir şekilde tatmin etmemesine, taleplerinin tam aksi hüküm içermesine rağmen, davacı alt Mahkeme kararını savunmaktadır.

Öncelikle 1. istinaf- sebebini incelemeyi uygun görürüz.
Polis örgütünde boş olan ve hizmet dışından doldurulacak kadroların doldurulmasında izlenecek biçim ve yöntem (şekil kuralları) 51/84 sayılı Polis Örgütü (Kuruluş, Görev ve Yetkileri) Yasasında (bundan böyle kararın ile-riki safhalarında sadece yasa olarak anılacak) ve bu yasa altında çıkarılan Polis Örgütü Sınav Tüzüğünde (sadece tüzük olarak anılacak) gösterilmektedir. Yasanın ilgili maddeleri şöyledir:
"64. Polis Örgütünde boş olan ve hizmet dışından doldurulacak olan -kadroların doldurulmasında, aşağıda öngörülen yöntem izlenir:
(1)Münhal mevkiler, günlük gazeteler, Resmi Gazete, radyo ve televizyon aracılığıyla ilân yoluyla duyurulur.
(2) Bu duyuruda;
(a)Münhal olan kadronun adı ve kadro sayısı;
(b) Meslek derecesi- ve baremi;
(c) Kadroya atanacaklarda aranan genel ve özel nitelik ve koşullar;
(ç) Kadronun görev, yetki ve sorumlulukları;
(d) Başvurma süresi ve başvuruların yapılacağı yerler açıklıkla belirtilir.

68. (1)Hizmete girişte tüm polis mensupları, atamaya -yetkili organ olan Polis Hizmetleri Komisyonunca, yeterlik ve yarışma sınavına bağlı tutulurlar. Başvuru sahiplerinin adaylığa kabul edilebilmeleri için bu sınavı kazanmaları gerekir.
(2)7. ve 9. derece meslek memurluğu için münhal kadroların doldurulması-nda, yapılacak yeterlik sınavlarının bağlı olacağı usul ve esaslar Sınav Tüzüğü ile düzenlenir. Ancak, hizmete girişte uygulanan bu sınavın, başvuru sahiplerinin başvurdukları derece kadrosunun gerektirdiği öğrenim düzeyinde olmak üzere bilgi, yetenek ve y-eterliliklerini ölçecek biçimde olması koşuldur.
(3)Hizmete girmek isteyenlerden, münhal duyurusunda belirtilen koşulları taşımayanlar, sınava katılamazlar ve bu durum kendilerine, Polis Hizmetleri Komisyonunca yazılı olarak bildirilir."

Tüzüğün ilgili- maddeleri şöyledir:
"5. Yasa ve Tüzük Kuralları çerçevesinde aşağıda öngörülen hallerde sınavlar yapılır.
(1)Hizmete ilk girişte 9. ve 7. meslek dereceleri kadrolarının doldurulmasında;
(2) ..............
(3) ...............
6. (1) Hizmete ilk girişt-e veya derece yükselmelerinde yeterlik, yarışma ve hale göre yabancı dil sınavı olmak üzere üç tür sınav yapılır.
(2) Sınavlar Komisyonca verilecek karara göre sözlü veya uygulamalı yöntemlerden biri veya birkaçıyla yapılır.
(3)(a) .........-....
(b) Yarışma sınavı: Hizmete ilk girişte atanacak adayların veya derece yükselmelerinde terfi edecek olanların kadro görevlerini etkinlik ve verimlilikle yerine getirebilecek nitelik ve koşullarına sahip olmadıklarını saptamak açısından yapılan sınavdı-r.
(c) ..............

7. (1)Hizmete ilk girişte 9. ve 7. meslek derecesi kadrolarının doldurulmasında adaylar aşağıdaki konulardan ve düzeylerde yeterlik ve yarışma sınavlarına bağlı tutulurlar.
(a) ...............
(b) Orta Okul ve Lise mezunu Polis Mem-urları adayları için:
(i) Yeterlilik Sınavı: Türkçe, Kompozisyon, basit Matematik.
(ii)Yarışma Sınavı: Düzgün okuma, konuşma ve anlatım yeteneğini ölçme; genel bilgi.
(c)9. meslek derecesine müracaat eden üniversite veya yüksek okul adayları, yukarıda s-özü edilen yeterlik sınavlarından bağışıktırlar.
(d) .................
(2) .....................

11. (1)Hizmete ilk girişte yapılacak sınavlar münhal duyurusunda belirlenen zaman ve yerde yapılır.
(2)......................"

Alıntısı yapılan mevzuat-tan görüleceği gibi, hizmete ilk girişte, adaylar sınava tabi tutulurlar. Davacı gibi üniversite mezunu statüsünde olan adaylar yarışma sınavına tabidirler. Yarışma sınavı, genel bilgi ile düzgün okuma, konuşma ve anlatım yeteneğini ölçme amacı ile yapılır-. Sınavlar sözlü veya uygulamalı olarak veya her iki yöntemle de yapılabilir.
Genel bilgi, yazılı veya sözlü sınav ile ölçülebilmesine rağmen, düzgün okuma ve konuşma ancak sözlü sınav ile değerlendirilebilir. Yapılacak olan yarışma sınavının ne tür sınav- yöntemi ile olacağı ve yer ve zamanı, münhal duyurusunda belirtilmelidir.
Yarışma sınavı sonuçlarının nasıl değerlendirileceği hususunda mevzuatta açık hüküm olmamakla beraber, sadece sözlü veya yazılı sınav türlerinden birisinin yapılması halinde alışıl-agelmiş doğal yöntemle, yukarıdan aşağıya yüksek puandan başlayarak sonuç belirlenebilir. Değerlendirme için bunun dışında başka bir kıstas uygulanacaksa veya birden fazla türde sınav yapılacaksa doğal adalet ilkeleri gereği her bir sınavın etkisi ve ağırl-ığını belirleyen kıstaslar sınavlardan önce tesbit edilmelidir.

Huzurumuzda bulunan istinaf konusu meselede davalı, mevzuat uyarınca düzgün okuma ve konuşma konularında yapması gereken sözlü sınavın tarihini ve yerini, münhal duyurusunda ilan etmemekle, -biçim ve yöntem kurallarına aykırı davranmıştır.

Sadece yazılı yarışma sınavı ile yetinilerek, sözlü sınav yapılmadan polis alımına gidilmesi mevzuata aykırı olduğu nedeniyle işlemin iptalini gerektireceğini de dikkate alarak, geç safhada da olsa sözlü -sınav yapılmasına karar verilmesi kanaatimizce hatalı değildir.

Biçim ve yöntem ile ilgili kurallara uyulmaması hukuka aykırılık halini oluşturmakla birlikte, bu aykırılık her zaman idari işlemi yoklukla sakatlamaz veya iptalini gerektirecek butlan hali-ni oluşturmaz. Böyle hallerde işlemin şekil (biçim ve yöntem) unsuru üzerindeki yargı denetiminde şekil unsurundaki sakatlığın işlem üzerindeki hukuki etkisine bakılması gerekir. (Bak: TC Danıştay 10. Dairesi E-2000/1392, K.2001/57 sayılı karar ile YİM 37/-90)
Yarışma sınavı kapsamında sözlü sınav yapılmasının mevzuat gereği olduğunu daha önce belirtmiştik. Mevzuatta belirlenmiş olması bir yana şahadete göre, davacı, sözlü bir sınava girmesi gerektiğini önceden bilmekteydi. Sözlü sınav ve tarihi davacıya, da-valı tarafından münhal ilanından sonra bildirilmesine rağmen herhangi bir itirazda bulunmayarak sözlü sınava girdi. Sözlü sınavda başarısız olmasına rağmen bunu itiraz veya dava konusu da yapmadı.
Kanaatimizce bu olgular ışığında işlemin biçim ve yöntem (ş-ekil) şartındaki sakatlık yani sözlü sınav tarihinin münhal ilanında yer almaması davacının haklarını doğrudan etkileyen, kendi başına işlemin iptalini gerektiren bir sakatlık değildir.
Vardığımız bu sonuç ışığında, davanın iptali gerekirken dava konusu i-şlemi iptal eden tek Yargıçtan oluşan YİM kararında isabet görülmemiştir.
İlgili şahıslar, bu başlık altındaki istinaf sebeplerinde başarılı oldukları cihetle diğer istinaf sebeplerini incelemeye gerek kalmamıştır.

Sonuç olarak, istinaf kabul edilerek t-ek Yargıçtan oluşan YİM'in istinaf konusu kararı iptal edilir. İstinaf masrafları ile ilgili emir verilmez.




Şafak Öneri Necmettin Bostancı Talât D. Refiker
Yargıç Yargıç Yargıç


30 Mart 201-0



2






Full & Egal Universal Law Academy